İçeriğe atla

Kapadokyalı Babalar

Nenizili Gregorios (Kariye Kilisesi'nden Fresk, İstanbul)
Nissalı Gregor İkonu (14. yüzyıl fresk, Kariye Kilisesi, İstanbul )

Kapadokyalı Babalar veya geleneksel bilinen ismiyle Üç Kapadokyalı, Kayseri piskoposu Büyük Basil (330-379); Basil'in küçük kardeşi Nissa psikoposu Nissalı Gregor (335-395); ve yakın arkadaşı, Konstantinopolis Patriği Nenizili Gregorios'dan (329-389) oluşan üç Kapadokyalı Hristiyan azizi ifade eden terimdir.[1] Günümüz Türkiye'sindeki Kapadokya bölgesi, Pavlus'un bu bölgedeki çeşitli misyonları ile erken dönem Hristiyan tarihinin önemli bir mekanıdır.

Kapadokyalı Babalar, Teslis doktrini gibi erken dönem Hristiyan ilahiyatının gelişiminde önemli rol oynadılar,[2] ve hem Batı hem de Doğu kiliselerinde aziz olarak büyük bir saygı ile anılmaktadırlar.

Biyografik arka plan

Basil ve Nissalı Gregor'un ablası Makrina, ailenin mülkünü bir manastır topluluğuna dönüştürdü. Büyük Basil, Makrina'nın kardeşlerinin en büyüğüydü, ikinci en büyüğü ise ünlü Hristiyan hukukçu Naukratius idi.[3] Bir diğer kardeşi, Sivaslı Petrus da piskopos oldu. Anne tarafından dedesi şehit olmuştur ve ebeveynleri Yaşlı Basil ve Kayserili Emmelia da aziz olarak kabul edilmektedir.

Teolojik katkılar

Kapadokyalı Babalar, Hristiyanların Yunanca konuşan bilgili entelektüellerle fikir tartışmalarında kendilerine ait olanı savunabileceklerini ve Hristiyan inancının, Platon ve Aristoteles'in (ve diğer Yunan filozoflarının) birçok fikrine karşı olmasına rağmen, neredeyse bilimsel ve insan ruhunu iyileştiren ve merkezinde Tanrı ile birliğin olduğu ayırt edici bir inanç olduğunu göstermek için yola çıktılar. 381'de Birinci Konstantinopolis Konsili'nde kesinleşen Teslis tanımına ve burada nihai hale getirilen İznik Simgesi'nin son versiyonuna büyük katkılarda bulundular.

Üçlü Birlik (Teslis) doktrinine ve Ariusçuluk ve Apollinarizm'e verilen yanıtlara önemli katkılarda bulundular.[2]

Birinci İznik Konsili'nden sonra, Ariusçuluk öylece ortadan kalkmadı. İznik Konsili, Oğul'un Baba ile aynı özden (homoousios) olduğunu iddia etmişti. Yarı Ariusçular, Oğul'un Baba gibi olmadığını, yaratılmış olduğunu ve bu nedenle Tanrı olmadığını öğreten doğrudan Ariusçulara karşı, Oğul'un Baba ile aynı özden (homoiousios) olduğunu öğrettiler. Böylece Yarı Ariusçulara göre Oğul, Baba gibi kabul edildi ancak Baba ile aynı özden değildi.

Kapadokyalı Babalar, yarı Ariusçuları Ortodoks davasına geri döndürmek için çalıştılar. Yazılarında (günümüz ortodoks anlayışını) "üç kişide (hipostaz) bir töz (ousia)" formülünü kapsamlı bir şekilde kullandılar.[2] :66Kayserili Basil, Platonizm'den alınan bir paralelde, bu ilişkinin anlaşılabilir olduğunu savundu:

herhangi üç insanın her biri ayrı ayrı bireysel kişilerdir ve hepsi ortak bir evrensel olanda, insanlıkda buluşurlar.

Formülasyon açıkça Baba, Oğul ve Kutsal Ruh arasındaki bir ayrımı (İznik'in bulanıklaştırmakla suçlandığı bir ayrımı) kabul ediyordu, ama aynı zamanda onların temel birliklerinde ısrar ediyordu.

Basil böylece İznik'in doktrinel tanımlarını savunmaya çalışırken, aynı zamanda İznik'in konumunu, İznik tartışmasında İskenderiyeli Aleksandros'a karşı Arius'un ilk suçlaması olan kipçilikten ayırt etmeye çalıştı. Sonuç, Ariusçuluk ve yarı Ariusçuluk akımlarının neredeyse kiliseden kaybolmasıydı.

Kapadokyalılar, çağdaşlarının çoğundan daha yüksek bir kadın hakları görüşüne sahipti.[4] Bazı bilim adamları, Makrina'nın grupta eşit olduğunu ve bu nedenle "Dördüncü Kapadokyalı" olarak adlandırılması gerektiğini öne sürmektedirler.[5]

Kapadokyalılar birçok özelliği paylaşırken, her biri belirli güçlü yönlere sahipti. Akademisyenler, Basil'in "eylem adamı", Nenizili Gregorius'un "hatip" ve Nissalı Gregor'un "düşünür" olduğunu belirtiyorlar.[6]

Ayrıca bakınız

Notlar

Kaynakça

  1. ^ "Commentary on Song of Songs; Letter on the Soul; Letter on Ascesis and the Monastic Life". World Digital Library. 26 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2013. 
  2. ^ a b c Historical Theology, Oxford: Blackwell Publishers, 1998, ISBN 0-63120843-7  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  3. ^ Gregory of Nyssa (1916). Life of Macrina. Londra: SPCK. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2022. 
  4. ^ "The Cappadocian Fathers, Women, and Ecclesiastical Politics", Vigiliae Christianae, 49 (2), Brill, May 1995, ss. 165-166, doi:10.1163/157007295X00167  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  5. ^ Christianity and Classical Culture: The Metamorphosis of Natural Theology in the Christian Encounter with Hellenism. New Haven and London: Yale University Press. 1993. s. 9. ISBN 0300062559. 
  6. ^ Patrology, 3, Utrecht-Antwerp: Spectrum Publishers, 1962, ss. 204, 236, 254, ISBN 0-87061086-4  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım), as quoted in Børtnes, p. 10

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Teslis</span> Baba, Oğul ve Kutsal Ruh üçlüsün­den oluşan Tanrı inancını ifâde eden kavram

Teslis, Kutsal Üçleme ya da Üçlü Birlik, tek olan Tanrı'nın Kutsal Kitap'ta kendisini bildirdiği her biri eşit yücelikte, özünde tek, ezeli ve ebedi olan üç benliğini konu edinen ve Hristiyan kiliselerinin çoğunluğu tarafından inanılan ana akım Hristiyan dininin merkezindeki inanç esasıdır. Baba Tanrı, Oğul Tanrı ve Kutsal Ruh üç farklı benlik (hipostaz) olarak aynı özü paylaşmaktadırlar (Homoousia). Tek öz Tanrı'nın birliğini üç benlik ise Tanrı'nın kimliğini anlatmaktadır ve benliklerin hem birbirinden farklılıklarını hem de özde çözülmez birliklerini ifade eder. Böylece tüm yaratım ve lütuf süreci Tanrı'nın üç ilahi benliğinin ortak eylemi olarak görülür. Her benlik, Üçlü Birlik'te kendilerine özgü nitelikleri tezahür ettirir ve böylece her şeyin "Baba'dan çıkıp gelmiş" "Oğul aracılığıyla" ve "Kutsal Ruh'un gücüyle" gerçekleştiğini kanıtlar.

<span class="mw-page-title-main">Ariusçuluk</span> Ariusun geliştirdiği kuramsal öğreti

Ariusçuluk ya da Arianizm, ilk olarak İskenderiye, Mısır'dan bir Hristiyan papaz olan Arius, atfedilen kristolojik bir doktrindir. Arian teolojisi, İsa Mesih'in Tanrı'nın Oğlu olduğunu, Tanrı'nın Oğlu'nun her zaman var olmayıp içinde doğmuş olması farkıyla Baba Tanrı tarafından doğurulduğunu savunur. Baba Tanrı tarafından zaman, dolayısıyla İsa, Baba Tanrı ile birlikte ebedi değildi.

<span class="mw-page-title-main">I. Theodosius</span>

I. Theodosius, Büyük Theodosius olarak da bilinir. MS 379'dan 395'e kadar Roma imparatoruydu. İmparatorluğun doğu ve batı kısımlarını birleştiren Theodosius, Doğu ve Batı Roma'nın ikisini birden yönetmiş son imparatordur. Ölümünden sonra imparatorluk ebediyen ikiye ayrılmıştır. Aynı zamanda Hristiyanlık'ı Roma İmparatorluğu'nun resmî dini yapmış olmasıyla da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Nenizili Gregorios</span>

Nenizili (Nazianz) Gregorius(Nenizi, Aksaray, 329 – Arianzus, Aksaray, ö. 389), 4. yüzyıl Hristiyan din adamı ve Azizi. Konstantinopolis Patriği olarak da görev yapmıştır. Teslis doktrinini savunmuş, Ariusçuluk'la mücadele etmiş en önemli antik dönemindeki Kilise Babası ve Doktoru.

<span class="mw-page-title-main">Origenes</span>

Origenes veya Origen, İskenderiye'de Hristiyan bir ailede doğmuş ve kendini hadım etmesine bile neden olacak düzeyde münzevi (sofu) bir kişiliğe sahip olmasıyla tanınan ve Patristik felsefenin en önemli temsilcilerinden sayılan bir Kilise Babası'dır.

<span class="mw-page-title-main">Basileios</span>

Kayserili Basil veya Büyük Basil, Ariusçu'lara karşı Kilise'nin resmî öğretilerini savunmasıyla öne çıkan Kilise Babası'dır. Kaisareia piskoposu ve Kapadokya metropoliti olmuş ve birçok kitap yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Konstantinopolis Konsili</span>

Birinci Konstantinopolis Konsili, 381 yılında I. Theodosius tarafından İstanbul'da toplanan konsildir. İznik Konseyi tarafından kurulan inanç sisteminin onaylanması ve Ariusçuluk ihtilafı ile ilgilenmiştir. Aya İrini Kilisesi'nde 381 yılının Mayıs ile Temmuz ayları arasında toplanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Athanasios (İskenderiye piskoposu)</span>

İskenderiyeli Athanasios, 4. yüzyılda yaşamış önemli ilahiyatçı, İskenderiye Piskoposu, Kilise Babası ve azizdir. Ortodoks Hristiyanlığın oluşumunda önemli katkıları olduğu için "ortodoksluğun babası" olarak da adlandırılır. Hristiyan teolojisi üzerinde önemli bir etki bırakmış ve Hristiyan doktrininin şekillenmesinde katkı sağlamıştır. Kıpti Kilisesi tarafından İskenderiye'nin 20. Papası kabul edilmektedir.

Arian İhtilafı, dördüncü yüzyılın Hristiyan dünyasını sarsan ve kilisenin ilk ekümenik konsilin toplanmasına neden olan büyük teolojik ihtilaf.

<span class="mw-page-title-main">Nissalı Gregor</span>

Nissalı Gregor, Kapadokya bölgesindeki Nissa adlı antik kentin piskoposu.

<span class="mw-page-title-main">Kilise Babaları</span> Hristiyanlıkta yazıları din konusunda kural olarak kabul edilen kişiler

Kilise Babaları, Hristiyanlıkta yazıları din konusunda kural olarak kabul edilen kişilere verilen isim. Bu isim resmen verilmiş bir unvan olmayıp, daha çok kullanıla kullanıla literatüre yerleşen bir tanımlamadır.

Ortodoks Hristiyanlık, Doğu Ortodoks Kilisesi ve Oryantal Ortodoksluk için kullanılan ortak adlandırma. Hristiyanlığın bu iki mezhebi de antik Hristiyan Kilisesi'nin inancı, doktrini ve uygulamalarına olan bozulmaz bağı vurgulamak için ortodoks kavramını kullanır. Bu iki mezhebin üyeleri kendilerine sadece "Ortodoks Hristiyan" dese de "Doğu" ve "Oryantal" sıfatları bu grupların dışındakiler tarafından bu iki grubu ayırmak için kullanılır. Bu iki grup 451 yılındaki Kalkedon Konsili'nin ortodoksisi hakkında görüş ayrılığı yaşamışlardır ve hala aralarında bir komünyon yoktur; ancak hala birçok aynı doktrine, benzer kilise yapılanmasına ve benzer ibadetlere sahiptirler. İki inancın birleşmesi için yakın zamanda birçok görüşme yapılmış, birçok konuda uzlaşı sağlanmışsa da resmi bir birlik için henüz somut adımlar atılmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Makrina</span>

Genç Makrina, hristiyan bir azize ve bir manastırın kurucusudur. Küçük kardeşi Nissalı Gregor kendisinin kutsallığı ve münzeviliği hakkında olan Makrina'nın Hayatı adlı eseri yazmıştır. Ortodoks, Katolik ve Anglikan Kiliselerince aziz kabul edilir. 19 Temmuz anılır.

<span class="mw-page-title-main">Poitiersli Hilaire</span>

Poitiersli Hilaire Ariusçuluk'a karşı İznik İnancı'nı ile tanınan bir Kilise Babası ve Doktoru. 1851 yılında Papa IX. Pius tarafından Kilise Doktoru ilan edilmiştir. Yortusu 13 Ocak.

<span class="mw-page-title-main">Tabiiyetçilik</span>

Tabiiyetçilik, Hristiyanlık teolojisinde; Oğul yani Mesih’in Baba Tanrı tarafından yaratıldığından ötürü ona bağlı ve astı olduğu, Baba Tanrı’nın ise Mesih’te olmayan yaratılmamışlık ve aşkınlık sıfatlarına sahip olduğu düşüncesine yatkınlık anlamına gelmektedir.

Hristiyan teolojisinden bir terim olan Homooussia özellikle İznik Konsil'inde İsa'yı Baba Tanrı ile “varoluşta bir ya da “özde bir” olduğunu anlatmak için kullanılmıştır. Aynı terim daha sonra Kutsal Ruh'a içinde kullanılmış, O'nunda Baba ve Oğul ile ‘özde bir’ olduğu belirtilmiştir. Bu kavramlar daha sonra İznik Hristiyan teolojisinin köşetaşları olmuş ve Tanrı'nın Üçlü-Birlik şeklinde anlaşılması doktrinin en önemli teolojik konsteptleri olmuşlardır.

Sivaslı Petrus, Sebaste (Sivas) episkoposu. Kayserili Basil’in, Nissalı Gregori’nin, hristiyan hakim Naucratius ve Makrina’nın küçük kardeşi. Katolik ve ortodokslarca aziz kabul edilir ve 26 Mart'ta anılır.

Theosebia ya da Diyakones Theosebia, 4. yüzyılda yaşamış hristiyan bir kadındır ve Doğu Ortodoks kilisesi tarafından aziz kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Konyalı Amfilokius</span>

Konyalı Amfilokius İconium'lu bir piskopos. Hieronymus, ismini Kapadokyalı Kilise Babaları listesine dahil eder. Yortusu Katolik Kilisesi'nde 22 Kasım, Ortodoks Kilisesi'nde 23 Kasım'dır.

<span class="mw-page-title-main">Antakyalı Eustathius</span>

Antakyalı Eustathius, bazen ‘büyük’ olarak da anılır, 4. yüzyılda yaşamış Antakyalı patrik ve Hristiyan Kilise Babalarından biri. Yortusu Şubat 21.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.