Kaptıkaçtı - Turkipedia

Kaptıkaçtı, Türkiye'de 10 ilâ 12 kişi arasında (bazı kaynaklara göre en çok 7 yolcu alabilen) yolcu taşıyabilen kamyondan bozma otobülere verilen isimdir.^[1]^[2] Kaptıkaçtılar, kamyon kasasına karşılıklı olarak oturulabilen tahtadan karasörlerin oluşturulması ile yapılıyordu ve henüz otobüslerin gelmediği Anadolu'da ilk başta trenden inenlerin ulaşımı için veya (ilk başta Bursa'dan İstanbul'a) İstanbul'a yolculuk için kullanılıyordu.^[1] 1928 yılında Türkiye yollarında 1.500 kadar otomobil, 3.000 kadar kamyon ve 1.000 kadar da kaptıkaçtı bulunuyordu.^[1] Her ne kadar Türkiye'de otobüslerin ilk neslini oluşturuyor gibi görünse de, Türkiye'de ilk otobüslerin ne zaman kullanıldığına dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır.^[1]

Kaptıkaçların ilk bilinenleri arasında ise Kamil Koç yer aldı ve Karaköy ile Bursa arasında bu araçlarla yolcu taşımacılığı yaptı. Kamyon kasasına karasörü tahtadan yapılmış kamyon bozması otobüsler yani kaptıkaçtılar ile bu yolculuklar kısa mesafeli oluyordu. Yolculuk günümüzde Beyoğlu ilçesine bağlı Karaköy ile Bursa il merkezi arasında gerçekleştirililiyordu. Kamyonun yolcu bölümlerinin dışa kapanan alanı ise perdeler ile kapatılmış hâlde idi.

Otobüsün Türkiye'de ne zaman kullanıldığına dair net bir bilgi olmasa da İstanbul'da 1926 yılında şehir içi ulaşım için otobüs kullanıldığına dair bilgiler bulunmakla birlikte, İstanbul Belediyesinin 4 adet Renault Scania marka otobüsü 1930 yılında Taksim-Bekiştaş arasında hizmete sunduğu da tespit edilen kaynaklar arasında yer almaktadır.^[1] Ardından 1942 yılında Amerika'dan ithal edilen ve İstanbul'da montajlanan 9 adet Gazoil Wight marka otobüslerin kullanıldığı da bilinmektedir. Aynı yıl Scania Wabis marka otobüsler ise İstanbul'a gelmiştir. Yine bu yıl tüm bu araçlar için Şişli'de yeni bir garaj inşâa edilmiştir. Böylelikle sayısı artan otobüsler için otobüs şöförlerinin de sayısı artar. Bu kapsamda; Anadolu'daki ulaşımda otobüs kullanılmayan yerlerde, kamyonların otobüs olarak yani diğer adıyla kapkıkaçtı olarak kullanılanların da sayısında artış görülür.^[1]

1950'li yıllara kadar Türkiye'de şehirleri birbirine bağlayan en önemli yollar demiryolları idi. Kaptıkaçtı olarak çalışan kamyon şoförleri bu yıldan sonra, otobüsler edindi ve kaptıkaçtı ismi fenomen bir hâle geldi.^[1]

Kaynakça

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g "Yıllar ve Yollar Belgeseli". 27 Aralık 2017. 25 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023.
^ "Kamyonetin yeni ismi : Kaptıkaçtı" (PDF). Milliyet. 14 Ocak 1934. 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. Anlaşılıyor ki; Anadoluda halk otomobil azmanı ve otobüs yavrusu olan ve çaucak dolarak müşterisini almakla beraber hemen hareket eden kamyonetlere "kaptıkaçtı" gibi enfes bir isim koymuş, Bu ismi ilk önce kim buldu?

İlgili Araştırma Makaleleri

Otomobil, yolcu veya yük taşımak üzere tasarlanmış, motorlu ve tekerlekli kara ulaşım aracı. Otomobil, yakıtla çalışan bir motor sayesinde hayvan gücü kullanılmadan, itmeden veya çekmeden hareket edebilen ve üzerindekileri de taşıyabilen bir taşıttır. Halk arasında -ve bundan sonra bu maddede de- "araba" olarak isimlendirilir ve bilinir.

İDO İstanbul Deniz Otobüsleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. İstanbul'un deniz ulaşımına ve trafik sorununun çözümüne katkıda bulunmak amacıyla İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 1987 yılında kurulmuştur. 2005 Mart ayında, TDİ'ye bağlı Şehirhatları İstanbul Deniz Otobüsleri'ne devredilmiştir. İDO günümüz itibarıyla 103 gemi ve 88 iskelesiyle dünyanın en büyük araç ve yolcu deniz taşımacılığı şirketidir.

İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri veya resmî kısaltmasıyla İETT, İstanbul'da İstanbul Büyükşehir Belediyesine bağlı toplu taşıma hizmeti veren kuruluştur.

GAZ - Rusya merkezli, otomobil işletmesi, binek araba, hafif kamyon ve minibüs üreten büyük üreticisidir. Fabrika 1932 yılında V. M. Molotov ad. Nijniy Novgorod Otomobil Fabrikası isimle kuruldu. Sovyetler Birliği döneminden beri ülkenin en büyük ve en önemli otomotiv firmasıdır. 1994 yılında özelleştirilen firma, Pavlovo Otobüs (PAZ), KAvZ, LiAZ, Yaroslavl Motor Fabrikası (YaMZ) ve UMZ firmaları ile beraber GAZ Group'un yan kuruluşudur. Merkezi Nijni Novgorod'dadır.

Otobüs, kara yolu taşıma yönetmeliğine göre sürücü dahil 17 kişiden fazla yolcu kapasitesi olan motorlu kara taşıtıdır. Ortalama araba veya furgonlardan önemli ölçüde daha fazla yolcu taşımak üzere tasarlanmıştır. Otobüslerin kapasitesi 300 yolcuya kadar çıkabilir, ortalama bir otobüs genellikle 30 ile 100 arasında yolcu taşır. Türkiye Cumhuriyeti hukuk kurallarına göre bu aracı kullanacak sürücülerin E sınıfı ehliyete, SRC belgesine sahip olması ve en az 26 yaşından gün alması gereklidir.

Kamyon, ağır yük taşımaya yarayan motorlu araçtır. Otomobil prensibine göre çalıştıklarından teknik sınıflandırmada büyük yük otomobili olarak tanımlanırlar. Türkçede genellikle uluslararası kara yolu taşımacılığında kullanılan, çok dingilli uzun kamyonlara tır denir. Bu sözcük Türkçeye TIR anlaşması gereğince TIR levhası taşıyan ve uluslararası taşımacılık yapan uzun kamyonlardan geçmiştir.

Metro, genellikle kentsel alanlarda bulunan yüksek kapasiteli toplu taşıma türüdür. Otobüslerden, fünikülerden veya tramvaylardan farklı olarak, genellikle metro sistemleri özel bir geçiş hakkı üzerinde çalışan, yayalar veya diğer araçlar tarafından erişilemeyen ve tünellerde bulunan demiryollarıdır.

Mercedes-Benz Türk A.Ş. 1967 yılında Daimler-Benz AG’nin % 36 ortaklığı ile İstanbul Davutpaşa’da kurulmuştur. Günümüzde yurt içi pazarında satış yapmak ve uluslararası pazarlara ihraç etmek üzere İstanbul Hoşdere Fabrikası’nda otobüs, Aksaray Fabrikası’nda ise kamyon ve çekici üreten Mercedes-Benz Türk A.Ş.; Aksaray ve Hoşdere AR-GE Merkezleri ile Daimler Truck AG’nin geliştirme ve üretim ağında önemli bir konumdadır., 1970'te Mısır'a 0302 model otobüs satarak ihracata başladı. 1986'da Aksaray'da kamyon fabrikası açtı. Bu fabrikada ağır sınıf kamyon, Unimog, motor ve aks üretildi. Fabrika 1994'te ISO 9002 kalite belgesini aldı. Şirket Kasım 1990'da ticari unvanını Mercedes-Benz Türk A.Ş. olarak değiştirdi. 2018 yılında 3 bin 494 adet otobüs ihraç etti. Şirket, 13 Mayıs 2009'da 90 bininci otobüsünü üretti. Mercedes-Benz Türk A.Ş Aksaray kamyon fabrikası 300.000. kamyonu 20 Ağustos 2021 tarihinde üretim bandından indirdi ve Transaktaş Global Logistic A.Ş'ye teslim etti. Mercedes-Benz Türk A.Ş. Hoşdere Otobüs Fabrikası üretilen 100.000'ci otobüsü 7 Kasım 2022 tarihinde ALTUR Turizm'e teslim etti. 1 Ocak 2020 itibarıyla Daimler-Benz'in küresel tasarıları kapsamında üretim hattı iki ayrı şirkete bölündü. Kamyon ve otobüs üretimi aynı isim altında devam edecekken otomobil ve hafif ticari araçların üretiminin yeni kurulan Mercedes-Benz Otomotiv Tic. ve Hiz. A.Ş'nin altında devam edeceği duyuruldu. Ayrıca 1 Kasım 2022 tarihinden itibaren kamyon ve otobüs finansal hizmetleri 2'ye ayrılarak Mercedes-Benz Otobüs finansman ve Mercedes-Benz Kamyon finansman hizmetleri olarak hizmet vermeye başladı.

Türkiye’de ilk otomobil üretme girişimi 1929’da Ford tarafından İstanbul serbest bölgede denenmiş montaj hattı kurulmuş fakat 1930’lu yıllardaki ekonomik kriz ortamı içinde gelişim gösteremeden sona ermiştir.

Dolmuş, kişisel taşımacılık ile geleneksel otobüs taşımacılığı arasında bir noktaya düşen, genellikle otobüslerdeki gibi belli bir güzergâhı olan, fakat otobüslerin aksine yolcu indirip bindirmek için en fazla birkaç durağı olan ve otobüslere kıyasla daha hızlı bir ulaşım sunan ve kalkış-varış vakitleri belirli olmayan bir ulaşım aracıdır. Dolmuşlar, standart 4 koltuklu arabalardan minibüslere kadar çeşitli boylarda olabilir. Rusya'daki adı "marşrutka"dır (маршрутка). "Güzergâhlı taksi" anlamına gelen "marşrutnoye taksi"nin kısaltılmış hâlidir.

Doğuş Otomotiv, Türkiye'de 1994 yılından beri faaliyet gösteren otomotiv ithalatçısı ve otomotiv distribütör ağı.

T1 Tramvay Hattı, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda, ilk istasyonu Kabataş son istasyonu ise Bağcılar olan ve 31 istasyondan oluşan 19,3 km uzunluğundaki tramvay hattıdır.

Elektrik Gaz Otobüs Genel Müdürlüğü, Ankara'da Ulaşım hizmetleri veren Ankara Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı bir kuruluştur. 1 Ocak 1950'de Belediye Otobüs İdaresi bünyesine dâhil edilmiştir. 1950-2001 yılları arasında Ankara'ya havagazı ve elektrik dağıtımı da yapan kuruluş, bu hizmetlerin özelleştirilmesi ile birlikte günümüzde sadece otobüs ve raylı sistem ile şehir içi toplu ulaşımı hizmeti vermektedir.

Bursa Ulaşım Toplu Taşıma İşletmeciliği (BURULAŞ) Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin ulaşım işletmesidir. BursaRay, BurTram ve otobüs işletmeciliği ile Bursa kent içi ulaşımı sağlar. Bursa Şehirlerarası Otobüs Terminali'ni de BURULAŞ işletmektedir. Terminal-Sabiha Gökçen Havalimanı arasında çalışan BBBUS otobüslerini de işletmektedir. Şehir içi otopark işletmesi Burbak'da Burulaş tarafından işletilmektedir.

İstanbul Ulaşım A.Ş. ya da önceki adıyla İstanbul Otobüs AŞ, toplu taşımacılık hava taksi, servis, otobüs hizmetleri ve taksiler için çağrı merkezi desteği veren, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne ait iştirak şirketidir.

Türk Otomotiv Endüstrileri A.Ş. minibüs, otobüs, arazi aracı, kamyon, kamyonet ve traktör üretimi yapmış eski bir OYAK iştirakidir.

Boronkay, İstanbul ve Bursa'da kurulu bulunan otomotiv distribütörü ve otobüs üreticisi firmadır.

1965 Hendek otobüs kazası, 11 Ağustos 1965 tarihinde Sakarya ilinin Hendek ilçesinde bir yolcu otobüsü ve kimyevi madde taşıyan kamyon arasında gerçekleşmiş ve 25 yolcunun ölmesiyle sonuçlanmış bir trafik kazasıdır.

Bursa'da toplu taşıma, 3 milyondan fazla nüfusa toplu taşıma hizmeti veren sistemlerdir. İldeki toplu taşıma işlemleri özel ve kamuya ait otobüs, raylı sistemler, teleferik ağları ve deniz araçlarıyla gerçekleştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pilotcar</span> Otomotiv firması

Pilotcar, Türkiye merkezli bir otomotiv şirketidir. Şirket, 2011 yılında kurulmuş olup elektrikli mikro otomobil, golf, hizmet ve trafiğe çıkış izinli-plakalı araç üretimi yapmaktadır. Şirketin merkezi Bursa'nın Nilüfer ilçesinde yer almaktadır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.