İçeriğe atla

Kansu (Memlûk sultanı)

Zahir Kansu
Mısır Memlûk Sultanı
Hüküm süresi1498 - 1500
Önce gelenNasır Muhammed
Sonra gelenEşref Canbulat
Doğum1473
Ölüm1500'den sonra
Tam adı
Melik Zahir Kansu
HanedanBurci Hanedanı

Zahir Kansu tam ismiyle Melik Zahir Kansu (d. 1473 - ö. ?) 1498de 25 yaşındayken bir komployla Memluk Sultanı Nasır Muhammed'in yerine geçen ve 1498-1500 yılları arasında kısa bir dönem için saltanat süren Çerkes kökenli Burci Hanedanı'ndan Memluk hükümdarı.

Sultan Nasır Muhammed'in çok sefih yaşamı, ateşli silahlara gösterdiği yakın ilgi ve devamlı harcamaları özellikle devlet hazinesini idare eden defterdar Adil Tumanbay tarafından hazırlanan bir hükûmet darbesiyle tahttan indirilmesine neden oldu. Kayıtbay'ın eski Çerkez kölemeni ve Nasır Muhammed'in dayısı olan Zahir Kansu daha 25 yaşındayken Memluk Sultanı olarak tahta geçirildi. Fakat daha birkaç ay sultanlıkta bulunmuş iken Adil Tumanbay'ın kendine karşı yeni bir hükûmet darbesi hazırlandığı haberini aldı. Kahire kalesindeki Sultanlık sarayından bir kadın kıyafetine bürünerek kaçtı. Fakat çok geçmeden yakalandı. Tutuklandı ve sonra İskenderiye'ye zoraki sürgüne gönderildi. Mısırlı tarihçi İbn İyas, Yavuz Sultan Selim tarafından idam ettirildiğini yazmıştır.[1]

Yerine haremde çok büyük bir servet yapmış bir köle kadın ile evli olan Eşref Canbulat Memluklu sultanı oldu.

Kaynakça

  1. ^ İbn Iyas. Şeşen, Ramazan (Ed.). Yavuz'un Mısır'ı Fethi ve Mısır'da Osmanlı İdaresi. Yeditepe Yayınları. ISBN 9786059787338. 

Dış bağlantılar

  • Fransızca Wikipedia Az-Zâhir_Qânsûh maddesi (Fransızca)(Erişme:3.7.2010)
  • Clot, André
    • (çev. Turhan Ilgaz) (2005), Kölelerin İmparatorluğu Memlüklerin Mısır'ı, İstanbul:Epsilon Yayınları ISBN 9753317727.
    • (2009) L'Égypte des Mamelouks 1250-1517. L'empire des esclaves, Paris:Perrin ISBN 978-2-262-03045-2 (say.230-231 Bölüm=" Les éternelles sanglantes querelles".) (Fransızca)
  • Bosworth, Clifford Edmund (1967) The new Islamic dynasties: a chronological and genealogical manual Edinburgh:Edinburgh University Press ISBN 978-0-7486-2137-8 (Bölüm=The Burjī line 784-922/1382-1517) Google Books 1 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim:2.7.2010)
  • İbni Taghribirdi (çev. William Popper) (1954-1963) History of Egypt 1362-1469 A.D. (7 Cilt), Berkley:University of California Press (1410-1470 döneminde yaşamış yazarın Nujum al-zahira fi muluk Misr wa'l-Qahira adlı eserinin İngilizce tercümesi) (İngilizce) (Arapça tüm eser: [1] 4 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Arapça) Erişme:12.10.2009)
Resmî unvanlar
Önce gelen:
Nasır Muhammed

Mısır Memlûk Sultanı

1498 - 1500
Sonra gelen:
Eşref Canbulat

İlgili Araştırma Makaleleri

Nasır Muhammed d.1470 - ö.1498) Sultan Kayıtbay'ın oğlu olup Sultan Kayıtbay'dan sonraki 1496 - 1498 döneminde Memluk Devleti sultanı olmuştur. Burci hanedanından gelen Nasır Muhammed 26 yaşında 1496 tarihinde tahta geçmiştir. Cem Sultan'ın kızı ile evlenmiştir. Nasır Muhammed özellikle devlet gelirlerini anlamsız harcamalara sarf etmekle ün yapmıştır. Ateşli silahlara çok ilgisi bulunmakla beraber Memluklu ordusu bu silahları kullanmamakta direnmiştir. Devlet gelirlerini heba etmesi dolayısıyla 1498'de defterdar görevi yapmakta olan Emir Adil Tumanbey tarafından tahttan indirilmiş; tutuklanmış; hapiste öldürülmüş ve cesedi bir köşeye bırakılmıştır. Dayısı olan Zahir Kansu Memluklu Sultanı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">II. Tomanbay</span> Memlûk Devletinin son hükümdarı (1516–1517)

II. Tomanbay. Mısır Memlukluları'nın son hükümdarı (1516-1517). Sultan Kansu Gavri'nin yeğeni.

Seyfeddin Ebû Bekir ya da tam adıyla Melik el-Mansur Sultan Seyfeddin Ebû Bekir ) Mısır'da 1341 yılında hüküm sürmüş on üçüncü Türk Bahri hanedanından Memluk Sultanıdır.

Alâaddin Küçük ya da tam adıyla Melikü'l-Eşref Sultan Alâaddin Küçük Mısır'da 1341 ile 1342 yılları arasında hüküm sürmüş on dördüncü Türk Memluk Sultanıdır.

Şihabüddin Ahmed, tam adıyla Melikü'n-Nasır Sultan Şihabüddin Ahmed Mısır'da 1342 yılında hüküm sürmüş on beşinci Türk asıllı Bahri hanedanından Memluk Sultanıdır.

Mustain veya Mûstain Billâh (d. ? - ö. 1430) 67. İslam Halifesi ve Memlûk Sultanı. Abbasi hanedanına mensuptur. 1406-1414 yılları arasında Kahire'de Memlûk Devleti'nin koruması altında halifelik yapmıştır. Ayrıca 1412'de yedi ay boyunca ) Memlûk Sultanı olarak da hükümdarlık yapmıştır.

Berkuk, tam adı Melikü'z-zahir Seyfeddin El-Osmani El-Yelboğavî Berkuk, Çerkes kökenli Burcî Memlûkler hanedanının ilk Memlük hükümdarı. İç çekişmelerle yıpranan Memlûk Devleti'ni merkezi bir devlet durumuna getirmeye çalışmıştır. "Berkuk" ismi Çerkesçedir ve onun doğuştan ismidir.

Aziz Yusuf tam ismiyle Malik Aziz Cemaleddin Yusuf bin Barsbay 1438de ölen babası Barsbay'in yerine geçen ve çok kısa bir dönem için saltanat süren Çerkes kökenli Burci Hanedanı'ndan Memlûk hükümdarı.

Eşref Canbulat tam ismiyle Malik Eşref Canbulat, 1500'de Adil Tumanbay'ın bir komplosuyla Memluk Sultanı Zahir Kansu'nun yerine geçen ve 1500-1501'de kısa bir dönem için saltanat süren Çerkes kökenli Burci Hanedanı'ndan Memluk hükümdarıdır.

Adil Tumanbay tam ismiyle Malik Àdil Sayfeddin Tumanbay 1501'de bir komployla Memlûk Sultanı Eşref Canbulat'ın yerine geçen ve 1501'de yüz günlük bir dönem için saltanat süren Çerkes kökenli Burci Hanedanı'ndan Memlûk hükümdarı.

Tatar, 1421'de Muavyed Şeyh'in ölmesiyle daha bebek iken tahta geçen Muzaffer Ahmed'i tahttan indirip yerine geçen ve 1421'de dört ay saltanattan sonra ölen Çerkes kökenli Burci Hanedanı'ndan Memluk hükümdarı.

Salih Muhammed tam ismiyle Salih Nasıreddîn Muhammed bin Tatar 1421'de babası Sultan Seyfeddin Tatar'ın ölmesiyle 10 yaşında iken tahta geçen kısa bir saltanattan sonra Barsbay tarafından tahtan indirilen Çerkes kökenli Burci Hanedanı'ndan Memluk hükümdarı.

Mansur Abdülaziz tam ismiyle Malik Mansur Abdulaziz bin Berkuk, 1405'te 70 gün saltanat süren Çerkes kökenli Burci Hanedanı'ndan Memlük Devleti hükümdarı. Sultan Berkuk'un ikinci oğlu ve Sultan Nasır Farac'ın küçük kardeşi olup 1405'te kardeşi Sultan Nasır Farac aleyhine yapılan başarılı bir hükûmet darbesi ile Çerkes kökenli Burci Hanedanı'ndan Memluk Devleti hükümdarı olmuştur. Ama kısa bir saltanattan sonra kardeşi Sultan Nasır Farac tarafından tahttan indirilmiştir.

İmadeddin İsmail tam ismiyle Malik Salih İmadeddin Ebu İsmail Sultan Nasır Muhammed bin Kalavun'un dördüncü oğlu olup 1342'de 17 yaşındayken, tahttan feragât eden kardeşi Şihabüddin Ahmed'in yerine geçen ve 1342-1345 doneminde saltanat süren Türk kökenli Bahri Hanedanı'ndan onaltıncı Memluk Devleti hükümdarı.

Seyfeddin Hacı, tam adıyla Muzaffer Seyfeddin Hacı dokuzuncu Memlûk sultanı Nasır Muhammed'in altıncı oğlu olup Mısır'da 1346-1347 yıllarında kısa bir dönem hüküm sürmüş Türk asıllı Bahri hanedanından olan on sekizinci Memluk Sultanıdır.

I. Selâhaddin, tam adıyla Malik Salih Selâhaddin Salih dokuzuncu Memlûk sultanı Nasır Muhammed'in sultanlık yapan sekizinci oğlu olup Mısır'da 1351-1354 yıllarında, ağabeyi Ebu Maali Hasan'in sultanlık dönemleri arasında tahta geçirilmiş, Türk asıllı Bahri hanedanından olan yirminci Memluk Sultanıdır.

II.Baybars veya Baybars Çeşnigar tam ismiyle Malik Muzaffer Rukneddin Baybars Çeşnigar Mansuri 1309da bir komployla Memluk Sultanı Nasır Muhammed bin Kalavun'un yerine geçen ve 10 ay 24 gün gibi kısa bir dönem için saltanat süren Çerkes kökenli ama Bahri Hanedanı'ndan onikinci Memlûk Devleti hükümdarı.

II. Selâhaddin ya da tam künyesiyle Malik Mansur Selahaddin Muhammed bin Hacı bin Kalavun Sultan Nasır Muhammed bin Kalavun'un torunu ve Sultan Seyfeddin Hacı'nin oğlu olup 1361'de yaklaşık 40 yaşındayken, bir suikasta kurban gidip tutuklanıp olasılıkla öldürülen amcası Ebu Maali Hasan'ın yerine geçen ve 1361-1363 döneminde saltanat süren Türk kökenli Bahri Hanedanı'ndan yirminci Memluk Devleti hükümdarı.

Şeyh el-Mahmûdî ya da tam künyesiyle Ebü'n-Nasr Seyfüddîn el-Melikü'l-Müeyyed Şeyh el-Mahmûdî ez-Zâhirî 1412-1421 döneminde saltanat süren Çerkes kökenli Burcî Hanedanı'ndan Memlûk Devleti hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Burcî Memlûkler</span>

Burcî Hanedanı Mısır'da Memlûk Devleti'nde 1382-1517 döneminde hüküm süren yani en uzun süre hükmeden Memlûk hanedanı. Çerkes kökenlidir. Bu isim "burç" sözcüğünden yani "kale surlarının üstü" anlamına gelmekte ve bu hanedana mensup olan çoğu Çerkes asıllı olan Memluklu kölelerden oluşan askerlerin Kahire kalesi içinde bulunan kışlalarından mülhem olmaktadır.