İçeriğe atla

Karağandı

Karağandı
Qarag’andy
Şehir
Қарағанды
Karağandı, Kazakistan
Karağandı arması
Arma
Kazakistan üzerinde Karağandı
Karağandı
Karağandı
ÜlkeKazakistan Kazakistan
İlKarağandı
Kuruluş1931
İdare
 • Belediye BaşkanıMeyram Kojuhov
Yüzölçümü
 • Toplam497,8 km²
Rakım546 m
Nüfus
 (2020)[1]
 • Toplam497.777
 • Yoğunluk1,000/km²
Zaman dilimiUTC+05.00
Posta kodu
100000 - 100030
Alan kodu+7 7212

Karağandı (Kazakça: Қарағанды, Rusça: Караганда), Kazakistan'ın Karaganda yönetim biriminin (oblast) yönetim merkezi şehir. Aynı adı taşıyan önemli kömür havzasının ortasında yer alır.

Kazakistan'ın ikinci büyük kenti olan Karaganda adını, çevredeki bozkırlarda bolca yetişen çalımsı bitkilerden alır. 1856'da yerleşime açılan kentte, ertesi yıl yakınlardaki bakır işletmesinin gereksinimlerini karşılamak amacıyla küçük çaplı kömür madenciliği yapılmaya başladı. Madencilik 1920'lerde bırakıldıysa da 1931'de demiryolu hatlarının yapımının tamamlanması ve Karaganda Havzasının, Urallar'daki sanayi işletmelerinin gereksinimlerini karşılayacak üç ana kömür havzasından biri olarak ilan edilmesi üzerine yeniden önem kazandı. Karaganda, 1934'te şehir, 1936'da da yönetim biriminin merkezi yapıldı.

Karağandı Kilisesi

II. Dünya Savaşı sırasında Stalin'in emriyle bölgeye yerleştirilen Volga Almanları'nın 1990'lı yıllarda Almanya'ya göç etmesiyle nüfusu % 14 azaldı.

Kaynakça

  1. ^ "Численность населения Республики Казахстан по полу в разрезе областей, городов, районов, районных центров и поселков на начало 2020 года". Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан (Rusça). 27 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kızılorda (il)</span> Kazakistan eyaleti

Kızılorda Eyaleti, Kazakistan'da bir eyalettir. İdari merkezi Ak Meçet olarak inşa edilmiş Kızılorda şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Baykonur</span> Kazakistanın Kızılorda eyaletinde, SSCBnin inşa ettiği uzay üssünün bulunduğu şehir

Baykonur, Kazakistan'ın Kızılorda eyaletinde kent. Rusya tarafından kiralanmıştır ve yönetilmektedir. Şehir Sovyetler döneminde Baykonur Uzay Üssü'ne hizmet vermek üzere kurulmuştur. Gerçek Baykonur, birkaç yüz kilometre kuzeydoğuda, Karagandı eyaletinde bir madencilik kasabasıdır. Sovyetler, uzay üssüne bu adı vererek düşman casuslarını şaşırtmaya ve üssün gerçek yerini gizlemeye çalıştılar. Demiryolu istasyonu uzay üssünden önce yapılmıştır ve kentin eski adını taşır. Şehrin ekonomisi büyük ölçüde uzay üssüne bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Karağandı (il)</span>

Karagandı, Kazakistan'ın bir eyaletidir. Merkezi Karağandı'dır. Eyalet nüfusu 1.375.000; şehir nüfusu ise 437.000'dir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Kazakistan (il)</span>

Batı Kazakistan Eyaleti, Kazakistan'da bir eyalettir. Merkezi Oral'dır ve nüfusu 200.000'dir. Rusya'ya sınırı vardır ve Ural Dağları'na yakındır. Ural Nehri Rusya'dan doğar ve eyaletin içinden akarak Hazar Denizi'ne dökülür. Batı Kazakistan kısmen Avrupa'da kısmen Asya'da yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Aktöbe (il)</span>

Aktöbe Eyaleti, Kazakistan'da bir eyalettir. Aktöbe eyaletinin merkezi 340.000'den fazla nüfusuyla Aktöbe'dir. Eyaletin toplam nüfusu ise 678.900'dür. Eyalet 300.600 km²'lik yüzölçümüyle Kazakistan'da Karagandı'dan sonra en büyük 2. eyalettir. Aktöbe eyaleti kuzeyde Rusya ve güneyde Özbekistan ile sınırları olup ayrıca 6 eyalete de komşudur: Atırau Eyaleti, Mangistav Eyaleti, Karagandı Eyaleti, Kostanay Eyaleti, Kızılorda Eyaleti ve Batı Kazakistan Eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Jambıl (il)</span> Kazakistanın bir bölgesi

Jambıl, Kazakistan'ın bir eyaletidir. Merkezi Taraz'dır. Eyalet nüfusu 1.000.000 olup merkez şehir nüfusu 335.100'dür. Eyaletin Kırgızistan ve Özbekistan'la sınırları vardır. Ülke içinde de Karagandı Eyaleti, Türkistan Eyaleti ve Almatı Eyaleti'ne komşudur. Toplam alanı 144.200 km²'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kazakistan (il)</span>

Kuzey Kazakistan, Kazakistan'da 665.800 nüfusuyla bir eyalettir. Kazakistan'ın en küçük eyaletidir. Merkezi Kızılyar 193.300 nüfusa sahiptir. Kuzeyinde Rusya'yla sınırları vardır. Bundan başka ülke içinde 3 Kazak eyaletine komşudur: doğuda Pavlodar Eyaleti, batıda Kostanay Eyaleti ve güneyde Akmola Eyaleti. 98.040 km² yüzölçümüyle Kazakistan'ın tüm eyaletleri arasında en küçük 4. eyalettir. İşim (Esil) Nehri İrtiş Nehri'nin bir koludur ve Karagandı Eyaletinden doğar ve Rusya'ya Kuzey Kazakistan eyaletinden geçer.

<span class="mw-page-title-main">Ekibastuz</span>

Ekibastuz, Kazakistan'ın kuzeydoğusunda Pavlodar Eyaleti'nde bulunan bir şehirdir. Şehrin nüfusu 2009 yılı itibarı ile 125.012'dir. Ekibastuz'a Ekibastuz Havalimanı hizmet vermektedir.

Aymak, 2006 yılına kadarki adı — Oktabrıskoye) — Kazakistan'ın Kuzey Kazakistan oblastının Tayınşa ilçesinde bir köy yerleşimi. Amandık kır bölgesine girer. Kod КАТО — 596036600.

<span class="mw-page-title-main">Terekti</span> Batı Kazakistan Eyaletinde bir köy

Terekti, kuzeybatı Kazakistan'da bir köydür. Batı Kazakistan Eyaleti'ndeki Terekti İlçesi'nin idari merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Aktöbe</span>

Aktöbe, Kazakistan'ın Aktöbe ilinin merkezi olan şehirdir. Şehir İlek Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 297,39 km² olan şehrin nüfusu 1 Ocak 2016 tarihi itibarı ile 397.572'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kökşetau</span> Kazakistanda bir şehir, Akmola Bölgesinin merkezi

Kökşetau veya Kokşetau, Kazakistan'ın Akmola ilinin merkezi olan şehirdir. Şehir başkent Astana'nın 300 km kuzeybatısında yer almaktadır. Yüzölçümü 400 km² olan şehrin nüfusu 1 Ocak 2016 tarihi itibarı ile 145.845'tir.

<span class="mw-page-title-main">Temirtau</span>

Temirtau, Kazakistan'ın Karağandı ilinde bulunan bir şehirdir. Şehir, Nura Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 296.1 km² olan şehrin nüfusu 1 Ocak 2016 tarihi itibarı ile 178,351'dir.

<span class="mw-page-title-main">Türkistan (il)</span> Kazakistanın eyaleti

Türkistan Eyaleti, 2018'den önce Güney Kazakistan Eyaleti, 2.282.500 nüfusuyla Kazakistan'ın en güneyinde yer alan eyalettir. Türkistan şehri eyalet merkezidir. Türkistan'ın diğer şehirleri Çimkent, Sayram, Arıs, Şardara, Yedisay, Saryağaş ve Lenger. Türkistan Eyaleti ve Atırau Eyaleti Kazakistan'ın en küçük iki eyaletidir 117.300 km²'lik yüz ölçümleriyle.

<span class="mw-page-title-main">Jansügirov</span> Kazakistanda bir kasaba

Jansügirov, Kazakistan'ın Jetisu eyaletinin Aksu ilçesinde bulunan bir kasaba.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'ın illeri</span>

Kazakistan'ın illeri, Kazakistan'ın birinci düzey idari bölümleridir. Toplam 17 adet il bulunmakta olup ek olarak dört adet doğrudan yönetilen cumhuriyet şehirleri bulunmaktadır. İller, ek olarak ilçelere ayrılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ulıtav (il)</span>

Ulıtav ili, Kazakistan'ın illerinden biridir. İl, Orta Kazakistan'da yer almaktadır. Yüzölçümü 188.936 km² olan ilin nüfusu 1 Nisan 2021 tarihi itibarı ile 226.998'dir. İlin merkezi Jezkazgan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Jezkazgan</span>

Jezkazgan, Kazakistan'ın Ulıtav ilinin merkezi olan şehirdir. Şehir, Kara-Kengir Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2020 yılı itibarı ile 86.227'dir.

<span class="mw-page-title-main">Stepnogorsk</span>

Stepnogorsk, Kazakistan'ın Akmola ilinde bulunan bir şehirdir. Şehir, başkent Astana'nın 200 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Yüzölçümü 2.905 km² olan şehrin nüfusu 2021 yılı itibarı ile 66.964'tür.

<span class="mw-page-title-main">Satbayev</span>

Satbayev, Kazakistan'ın Ulıtav ilinde bulunan bir şehirdir. Şehir, ilin ortasında yer almakta olup adını Kazak jeolog Kanış Satbayev'den almaktadır. Şehrin nüfusu 2019 yılı itibarı ile 69.782'dir.