İçeriğe atla

Kanyon

Başlığın diğer anlamları için Kanyon (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Arizona'da bulunan Büyük Kanyon

Kanyon, Dünya yüzeyinde nehirlerce oluşturulmuş derin vadilere denir. Türkçeye Frenk dillerden gelen Kanyon adı, kaynağı İspanyolca asıllı olan cañón sözüdür.

Etimoloji

Kanyon kelimesi İspanyolca kökenlidir.[1] Kanyon kelimesi genellikle Kuzey Amerika'da kullanılır, gorge ve ravine (Fransızca kökenli) kelimeleri Avrupa ve Okyanusya'da ve Kuzey Amerika'nın bazı bölgelerinde kullanılmaktadır.[1]

Oluşumu

Kalker kayalar içinde, akarsuyun derine aşındırmasıyla oluşur. Kanyon, güçlü ırmakların kireçli olan bölgelerde kazdıkları derin vadileri belirtir. Kanyonların kenarları çok sarp boğazlar biçiminde ortaya çıkar. Kayaların kenarları aşındırmaya karşı gösterdikleri dirence bağlı olarak çeşitli şekiller alır.[2] Kolorado Nehri ve Küçük Colorado Nehri'nin birleştiği yerde, Büyük Kanyon, Arizona Bir kanyon veya vadi, hava koşullarından ve bir nehrin jeolojik zaman ölçekleri üzerindeki aşındırıcı aktivitesinden kaynaklanan yamaçlar veya kayalıklar arasındaki derin bir yarıktır.[3] Nehirler, alttaki yüzeyleri kesmeye doğal bir eğilime sahiptir ve sonunda tortular aşağıya doğru kaldırılırken kaya katmanlarını aşındırır. Bir nehir yatağı kademeli olarak, nehrin aktığı su kütlesiyle aynı yüksekliğe sahip bir taban çizgisine ulaşacaktır. Hava koşulları ve erozyon süreçleri, nehrin kaynak suları ve haliç önemli ölçüde farklı yüksekliklerde olduğunda, özellikle daha yumuşak kaya katmanlarının hava koşullarına karşı daha dirençli sert katmanlarla iç içe geçtiği bölgelerde kanyonlar oluşturacaktır.

Bir kanyon ayrıca, Rocky Dağları, Alpler, Himalayalar veya And Dağları gibi sıradakiler gibi iki dağ zirvesi arasındaki bir yarıktan da görülebilir. Genellikle bir nehir veya dere, dağlar arasında bu tür yarıklar açar. Dağ tipi kanyonların örnekleri, Utah'daki Provo Kanyonu veya Kaliforniya'nın Sierra Nevada'sındaki Yosemite Vadisi'dir. Dağların içindeki kanyonlara veya sadece bir tarafında açıklığı olan kanyonlara kutu kanyon denir. Yarık kanyonlar, genellikle düz duvarlara sahip çok dar kanyonlardır.[4]

Kıta yamacının deniz tabanındaki dik kenarlı vadiler, denizaltı kanyonları olarak adlandırılır. Karadaki kanyonların aksine, denizaltı kanyonlarının bulanıklık akıntıları ve heyelanlardan oluştuğu düşünülüyor.

Birçok kanyonu; uzun süreli erozyonların, yaylalar üzerinde oluşturduğu bilinmektedir. Kanyon yapılarının iki yanlarındaki duvarlar, erozyon ve aşınmaya dayanıklı sert kayalardan oluşur. Bunlar granit ya da kumtaşı gibi oluşumlardır. Kanyon oluşumunda hızlandırıcı etkisi olan hava akımları kuru alanlarda sulak bölgelere nazaran daha etkili olduklarından, kanyonlara bu tür bölgelerde daha sık rastlanır. Sualtı Kanyonları adından da anlaşılacağı üzere, deniz taban seviyesinde oluşan kanyon yapılarıdır. Karasal olanlarla hemen hemen aynı özelliklere sahip olan ve genellikle nehir ağızlarında vücut bulan bu yapıların oluşumlarında, sualtı akıntıları temel etkendir.

Kanyonlar kurak bölgelerde ıslak alanlardan çok daha yaygındır, çünkü fiziksel ayrışma kurak bölgelerde daha lokalize bir etkiye sahiptir. Nehirden gelen rüzgar ve su gibi daha az dirençli malzemeleri aşındırmak ve kesmek için birleşir. Suyun donması ve genişlemesi de kanyonların oluşmasına yardımcı olur. Su, kayalar arasındaki çatlaklara sızar ve donar, kayaları birbirinden ayırır ve sonunda Don sıkışması olarak bilinen bir süreçte büyük parçaların Kanyon duvarlarını kırmasına neden olur.[5]

Bu doğal oluşumun Dünya'da en bilinen ve en büyük örneği Amerika'da bulunan Antilop Kanyonu ile Arizona'da bulunan Büyük kanyon'dur. Amerika Birleşik Devletleri'nin güneydoğusunda yer alan bu kanyon arkeolojik önem taşır; bunun nedeni Amerika kıtasının ilk sahipleri olarak da bilinen Kadim Pueblo Halkının bu çevrede geniş yerleşimler kurmuş olmasıdır.

Kanyon, Karstik kalkerli arazilerde oluşan çok derin vadilerdir.Türkiye'de kanyon vadilere Kapız adı da verilir.[6]

Geniş bir kanyonun içinden akan bir nehir, duvarları jeolojik bir merdiveni andıran kanyonlar oluştururabilir. Bunlar siperli nehir (entrenched river) olarak anılırlar zira bu tip nehirlerin akış yollarını değiştirmeleri epey zordur. Kolorado Nehri ve Snake Nehri (ABD kuzey-doğu) bu yapılara örnek teşkil edebilecek iki nehirdir.

Kutu kanyon

Bir kutu kanyonu, genellikle bir nehir kanyonundan daha kısa ve daha dar olan, üç tarafı dik duvarlara sahip, sadece kanyonun ağzından erişime ve çıkışa izin veren küçük bir kanyondur. Kutu kanyonları, Batı Amerika Birleşik Devletleri'nde, girişlerinin çitle çevrili olduğu uygun ağıllar olarak sıklıkla kullanılmıştır.[7]

Amerika Birleşik Devletleri'nin Colorado eyaletinde Ouray ilçesinde Box Canyon (Kutu Kanyon) yer almaktadır.[8] Bir maden kampı olarak kuruldu ve Ouray şehrinin kendisini kalıcı bir topluluk olarak kurmasına yardımcı oldu.[9] Box Canyon, şelalenin yaklaşık yüz metre uzadığı kuvarsit duvarlara sahip 285 feet (87 m) bir şelale olan Box Canyon Falls'a ev sahipliği yapmaktadır.[10] Kanyona erişim, şelalenin tabanına kısa, 500 feet (150 m) ayak izi veya şelalenin tepesine giden dik bir iz ile yapılır.Kanyona giden parkurları kullanmak için bir ücret gereklidir.[11]

Büyük kanyonlar

Büyük Kanyon 'un bir Avrupalı tarafından fark edilmesi ilk kez 1540 yılında; İspanyol Garcia Lopez de Cardenas tarafından olmuştur. İlk bilimsel araştırma ise John Wesley Powell eşliğinde 1869'da gerçekleşmiştir. Kızılderililer ise kanyonun duvarlarında yerleşim birimleri kurmuşlardır.[12] ABD'de yer alan kuzey Arizona'daki büyük kanyon ortalama 1600 m(5.200 ft) derinliktedir ve 4.17 trilyon metreküp hacime sahiptir.[13] Bu kanyon, Dünyanın Yeni Yedi Harikası anketinde 28. finalist idi. Bazıları bunu dünyanın yeni doğal harikası olarak isimlendirdi.

Not: En büyük demek kesinlik içermez çünkü bir kanyonun derinliği, uzunluğu, sisteminin toplam alanı olmak üzere büyüklüğü değerlendirilir. Himalayalar'daki büyük kanyonların erişilemez oluşu en büyük kanyon tanımı için yeterli değildir. En derin kanyon tanımı özellikle daha kanyonlarının yanı sıra düz platolardan (kenar yüksekliğine sahip) kanyonları içeriyorsa bu tanım da doğruluğu göstermemektedir.

Tibet'teki Yarlung Tsangpo Nehri boyunca uzanan Yarlung Tsangpo Büyük Kanyonu kimileri tarafından 5500 m(18.000 ft) olarak dünyanın en derin kanyonu kabul edilmektedir.Bu kanyon ABD'deki kanyondan biraz daha uzundur.[14] Boğazları nehrin seviyesi ile onu çevreleyen tepeler arasında 6400 m (21.000 ft)farkla orta batı Nepal'deki Kali Gandaki vadisinin En derin kanyon olduğunu düşünmektedir.

Cotahuasi Kanyonu Ve güney Peru'daki Colca kanyonu Amerika'nın en derin kanyonu olmakta birbirini izlemektedir, her ikisi de 3500 metre derinliğe sahiptir.

Afrika'daki en büyük kanyon ise Namibya'daki Balık Nehri kanyonudur.

2013'ün ağustos ayında Ice Bridge operasyonunda (kutup buzundaki değişiklikleri izleyen NASA görevidir) edilen analize dayanarak Grönland Büyük Kanyonun keşfi bildirildi. Bir buz tabakasının altında bulunan bu kanyon 750 km(470 mil) uzunluğunda ölçülerek dünyanın en uzun kanyonu olduğu çıkarımı yapılmıştır.[15]

Avustralya'daki Capertee Vadisi genişlik bakımından dünyanın en büyük ikinci kanyonu olarak bilinmektedir.[16][17]

Büyük Kanyon, Arizona, ABD

Kültürel önemi

Bazı kanyonlar kayda değer kültürel öneme sahiptir. Afrika'da Olduvai Vadisinde insan kalıntılarına rastlanmıştır ABD'nin güney batısında kanyonlar eski Pueblo halkı tarafından inşa edilen çok sayıda uçurumdan dolayı arkeolojik öneme sahiptir.

Dünyada modernleşmenin beraberinde getirdiği yeni yaşam şekli, insanları başta çevre sorunları olmak üzere yoğun iş hayatı, trafik, stres, çevre sorunları gibi çağımızın sorunlarıyla karşı karşıya bırakmıştır.

Özellikle doğa sporlarına düşkün olanların ilgisini çekiyorlar. Anadolu coğrafyası oldukça zengin doğası ile bünyesinde çok sayıda kanyon barındırıyor

Kanyonların turizm destinasyonlarının odağında olmaları Kanyonlar Bölgesi olarak isimlendirebileceğimiz, özellikle Pınarbaşı, Azdavay, Şenpazar, Küre ve Cide ilçelerinin bulunduğu Kastamonu'nun Kuzey Batı bölgesinde turizm yönlendirmesinde temel değer olarak yer alacaktır.

Dünya'da önemli örnekler

Afrika

Namibya

  • Fish River Kanyon

Güney Afrika

  • Blyde River Canyon
  • Oribi Gorge

Amerika

Arjantin

  • Atuel Kanyon, Mendoza Bolgesi

Brezilya

Kanada

Kolombiya

  • Chicamocha Kanyonu, Santander Department

Meksika

Peru

  • Del Pato Kanyonu, Ancash Region
  • Colca Kanyonu, Arequipa Region
  • Cotahuasi Kanyonu, Arequipa Region

Amerika Birleşik Devletleri

Asya

Çin

Hindistan

  • Gandikota (Kapada,Andhra Pradesh)
  • Raneh Şelaleleri (Madhya Pradesh, Chhatarpur)
  • Garadia Mahadev, (Kota,Rajasthan)
  • Batı Gat Dağları, İdukki (Kerala)

Endonezya

Tayvan

Diğerleri

Avrupa

Birleşik Krallık

Fransa

İspanya

  • Tagus Nehri Vadisi (Guadalajara Eyaleti)
  • Gallo Nehri Vadisi (Guadalajara Eyaleti)
  • Guadalupe Nehri Vadisi (Teruel)
  • Lobos Nehri Vadisi (Soria)

Ukrayna

  • Aktove Kanyonu
  • Buky Kanyonu
  • Dniester Kanyonu

Diğerleri

Okyanusya

Avustralya

  • Karijini Ulusal Parkı(Batı Avustralya)
  • Nitmiluk Milli Park, (Kuzey Bölgesi)
  • Kings Kanyon Ulusal Parkı, (Kuzey Bölgesi)
  • Murchison Nehri Vadisi, (Batı Avustraly))
  • Jamison Vadisi, (Yeni Güney Galle))
  • Capertee Vadisi, (Yeni Güney Galle))
  • Katarakt Kanyonu Kolorado Nehri,Canyonlands Milli Parkı

Yeni Zelanda

  • Manawatu Vadisi, (Kuzey Adası)
  • Skippers Kanyonu, (Güney Adası)

Diğer Gezegensel Cisimlerdeki Kanyonlar

  • Satürn'ün uydusu Tethys'teki Ithaca Vadisi
  • Güneş sistemindeki bilinen en büyük kanyon olan Mars'ta Valles Marineris
  • Satürn'ün en büyük uydusu Titan'daki Vid Flumina, Dünya dışında güneş sistemindeki bilinen tek sıvı zeminli kanyondur[18] Venüs'ün yüzeyinde birçok krater ve kanyon vardır. Gezegendeki oluklar, 6400 km'den uzun bir kanyon sisteminin parçasıdır.

Galeri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Wiesmann, U. N.; DiDonato, S.; Herschkowitz, N. N. (27 Ekim 1975). "Effect of chloroquine on cultured fibroblasts: release of lysosomal hydrolases and inhibition of their uptake". Biochemical and Biophysical Research Communications. 66 (4): 1338-1343. doi:10.1016/0006-291x(75)90506-9. ISSN 1090-2104. PMID 4. 9 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2021. 
  2. ^ Erinç, Sırrı (2012). Jeomorfoloji 1. İstanbul: Der Yayınevi. s. 69. ISBN 9789753532136. 
  3. ^ "Understanding Canyon Formation". www.mountainnature.com. 25 Nisan 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  4. ^ Smith, R. J.; Bryant, R. G. (27 Ekim 1975). "Metal substitutions incarbonic anhydrase: a halide ion probe study". Biochemical and Biophysical Research Communications. 66 (4): 1281-1286. doi:10.1016/0006-291x(75)90498-2. ISSN 0006-291X. PMID 3. 12 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2021. 
  5. ^ "Büyük Kanyon Jeolojisi". 19 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  6. ^ İZBIRAK, Reşat (1992). Coğrafya Terimleri Sözlüğü. 
  7. ^ "box canyon definition - Dictionary - MSN Encarta". web.archive.org. 17 Aralık 2009. 17 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  8. ^ "Özellik Ayrıntı Raporu: Box Canyon". geonames.usgs.gov (İngilizce). 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  9. ^ "National Geographic". www.nationalgeographic.com (İngilizce). 2 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  10. ^ "Box Canyon Şelalesi ve Parkı". ouraycolorado.com (İngilizce). 20 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  11. ^ "Nadir Kuşlar ve Milyarlarca Yıllık Jeoloji". ouraycolorado.com (İngilizce). 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  12. ^ "Büyük Kanyon". 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2021. 
  13. ^ "Ulusal Park Arizona,Büyük Kanyon". 28 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ "Çin Sanal Müzeler,Kanyon". 3 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ "Daily Telegraph". 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  16. ^ "Daily Telegraph". 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  17. ^ "Dr Karl'ın Bilimdeki Harika Anları". 23 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ "Satürn'ün en büyük ayı olan Titan". 31 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
Wikimedia Commons'ta Kanyon ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arizona</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Arizona, Amerika Birleşik Devletleri'nin güneybatısında bulunan bir eyalettir. 50 eyaletin 6. büyük ve 14. kalabalık eyaletidir. Başkenti ve en büyük şehri Phoenix'tir. Arizona, Dört Köşe bölgesini kuzeyde Utah, kuzeydoğuda Colorado ve doğuda New Mexico ile paylaşıyor; diğer komşu eyaletleri batıda Nevada ve Kaliforniya, güneyde ve güneybatıda Meksika eyaletleri Sonora ve Baja California'dır.

<span class="mw-page-title-main">Ceyhan Nehri</span>

Ceyhan Nehri ya da eski adıyla Piramos, Türkiye'nin en önemli akarsularından birisidir. Çukurova'nın iki ana hayat kaynağından birisidir. Uzunluğu 509 km.dir. Elbistan'ın 3 km Güneydoğusunda, Pınarbaşı Mevkii'nden doğan ve Elbistan'ın ortasından geçen Ceyhan, şehrin can damarıdır. Akdeniz Bölgesi'nin en büyük akarsularındandır. Çukurova'da geniş bir delta oluşturarak Akdeniz'de İskenderun Körfezi'ne dökülür. Başlıca kolları; Söğütlü, Hurman, Göksun, Mağara Gözü, Fırnız, Tekir, Körsulu ve Aksu çaylarıdır. Ceyhan Nehri Kahramanmaraş İl sınırları içerisinde genellikle derin vadilerden geçmektedir. Bu vadilerin birçoğu baraj suları altında kalmıştır. Menzelet Baraj gölünün bitiş noktasından itibaren başlayan Kısık Vadisi (Kanyonu) hala doğal yapısındadır. Ceyhan vadisi barajlar için son derece elverişli olması nedeniyle üzerinde birçok baraj kurulmuştur. Nehir üzerinde kaynağından denize doğru sırasıyla Sarsap, Kandil, Sarıgüzel, Hacınınoğlu, Menzelet, Kılavuzlu, Sır (Kahramanmaraş), Berke, Aslantaş (Osmaniye), Oşkan ve Berkman hidroelektrik santralleri yer almaktadır. Ayrıca Ceyhan tarım sulaması yönünden büyük bir kaynaktır.

<span class="mw-page-title-main">Manavgat Nehri</span>

Manavgat, antik adıyla Melas, Toroslar'da doğarak Antalya'da Akdeniz'e dökülen nehir. Uzunluğu 93 km'dir. Batı Toros sıradağları arasından doğan kolların birleşmesiyle oluşur. Güney batıya yönelerek dar ve dik yamaçlı kanyonlar arasından geçer, ünlü Manavgat Şelalesi'ni meydana getirir ve Manavgat ilçe merkezinin doğusunda alüvyal bir kıyı ovasından denize dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Kanyon Ulusal Parkı</span> Dünyanın en büyük kanyonu

Büyük Kanyon Ulusal Parkı Amerika Birleşik Devletleri'nin Arizona eyaleti sınırlarında bulunan en eski ulusal parktır.

<span class="mw-page-title-main">Vadi</span> coğrafyada tepeler arasındaki alçak alan

Vadi ya da koyak, akarsuyun içinde aktığı, kaynaktan ağıza doğru sürekli inişi bulunan ve birkaç kilometre ile binlerce kilometre arasında olabilen coğrafi alandır. Kısaca vadi, iki dağın arasında zamanla oluşan çukurluktur. Vadiler, akarsuların yaptığı aşınmayla yanlamasına, derinlemesine gelişir. Genellikle dağ ya da tepelerle çevrelenirler.

<span class="mw-page-title-main">Hoover Barajı</span>

Hoover Barajı, Arizona ve Nevada eyalet sınırında bulunan kendi kendine çalışabilme kabiliyetine sahip beton-kemer barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Mavi Nil</span>

Mavi Nil Etiyopya'da bulunan Tana Gölü kaynaklı nehir. Beyaz Nil ile birlikte Nil nehrini oluşturan en büyük iki koldan birisidir. Nehrin üst kesimleri Etiyopya'da pek çok kişi tarafından kutsal olarak kabul edilir ve bu nedenle bu nehre Abbay denilir. İncil Yaratılış 2'de belirtilen ve Cennet Bahçesinden dışarıya akan Gihon Nehri olduğuna inanılır.

Pasifik Atabask dilleri ya da Pasifik Kıyısı Atabask dilleri, Kuzey Amerika'nın batısında Pasifik kıyılarında, Amerika Birleşik Devletlerinin Kaliforniya ve Oregon eyaletlerinde yaşayan Pasifik Atabaskları tarafından konuşulan ve 7 dilden oluşan Atabask dillerinin bir alt grubudur. Konuşanları yaklaşık 50-100 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Zion Ulusal Parkı</span> Utah, ABDdeki bir milli park

Zion Ulusal Parkı Amerika Birleşik Devletleri güneybatısında bulunan Utah eyaletinde, Springfield, Utah şehri yakınlarında bulunan, 593,26 km2 yüzölçümünü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır.

<span class="mw-page-title-main">Kings Canyon Ulusal Parkı</span>

Kings Canyon Ulusal Parkı Amerika Birleşik Devletleri Kaliforniya eyaletinde Fresno şehrinin doğusundaki güney Sierra Nevada dağlarında bulunan, 1869,25 km² yüzölçümünü kapsayan, 4 Mart 1940'ta kurulmuş olan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır. Bu ulusal park Sekoya Ulusal Parkı'nın kuzeyinde olup iki ulusal park birbiriyle ortak sınırları vardır. Bu nedenle ABD Ulusal Park Hizmeti bu iki ulusal park için tek birleşik idare uygulamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gunnison'un Black Kanyonu Ulusal Parkı</span>

Gunnison'un Black Kanyonu Ulusal Parkı Birleşik Devletler'in Colorado eyaletinin batısında bulunan Montrose şehri yakıninda 122 km² yüzölçümünü kapsayan, 21 Ekim 1999'da kurulmuş olan ve ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır.

<span class="mw-page-title-main">Colorado Platosu</span>

Kolorado Platosu, ABD'nin güney-doğusunda coğrafik ve jeolojik niteliklere göre belirlenmiş çok büyük bir bölgedir. Tüm yüzölçümü 337.000 km² olup Utah, Arizona, New Mexico ve Kolorado eyaletlerine yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yellowstone Grand Kanyonu</span>

Yellowstone Grand Kanyonu ABD'de Yellowstone Irmağı'nın Yellowstone Millî Parkı'nda yapmış olduğu Aşağı Yellowstone Şelalesi'nden hemen sonra içine girdiği kenarları gayet dik kayalardan oluşan bir kanyon vadisidir. Bu kanyon yaklaşık 38.5 km uzunlukta; 0.45 km ile 1.2 km genişlikte ve kayadan kenarları 366 m ile 244 m diklikte değişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Denizaltı kanyonu</span>

Denizaltı kanyonu, okyanusların kenar kısımlarındaki diplerde, bir kısmı sığ, enine profilleri V şeklinde olan, bir kısmı da çok derin şeklinde yarılmış dik yamaçlı vadilere denilmektedir.

Zion Kanyonu güneybatı Utah, Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan derin ve dar geçitlerden oluşun kanyondur. Kuzey Forkun Virgin Nehri kolunun oymasıyla oluşmuştur. Giriş kısmı Zion Ulusal Parkı'nın batı yarısında konumlanmaktadır.

Coprates dörtgeni Mars'ta yer alan 30 dörtgenden biridir. Aynı zamanda MC-18 olarak da adlandırılır. Coprates dörtgeni Mars'ın eski bölgelerinin birçoğunu içerir. Bunlara örnek olarak Sinai Planum, Solis Planum, Thaumasia Planum, Lunae Planum, Noachis Terra ve Xanthe Terra sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Yarlung Tsangpo Nehri</span>

Yarlung Tsangpo (bazen Yarlung Zangbo ya da Yarlung Zangbo Jiang ya da Yalu Zangbu Nehri, Tibet Özerk Bölgesi'nin en uzun nehridir. Tibet Platosu'ndan ayrılırken, nehir dünyanın en büyük ve en derin kanyonu olan Yarlung Tsangpo Büyük Kanyonu'nu oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Okatse Kanyonu Tabiat Anıtı</span> Kanyon

Okatse Kanyonu Tabiat Anıtı, Gürcistan'ın İmereti bölgesindeki Honi Belediyesinde, Zeda Gordi köyü yakınlarında, deniz seviyesinden 520 metre yüksekte, Okatse Nehri üzerinde yer alan bir erozyon kanyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Daşbaşi Kanyonu Doğal Anıtı</span>

Daşbaşi Kanyonu Doğal Anıtı Tsalka'ya 3 km uzaklıktaki Daşbaşi köyünün yakınlarında bulunan Hrami Vadisi'nin bir parçası. Daşbaşi Kanyonu Doğal Anıtı, Daşbaşi volkanik platosunun volkanojenik kayaları arasında bulunan Ktsia (Hrami) Nehri tarafından oyulmuş dere yatağında, biyoçeşitliliği ile ortaya çıkan bir kanyon vadisidir. Deniz seviyesinin 1,110-1,448 metre yüksekliğinde bulunmakla beraber Algeti Millî Parkı'na 42 kilometre uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sıçrayan Kaplan Boğazı</span>

Sıçrayan Kaplan Boğazı, Çin'in güneyinde Jinsha Nehri'nde bulunan bir boğazdır. Boğaz, Lijiang'ın 60 km kuzeyinde yer almaktadır. Yunnan Üç Paralel Nehri Koruma Alanı'nın bir parçasıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.