İçeriğe atla

Kanuti Nehri

Kanuti Nehri (Kkʼoonootne)
Genel bilgiler
Kaynak66°31′12″K 150°04′22″B / 66.52000°K 150.07278°B / 66.52000; -150.07278
AğızKoyukuk Nehri 66°26′48″K 152°59′51″B / 66.44667°K 152.99750°B / 66.44667; -152.99750
Uzunluk282

Kanuti Nehri (İngilizce Kanuti River, Koyukonca, Kkʼoonootne[1][2]), Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin orta kuzeyinde İç Alaska bölgesinde Yukon–Koyukuk Census Area sayım ilçesinde Koyukonların coğrafyasında bulunan Koyukuk Nehrine dökülen bir nehir. Uzunluğu 282 km dir. Nispeten düz bir havzada aktıktan sonra Allakaket yakınlarında Koyukuk Nehrine karışmadan önce 370 m derinlikteki bir kanyona girer.[3] Nehir havzasının büyük bölümünü Kanuti National Wildlife Refuge kaplar.

Yerli halk

Ana yerli halkı Koyukuk Merkezî Koyukoncası (İng. Central Koyukuk sub-dialect) şivesini konuşan Todadonten-Kanuti band kabilesinden Atabask Koyukonlardır.

Ayrıca bakınız

  • Kanuti Kilolitna Nehri (İng. Kanuti Kilolitna River, Koyukonca Kk’oonootne Kk’eeyh Degheleetne)[4]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Şubat 2013. 
  2. ^ "Alaska In Maps". 23 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2013. 
  3. ^ Alfred Geddes Maddren (1913). The Koyukuk-Chandalar region, Alaska. Govt. Print. Off. s. 23. 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2013. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 15 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tuna</span>

Tuna, Almanya'nın güneyinde Kara Orman bölgesinde Donaueschingen kasabasında Brigach ve Breg nehirlerinin birleşmesiyle meydana gelen nehir.

<span class="mw-page-title-main">Koyukonca</span>

Koyukonca ya da Koyukon dili, ABD'nin Alaska eyaletinde, Yukon–Koyukuk Census Area sayım bölgesinde, Koyukuk ırmağı ile Yukon ırmağı arasındaki bölgelerde Alaska Atabasklarından Koyukonlar tarafından konuşulan Atabask dillerinden bir Kızılderili dilidir. En yakın akrabaları Holikaçukça ile Değinakçadır. Fransız kökenli Kanadalı bir Cizvit misyoneri olan Jules Jetté'nin 1898'de kaydetmeye başladığı derlemeleri günümüzde Atabask dil araştırmalarında değerli belgelerdir. Hristiyan misyonerlerce misyon okullarında çoğu kez yalnızca dini eğitim verilmiş ve Koyukon öğrenciler İngilizce konuşmaya zorlanmıştır. Günümüzde Alaska Yerli Dil Merkezine göre 2.300 kişilik nüfustan 150 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Yukon–Koyukuk Census Area</span>

Yukon–Koyukuk Census Area, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin İç Alaska coğrafi bölgesinde Kızılderili Alaska Atabasklarınca meskun olan bir sayım bölgesi. Örgütlenmemiş borough olduğu için bir yönetim merkezi de yoktur. En gelişmiş şehri Galena'dır.

<span class="mw-page-title-main">Buckland Nehri</span> Amerikada bir nehir

Buckland Nehri, Amerika Birleşik Devletlerinin Alaska eyaletinde Northwest Arctic Borough ilçesinde 108 km uzunluğunda nehirdir. Nehrin adı Oxford jeoloji profesörü Dr. Buckland'ın adından gelir. Nehrin İnyupikçe adı eski kayıtlarda "Kanyk" (1852), "Kúng-uk" (1871) ya da "Konguk" (1880) olarak geçer. Koyukonca adı ise "Kotsokhotana" olarak kayıtlıdır. Buckland kasabası adını bu nehirden alır.

<span class="mw-page-title-main">Yukon Nehri</span>

Yukon,, Kuzey Amerika'nın kuzeybatısındaki en önemli su yollarından biri olan nehirdir ve Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaleti ile Kanada'da bulunur. Britanya Kolombiyası'nın kuzeyinden doğan nehir, Kanada'da Yukon Topraklarını geçerek Alaska'ya girer ve İç Alaska'yı doğudan batıya ortadan geçerek Bering Denizi'ne dökülür. Uzunluğu 3,190 km dir. Nehrin su toplama havzasının toplam alanı Teksas ya da Alberta eyaletinden % 25 daha büyüktür. Alaska'da Yukon Nehrine dökülen en büyük nehir Tanana Nehridir.

<span class="mw-page-title-main">Tanana Chiefs Conference</span>

Tanana Chiefs Conference, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin İç Alaska denen coğrafi bölgesinde Güney Alaska Atabaskları haricindeki 10.000 den fazla bütün Alaska Atabaskları denen yerli kabile üyelerine sağlık, eğitim, istihdam, toplumsal ihtiyaçlar, doğal kaynak proğramları ile aile hizmetleri sunan kâr amacı gütmeyen yerel şirketler birliği (konsorsiyum). Alaska Yerli Bölge Şirketlerinden kâr amaçlı Doyon, Limited'in etki alanındaki 42 köyde 41 geleneksel kabile yapılanmasına göre faaliyet gösterir. Bugün TCC, üye kabilelerin siyasi, ekonomik, yasal ve sosyal savunucu olmuştur. Adını Tanana Nehrinden alır.

<span class="mw-page-title-main">Tanana Nehri</span>

Tanana Nehri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin doğusunda İç Alaska bölgesinde Alaska Atabasklarının coğrafyasında bulunan ve Yukon Nehrine dökülen bir nehir. Uzunluğu 940 km dir. Adını Koyukoncadan alan nehrin adı daha sonraları dilcilerce Tanana dillerine verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Koyukuk, Alaska</span> Alaska, Amerika Birleşik Devletlerinde bir yer

Koyukuk — Amerika Birleşik Devletleri ne bağlı Alaska eyaletinin Yukon–Koyukuk Census Area sayım bölgesinde Koyukuk Nehrinin Yukon Nehrine döküldüğü yerde ve Alaska Atabasklarından Koyukonlarca meskun olan bir şehir. Toplam alanı 16.3 km2 olan serbest yerleşimin nüfusu 2000 yılına göre 101 kişidir. Şehir 1973 yılında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Huslia, Alaska</span>

Huslia — Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin Yukon–Koyukuk Census Area sayım bölgesinde Koyukuk Nehri yakınlarında yer alan ve Alaska Atabasklarından Koyukonlarca meskun olan bir şehir. Toplam alanı 44.5 km² olan yerleşimin nüfusu 2010 yılına göre 275 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Allakaket, Alaska</span>

Allakaket — Amerika Birleşik Devletleri ne bağlı Alaska eyaletinin Yukon–Koyukuk Census Area sayım bölgesinde Koyukuk Nehri yakınlarında yer alan ve Alaska Atabasklarından Koyukonlarca meskun olan bir şehir. Toplam alanı 11.2 km2 olan yerleşimin nüfusu 2007 yılına göre 87 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Hughes, Alaska</span>

Allakaket — Amerika Birleşik Devletleri ne bağlı Alaska eyaletinin Yukon–Koyukuk Census Area sayım bölgesinde Koyukuk Nehri yakınlarında yer alan ve Alaska Atabasklarından Koyukonlarca meskun olan bir şehir. Toplam alanı 8 km² olan yerleşimin nüfusu 2007 yılına göre 70 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Koyukuk Nehri</span>

Koyukuk Nehri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin orta kuzeyinde İç Alaska bölgesinde Yukon–Koyukuk Census Area sayım ilçesinde Alaska Atabasklarının coğrafyasında bulunan ve Brooks Sıradağlarının güneyinden çıkıp Yukon Nehrine kuzeyden dökülen bir nehir. Uzunluğu 805 km dir. Adı daha sonraları Alaska Atabasklarından Koyukon Kızılderililerine verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Koyukonlar</span> Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin ortasında İç Alaska coğrafi bölgesindeki Yukon–Koyukuk Census Area sayım bölgesinin Yukon ile Koyukuk nehirleri civarında taygada yaşıyor

Koyukonlar ya da Koyukon Atabaskları, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin ortasında İç Alaska coğrafi bölgesindeki Yukon–Koyukuk Census Area sayım bölgesinin Yukon ile Koyukuk nehirleri civarında taygada yaşayan, sığın avlayan avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, önceleri animist ya da şamanist iken sonradan Hristiyan olsa da animist inanç ve gelenkleri güçlü Alaska Atabasklarından Kızılderili halkı. Alaska'daki en büyük Atabask halkı olup, Yukarı, Merkezî ve Aşağı Koyukonlar olmak üzere üç ana lehçe grubuna ayrılırlar. En yakın akrabaları dilce birlikte üstgrup oluşturan Holikaçukça ile Değinakça konuşan Atabasklardır. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 2.300 kişilik etnik (Denaakkʼe) nüfustan 150 kadarı anadillerini (Denaakkenaageʼ) konuşabiliyor. Alaska'daki diğer Atabaskların aksine Eskimo komşuları olan Yupik ve İnyupiklerin kültüründen oldukça etkilenmişlerdir. Koyukonlarla Avrupalıların ilk karşılaşması Rus İmparatorluğuna bağlı Rus Alaskası döneminde 1838 yılında Yukon Nehri yolundan Nulato'ya gelen Ruslarla olmuştur. Geçmişte Rus-Amerikan Kumpanyası ile Hudson's Bay Company şirketlerindeki Avrupalı kürk tüccarlarıyla yoğun olarak ticaret yaparken, günümüzde daha çok avcılık, balıkçılık ve mevsimlik istihdamdan oluşan karma ekonomi görülür.

<span class="mw-page-title-main">Balık çarkı</span>

Balık çarkı, su gücüyle değirmen çarkı gibi çalışıp Pasifik sombalığı avlamada kullanılan alet.

<span class="mw-page-title-main">Copper Nehri (Alaska)</span>

Copper Nehri ya da Ahtna Nehri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin güney-ortasında Valdez–Cordova Census Area sayım ilçesinde Ahtnaların coğrafyasında bulunan ve Alaska Körfezine dökülen bir nehir. Uzunluğu 460 km dir. ABD'nin onuncu en büyük nehridir. Pasifik sombalıklarının en yoğun üreme bölgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bettles, Alaska</span>

Bettles — Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin Yukon–Koyukuk Census Area sayım bölgesinde Alaska Atabasklarından Koyukonlarca meskun olan bir şehir. Toplam alanı 28,3 km2 olan yerleşimin nüfusu 2010 yılına göre 12 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Innoko Nehri</span>

Innoko Nehri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin orta kuzeyinde İç Alaska bölgesinde Yukon–Koyukuk Census Area sayım ilçesinde Alaska Atabasklarının coğrafyasında bulunan ve Kuskokwim Dağlarındaki Cloudy Dağının güneyinden çıkıp Yukon Nehrine dökülen bir nehir. Uzunluğu 805 km dir. Nehrin üst kısmı Innoko National Wildlife Refuge koruma alanındadır.

<span class="mw-page-title-main">Aşağı Tananalar</span>

Aşağı Tananalar ya da Aşağı Tanana Atabaskları, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin İç Alaska coğrafi bölgesindeki Yukon–Koyukuk Census Area sayım bölgesiyle Fairbanks North Star Borough ilçesinde Tanana nehrinin Yukon Nehri'ne döküldüğü aşağı kısımlarında Tanana kasabasından yukarıki mecralarında ve civarında taygada yaşayan, sığın avlayan avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, önceleri animist ya da şamanist iken sonradan Hristiyan olan Alaska Atabasklarından Kızılderili halkı. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 400 kişilik etnik nüfustan 25 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Porcupine Nehri</span>

Porcupine Nehri, Kanada'nın Yukon topraklarında Dawson City'den çıkıp Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin İç Alaska coğrafi bölgesinde Yukon-Koyukuk Census Area sayım ilçesinde bulunan Yukon Nehrine dökülen 916 km uzuluğunda bir nehir.

Hogatza Nehri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin orta kuzeyinde İç Alaska bölgesinde Yukon–Koyukuk Census Area sayım ilçesinde Koyukonların coğrafyasında bulunan Koyukuk Nehrine dökülen bir nehir. Uzunluğu 190 km dir.