İçeriğe atla

Kapo

G7th Capo Company şirketinin bir kaposu

Kapo telli müzik aletlerinde kullanılan, müzik aletinin sap kısmına takılarak son perdenin daha ileri çekilmesini sağlayan, bir çeşit kelepçe.

Kapo, gitar, bağlama, mandolin ve banjo gibi telli çalgılarda sıklıkla kullanılır. Giovanni Battista Doni'nin 1640 yılında kullandığı bilinmekte ve bu da 17yy'dan daha önce bir alet olduğunu göstermektedir.[1] İtalyanca capo d'astro ve capodastro kullanımları mevcuttur. Kapolar üretim türlerine göre farklı mekanizmalı şekiller veya kullanımlar gösterebilir. Fakat genel olarak kapolar, telleri tutmak için kauçuk kaplı bir çubuk ve buna bağlı arkadan desteklemek için elastik bir naylon ve bu iki kısmı birbirine birleştiren metal bir kelepçe ve bu kelepçeyi sabitleyen klips veya vida şeklindedir.

Kaynakça

  1. ^ Harwood, Ian: 'Capo tasto [capo]', Grove Music Online ed. L. Macy (accessed 06/26/08), Grovemusic.com 16 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gitar</span> perdeli yaylı çalgı

Gitar, bazı istisnalar dışında genellikle perdeli ve tipik olarak altı veya on iki teli olan telli bir müzik aletidir. Genellikle çalan kişinin vücuduna düz bir şekilde tutulur ve baskın el ile telleri tıngırdatarak veya kopararak çalınırken, aynı anda diğer elin parmaklarıyla seçilen telleri perdelere bastırarak çalınır. Tellere vurmak için bir gitar penası da kullanılabilir. Gitarın sesi ya akustik olarak, gitar üzerindeki rezonanslı bir oyuk oda aracılığıyla ya da elektronik bir pikap ve bir amplifikatör ile güçlendirilerek yansıtılır.

<span class="mw-page-title-main">Çalgı</span> bir müzisyen tarafından bu amaçla kullanılan ve ses üreten nesne

Çalgı, müzik aleti veya enstrüman, müzik yapmak için kullanılan aletlere verilen genel isimdir. Prensip olarak, ses çıkaran her nesne çalgı olabilir; ancak bir nesneyi çalgı yapan şey, müzik yapmak amacıyla kullanılmasıdır. Çalgıların tarihi, insan kültürünün başlarına kadar uzanır. İlk çalgıların ritüellerde kullanıldığı düşünülmektedir: Örneğin avın başarıyla tamamlandığını belirtmek üzere trompet, dini törenlerde davul kullanılmıştır. Zaman içinde eğlenceli amaçlı müzikler üretilmeye ve melodiler icra edilmeye başlanmıştır. Kullanım alanları arttıkça çalgılar da gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ut</span> Telli müzik aleti

Ut ya da Ud, telli bir müzik aleti. Kelimenin aslı Arapçada sarısabır veya ödağacı anlamındaki el-oud dan gelir. Baştaki el- sözcüğünün, bazı dillerde olup bazılarında olmayan harf-i tarif olduğunu bilen Türkler bu edatı atmış, geriye kalan oud kelimesini de - gırtlak yapıları ayna uygun olmadığı için - "ut" şekline sokmuşlardır. Dillerinde tanım edatı olan batılılar, 11-13. yüzyıllar arasındaki Haçlı Seferleri sırasında tanıyıp Avrupa'ya götürdükleri bu saza, fr:luth, en:lute, de:Laute, it:liuto, Alaut (İsp.)Laúd, Luit (Dat.) gibi hep L ile başlayan isimler vermişlerdir. Hatta saz yapıcılığı anlamında kullanılan lütiye kelimesi de yine lütfen yapılmadır.

<span class="mw-page-title-main">Cümbüş</span> telli Türk çalgısı

Cümbüş, Zeynel Abidin Cümbüş tarafından 20. yüzyıl başlarında geliştirilmiş olan telli bir müzik aletidir. Sap kısmı gövde ile bağlandığı noktadan ayrılabilmektedir. Bu şekilde yalnız telleri değiştirilerek mandolin, gitar gibi birçok enstrümana çevrilebilir. Genel yapısı banjoya ve uda benzer. Gövdesinin bazı kısımları alüminyumdan yapılır. Göğüs tahtası deriden bir sazla kaplıdır. Diğer telli sazlar gibi mızrapla çalınır.

<span class="mw-page-title-main">Alet</span> bir hedefe ulaşmak için kullanılabilecek fiziksel madde

Alet, belirli bir işi yapmak için özel olarak üretilmiş, iş sürecinde kullanılan ancak tüketilmeyen nesnedir.

<span class="mw-page-title-main">Tremolo</span>

Tremolo, bir telli müzik aletinin tellerinin, çalan kişinin istediği sürede tremolo sisteminin özelliğine göre gevşetilmesi veya gerilmesi için kullanılan, yaylı mekanizmaya bağlı bir koldan oluşan alettir. Tremolo ile teller gevşetildiğinde çıkan ses kalınlaşır, gerildiğinde ses incelir.

Perküsyon veya vurmalı çalgı; bagetle, elle veya benzer başka bir çalgıyla vurma, sürtme veya ovma yoluyla ses çıkaran çalgı türüdür. Vurmalı çalgıların insan sesinden sonra en eski çalgı türü olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kanun (çalgı)</span>

Kanun, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da yaygın olarak kullanılan bir telli çalgıdır. İsmi Arapça 'yasa ve yönetmek' manasındaki 'kanun' kelimesinden gelmektedir. Araplar ise kelimeyi Grekler'in 'κανών' (kanṓn) kelimesinden ödünç almışlardır. Kanun çalgısının bilinen tarihi MÖ. 19. yüzyıla dayanmaktadır. Bilinen en eski kanun Süryaniler'in Nimrud adlı şehrinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Arp</span>

Arp, çoğunlukla Klasik Batı Müziğinde kullanılan en eski, telli bir müzik aletidir. Sabit sesli bir çalgıdır. Her tel üç ayrı ses çıkarabilir. Gam notalarının karşılığı olan yedi pedalın tutturulduğu oluk hazinesi, çınlama kasası sütun ve konsol bölümlerinden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Banjo</span>

Banjo, Afrika kökenli telli bir çalgı türüdür. Banjo isminin Afrika'daki banjurdan geldiği iddia edilmektedir. Afrika'dan Amerika'ya köle olarak giden işçiler arasında yaygınlaşan bu çalgı, sonraları Avrupa müziğini de etkiledi. Amerikan halk müziğinde yaygın olarak kullanılır. Türk müziğindeki cümbüşle büyük bir benzerliği vardır. İlk banjolarda 4 tel bulunurken, bu sayı günümüzde 5 olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sitar</span>

Sitar (Hindu/Sanskrit: सितार, Urduca: ستار, Farsça: سی تار) telli uzun saplı bir saz, müzik enstrümanıdır. Hindistan kökenli bu sazın sözcük anlamı Farsçada 30 telli'dir. Bu müzik aleti, Hint kültürü dışında batıda da benimsenmiş bir çalgıdır. Sitar Iran-Afganistan bolgesinin sehtar adlı aletinden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Luthier</span>

Luthier, marangozluk eğitimini üst seviyede tamamlamış, müzik aletleri yapımcısına verilen ad.

"Kelepçe", Hande Yener'in dördüncü stüdyo albümü Apayrı'dan (2006) bir şarkı. Alper Narman ve Fettah Can tarafından yazılmış, Bülent Aris tarafından bestelenmiştir. Normalde Nez için 2004'te yayınlanması planlanıp, Erol Köse'nin Nez'i oyalaması sonucu şarkı Hande Yener'e verilmiştir. Ayrıca Nez'de yazarlar arasında almasına rağmen, albümde credit olarak Nez'in adına credit verilmemiştir. Albümde, Club Version ve Clip Version adlarıyla hazırlanan iki sürümü bulunmaktadır. Bunlardan Club Version'un düzenlemesi Erdem Kınay'a, Clip Version'un düzenlemesi Aris'e aittir. Klibi, albümünün ilk klibidir ve Simon Henwood yönetmenliğinde İngiltere'de çekilmiştir. Müzik eleştirmenlerinden genel anlamda olumlu eleştiriler toplamıştır ve Alem FM, Best FM, İstanbul FM, Olay FM, Powertürk FM, Radyo D ve Süper FM tarafından hazırlanan haftalık listelerin zirvesine yükselmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Balalayka</span> Slavlara özgü bir telli çalgı

Balalayka, Lavta ailesinden Rusya'ya özgü bir telli çalgı türüdür. Genellikle Orta Asya'da çalınan üç teli ve yuvarlak bir gövdesi bulunan dombra adındaki bir müzik aletinden esinlenilerek 1700'lü yılların sonuna doğru geliştirilmiştir. Balalayka, aslında halk şarkılarıyla birlikte tek başına çalınır. Ama son yıllarda büyük balalayka orkestraları kurulmuştur.Balalaykanın gövdesi 3 köşelidir ve 3 teli vardır.

<span class="mw-page-title-main">Telli çalgı</span>

Telli çalgılar, titreşen teller aracılığı ile ses üreten müzik aletleridir. Üç ana grup altında incelenebilir:

<span class="mw-page-title-main">Çello rock</span>

Çello rock veya çello metal, rock müzik ve heavy metal müziğin alt türlerinin karakterize edilmesiyle; elektro gitar, elektro bas gitar ve davul gibi daha geleneksel rock müzik aletleri yerine çello kullanımıyla yapılmaktadır. Çellonun yanı sıra keman ve viyola gibi diğer yaylı müzik aletleriyle de yapılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kelepçe</span>

Kelepçe, bir kişinin bileklerini birbirine yakın tutmak ve hareket kabiliyetini engellemek amacıyla tasarlanmış aletlerdir. Genellikle bir zincir ya da bar ile birbirine tutturulmuş iki oval parçadan oluşur. Metal alaşımlı olabileceği gibi pratik plastik kelepçelerin de kullanımı yaygınlaşmıştır. Metal kelepçeler genellikle bir anahtarla açabilen kilit mekanizmasına sahiptir. Bazı modellerde dönen bir vida yardımı ile kelepçe kapatılabilir ve açılabilir. Kelepçeler genellikle polis ve diğer güvenlik görevlilerince şüphelilerin kaçmasını önlemek amacıyla kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Klavye (müzik)</span>

Klavye bazı müzik aletleri ve cihazlarında bulunan, çoğunlukla kaldıraç mekanizmasına sahip tuşlardan oluşan veya parmakla basılan tuşlara bağlı olarak sabit bir eksen üzerinde hareket eden kollardan oluşan mekanizmadır. Klavye aynı zamanda klavyeye sahip elektronik müzik cihazları için de kullanılan genel bir terimdir.

Erhu, geleneksel bir yaylı müzik enstrümanı. İki telli bir kemana benzer. Modern Çin'de her yerde bu alet bilinmesine karşılık yerli bir Çin müzik aleti değildir.

<span class="mw-page-title-main">Müzik çalgıları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu sayfa, vurmalı çalgılar, nefesli çalgılar, telli ve elektronik aletler dahil olmak üzere müzik çalgılarını listeler.