İçeriğe atla

Kappa Scorpii

Koordinat:Sky map 17sa 42d 29,27520s; -39º 01' 47,9391″
Kappa Scorpii
Akrep takımyıldızı'nın sınırlarını ve yıldızların konumlarını gösteren diyagram
κ Scorpii'nin konumu (kırmızı daire içinde)
Gözlem verisi
Dönem J2000.0      Ekinoks J2000.0
TakımyıldızAkrep
Galaktik enlem (b)-4,71921644[1]°
Galaktik boylam (l)351,04380352[1]°
Sağ açıklık (α)17sa 42d 29,27520s[2]
Dik açıklık (δ)-39° 01′ 47,9391″[2]
Görünür büyüklük (V)2,375[2]
Görünür büyüklük (B)2,208[2]
Görünür büyüklük (J)2,892[2]
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf
B1.5III[2]
U−B renk ölçeği-0,89[3]
B−V renk ölçeği-0,22[3]
R−I renk ölçeği-0,22[3]
Değişen yıldız tipiβ Cephei[4]
Astrometri
Dikey hız ()-14,00 ± 2,80[2] km/s
Özdevinim (μ)RA: -6,05 ± 0,21[5] mys/y
Dec.: -25,54 ± 0,13[5] mys/y
Iraklık açısı (π)6,75 ± 0,17[5] mys
Uzaklık483[5] Iy
Mutlak büyüklük (V)-3,46[1]
Özellikler
Kütle (m)A: 17[6]
B: 12[6] M
Yarıçap (r)A: 6,8[6]
B: 5,8[6] R
Aydınlatma gücüA: 11.700[7]
B: 3.550[7] L
Yüzey kütle çekimi (log g)B: 4,00[6] cgs
SıcaklıkA: 23.400[6]
B: 18.800[6] K
Dönüş süresiA: 1,90[6] gün
Dönüş hızı ()A: 105[8] km/s
Yaş25,1 ± 1,3[9] milyon
Yörünge
Yörünge süresi (P)0,536[6] y
Dışmerkezlik (e)0,488 ± 0,005[6]
Enberi dönemi (T)92,7 ± 0,5[6]
Katalog belirtmeleri
kap Sco • Girtab • HR 6580 • CD-38 12137 • HD 160578 • SAO 209163 • FK5 660 • CPD P-38 6992 • HIP 86670

Kappa Scorpii (κ Sco, κ Scorpii), Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 483 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldızdır. Geleneksel ismi Sümerce bir kelime olan Girtab,[10] "akrep" için kullanılmış ve Babil yıldız kataloglarında da yer almıştır.[11] Aslında Girtab adı; Lambda Scorpii, Upsilon Scorpii ve Iota Scorpii yıldızlarından oluşan bir yıldız deseni için de kullanılmıştır.[10]

Gözlem bilgisi

Kappa Scorpii, Akrep'in kuyruğunda yer alır. Akrep'in kuyruğunu bulmak için, bir süre Antares'den itibaren sönük yıldızlardan oluşan bir eğriyi aşağıya (güney) ve sola (doğu) doğru takip etmek gerekir. Bu çizginin sol alt bölümü kuzeye doğru ters bir eğri oluşturur ve Yay'ın yakınındaki bir grup yıldızla sonuçlanır. Samanyolu'nun en parlak yıldızlarından olan Shaula ve Lesath'ın yaklaşık 3° güney-doğusunda kolayca saptanabilir. Görünen parlaklığı 2,37 kadir olan yıldız sistemi, uygun gözlem koşullarında çıplak gözle gözlemlenebilir. 39° olan sapma açısı ile güney yarımkürede yer alan bir yıldızdır. Kuzey yarımkürede; Kanada, Rusya ve Kuzey Avrupa'nın bir kısmı hariç, 51. paralelin kuzeyinden gözlemlenemez. Kuzey yarımkürede gözlem için en uygun zaman Mayıs ve Ağustos ayları arasıdır.

Özellikler

Kappa Scorpii, spektroskopik ikilidir ve bileşenler teleskopla ayırt edilemez. 196 günlük yörünge süresi olan çiftin dışmerkezliği 0,5'dir.[6] Bileşik tayfı, B-tipi mavi bir dev yıldızı gösterir.

Birincil bileşen κ Sco A, β Cephei türü bir değişen yıldızdır.[4] Güneş'ten 17 kat daha fazla kütleye ve 7 kat fazla yarıçapa sahiptir. Dış zarfın etkin sıcaklığı 23.400 K'dır[6] ve bu da ona mavi-beyaz rengini kazandırır. Sadece 1,9 gün olarak tahmin edilen süresiyle hızlı bir şekilde dönmektedir.[6]

İkincil bileşen κ Sco B birincil bileşenden daha küçük olsa da, Güneş'ten çok büyüktür. Güneş'ten 12 kat daha fazla kütleye[6] ve 6 kat fazla yarıçapa sahiptir.[6] 18.800 K olan etkin sıcaklığı da Güneş'ten (5.778 K) çok daha fazladır.[6]

Kaynakça

  1. ^ a b c Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson, 2012)
  2. ^ a b c d e f g * k Sco -- Blue supergiant star SIMBAD
  3. ^ a b c "VizieR - Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2013. 
  4. ^ a b "alcyone.de - Combined General Catalogue of Variable Stars (Vol. I-III) (Kholopov+ 1998)". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2013. 
  5. ^ a b c d Ashland Astronomy Studio - k Scorpii (HIP 83574)[]
  6. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q Uytterhoeven, K.; Aerts, C.; De Cat, P.; De Mey, K.; Telting, J. H.; Schrijvers, C.; De Ridder, J.; Daems, K.; Meeus, G.; Waelkens, C. (Haziran 2001), "Line-profile variations of the double-lined spectroscopic binary kappa Scorpii", Astronomy and Astrophysics, 371 (3), ss. 1035-1047, Bibcode:2001A&A...371.1035U, doi:10.1051/0004-6361:20010456 
  7. ^ a b "Kappa Sco by Jim Kaler". 24 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2011. 
  8. ^ Bernacca, P. L.; Perinotto, M. (1970), "A Catalogue of Stellar Rotational Velocities", Contributi Osservatorio Astronomico di Padova in Asiago, 239 (1), s. 1, Bibcode:1970CoAsi.239....1B 
  9. ^ Tetzlaff, N.; Neuhäuser, R.; Hohle, M. M. (Ocak 2011), "A catalogue of young runaway Hipparcos stars within 3 kpc from the Sun", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 410 (1), ss. 190-200, arXiv:1007.4883 $2, Bibcode:2011MNRAS.410..190T, doi:10.1111/j.1365-2966.2010.17434.x 
  10. ^ a b Falkner, David E. (2011), The Mythology of the Night Sky: An Amateur Astronomer's Guide to the Ancient Greek and Roman Legends, Patrick Moore's Practical Astronomy, Springer, s. 106, ISBN 1-4614-0136-4 
  11. ^ Ridpath, Ian (1989), Star tales, James Clarke & Co., s. 114, ISBN 0-7188-2695-7 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kappa Orionis</span>

Kappa Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 645 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi bir süperdev yıldızdır. Takımyıldızın en parlak altıncı yıldızıdır ve Avcı'nın ana dörtgenini oluşturan yıldızların güneydoğu köşesinde yer alır. Geleneksel adı Saif, Arapça سیف الجبّار saif el jabbardan gelir ve Dev'in kılıcı anlamındadır. Bu isim aslında Eta Orionis için söylenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lambda Scorpii</span>

Lambda Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 570 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldız sistemidir. Takımyıldızının ikinci en parlak yıldızı olan λ Sco, gece gökyüzünün de en parlak yıldızları arasındadır. Geleneksel adı olan Shaula, Arapça الشولاء El-şevle "yükseltilmiş [kuyruk]" anlamına gelmektedir. Çincede ise 尾宿八 "kuyruğun sekizinci yıldızı" olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Upsilon Scorpii</span>

Upsilon Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 580 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi-beyaz altdev yıldızdır. Geleneksel adı olan Lesath, Arapça: اللسعةEl-lesʿa "zehirli hayvan sokması" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Epsilon Scorpii</span>

Epsilon Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 63,7 ışık yılı uzaklıkta bulunan K-tipi turuncu bir dev yıldızdır. Patrick Moore yıldızın adını Wei olarak sunmuştur fakat bu hatalı bir okuma gibi görünmektedir. Wěi (尾), "kuyruk" anlamına gelmektedir ve orijinalinde, Çinlilerdeki bir yıldız deseni veya Yirmi sekizinci konak Xiùyu oluşturan yıldızlar; ε, μ1-2, ζ1-2, η, θ, ι, κ, υ ve λ Scorpii'nin adı olarak kullanılmıştır. 2,3 kadir görünen parlaklığıyla takımyıldızının beşinci parlak yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">27 Scorpii</span>

27 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 925 ışık yılı uzaklıkta bulunan K-tipi turuncu bir dev yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Beta Scorpii</span>

Beta Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 399 ışık yılı uzaklıkta bulunan çoklu yıldız sistemidir. Geleneksel adı olan Acrab, Akrab veya Elacrab, el-'Akrebden gelmektedir. Xi Scorpii ile birlikte Graffias olarak da adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Omicron Scorpii</span>

Omicron Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 857 ışık yılı uzaklıkta bulunan A-tipi beyaz bir parlak dev yıldızdır. Etkin sıcaklığı 8.100 K olan yıldızın kütlesi Güneş'ten 8 kat daha fazladır.

<span class="mw-page-title-main">Chi Scorpii</span>

Chi Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 377 ışık yılı uzaklıkta bulunan K-tipi turuncu bir dev yıldızdır.

16 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 252 ışık yılı uzaklıkta bulunan A-tipi beyaz bir anakol yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">G Scorpii</span>

G Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 126 ışık yılı uzaklıkta bulunan üçlü yıldız sisteminin birincil bileşeni olan K-tipi turuncu bir dev yıldızdır. Yıldızın açısal çapı 3.94 ± 0.21 mili yay-saniye olarak ölçülmüştür. Küresel yıldız kümesi NGC 6441'in sadece 8,5 yay-dakika doğusunda yer alır. Eskiden "Gama Telescopii" ve antik Çin'de de "Fuyue"(傅說)adıyla bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">V1073 Scorpii</span>

V1073 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 2.672 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve çoklu yıldız sisteminin birincil bileşeni olan B-Tipi mavi bir süperdev yıldızdır. Etkin sıcaklığı 22.200 K olan k Scorpii'nin aydınlatma gücü Güneş'ten 300.000 kat daha fazladır. Aynı zamanda Güneş'ten 36 kat daha fazla yarıçapı ve 28 kat fazla olan kütlesiyle önemli bir boyuta sahiptir. Benzeri yıldızlar gibi yılda 0,95 × 10−6 güneş kütlesi oranında bir kütle kaybeder.

<span class="mw-page-title-main">12 Scorpii</span> Yıldız Sistemi

12 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 301 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldız sistemidir. Birincil bileşen B-tipi mavi-beyaz bir anakol yıldızı, ikincil bileşen ise birincil bileşenden 3,9 yay-saniye ile ayrılan F-tipi sarı-beyaz bir anakol yıldızıdır.

Omega<sup>1</sup> Scorpii

Omega1 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 470 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi-beyaz bir anakol yıldızıdır. Gökyüzünde görsel olarak 0,24° ile ayrıldığı Omega2 Scorpii ile aynı harfi (ω) paylaşır. Çift yıldız gibi görünmesine rağmen aralarında kütleçekimsel bir bağlantı yoktur ve ω1 Scorpii, ω2 Scorpii'den çok daha uzakta yer alır. Geleneksel ismi olan Arapça: جبهة العقرب, "akrep'in alnı" anlamına gelmektedir.

Omega<sup>2</sup> Scorpii

Omega2 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 290 ışık yılı uzaklıkta bulunan G-tipi sarı bir dev yıldızdır. Gökyüzünde görsel olarak 0,24° ile ayrıldığı Omega1 Scorpii ile aynı harfi (ω) paylaşır. Çift yıldız gibi görünmesine rağmen aralarında kütleçekimsel bir bağlantı yoktur ve ω1 Scorpii, ω2 Scorpii'den çok daha uzakta yer alır. Parlak görsel arkadaşıyla birlikte geleneksel ismi olan Arapça: جبهة العقرب, "akrep'in alnı" anlamına gelmektedir.

Zeta<sup>1</sup> Scorpii

Zeta1 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 2.453 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi-beyaz bir süperdev yıldızdır. İçsel olarak, bilinen en parlak yıldızlardan birisidir fakat uzaklığından dolayı sadece 4,7 kadir büyüklüğünde görünür. Scorpius OB1 birliği ve açık yıldız kümesi NGC 6231'in üyesidir.

Zeta<sup>2</sup> Scorpii

Zeta2 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 132 ışık yılı uzaklıkta bulunan K-tipi turuncu bir dev yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Eta Scorpii</span>

Eta Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 73 ışık yılı uzaklıkta bulunan F-tipi sarı-beyaz bir altdev yıldızdır. 3,33 kadir görünen büyüklüğüyle Akrep'in en parlak üyelerinden birisidir

<span class="mw-page-title-main">Teta Scorpii</span>

Teta Scorpii, Akrep takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 270 ışık yılı uzaklıkta bulunan F-tipi sarı-beyaz bir parlak dev yıldızdır. Ayrıca Girtab olarak da bilinen yıldızın geleneksel ismi olan Sargas, Sümerce kökenli bir kelimedir ve anlamı bilinmemektedir. 1,86 kadir görünen büyüklüğü ile gökyüzünün en parlak yıldızlarından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Sigma Scorpii</span>

Sigma Scorpii, Akrep takımyıldızında onu gölgede bırakan kırmızı üstdev Antares'in yakınında bulunan çoklu yıldız sisemidir. Bu sistem, +2,88'lik birleşik görünür kadire sahiptir ve bu da onu takımyıldızın en parlak üyelerinden biri yapar. Hipparcos görevi sırasında yapılan ıraklık açısı ölçümlerine göre Sigma Scorpii'nin uzaklığı yaklaşık olarak 696 ışık yılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pi Scorpii</span>

Pi Scorpii veya π Scorpii, güney takımyıldızı Akrep'te bulunan bir üçlü yıldız sistemidir. Birleşik görünür büyüklüğü 2,9 kadir olduğundan çıplak gözle kolayca görülebilir. Paralaks ölçümleri, Güneş'ten yaklaşık 590 ışık yılı uzaklıkta olduğunu göstermektedir.