İçeriğe atla

Kapisre Deresi

Kapisre Deresi
Kapisre Deresi ve Arhavi Köprüsü
Kapisre Deresi ve Arhavi Köprüsü
Genel bilgiler
KaynakDoğu Karadeniz Dağları
Kaynak rakımı3000 m
Ağız0 m
Uzunluk35 km

Kapisre Deresi, Arhavi Deresi veya Orçi Çayı, Artvin ilinin Arhavi ilçesinde bulunan ve Karadenize akan bir nehirdir. İlçedeki tek akarsu olan Kapisre'de rafting müsabakaları yapılmaktadır.[1] Tarihi Arhavi kenti bu derenin batı yamacına kurulmuştur.[2] Arhavi Köprüsü (Kapisre Köprüsü) derenin üzerinde konumlanmıştır. Arhavi'nin kurulduğu derenin girişindeki düzlük, 3-4 kilometre içeri uzanmaktadır. 35 kilometre uzunluğundaki nehrin kaynağının rakımı yaklaşık 3000 metredir.[3] Nehrin yıllık su potansiyeli 329 hektometreküptür.[4] 5 Mart 1915'te Kapisre Deresi'nin doğusunda kalan kısımlar Rus kuvvetleri tarafından ele geçirilmişti. 5 Şubat 1916'da ise Kapisre Deresi geçilmiş ve Arhavi tamamen Rus kontrolüne geçmişti. Derenin kollarından bir tanesi Lazcada Bagudit olarak geçen Sidere Deresi'dir.

Kaynakça

  1. ^ Torun, Fevzi (1998). Her yönüyle Artvin ve örnek bir köy incelemesi. Sakarya/Artvin Turizm ve Folklor Derneği. s. 87. ISBN 9759657600. 
  2. ^ Özhan Öztürk (20 Aralık 2017). "Arhavi, Artvin". ozhanozturk.com. 2 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2019. 
  3. ^ "Arhavi". arhavitso.org.tr. 22 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2019. 
  4. ^ Samet Kalkan (29 Mart 2019). "İstasyon-Orçi Çayı" (PDF). nek.istanbul.edu.tr. 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arhavi</span> Artvinde bir ilçe

Arhavi ; Türkiye Cumhuriyeti'nin Karadeniz Bölgesi'nde bulunan Artvin iline bağlı bir ilçe.

<span class="mw-page-title-main">Arılı, Arhavi</span> Arhavinin köyü

Arılı, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Tepeyurt, Arhavi</span>

Tepeyurt, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür. Kapisre Deresi'nin bir kolu olan Sidere'nin sağ yakasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Güngören, Arhavi</span> Artvin köyü

Güngören, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür. Güngören köyünde her yıl "Kapistona Şenliği" adı altında şenlik düzenlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kavakköy, Arhavi</span>

Kavakköy, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Şenköy, Arhavi</span>

Şenköy, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür. Kapisre Deresi'nin bir kolu olan Sidere kıyısında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Üçırmak, Arhavi</span>

Üçırmak, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Dikyamaç, Arhavi</span> Artvin köyü

Dikyamaç, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür. Köyde 2012 yılında kurulan Dikyamaç Köyü ve Çevresi Yaşam Tarzı Müzesi, Artvin ilinin ilk müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">İyidere Deresi</span> Rize ilindeki en uzun akarsu

İyidere Deresi veya İkizdere Çayı, Rize ilinin İyidere, Kalkandere ve İkizdere ilçeleri ile Trabzon ilinin Of ve Hayrat ilçelerinin arasından geçen ve Karadeniz'e akan bir nehirdir. Rize ilindeki en uzun akarsudur. Ortalama debisi 28,35 m³/s'dir. Kaynağı İkizdere ilçesinin dağlık bölgeleri olan nehir, baskın olarak kuzey-kuzeybatı yönünde akmaktadır. Nehrin kaynağının denizden yüksekliği yaklaşık 3000 metredir ve nehrin uzunluğu yaklaşık 78,4 kilometredir. Nehrin yatak eğimi %38'dir. İspir'den Karadeniz'e giden D 925 kara yolu nehrin yanından geçer. Nehrin havza alanı 1047,4 kilometrekaredir. Kalkandere'nin merkezinden geçmekte olan "Karadere" adlı bir uzantısı vardır. Cimil ve Anzer derelerinin birleşmesiyle oluşmuştur. Nehirde sportif olta balıkçılığı yapılabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Rize'deki akarsular listesi</span>

Rize ilinde irili ufaklı pek çok akarsu vardır. Bu bölgedeki akarsular oldukça kısadır; yüksek yerlerden doğar ve hızlı bir akışa sahiptir. Çoğu ana bir akarsuda toplandıktan sonra Karadeniz'e dökülür. Bu akarsular arasında en uzun olanı, 78.4 kilometre uzunluğuyla İyidere Deresi, beslenme alanı en geniş olan ise Fırtına Deresi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Solaklı Deresi</span>

Solaklı Deresi, Solaklı Çayı veya Çataklı Çayı, Trabzon ilinin Çaykara, Dernekpazarı ve Of ilçelerinde bulunan, Karadenize akan bir nehirdir. Nehirde bulunan 4 hidroelektrik santral toplamda 99 MW'lik enerji üretmektedir. Nehrin kaynağı denizden yaklaşık 2800 metre yüksekliktedir ve nehrin uzunluğu yaklaşık 65 kilometredir. Nehrin yatak eğimi %43'tür. Doğu Karadeniz Dağlarından doğan nehir kuzey yönünde akar. D 915 yolu nehrin yanından geçmektedir. Uzungöl, nehrin kaynağının yakınlarında yer almaktadır. Nehrin adı, buraya yerleştirilen Solaklı bölüklerinden gelmektedir. Derenin yıllık ortalama debisi 605 hm³'tür.

<span class="mw-page-title-main">Karadere</span> Gümüşhane ve Trabzon illerinden geçip Karadenize akan bir nehir

Karadere, Trabzon ve Gümüşhane illerinden geçip Karadenize dökülen akarsu. Nehir, antik zamanlarda Hyssos veya Hyssus olarak biliniyordu. Nehirde bulunan 2 hidroelektrik santral toplamda 93 MW'lik enerji üretmektedir. Nehrin kaynağı denizden yaklaşık 2200 metre yüksekliktedir ve nehrin uzunluğu yaklaşık 70 kilometredir. Nehrin yatak eğimi %3,1'dir. Gümüşhane'deki Doğu Karadeniz Dağları'nda doğan nehir, Trabzon'un Araklı ilçesinde Karadenize karışmaktadır. Nehrin debisi saniyede 434 metreküptür.

<span class="mw-page-title-main">Manahoz Deresi</span>

Manahoz Deresi, Manahoz Çayı, Manahos Deresi veya Manahos Çayı, Trabzon ilinin Sürmene ve Köprübaşı ilçelerinde bulunan, Karadeniz'e akan bir nehirdir. Nehirde bulunan 7 hidroelektrik santral toplamda 66 MW'lik enerji üretmektedir. Nehrin kaynağı denizden yaklaşık 2300 metre yüksekliktedir ve nehrin uzunluğu yaklaşık 40 kilometredir. Nehrin yatak eğimi %58'dir. Doğu Karadeniz Dağlarından doğan nehir kuzey yönünde akar. Nehir, Ksenofon ve komutasındaki 10.000 paralı askerin devetabanı yedikten sonra hastalandığı yer olarak bilinmektedir. Derenin yıllık ortalama debisi 230 hm³'tür. Derenin ana kolu Madur Tepesi'nden doğar. Dere, Hazmaağa Yaylası'ndan doğan ikinci kolla Arpalı köyünde birleşir ve kuzeye akmayı sürdürür. Doğudan Vartan Deresi, batıdan Vizara Deresi, Egşeho Deresi, Çifteköprü Deresi ve Ormanseven Deresi akarsuya katılır.

<span class="mw-page-title-main">Yanbolu Deresi</span>

Yanbolu Deresi veya Yanbolu Çayı, Gümüşhane'deki Kalkanlı Dağlarında doğan, Trabzon'un Arsin ilçesinden geçerek Karadenize akan bir nehirdir. Nehir, Arsin ve Araklı ilçelerinin doğal sınırını oluşturur. Nehrin uzunluğu 46 kilometredir. Nisan, mayıs ve haziran ayları nehrin en fazla su taşıdığı zamandır. Nehirde bulunan 5 hidroelektrik santral toplamda 37 MW'lik enerji üretmektedir. Tandırlı Köprüsü nehrin üzerinde konumlanmıştır. Derenin yıllık ortalama debisi 189 hm³'tür.

Baltacı Deresi, Baltacı Çayı veya Yeniköy Deresi, Trabzon'un Hayrat ilçesinde doğan, Trabzon'un Of ilçesinden geçerek Karadenize akan bir nehirdir. Nehirde bulunan 3 hidroelektrik santral toplamda 44 MW'lik enerji üretmektedir. Nehir, I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı ve Rusların kaşılaştığı yerlerden biriydi. 7 Mart ve 28 Mart 1916 tarihleri arasında, nehrin batısına çekilmiş Osmanlı birlikleri, Rus birliklerine karşı savaşmış, ancak 28 Mart 1916 tarihinde Rus İmparatorluğu Of'u ele geçirmiştir. Nehrin adı, buraya yerleştirilen Baltacı bölüklerinden gelmektedir. Nehrin havza alanı 200 km²'dir. Derenin yıllık ortalama debisi 352 hm³'tür.

<span class="mw-page-title-main">Lome Deresi</span>

Lome Deresi veya Yolgeçen Deresi, Artvin ilinin Arhavi ilçesinde bulunan ve Yakovit köyünde Kapisre Deresi'ne karışan bir akarsudur. Lome Deresi, Oçambre Şelalesi'ne ev sahipliği yapmaktadır. Oçambre Şelalesi'nin yanındaki kaya havuzlar yüzmek için idealdir. Şelalenin üst kısımlarında kırmızı benekli alabalık görülmektedir. Uzunhasanoğlu ve Deniz 1962'de yaptığı araştırmaya göre, derede yetişen alabalıkların yenilenebilirlik oranı %70.66'dır. Deredeki İçme Suyu ve Paket Arıtma Tesisi, Arhavi ilçesinin içme suyu ihtiyacını karşılamaktadır. Nehirdeki hidroelektrik santralinden yıllık 7.270 GWh enerji elde edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Klaskuri Deresi</span>

Klaskuri Deresi, Artvin ilinin Borçka ilçesinde, Çoruh Nehri'nin sağ kollarından biri olan bir akarsudur. Bu derenin vadisinde yer alan Klaskuri köyü, adını bu akarsudan alır. Klaskuri köyü, günümüzde Aralık ve Atanoğlu olmak üzere iki ayrı köydür.

<span class="mw-page-title-main">Kavak Köprüsü (Arhavi)</span>

Kavak Köprüsü veya Kavak Köprü, ismini bulunduğu Kavakköy'e veren, Arhavi merkezine 5 kilometre uzaklıkta konumlanmış bir kemer köprüydü. Köprünün yarım daire şeklindeki ana kemerinin sadece küçük bir bölümü korunmuştur. İsodomik formda yapılmış olan köprünün yapımında taş kullanılmıştır. 17. yüzyılda inşa edildiği düşünülen köprü, 1994'te yıkılmıştır. Lome Deresi'nin Orçi Deresi'ne karışarak Kapisre Deresi'ni oluşturduğu yerden birkaç metre gerideydi. Köprünün ayaklarından biri 1.57 metre yüksekliğindeki çakıl taşlarına inşa edilmiştir.

Artvin ilinde irili ufaklı pek çok akarsu vardır. Bu bölgedeki akarsular çoğu oldukça kısadır; yüksek yerlerden doğar ve hızlı bir akışa sahiptir. Çoğu ana bir akarsuda toplandıktan sonra Karadeniz'e dökülür. Bu akarsular arasında en uzun olanı, 438 kilometre uzunluğuyla Çoruh'tur.

Orçi Deresi Köprüsü, Artvin'in Arhavi ilçesindeki Kapisre Deresi'nin üzerinde konumlanmış bir kemer köprüdür. 17. yüzyılın başında inşa edilen köprü, 1990'lerin başında büyük ölçüde yıkılmış, geriye kalan kemer ayaklarının büyük kısmı ise 22 Temmuz 2021'deki selde yıkılmıştır. Ana kemer gözü ve yol uzunluğu açısında eşsiz bir örnekti. 2023 yılında köprüye restorasyon çalışmalarına başlanmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.