İçeriğe atla

Kara-Çıraa sumuzu

Kara Çıraa beldesi
Кара-Чыраа сумузу (Tıva Türkçesi)
Кара-Чыраанский сумон (Rusça)
Ülke Tuva
BölgeTuva
Yüzölçümü
 • Toplam15,95 km²
Nüfus
 • Toplam786
Zaman dilimiUTC+07.00 (DAZD)

Kara Çıraa sumuzu (Tuva Türkçesi: Кара-Чыраа сумузу), Tuva Cumhuriyeti'nde Sütgöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belde idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmakta olup sumu idari merkezi de Bora Tayga köyüdür. 2020 yılı nüfusu 786 kişidir. İdari merkez ve sumuzun tek yerleşim yeri Kara-Çıraa köyüdür.

Sözkökü

Tıva Türkçesinde kara', kara demektir. Çıraa ise söğütlük demektir.[1] Türkçe karşılığı kara söğütlük şeklindedir.

Coğrafya

Belde topraklarında bölgesel öneme sahip doğal bir önemli alan olan Süt gölü (Tıva Türkçesi: Сүт хөл / Süt göl) vardır. Belde merkezi olan köy, kuzeyde Ak-Sug (veya Ak) ve ve güneyde Hemçik akarsuları arasındaki vadide yer almaktadır. Kara-Çıraa batıdan Sug-Aksı'nın Şık caddesi ile bitişiktir. Kara-Çıraa idaresesi içinde yerleşim yeri statüsü olmayan yerleşim yerleri de bulunur. Alaak, Aldıı-Dörgün, Don-Uju, Dörgün, Deerbe-Arıı,Kadır-Arga, Kara-Sug, Kök-Çarık, Kurttug-Daş, Ogorod, Ölen, Oorug-Aksı, Sarıg-Kaya, Terbe-Daş, Ulug-Ödek,Üstüü-Hovuu, Hol-Ooju, Hıldıg-Üzük, Çalbak-Haragan, Çanagaş-Aksı, Çes-Bulun.

Başkent Kızıl'a 219 km uzaklıktadır. Sütgöl bölgesinin merkezi Sug-Aksı'ya ise 3 km mesafede yer almaktadır. En yakın yerleşim yerleri Sug-Aksı 3 km, Kızıl-Tayga (Ak-Aksı) 7 km, Bayan-Tala 8 km, Teve-Haya 10 km, Bora-Tayga 12 km, Bora-Tayga 12 km, Ak-Daş 15 km, Çadaana 23 km, İyme 26 km, Aldan-Maadır 27 km, Şemi 28.

Nüfus

Yıllara göre baktığımızda nüfus 811 kişi (2014) nüfusa sahipti. Son verilere göre 2020 yılında nüfus 786 kişidir. Bölgede tamamen Tıva Türklerinin nüfusu çoğunluktadır.[2]

Kültür

Stadyum adını A. Ondar'dan almıştır.

«Darıy Monguş» Kültürevi.

Köy kulübü

Tanınmış kişiler

  • Ünlü Tıva Türk'ü yazarı Yekaterina Tanova.
  • Sporcu, Antrenör 6 Eylül 1953 tarihinde Sergey Inajıkoğlu Oorjak Kara-Çıraa'da doğmuştur. 1990-2005 yılları arasında - Tuva Devlet Spor Komitesi Başkanı (Bakan), Pedagojik Bilimler doçent doktoru.

Altyapı

Kara-Çıraa postahanesi (Aldan-Maadır sokağı, no: 61)

eğitim

Kara-Çıraa ortaokulu

«Herel», «Çeleeş» anaokulları

idare

Kara-Çıraa köyü muhtarlığı

Kara-Çıraa belde İdaresi (Arat sokak, no:27)

Kaynakça

  1. ^ Dorugool Monguş, Tıvaca-Türkçe Sözlük.
  2. ^ "Tıva'nın köylere göre etnik dağılımı". 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çöön-Hemçik (il)</span>

Çöön-Hemçik İli Rusya Federasyonu özerk Tuva Cumhuriyetinin 17 idari yönetiminden bir il belediyesidir. Çöön-Hemçik ilinin yönetim merkezi Çadaana yerleşim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Süt-Göl (il)</span> Tuva Cumhuriyetinde bir idari bölge

Süt Göl İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. Bölgenin idari merkezi — Sug-Aksı.

<span class="mw-page-title-main">Ulug-Hem (il)</span>

Uluğ-Hem İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Şagaan-Arıg. Bir öteki büyük yerleşim yeri de Arıg-Bajı'dır

<span class="mw-page-title-main">Sug-Aksı</span>

Sug Aksı — Tuva Cumhuriyetinde Süt-Göl bölgesinin merkezi olan bir yerleşim yeridir.

Torgalıg, Tuva Cumhuriyeti'nde Ulug Hem kojuununda bir köy. Torgalıg beldesinin idari merkezidir.

Kara Çıraa, Tuva Cumhuriyeti'nde Sütgöl kojuununda bir köy. Kara Çıraa beldesinin idari merkezidir. 2014 yılı nüfusu 811 kişidir.

Sug-Aksı sumuzu, Tuva Cumhuriyeti'nde Sütgöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belde idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmakta olup sumu idari merkezi de Sug-Aksı köyüdür. 2020 yılı nüfusu 3215 kişidir. İdari merkez ve sumuzun tek yerleşim yeri Sug-Aksı köyüdür.

Aldan-Maadır sumuzu, Tuva Cumhuriyeti'nde Sütgöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belde idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmakta olup sumu idari merkezi de Aldan Maadır köyüdür. 2020 yılı nüfusu 1118 kişidir. İdari merkez ve sumuzun tek yerleşim yeri Aldan-Maadır köyüdür.

Ak Daş sumuzu, Tuva Cumhuriyeti'nde Sütgöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belde idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmakta olup sumu idari merkezi de Ak-Daş köyüdür. 2020 yılı nüfusu 581 kişidir. İdari merkez ve sumuzun tek yerleşim yeri Ak-Daş köyüdür.

Bora Tayga sumuzu, Tuva Cumhuriyeti'nde Sütgöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belde idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmakta olup sumu idari merkezi de Bora Tayga köyüdür. 2020 yılı nüfusu 750 kişidir. İdari merkez ve sumuzun tek yerleşim yeri Bora-Tayga köyüdür.

Kızıl Tayga sumuzu, Tuva Cumhuriyeti'nde Sütgöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belde idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmakta olup sumu idari merkezi de Bora Tayga köyüdür. 2020 yılı nüfusu 495 kişidir. İdari merkez ve sumuzun tek yerleşim yeri Kızıl-Tayga köyüdür.

İşkin sumuzu, Tuva Cumhuriyeti'nde Sütgöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belde idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmakta olup sumu idari merkezi de İşkin köyüdür. 2020 yılı nüfusu 1122 kişidir. İdari merkez ve sumuzun tek yerleşim yeri İşkin köyüdür.

Kızıldag sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Baytayga kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmakta olup sumu idari merkezi de Kızıldağdır. 2020 yılı nüfusu 771 kişidir. Kızıl-Dag belediyesinin idari merkezi ve tek nüfuslu yerleşimi de Kızıldağdır.

<span class="mw-page-title-main">Kara-Höl sumu</span>

Kara-Höl sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Baytayga kojuununa bağlı kırsal yerleşim durumunda bir belediye idari birimidir. Belde, belediye anlamında sum sözü kullanılmakta olup sumun idari merkezi de Kara-Höl köyüdür. 2020 yılı nüfusu 1348 kişidir. İdari merkez ve beldenin tek yerleşim yeri Kara-Höl'dür.

<span class="mw-page-title-main">Dus-Dag (sum)</span>

Dus Dag sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Solçur (sum)</span>

Solçur sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Sınır bölgesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Balıktıg (sum)</span>

Balıktıg sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Emi (sum)</span>

Emi sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Tal (köy)</span>

Tal — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı Balıklı beldesinin merkezi olan köydür.

<span class="mw-page-title-main">Ottuk Daş, Tere Höl kojuun</span>

Ottuk Daş — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı Emi beldesinin yönetim merkezi olan köydür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.