İçeriğe atla

Karşı

Karşı
İlk baskının kapağı
YazarOrhan Veli Kanık
Kapak sanatçısı
Ferit Apa
ÜlkeTürkiye
DilTürkçe
TürŞiir
Yayım1949
YayımcıGüney Matbaacılık ve Gazetecilik

Karşı, Türk şair Orhan Veli Kanık'ın 1949 yılında yayınlanan son şiir kitabı. Sanatçının ölümünden bir sene önce Ankara'da yayınlanan kitapta on yedi şiir bulunmaktadır.[1][2]

1946 - 1947 yılları arasında Varlık, 1947 - 1949 yılları arasında Aile, 1948'de Meydan ve 1949'da Yaprak dergilerinde yayınlanan şiirlerinin derlendiği kitap hem yapı hem de büyüklük olarak şairin bir önceki kitabı Yenisi'ne benziyordu.

Karşı'da tıpkı Yenisi'ndeki gibi Garip Akımı'nın devamı olan şiirler, duygu ve doğayı konu alan şiirler ve toplumsal şiirler vardı. Bu üç sınıflandırmanın yanı sıra Karşı'da folklorik şiirler de yer aldı.

Analiz

Garip Akımı'nın devamı olan şiirler Karşı'da çok az yer tuttu. Daha çok biçimleriyle Garip'i anımsatan bu şiirler taşıdıkları toplumcu eğilimlerle akımdan ayrılırlar. Vatan İçin ve İçerde bu şiirlere örnek olarak verilebilir. Orhan Veli, Vatan İçin'nde sahte vatanseverleri eleştirirken İçerde isimli şiirinde hapse düşmüş bir adamın yalnızlığını ve doğa özlemini işledi.

Bu kitapta yer alan doğa ve duygu şiirleri şairin bir önceki kitabına göre daha fazladırlar. Yaşam, insan ve doğa sevgisini anlatan bu eserlerde yer yer toplumcu özellikler de görülür. Hürriyete Doğru, Baharın İlk Sabahları, Ayrılış, Dalga bu şiirlere örnektir. Karşı'da yer alan şiirlerden şairin denize olan büyük sevgisi de fark edilebilir. Tıpkı arkadaşı Sait Faik Abasıyanık gibi Orhan Veli de denizi ve denizde olmayı seviyordu. Şair, Hürriyete Doğru'da bu tutkudan da bahsedilir.

Şairin bu tarz şiirlerinde kendisinden önce gelen Cenap Şahabettin ve Abdülhak Hamit gibi sanatçılara benzer bir şekilde doğayı dışarıdan izlemez. Onu yaşar ve onunla özdeşleşir.[3]

Destan Gibi ile başlayan ve Yenisi ile devam eden toplumsal şiirler Karşı'da tamamen ortaya çıktı. Orhan Veli'nin bu şiirlerinde halk diline ve halk şiirinin deyişine büyük bir uyum sağladığı ve ölçüyü rahatlıkla kullandığı dikkat çeker. Bu şiirlere örnek olarak Bedava ve Pireli Şiir verilebilir.

Notlar

  1. ^ Kanık 1953, s. 12
  2. ^ Uyguner 1967, s. 20
  3. ^ Bezirci 1991, s. 117

Kaynakça

  • Bezirci, Asım (1991), Orhan Veli: Yaşamı, Kişiliği, Sanatı, Eserleri, Altın Kitaplar Yayınevi, 975 405 239 5 
  • Kanık, Adnan Veli (1953), Orhan Veli İçin, Yeditepe Yayınları 
  • Uyguner, Muzaffer (1967), Orhan Veli Kanık : hayatı, sanatı, eserleri, Varlık Yayınları 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Orhan Veli Kanık</span> Türk şair (1914–1950)

Orhan Veli Kanık, daha çok Orhan Veli olarak tanınan Türk şairdir. Melih Cevdet ve Oktay Rifat ile birlikte yenilikçi Garip akımının kurucusu olan Kanık, Türk şiirindeki eski yapıyı temelinden değiştirmeyi amaçlayarak sokaktaki adamın söyleyişini şiir diline taşıdı. Şair otuz altı yıllık yaşamına şiirlerinin yanı sıra hikâye, deneme, makale ve çeviri alanında birçok eser sığdırdı.

<span class="mw-page-title-main">Oktay Rifat</span> Türk şair, romancı ve oyun yazarı

Ali Oktay Rifat, Türk şair, oyun yazarı ve roman yazarı. Türk şiirinin en büyük isimlerinden birisi kabul edilir. Orhan Veli ve Melih Cevdet'le birlikte Garip Akımı'nın kurucularındandır. 1955 yılından itibaren İkinci Yeni adlı şiir akımına yönlenmiştir. Şiir dışında roman ve oyun türlerinde de eserler vermiştir. Şair Nazım Hikmet'in kuzenidir.

Garip hareketi, garipçiler ya da birinci yeni; Orhan Veli Kanık, Oktay Rifat ve Melih Cevdet Anday'ın kurduğu ve Türk şiirinde yer etmiş anlayışları reddeden ve söyleyiş güzelliğini esas alan edebiyat akımıdır.

Yaprak, 1 Ocak 1949 - 1 Haziran 1950 arasında, Orhan Veli Kanık'ın önderliğinde Ankara'da yayınlanmış Türkçe edebiyat dergisi.

<span class="mw-page-title-main">Asım Bezirci</span> Türk yazar ve eleştirmen

Asım Bezirci, Türk yazar, eleştirmen, şair ve çevirmen.

<i>Bütün Şiirleri</i> (Orhan Veli Kanık)

Bütün Şiirleri, Orhan Veli Kanık'ın ilk kez 1951 yılında yayınlanan şiir külliyatı.

Türkiye'de genel olarak tüm alanlarda batılılaşma süreci, 1839 yılında ilân edilen Tanzimat Fermanı ile başlamıştır. 1838 - 1860 yılları arasında yetişmiş gençler 1860 yılında sonra Edebiyat alanında batılaşmayı sağlamışlardır. Bu dönem edebiyatına Tanzimat Edebiyatı denmektedir.

Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde eğitim amacıyla Avrupa'ya, özellikle Fransa'ya giden gençler oradaki edebiyatta gördükleri yenilikleri ülkeye dönüşlerinde Türk edebiyatında uygulamaya başlamışlardır. Bu şekilde belli dönemler halinde günümüze kadar süren yeni bir edebiyat başlamıştır. Bu dönemlerden biri de Cumhuriyet dönemi edebiyatıdır.

<span class="mw-page-title-main">Metin Eloğlu</span> Türk şair ve ressam

Metin Eloğlu,, Türk şair ve ressam.

<i>Bir Garip Orhan Veli</i>

Bir Garip Orhan Veli, Murathan Mungan'ın şair Orhan Veli Kanık'ın şiirlerinden kurgulayarak yazdığı tek kişilik oyundur.

<i>Şimdi Sevişme Vakti</i>

Şimdi Sevişme Vakti, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın 1953 yılında yayınlanan şiir kitabı. Yazarın yayınlanan tek şiir kitabıdır.

<i>Yenisi</i>

Yenisi, Türk şair Orhan Veli Kanık'ın 1947 yılında yayınlanan dördüncü şiir kitabı. Eser, İnkılâp Kitabevi tarafından basıldı. Kapak yazısını Agop Arad'ın yazdığı kitabın, kapak ve iç resimlerini Bedri Rahmi Eyüboğlu yaptı. Kitapta Kanık'ın on altı şiiri yer almaktadır.

<i>Vazgeçemediğim</i>

Vazgeçemediğim, Türk şair Orhan Veli Kanık'ın ikinci şiir kitabı.

<i>Destan Gibi</i>

Destan Gibi, Türk şair Orhan Veli Kanık'ın 1946 yılında yayınlanan üçüncü şiir kitabı. Ölmez Eserler yayını olarak çıkan kitap, Bedri Rahmi Eyüboğlu tarafından resimlendirildi. Kitapta Yol Türküleri isminde uzun bir şiir vardır.

<i>Nesir Yazıları</i>

Nesir Yazıları, Türk şair Orhan Veli Kanık'ın ilk kez 1953 yılında Varlık Yayınları tarafından toplanarak yayınlanan kitabının ismi.

Adnan Veli Kanık,, Türk yazar ve gazeteci.

<i>Garip</i> (kitap) Şiir kitabı

Garip, Türk şairler Orhan Veli Kanık, Oktay Rifat ve Melih Cevdet Anday'ın 1941 yılında İstanbul'da yayınlanan ilk şiir kitabı. 1945 yılında, yalnızca Orhan Veli'nin imzası ve şiirleriyle yeniden basılan eser Garip Akımı'nın ismine kaynak olmuştur.

<i>Hoşgör Köftecisi</i>

Hoşgör Köftecisi, Orhan Veli'nin öykülerinin, yazarın ölümünden sonra yayımlanan derlemesi. Kitapta yazarın altı öyküsünün yanı sıra, William Saroyan'ın bir öyküsünün serbest çevirisi ve Orhan Veli ile yapılan bir gazete röportajı yer alır. Kitap ilk defa Nisan 2012'de Yapı Kredi Yayınları tarafından İstanbul'da yayımlanmıştır.

Pembe Marmara, Kıbrıs Türkü şair. Sosyolog Ulus Baker'in annesidir. Kıbrıs Türk şiirinde öne çıkan bir isimdir. Çığ hareketinden sıyrılarak Orhan Veli Kanık etkisiyle Garip hareketi doğrultusunda serbest şiirler kaleme aldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.