İçeriğe atla

Karaçay Sürgünü

Karaçay Sürgünü
Kafkasya haritasında Karaçay-Çerkesya
Tarih2 Kasım 1943
Saldırı türü
Zorunlu tehcir, etnik temizlik
Ölütransit sırasında 653
toplamda 13.100 - 19.000
KurbanlarKaraçaylar
ŞüphelilerNKVD, the Sovyet gizli polisi

Martı Harekâtı kod adlı Karaçayların sınır dışı edilmesi, Sovyet hükümeti tarafından Kuzey Kafkasya'nın tüm Karaçay nüfusunun Kasım 1943'te Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında başta Kazak ve Kırgızistan SSC'si olmak üzere Orta Asya'ya zorla gönderilmesiydi.Sınır dışı etme kararı, Sovyet Başbakanı Joseph Stalin'in onayından sonra NKVD şefi Lavrentiy Beria tarafından emredildi.Kafkasya'da 70.000'e yakın Karaçay Türk'ü anavatanlarından tehcir edildi.Suç, 1930'lar ve 1950'ler arasında Rus olmayan Sovyet etnik azınlıkların birkaç milyon üyesini etkileyen bir Sovyet zorunlu yerleşim programının ve nüfus transferinin bir parçasıydı.

Resmi olarak sınır dışı edilme, Karaçayların işgalci Alman güçleriyle işbirliği yapmalarına bir cevaptı. Aslen sadece İkinci Dünya Savaşı sırasında isyancı haydutların aile üyeleriyle sınırlı olan sınır dışı, daha sonra tüm Karaçay etnik grubunu kapsayacak şekilde genişletildi. Sınır Dışı edilme, 13.000 ila 19.000 arasında ölüme yol açmış ve sınır dışı edilen nüfus için %19'luk bir ölüm oranına neden olmuştur. Karaçaylar, Stalin'in daha sonra diğer beş grubu kapsayan tam iskan politikasının hedef aldığı ilk Kuzey Kafkasya etnik grubuydu.

1956'da Nikita Kruşçev'in yeni Sovyet Başbakanı olması ve Stalinizasyon sürecini üstlenmesinden sonra rehabilite edildiler. 1957'de Karaçaylar özel yerleşim yerlerinden serbest bırakıldı ve Karaçay-Çerkes Özerk Bölgesi olarak resmîleştirilen kendi bölgelerine dönmelerine izin verildi. 1959 Yılına gelindiğinde Sovyet Karaçaylarının yaklaşık% 85'i Karaçay-Çerkesya'da ikamet ediyordu. Daha sonra, 1989'da Sovyet hükûmeti sınır dışı edilmenin bir suç olduğunu ilan etti. Manus Midlarsky gibi bazı çağdaş bilim adamları Çeçenleri, İnguşları, Kalmukları ve Karaçayları Stalin'in soykırım iddiasıyla öne sürülen etnik gruplar olarak gösteriyorlar.[1]

Arka plan

Karaçaylar, Kuzey Kafkasya'da yaşayan bir Türk Müslüman etnik gruptur. 2002 yılında Walter Comins-Richmond Soykırım Araştırmaları Dergisi Karaçaylar hakkında şunları yazdı "Bir Türk dilli olarak - Kafkas ve İranlı konuşmacılarla çevrili Karaçayların kökenleri çok fazla bilimsel ilgi gördü. Ancak bugüne kadar kesin olarak belirlenmiş olan tek şey, Karaçaylar ve Balkarların Kafkas halklarının en eskileri arasında olduğudur. Muhtemelen, 1200'lerde Moğol istilaları ve ardından ertesi yüzyıl Timur tarafından fethedilen bir zamanlar daha büyük bir Türk grubunun parçası oldukları düşünülmektedir. Sonuç olarak, toprakları ve sayıları büyük ölçüde azaldı, ancak 1400 yılına kadar farklı etnokültürel birimler olarak ortaya çıktılar."[2] Rusya'nın Kafkasya'yı fethinden sonra, 1828'de Rus İmparatorluğu'nun egemenliğine girdiler, ancak Çarlık yönetimine karşı ayaklandılar.[3] 1917'deki Rus iç savaşı sırasında Karaçaylar kısa bir bağımsızlık dönemine sahipti, ancak bu, Sovyetler Birliği'nin bir parçası olduğunda tersine döndü. 1929-30 ayaklanmasında Sovyet güçleri tarafından yaklaşık 3.000 Karaçay ve Balkar vuruldu.

1920'lerde Josef Stalin, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin yeni Genel Sekreteri oldu. Amerikalı bir akademisyen ve tarihçi olan Ben Kiernan, Stalin'in dönemini "Sovyet ve hatta Rus tarihinin en kanlı dönemi" olarak tanımladı.[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Midlarsky, Manus I. (1 Eylül 2009). "Territoriality and the onset of mass violence: the political extremism of Joseph Stalin". Journal of Genocide Research. 11 (2-3): 265-283. doi:10.1080/14623520903118979. ISSN 1462-3528. 
  2. ^ Comins-Richmond, Walter (Eylül 2002). "The deportation of the Karachays". Journal of Genocide Research (İngilizce). 4 (3): 431-439. doi:10.1080/14623520220151998. ISSN 1462-3528. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2023. 
  3. ^ ""Punished Peoples" of the Soviet Union: The Continuing Legacy of Stalin's Deportations" (PDF). 24 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mayıs 2023. 
  4. ^ Kiernan, Ben (2007). Blood and soil : a world history of genocide and extermination from Sparta to Darfur. Georgetown University Law Library. New Haven : Yale University Press. ISBN 978-0-300-10098-3. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kabardino-Balkarya</span> Rusya Federasyonundaki özerk cumhuriyet

Kabardino-Balkarya Cumhuriyeti ya da Kabardino-Balkarya, Rusya'nın 8 bölgesinden (okrug), 7 bölgeyi (region) içeren Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi'nde (okrug), "etnik adlar taşıyan" çokuluslu cumhuriyetlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Etnik temizlik</span> bir etnik gruba mensup insanların zorla yerinden edilmesini amaçlayan değişik siyasal politikalar

Etnik temizlik, bir etnik gruba mensup insanların zorla yerinden edilmesini amaçlayan değişik siyasal politikaları ifade eder. Genellikle, zorla göç ettirme, belirli bir nüfusun yerini değiştirme gibi uygulamaların sonucunda ortaya çıkar. Bu terim, etnosid ve jenosid ile yakından ilişkilidir.

Rusya Federasyonu, 85 federe yapıya, birliğe dahil birime, bölünmüştür. Bu yapılanmanın 22 tanesi cumhuriyetlerden oluşur. Cumhuriyetlerde, toplumun çoğunluğunu etnik kökeni Rus olmayan halk oluşturur, fiziki sınırlar bu şekilde belirlenmiştir. Bir cumhuriyette yerel halkın etnik kökeni cumhuriyete isim veren milliyet olarak bilinir. On yıllarca süren Rusya içi göçler nedeniyle artık bu milliyet o cumhuriyetin nüfusunda çoğunluğu temsil etmeyebilir ama yine de o belirli etnik milliyetin cumhuriyeti olarak kabul görür.

<span class="mw-page-title-main">Balkarlar</span> Rusyanın Kuzey Kafkasya bölgesinde yaşayan türk budunu

Balkarlar, Kuzey Kafkasya'da yaşayan Türk halklarından biridir. Çoğunluğu, Rusya içindeki Kabardey-Balkarya cumhuriyetinde yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Karaçay-Çerkesya</span> Rusyada bir cumhuriyet

Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti; Kuzey Kafkasya'da bulunan, Rusya üyesi bir cumhuriyettir. Yüzölçümü 14.100 km²'dir. Başkenti Çerkessk olup, ikinci büyük kenti de Karaçayevsk'tir.

<span class="mw-page-title-main">Karaçaylar</span> Kafkasya’da yaşayan Kıpçak kökenli Türki halk

Karaçaylar veya Karaçaylılar, çoğunluğu Rusya'ya bağlı Karaçay-Çerkesya'da yaşayan bir Türk halkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çerkes Soykırımı</span> Soykırım

Çerkes Soykırımı veya Tsitsekun, 19. yüzyılda, Çarlık Rusyası tarafından Çerkeslere gerçekleştirilen sistematik toplu katliam ve sürgün. Olaylardan Çerkeslerin %80-97'si, yaklaşık 1,5 milyon kişi, etkilenmiştir. Grigori Zass gibi Rus generaller Çerkes sivillerin toplu katliamını yücelttiler, bilimsel deneylerde kullanılmalarını savundular ve askerlerinin kadınlara tecavüz etmesine izin verdiler. Rus kuvvetlerinin hamile kadınların karınlarını deşmek gibi çeşitli yöntemler kullandığı bildirildi.

<span class="mw-page-title-main">Karaçay-Balkarca</span>

Karaçay-Balkarca, Karaçay-Malkarca ya da Davluca, Kuzey Kafkasya'da yaşayan Karaçaylar ve Balkarların konuştukları dil. İki halkın dilleri birbirine çok yakın olduğu için ortak bir adla adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya halkları</span>

Kafkasya halkları, Kafkasya'da yaşayan halklar. Bu halklar, coğrafi olarak Kuzey Kafkasya halkları ve Güney Kafkasya halkları biçiminde adlandırılırlar. Etnik açıdan, özellikle dil açısından da Kafkasya yerlileri, Hint-Avrupa kökenliler ve Türk asıllı halklar biçiminde üç öbeğe ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya Emirliği</span>

Kafkasya Emirliği veya Kafkas Emirliği veya Kafkasya İslam Emirliği, İçkerya Çeçen Cumhuriyeti'nin ardılı kabul edilen, 31 Ekim 2007 tarihinde eski Çeçenistan lideri Dokka Umarov tarafından ilan edilen devlettir. Devlete bağlı askeri birlik Kafkasya Cephesi'dir. Kafkasya Emirliği'nin toprakları Çeçenistan, İnguşetya, Dağıstan, Karaçay-Çerkez, Kabardin-Balkar, Doğu Osetya (İriston) ve Stavropol eyaletidir.

<span class="mw-page-title-main">Rum Kırımı</span> Pontus Rumlarının tarihsel anayurtlarından sistematik olarak sürgün edilmesi

Rum Kırımı, Rum Soykırımı veya Pontus Soykırımı, I. Dünya Savaşı esnası ve sonrasında Osmanlı İmparatorluğu topraklarında yaşanan, hükûmetin ülkedeki Rum nüfusa karşı uyguladığı politikayla başlayan etnik temizliktir. Bu politika çerçevesinde çeşitli katliamlar, sürgünler ve hak ihlalleri gerçekleştirildi. Pontus olarak bilinen Karadeniz bölgesindeki Rumların bir kısmı kırım sonucunda Rusya'ya kaçtı. 1923 yılında, kırım sonrasında Türk Kurtuluş Savaşı sonucu Türkiye ve Yunanistan arasında yapılan mübadeleyle Anadolu Rumları Yunanistan'a gönderildi. Kırımın soykırım niteliği taşıyıp taşımadığı konusunda uluslararası akademik camiada fikir birliği yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatar Sürgünü</span> Kırım Tatar soykırımı

Kırım Tatar Sürgünü veya Kırım Tatar Soykırımı, Sovyet hükûmeti tarafından yürütülen ve Josef Stalin adına hareket eden NKVD Başkanı Lavrenti Beriya tarafından organize edilen 18-20 Mayıs 1944'te en az 191.044 Kırım Tatarının etnik temizliği ve kültürel soykırımıdır. NKVD üç gün içinde çoğunlukla kadınları, çocukları, yaşlıları, hatta komünistleri ve Kızıl Ordu üyelerini, bin kilometre uzaklıktaki Özbek SSC'ye sınır dışı etmek için sığır trenlerini kullandı. Kırım Tatarları, Stalin'in Sovyetler Birliği'ndeki nüfus transferi politikası tarafından kapsanan birkaç etnik gruptan biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Çerkesleri</span>

Türkiye'deki Çerkesler ya da Türkiye Çerkesleri, Türkiye Adığeleri, 19. yüzyılda Çerkesya'nın Rus İmparatorluğu tarafından ele geçirilmesinden sonra başlatılan Çerkes Sürgünü adlı etnik temizlik hareketinde Kuzey Kafkasya'dan Osmanlı İmparatorluğu topraklarına gelen Çerkeslerin daha sonra oluşturulan Türkiye sınırlarında kalan kısmıdır.

<span class="mw-page-title-main">Elbruz Rayonu</span>

Elbruz Rayonu, Kabardey-Balkarya'nın 10 ana rayonundan birisi olan bu bölge ülkenin güneybatısında kurulmuştur. Eğer Kafkasya Avrupa sınırları içerisinde ise Avrupa'nın en büyük dağı olan Elbruz Dağı bu rayondadır.

<span class="mw-page-title-main">Kabardey-Balkarya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Kabardey-Balkarya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Eski Sovyetler Birliği'nde Rus Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyetinin özerk bir cumhuriyeti idi ve başlangıçta Dağ Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası idi. 16 Ocak 1922'de bölge, 1 Eylül 1921'de Dağ ASSR'sinden ve Kabardey Balkar Özerk Bölgesi'nden ayrıldı. 5 Aralık 1936'da özerk bir cumhuriyet haline geldi. Kabardey-Balkar ASSR, 30 Ocak 1991'de devlet egemenliğini ilan etti. Şu anda Kabardey-Balkar Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu'nun federal bir konudur. Kabardey-Balkar ASSR, Sovyetler Birliği'nin varlığı sırasında başka egemen devletlerle sınırlanmamıştır. Çeçen-İnguşya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti gibi Kabardey-Balkar ASSR iki ulus arasında paylaşıldı. Her iki özerk cumhuriyet, Rus Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası olarak ikamet etmiş ve Rusları etnik çoğunluk olarak nitelendirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ahıska Türkleri Sürgünü</span>

Ahıska Türkleri sürgünü Sovyet hükûmetinin Ahıska Türklerine karşı gerçekleştirdiği zorunlu tehcir. 14 Kasım 1944 tarihinde gerçekleşen tehcirde 212 köyde yaşayan 92.307 ila 94.955 Ahıska Türkü zorla Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Mesheti bölgesinden Orta Asya'ya sürgün edilmiştir. Sığır vagonlarına doldurulan Ahıska Türklerinin çoğu Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne gönderilmiştir. Operasyon sırasında Kürtler, Hemşinliler ve Lazlar da dahil olmak üzere toplamda yaklaşık 115.000 kişi sürgün edilmiştir. Sürgün edilenler zorla çalıştırılmak üzere görevlendirildikleri özel birimlere yerleştirildiler. Sürgün ve sert koşullar, en az 12.589 ila 14.895 arasında insanın ölümüne sebep oldu.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde İslam</span>

Sovyetler Birliği'nde İslam, Sovyetler Birliği'nde İslam inanışına ait konuları betimler.

Letonya'daki Yahudilerin tarihi, 1571'de Piltene'de kurulan ilk Yahudi kolonisine dayanıyor. Yahudiler, Letonya'nın nüfusunu azaltan Büyük Kuzey Savaşı'na (1700-1721) kadar Letonya'nın gelişimine katkıda bulundular. Yahudi cemaati, esas olarak Prusya'dan gelen bir akın yoluyla 18. yüzyılda yeniden oluştu ve Letonya'nın ekonomik yaşamında temel bir rol oynamaya başladılar.

1937-1938'de NKVD'nin Polonya Operasyonu, Büyük Temizlik döneminde Sovyetler Birliği'nde Polonyalılara karşı yürütülen NKVD'nin Polonya karşıtı kitlesel etnik temizlik operasyonuydu. Operasyon sözde "Polonyalı casuslara" karşı Komünist Parti Politbürosu tarafından emredildi ancak NKVD yetkilileri tarafından "tüm Polonyalılara" karşı uygulandı. Sovyetler Birliği'nde veya yakınında yaşayan 139.835 kişinin cezalandırılması ve 111.091 Polonyalının yargısız infazıyla sonuçlandı. Operasyon, Nikolay Yejov tarafından imzalanan NKVD Emri No. 00485'e göre uygulandı. Ateş edilen kurbanların çoğunluğu etnik olarak Polonyalıydı, ama hepsi değil, bazıları Kresy makro bölgesinden çeşitli azınlık gruplarına, örneğin Rutenlerdi; Sovyet dünya görüşüne göre bu gruplar, Polonya kültürünün veya mirasının bazı özelliklerine sahipti ve bu nedenle aynı zamanda "Polonyalı" olarak kabul ediliyorlardı. Geri kalanların, daha fazla araştırma yapılmadan Polonyalı olduklarından 'şüphelenildi' veya muhtemelen Polonya yanlısı sempatiye sahip olarak sınıflandırıldı. Süreci hızlandırmak için, NKVD personeli yerel telefon rehberlerini gözden geçirdi ve isimleri Lehçe gibi görünen kişileri tutukladı.

<span class="mw-page-title-main">Balkar Sürgünü</span>

Balkarların Sürgünü, Sovyet hükûmeti tarafından Kuzey Kafkasya'daki tüm Balkar nüfusunun İkinci Dünya Savaşı sırasında 8 Mart 1944'te Orta Asya'ya sürülmesiydi.  Sınır dışı etme kararı, Sovyet Başbakanı Joseph Stalin'in onayından sonra NKVD şefi Lavrentiy Beria tarafından emredildi. Kafkasya'daki 37.713 Balkar'ın tamamı bir günde anavatanlarından sürüldü. Olay, 1930'lar ve 1950'ler arasında Rus olmayan Sovyet etnik azınlıkların birkaç milyon üyesini etkileyen bir Sovyet zorunlu yerleşim programının ve nüfus transferinin bir parçasıydı. Resmi olarak sınır dışı etme, Balkarların işgalci Alman güçleriyle sözde işbirliğine bir yanıttı. Daha sonra, 1989'da Sovyet hükûmeti sınır dışı edilmeyi yasadışı ilan etti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.