İçeriğe atla

Karşıkuyruk

Lulin Kuyruklu Yıldızı'nın karşıkuyruğu sola doğru, iyon kuyruğu sağa doğrudur
Kuyruklu yıldızın, Dünya'dan bakıldığında, tip II'ye veya toz kuyruğuna zıt yönü gösteren yani bir karşı-kuyruk denilen kısa kuyruk sergiliyormuş gibi görünebileceğini gösterme

,

Karşıkuyruk, kuyruklu yıldızın komadan Güneş'e doğru gidiyormuş gibi görünen ve dolayısıyla geometrik olarak diğer kuyrukların (iyon kuyruğu ve toz kuyruğu) karşısında çıkıntı yapan sivri bir uçtur. Ancak bu fenomen Dünya'dan görülen bir optik illüzyon'dur. Karşı kuyruk, Güneş'in radyasyon basıncından daha az etkilenen ve kabaca kuyruklu yıldızın yörünge düzleminde kalma eğiliminde olan ve sonunda parçacıkların kuyruklu yıldızın yüzeyinden fırlatma hızı nedeniyle kuyruklu yıldızın yörüngesi boyunca bir disk oluşturan daha büyük toz parçacıklarından oluşur. Dünya kuyruklu yıldızın yörünge düzleminden geçerken, bu disk yandan görülür ve karakteristik sivri uç olarak görünür.[1] Diskin diğer tarafı, toz kuyruğunda kaybolma eğiliminde olsa da bazen görülebilir. Bu nedenle karşı-kuyruk normalde yalnızca Dünya kuyruklu yıldızın yörünge düzleminden geçtiğinde kısa bir süre için görülebilir.[2]

Kuyruklu yıldızların çoğu, bir karşıkuyruğun görünür hale gelmesi için yeterince gelişmez ancak karşıkuyruk sergileyen kayda değer kuyruklu yıldızlar arasında 1957'deki Arend-Roland Kuyruklu Yıldızı, 1997'deki Hale-Bopp Kuyruklu Yıldızı ve 2013'teki PANSTARRS Kuyruklu Yıldızı vardır.

Ayrıca bakınız

Notlar

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Encyclopedia of science:antitail". 31 Ekim 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Newfound Comet Lulin to Grace Night Skies". SPACE.com. 6 Şubat 2009. 26 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2009. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güneş Sistemi</span> Güneş ve Güneş merkezli astronomik cisimler

Güneş Sistemi, Güneş'in kütleçekim kuvvetiyle yörüngede tutulan ve çeşitli gök cisimlerinden oluşmuş bir sistemdir. Güneş ve 8 gezegen ile onların doğruluğu onaylanmış 150 uydusu, 5 cüce gezegen ile onların bilinen toplam 8 uydusu ve milyarlarca küçük gök cisminden oluşur. Küçük cisimler kategorisine asteroitler, Kuiper Kuşağı cisimleri, kuyruklu yıldızlar, gök taşları ve gezegenler arası toz girer.

<span class="mw-page-title-main">Kuyruklu yıldız</span> Güneş’in yakınından geçerken ısınarak gaz açığa çıkarmaya başlayan, buzlu, küçük Güneş Sistemi cisimleri

Kuyruklu yıldız ya da kirlikartopu, Güneş’in yakınından geçerken ısınarak gaz açığa çıkarmaya başlayan, buzlu, küçük Güneş Sistemi cisimleridir. Bu gaz çıkışı, görünür bir atmosfer veya koma ve bazen de bir kuyruk oluşturur. Bu fenomenler, kuyruklu yıldızın çekirdeğine etki eden güneş radyasyonu ve güneş rüzgarı etkilerinden kaynaklanır. Kuyruklu yıldız çekirdek’lerinin büyüklüğü, birkaç yüz metreden ile onlarca kilometreye kadar değişir ve gevşek buz, kozmik toz ve küçük kayalık parçacıklardan oluşur. Kuyruk bir astronomik birim ötesine uzanabilirken, koma Dünya'nın çapının 15 katına kadar çıkabilir. Yeterince parlaksa, teleskop yardımı olmadan Dünya'dan kuyruklu yıldız görülebilir ve gökyüzünde 30°'lik bir alt açı yayı olabilir. Kuyruklu yıldızlar eski çağlardan beri birçok kültür ve din tarafından gözlemlenmiş ve kaydedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Oort bulutu</span> Güneşin etrafında dönen kuyruklu yıldız kümesi

Oort Bulutu veya Öpik-Oort Bulutu, Güneş'in etrafında dönen kuyruklu yıldız kümesi. Bu kuyruklu yıldızların enberi ölçeği 5-50 AB ve enöte ölçeği ise 30.000-100.000 AB'dir. Unutulmamalıdır ki enöte yörüngeleri Plüton'un yörüngesinin çok ötesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Halley kuyruklu yıldızı</span> Güneşin yörüngesinde hareket eden, devir süresi 75-76 yıl olan bir kuyruklu yıldız

Halley kuyruklu yıldızı, resmî adıyla 1P/Halley veya bu kuyruklu yıldızlar üzerine çalışmalar yapan Edmond Halley'e ithafen Comet Halley, Güneş'in yörüngesinde hareket eden ve her 75–76 yılda bir görünen kuyruklu yıldızdır. Halley, çıplak gözle görülebilen bir kuyruklu yıldızdır. Ek olarak, yörüngesini insan ömrü içerisinde tamamlayan çıplak gözle görülen tek kuyruklu yıldızdır. Halley kuyruklu yıldızı, Güneş Sistemi içerisine en son 1986 yılında girmiştir. Hesaplara göre 2061 yılında tekrar görülecektir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Güneş Sistemi cismi</span>

Küçük Güneş Sistemi Cismi, 2006 yılındaki kararla Uluslararası Astronomi Birliği'nce (UAB) tanımlanan güneş sisteminde bulunup ne gezegen, ne de cüce gezegen olan bir cisimdir:

Güneş'in etrafından dönen diğer cisimlere topluca "Küçük Güneş Sistemi Cismi" olarak telmih edilecek... Bunlar, şu anda Güneş Sistemi'nin çoğu asteroitlerini, çoğu Neptün-ötesi cisimleri (NÖC), kuyruklu yıldızlar ve diğer küçük cisimleri içerir.

<span class="mw-page-title-main">Çöküntü çemberi</span>

Çöküntü çemberi, bir yıldızın yaşam döngüsünün farklı evrelerinde, yörüngesi çevresinde; gaz, toz, gezegenimsiler, asteroitler veya çarpışan parçacıkların halka benzeri bir şekilde birikmesidir. Bu gibi çemberler kendini şu şekillerde gösterir:

<span class="mw-page-title-main">Kozmik toz</span>

Kozmik toz, uzayda var olan bir tozdur. Çoğu kozmik toz parçacığı, mikrometeoroitlerde olduğu gibi birkaç molekül ile 0,1 mm (100 µm) arasında ölçülür. Daha büyük parçacıklara ise meteoroit denir. Uzaydaki tüm tozun küçük bir kısmı yıldızların bıraktığı yoğunlaşmış maddeler gibi daha büyük ateşe dayanıklı mineraller içerir. Buna yıldız tozu denir. Yerel yıldızlararası ortam olan Yerel Kabarcığın toz yoğunluğu ortalama 10-6 x toz parçacığı/m³ 'tür ve her toz parçacığı yaklaşık 10–17 kg'lık bir kütleye sahiptir.

<i>Rosetta</i> (uzay aracı)

Rosetta, Avrupa Uzay Ajansı tarafından imal edilip 2 Mart 2004'te fırlatılan bir uzay sondasıydı. İniş modülü Philae ile birlikte 67P/Churyumov-Gerasimenko (67P) kuyruklu yıldızının ayrıntılı bir incelemesini gerçekleştirdi. Uzay aracı, kuyruklu yıldıza yaptığı yolculuk sırasında Dünya ve Mars gezegenleriyle, 21 Lutetia ve 2867 Šteins asteroitlerinin yakınından geçti. SOHO / Cluster ve XMM-Newton'dan sonra ESA'nın Horizon 2000 programının üçüncü temel taşı görevi olarak başlatılmıştı.

<i>Giotto</i> (uzay aracı)

Giotto, Avrupa Uzay Ajansı'nın bir robotik uzay aracı göreviydi. Uzay aracı, Halley kuyruklu yıldızı'na uğradı ve incelemeler yaptı, bu sayede bir kuyruklu yıldızın yakın gözlemlerini yapabilen ilk uzay aracı oldu. 13 Mart 1986'da Halley'in çekirdeğine 596 kilometre mesafeden yaklaşmayı başardı. Uzay aracı, İtalyan Rönesansı'nın erken dönem ressamı Giotto di Bondone'nin adını taşıyordu. Giotto di Bondone, 1301 yılında Halley kuyruklu yıldızı'nı gözlemlemiş ve Scrovegni Şapeli'ndeki Bilgelerin Tapınması adlı tablosunda "Beytüllahim Yıldızı" olarak tasvir etmek için ilham almıştı.

<i>Deep Impact</i> (uzay aracı)

Deep Impact, Cape Canaveral Uzay İstasyonu'ndan 12 Ocak 2005, 18.47 UTC'de fırlatılan bir NASA uzay sondasıydı. Bir çarpma aygıtı bırakarak Tempel 1 (9P/Tempel) kuyruklu yıldızının iç bileşimini incelemek amacıyla tasarlanmıştır. 4 Temmuz 2005, 05.52 UTC'de çarpma aygıtı kuyruklu yıldızın çekirdeğiyle başarılı bir şekilde çarpıştı. Çarpışma, çekirdeğin iç kısmındaki enkazı kazarak bir çarpma krateri oluşturdu. Uzay aracı tarafından çekilen fotoğraflar kuyruklu yıldızın beklenenden daha tozlu ve daha az buzlu olduğunu gösterdi. Çarpışma, beklenmedik derecede büyük ve parlak bir toz bulutu oluşturdu ve çarpma kraterinin görünümünü gizledi.

<span class="mw-page-title-main">C/2020 F3 (NEOWISE)</span> kuyruklu yıldız

C/2020 F3 (NEOWISE) veya NEOWISE kuyruklu yıldızı, 27 Mart 2020'de Geniş-Alan kızılötesi araştırma kaşifi (WISE) uzay teleskobunun NEOWISE görevi sırasında gök bilimciler tarafından keşfedilen ve yakın-parabolik yörüngeye sahip uzun dönemli bir kuyruklu yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Encke Kuyruklu Yıldızı</span>

Encke Kuyruklu Yıldızı veya Encke'nin Kuyruklu Yıldızı, Güneş'in yörüngesini her 3.3 yılda bir tamamlayan bir periyodik kuyruklu yıldız'dır. Encke ilk olarak Pierre Méchain tarafından 17 Ocak 1786'da kaydedildi, ancak yörüngesinin Johann Franz Encke tarafından hesaplandığı 1819 yılına kadar periyodik bir kuyruklu yıldız olarak tanınmadı. Halley Kuyruklu Yıldızı gibi adını keşfedicisinden ziyade yörüngesinin hesaplayıcısından alıyor olması olağandışıdır. Kuyruklu yıldızlar büyük bir koma ve onları çok daha görünür hale getirebilen günberi‘leri sırasında kuyruk oluşturmalarına rağmen çoğu kuyruklu yıldız gibi çekirdeği aldığı ışığın yalnızca %4.6'sını yansıtan çok az albedo'su vardır. Encke Kuyruklu Yıldızı'nın çekirdek çapı 4.8 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kohoutek Kuyruklu Yıldızı</span>

Comet Kohoutek, resmi olarak belirlenmiş C/1973 E1, 1973 XII ve 1973f, ilk kez 7 Mart 1973'te Çek astronom Luboš Kohoutek tarafından görüldü. Aynı yıl 28 Aralık'ta günberi'ye ulaştı.

<span class="mw-page-title-main">Aktif asteroit</span>

Aktif asteroitler, asteroit benzeri yörüngelere sahiptir ancak kuyruklu yıldız benzeri görsel özellikler gösteren küçük Güneş Sistemi cisimleridir. Yani, koma, kuyruk veya kütle kaybının diğer görsel kanıtlarını gösterirler, ancak yörüngeleri Jüpiter'in yörüngesi içinde kalır. Bu cisimler ilk olarak 2006 yılında astronomlar David Jewitt ve Henry Hsieh tarafından ana kuşak kuyruklu yıldızları (MBC'ler) olarak adlandırılmıştı, ancak bu isim onların bir kuyruklu yıldız gibi zorunlu olarak buzlu olduklarını ve yalnızca ana kuşakta var olduklarını, oysa artan nüfus Aktif asteroitlerin sayısı bunun her zaman böyle olmadığını gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Koma (kuyruklu yıldız)</span>

Koma, bir kuyruklu yıldızın çekirdeği etrafındaki bulutsu zarftır, kuyruklu yıldız yüksek eliptik yörünge üzerinde Güneş'in yakınından geçtiğinde oluşur; kuyruklu yıldız ısındıkça parçalar süblimleşir. Koma, kuyruklu yıldıza teleskopla bakıldığında "bulanık" bir görünüm verir; kuyruklu yıldız ve yıldızı birbirinden ayırmak için belirliyeci bir özelliktir.

<span class="mw-page-title-main">1811 Büyük Kuyruklu Yıldızı</span>

Resmi olarak C/1811 F1 olarak adlandırılan 1811 Büyük Kuyruklu Yıldızı, yaklaşık 260 gün boyunca çıplak gözle görülebilen bir kuyruklu yıldızdır ve 1997'de Hale-Bopp kuyruklu yıldızı'nın ortaya çıkmasına kadar kaydedilen en uzun görüş süresine sahiptir. Ekim 1811'de, en parlak ve Dünya'dan 1.2 AU iken, koma sayesinde kolayca görülebilir hale geldi ve 0'lık bir görünür kadir parlaklığı sergiledi.

<span class="mw-page-title-main">C/2017 T2 (PANSTARRS)</span>

C/2017 T2 (PANSTARRS), 2 Ekim 2017'de Güneş‘e 92 AU (13,8 milyar km) uzaklıkta iken keşfedilen bir Oort bulutu kuyruklu yıldız'ıdır. Dünya'ya en yakın yaklaşımı 28 Aralık 2019'da 152 AU (22.700 milyon km) uzaklıktaydı. günberi'ye 4 Mayıs 2020'de Güneş'ten 1.6 AU'da parçalanmaya karşı güvenliyken geldi.

<span class="mw-page-title-main">1264 Büyük Kuyruklu Yıldızı</span>

1264 Büyük Kuyruklu Yıldızı, kaydedilen en parlak kuyruklu yıldızlardan biridir. Temmuz 1264'te ortaya çıktı ve Eylül ayının sonuna kadar görünür kaldı. İlk olarak gün batımından sonraki akşamlarda görüldü, ancak en büyük ihtişamını haftalar sonra, sabahları kuzeydoğu gökyüzünde görünür hale geldiğinde, kuyruklu yıldız ufkun üzerinde yükselmeden çok önce kuyruğu algılandığında ortaya çıktı. Kuyruklu yıldızın başı belirsiz ve belirsiz bir yıldıza benziyordu ve kuyruğu, çekirdeğinden yüz derecelik bir mesafeye kadar göğün ortalarına doğru uzanan genişlemiş alevler gibi onun bu kısmından geçiyordu. 1264 kuyruklu yıldızının çok büyük ve parlak bir nesne olduğu anlatılmıştır. Kuyruklu yıldızın ihtişamı en çok Ağustos sonu ve Eylül başında görüldü. O sırada, sabah gökyüzünde baş doğu ufkunun hemen üzerinde göründüğünde, kuyruk göğün ortasını geçerek batıya doğru uzanıyordu veya uzunluğu yaklaşık 100° idi.

<span class="mw-page-title-main">C/2023 P1 (Nishimura)</span>

C/2023 P1 (Nishimura), Hideo Nishimura tarafından 12 Ağustos 2023 tarihinde keşfedilen uzun dönemli bir kuyruklu yıldızdır. Yedi aylık bir gözlem yayı ile kuyruklu yıldızın yörünge süresi 433 yıl olarak tahmin edilmektedir. 0,996'lık bir dışmerkezlik, kuyruklu yıldıza Güneş'ten ortalama uzaklığı olan yarı büyük ekseni yaklaşık 57 AU olarak sağlar ve bu, Eris'in ortalama uzaklığı olan 68 AU ile karşılaştırılabilir. Kuyruklu yıldız, Güneş Sistemi'ni terk etmeyecek ve en uzak noktasına (günöte) 2227 yılında ulaşacaktır.

<span class="mw-page-title-main">1744 Büyük Kuyruklu Yıldızı</span>

1744 Büyük Kuyruklu Yıldızı, 1743 ve 1744 yılları boyunca gözlemlenen görkemli bir kuyruklu yıldızdı. İlk olarak 1743'ün Kasım ayı sonlarında Jan de Munck, Aralık ayının ikinci haftasında Dirk Klinkenberg ve dört gün sonra da Jean-Philippe de Chéseaux tarafından bağımsız olarak keşfedilmiştir. 1744 yılında birkaç ay boyunca çıplak gözle görülebilir hale geldi ve gökyüzünde dramatik, alışılmadık etkiler sergiledi. 0,5 olan mutlak büyüklüğü yazılı tarihteki altıncı en yüksek değerdi. Görünür büyüklüğü -7 kadir gibi yüksek bir değere ulaşmış olabilir ve bu da onun Büyük kuyruklu yıldız olarak sınıflandırılmasını sağlamıştır. Bu kuyruklu yıldız, özellikle günberi noktasına ulaştıktan sonra oluşan altı kuyruklu "yelpazesi" ile dikkat çekmişti.