İçeriğe atla

Kanlı Düğün (oyun)

Kanlı Düğün
Bodas de Sangre
Federico Garcia Lorca'nın 1932'de yazdığı oyunun İspanyolca bir afişi
Federico Garcia Lorca'nın 1932'de yazdığı oyunun İspanyolca bir afişi
YazarFederico Garcia Lorca
İlk gösterim1933
Ülkeİspanya
Orijinal dilİspanyolca
Oyun serisi"Köy Trajedileri Üçlemesi" içinde ilk oyun
TürTragedya
Zaman ve mekân1930'lu yıllar, Endülüs, İspanya

Kanlı Düğün (İspanyolca:Bodas de Sangre) Federico Garcia Lorca'nın bir tragedya oyunu. Lorca'nın "Köy Trajedileri Üçlemesi" adlı üçlemesinin ilk oyunudur (Diğer iki oyun Yerma ve Bernarda Alba'nın Evi'dir.) Lorca, oyunu 1932'de yazdı ve ilk olarak 1933'te Madrid'te, aynı yıl Buenos Aires'te sahnelendi.

Oyun, üçlemenin diğer oyunları gibi 1930'lar Endülüsünde geçer ve geleneksel törelerin, insan doğasına uymadığı ve dolayısıyla özgürlük ve mutluluk getirmediğini anlatır. Oyunda aşk, ölüm gibi temel temalar, şiirsel bir dille ve bolca sembolizm kullanılarak aktarılmıştır.[1]

Karakterler

  • Anne La Madre – Damadın annesi
  • Damat El Novio
  • Gelin La Novia
  • Gelinin babası El Padre De La Novia
  • Leonardo
  • Leonardo'nun karısı La Mujer De Leonardo
  • Leonardo'nun kayınvalidesi La Suegra de Leonardo
  • Hizmetçi kız La Criada
  • Komşu kadın La Vecina
  • Kızlar Chicas
  • Ay ışığı La Luna
  • Azrail (dilenci kılığında) La Muerte (como mendiga)
  • Oduncular Leñadores

Konusu

Kocası ve oğlu bir kan davasında öldürülen Anne, diğer oğlunu kan davalı olduğu ailenin kızı ile evlendirecektir. Oğul Leonardo'ya (oyunda adı olan tek karakter Leonardo'dur) sevdiği bu kız ile söz kesilir ancak kız tarafı varlıklı olmadığı için Leonardo'yu geri çevirir. Leonardo, sevdiği kızın kuzeni ile evlenmek zorunda bırakılır. Annesi ile birlikte, evlilik koşullarını konuşmaya gittikleri sırada eski sevgilisinin de evlendirileceğini öğrenir. Leonarda evlenir ancak geceleri sürekli atıyla gezintiye çıkar, sevgilisinin evinin yakınlarında dolaşır ve karısının sorularına da cevap vermez. Eski sevgili olan Gelin, düğün sabahı Leonardo'yu bulur ve birlikte kaçarlar.

Düğün sırasında Gelin'in kaçtığı fark edilir. Leonardo da yoktur. Kan davası yeniden başlar. Damat, arkadaşlarıyla birlikte kaçanların peşine düşer. Mehtaplı bir gecedir ve ay ışığı kaçanların izlerini gösterir. Kaçaklar yakalanır ve Damat ile Leonarda ay ışığı altında bıçaklarıyla kavgaya girerler. Her ikisi de ölür ve cesetler Anne'nin evine getirilir. Anne, biricik oğlunu kaybetmiştir. Leonardo'nun karısı kocasını kaybetmiştir. Gelin ise hem kocasını hem sevgilisini kaybetmiştir. Çaresizlik içinde Anne'ye şöyle sorar: Onun buna bir günahı yok. Benim de bir günahım yok. Günah kimde peki?

Değerlendirmeler

Kanlı Düğün'de geleneksel törelere karşı gelen aşk, özgürlük ve mutluluk getirmemiş, tersine ölüm ve yıkım getirmiştir. İnsanın doğası ile toplumsal yaşamın kuralları arasındaki bu çelişki Lorca'ya göre trajik bir çatışmadır.[1]

1935'te Kanlı Düğün, Margarita Xirgu topluluğu tarafından oynanacağı sırada Lorca şöyle demiştir:

Düşünün, en sonunda doğru yazdılar afişlere:Tragedya. Tiyatro toplulukları oyunlarına dram deyip çıkıyorlar, tragedya demekten çekindikleri için! Ne mutlu bana ki, oyunlarına gerçek adını veren akıllı bir oyuncu ile karşılaştım.[2]

Lorca, oyunda bolca sembolizm kullanmıştır. Ay ışığı ile ilgili olarak şöyle bir açıklama yapar:

'Ay ile Ölüm, kaderin temsilcisi sembolik elemanlar olarak belirirler. O ana kadar oyuna hakim olan tragedya durur, aralanır ve yerine şiirsel fantaziye bırakır. İşte o anda ben sudaki balık kadar mutlu olurum tabii.[2]

Sahnelenmeleri

Oyun, 1935'te Bitter Oleander adıyla Brodway'de sahnelendi. 1938'de ilk sahneye koyan Margarita Xirgu tarafından film olarak çekildi. Oyunun bilinen ilk TV uyarlaması 1958'de BBC Televizyonu tarafından yapıldı.

1964'te Macar besteci Sándor Szokolay tarafından Vérnász adıyla ilk kez opera versiyonu uyarıildı. Wolfgang Fortner ise Die Bluthochzeit adıyla oyunu opera olarak yeniden yazdı.

1981'de İspanyol yönetmen Carlos Saura oyunu bir kez daha, bu sefer müzikal olarak filme aldı.

1986'de BBC oyunun radyo versiyonunu yayınladı.

Oyun Türkiye'de de pek çok defa sahnelendi. Bozkurt Kuruç (1970/71) [1], Ege Aydan(1996/97, 1997/98) [2], Mahir Günşiray (1999/2000), Lemi Bilgin(2010/11) [3] tarafından Devlet Tiyatrolarında sahnelendi.

1995'te İstanbul Şehir Tiyatroları'nda da sahnelendi.[3]

Diyarbakır Büyükşehir Tiyatrosu tarafından Daweta Xwînî adıyla Kürtçe olarak da sahnelendi.[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Çalışlar, Aziz (1994). Tiyatro Oyunları Sözlüğü. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları. ss. 166-168. ISBN 975-7468-93-2. 
  2. ^ a b F.C.Lorca ve Kanlı Düğün 19 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Leyla Tecer
  3. ^ ibstkutuphane.ibb.gov.tr 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. s.45
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2013. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Molière</span> Fransız oyun yazarı ve oyuncu (1622 - 1673)

Jean-Baptiste Poquelin daha bilinen adıyla Molière, Fransız oyun yazarı ve oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Federico García Lorca</span>

Federico García Lorca İspanyol şair ve oyun yazarı, aynı zamanda ressam, piyanist ve bestecidir. 27 kuşağının sembol üyelerinden birisidir. İspanya İç Savaşı'nın başlangıcında 38 yaşında iken öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Euripides</span> Antik Yunan oyun yazarı

Euripides, Aiskhylos ve Sophokles'ten sonra Atina'nın yetiştirdiği üçüncü büyük tragedya ozanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Maurice Maeterlinck</span> Belçikalı yazar (1862-1949)

Kont Maurice Polydore Marie Bernard Maeterlinck Belçikalı yazar. Kariyerine avukat olarak başlamışsa da sonrasında tamamen edebiyata yönelmek üzere mesleğini terk etmiştir. Edebiyatta sembolizm akımının önde gelen temsilcileri arasında yer alır. Ağırlıklı olarak sembolist öğeler içeren ilk şiir kitabı Serrer Chaudes ile edebiyat dünyasında yer edinen Maeterlinck, daha sonra Octave Mirbeau tarafından Shakespeare düzeyinde bir eser olarak yorumlanan ilk oyunu Princesse Maleine ile Fransa'da büyük bir şöhret yakalamıştır. İnsanın ölüm olgusu karşısındaki çaresizliği temasına yoğunlaşan yazarın en tanınmış eseri, 1892'de yayımlanan Pelléas et Mélisande kabul edilir. 1911 yılında edebiyat dalında Nobel Ödülüne layık görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Levent Ülgen</span> Türk oyuncu

Ömer Levent Ülgen, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, televizyon sunucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Şükriye Atav</span> Türk oyuncu

Şükriye Atav, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Güngör Dilmen</span>

Güngör Dilmen Kalyoncu, Türk oyun yazarı, dramaturg.

<span class="mw-page-title-main">Birsen Kaplangı</span>

Birsen Kaplangı, Türk oyuncu, seslendirme sanatçısı.

Emel Göksu, Türk, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu.

<i>Kanlı Nigar</i> (oyun) Tiyatro oyunu

Kanlı Nigar, Sadık Şendil'in yazdığı iki perdelik seyirlik bir oyundur.

<i>Bernarda Albanın Evi</i>

Bernarda Alba'nın Evi, Federico Garcia Lorca'nın yazdığı tek perdelik seyirlik bir oyundur. Lorca oyunu 1936'da ölümünden 2 ay önce tamamlamış olmasına karşın ilk olarak 1945'te sahnelendi. Lorca'nın "Köy Trajedileri Üçlemesi" adlı üçlemesinin son oyunudur Oyununu trajik komedya olarak niteleyen Lorca, oyuna İspanya köylerinde kadınlara ilişkin bir oyun biçiminde bir alt başlık koymuştur.

<span class="mw-page-title-main">Leenane'in Güzellik Kraliçesi (oyun)</span>

Leenane'in Güzellik Kraliçesi, Martin McDonagh tarafından yazılan seyirlik bir oyundur.

<i>Kanlı Düğün</i> (film, 1981)

Kanlı Düğün 1981 İspanya - Fransa ortak yapımı dramatik müzikal filmdir. Özgün adı Bodas de Sangre olan film İngilizce konuşulan ülkelerde Blood Wedding adı ile gösterilmiştir.

Turan Oflazoğlu, Türk oyun yazarı, şair ve eleştirmen.

<span class="mw-page-title-main">Il trovatore</span>

Il trovatore Giuseppe Verdi'nin bestelediği, "Antonio García Gutiérrez"' in "El Trovador" adlı tiyatro oyunundan uyarlanan İtalyanca libretto'sunu Leone Emanuele Bardare ve Salvatore Cammaran'ın yazdığı 4 perdelik opera eseri. Prömiyeri 19 Ocak 1853'te Roma'da "Teatro Apollo" sahnelenmiştir ve çok yakın ilgi görüp Ocak 1855'te birçok defa oynanmıştır. Verdi bu operanın Fransızcasını Le Trouvère olarak revize etmiş ve bu eser 1854/55 sezonunda Paris'te "Théatre des Italiens"'de sahnelenmiştir.

Üçleme, triloji veya üçlü yapıt; birbirinin devamı niteliğinde olan ya da birbiri ile karakterler veya konu açısından bağlantılı olan üç eser. Genellikle edebiyat, sinema, video oyunu ve tiyatro alanlarında kullanılır. Bu türdeki eserler bazen bir bütün, bazen de üç ayrı çalışma olarak kabul edilebilmektedirler.

Bu liste Aziz Çalışlar'ın 2 ciltlik Tiyatro Oyunları Sözlüğü'nün birinci cildinde yer alan oyunları kapsar. Yazar kitabında yer alan oyunları seçerken üç ölçütü gözettiğini belirtir. Bu ölçütler:

<i>Yerma</i>

Yerma Federico Garcia Lorca'nın 1934'te yazdığı üç perdelik bir oyundur. Bernarda Alba'nın Evi ve Kanlı Düğün ile birlikte Lorca'nın kendi ifadesiyle İspanyol köylerindeki kadınlar üstüne bir üçleme oluşturur. Yerma'nın teması da diğer iki oyunla benzer şekilde törelerle insan doğasının çelişkili ilişkisidir.

Kız Kurusu Dona Rosita ya da Çiçeklerin Dili ya da Kız Kurusu Gül Hanım Federico Garcia Lorca'nın 1934'te yazdığı 3 perdelik oyun.

<span class="mw-page-title-main">Pedro Calderón de la Barca</span>

Pedro Calderón de la Barca, İspanyol şair, oyun yazarı, asker, din adamı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.