İçeriğe atla

Kanije Savunması

Kanije Savunması
1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı
Tarih9 Eylül 1601 - 18 Kasım 1601
Bölge
Kanije Kalesi, Kanije, Macaristan
Sonuç Kesin Osmanlı zaferi
Taraflar
Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu
Avusturya Arşidüklüğü
Macaristan Krallığı
Hırvatistan Krallığı
İspanyol İmparatorluğu
Papalık Devleti
Malta Şövalyeleri		 Osmanlı İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Habsburg Monarşisi Arşidük II. Ferdinand Tiryaki Hasan Paşa
Güçler
35.000[1]-100.000 asker
47 büyük savaş topu		 9.000 asker
100 küçük savaş topu
Kayıplar
30.000'den fazla ölü[2]
6,000 yaralı ve hasta[3]		 bilinmiyor

Kanije Savunması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı sırasında, 1601 yılında 73 gün boyunca Kanije Kalesini kuşatan Habsburg Ordusuna karşı Osmanlıların yaptığı savunma ve karşı saldırıdır.[4]

Kuşatma öncesi durum

1600 yılında Osmanlı ordusu, Avusturya ile yapılan savaşta Kanije Kalesi'ni ele geçirmiştir.[4] Daha sonrasında kalenin komutanlığına Tiryaki Hasan Paşa getirilmiştir. Kalede, 9.000 civarındaki askerî kuvvete ek olarak cephane ve erzak da bırakan Osmanlı ordusu bölgeden ayrılmıştır. Bunun üzerine Avusturyalılar, 9 Eylül 1601'de Kanije Kalesi önlerine gelmişlerdir.

Kuşatmanın gelişmesi

Avusturya ordusu o dönem 35.000 ila 100.000 arası asker ve 47 büyük topa sahiptir. Orduda Avusturyalıların yanı sıra İtalya, İspanya, Malta ve Papalık askerleri de bulunmaktaydı. Osmanlı Ordusu'nda ise 9.000 asker ve küçük çaplı 100 civarında top bulunmaktaydı. Bunun yanında az miktarda cephane ve erzak da bulunuyordu. Ayrıca kalenin tüm dış bağlantısı kesilmiş durumdaydı.

Tiryaki Hasan Paşa, çatışmadan önce sadece tüfek ile atış tâlimi yaptırmıştır. Haçlı Ordusu'nun komutanı Arşidük II. Ferdinand, Osmanlı ordusunun topu olmadığını varsayarak saldırıya geçmiştir. Osmanlı, Haçlı Ordusu'nun saldırısına karşılık olarak bütün toplarını ateşlemesiyle birlikte Haçlılar çok büyük kayıp vermiştir.

Verdiği kayıplardan sonra Haçlı Ordusu, daha sert bir şekilde saldırmıştır. Saldırılara karşı bir süre direnen Tiryaki Hasan Paşa, düşmanın psikolojisini bozarak geri çekilmeye zorlamıştır. Kalenin dışında ölen askerlerinin cebine gerçek dışı bilgiler içeren mektuplar koymuştur. Bu mektuplarda ise "Genel olarak kalenin uzun bir süre daha dayanabilecek erzakının ve cephanesinin bulunduğu ve destek güçlerin Belgrad yakınında olduğuna" dair bilgiler bulunmaktaydı.

Kuşatmanın ikinci ayına girildiğinde kaledeki cephanenin büyük bir kısmı azalmıştı. Kalan erzak ise ihtiyacı yeterince karşılayamayacak miktarda idi. Kış mevsiminin yaklaşmasıyla birlikte kalenin savunması imkansız görünüyordu. Bunun üzerine Tiryaki Hasan Paşa başka bir plan uygulamaya karar verdi. Bu plan ile birlikte gece baskını (huruç hücumu) yapmaya karar verilmişti.

Kuşatmanın 73. gecesi (18 Kasım 1601), Tiryaki Hasan Paşa ve kurmayları Haçlılara bir gece baskını düzenlemiştir. Padişahtan beklenen yardımın geldiğini sanan Arşidük II. Ferdinand çok sayıdaki adamı ve muhafızları ile birlikte geri çekilmiştir. Haçlı ordusu bu geri çekilme sonucunda geride;

  • 47 büyük top,
  • 14.000 tüfek,
  • 60.000 çadır,
  • 15.000 kazma kürek

ve binlerce erzak ile II. Ferdinand'ın altın tahtını ve karargâh olarak kullandığı çadırını geride bırakmıştır. Kuşatma kesin Osmanlı zaferi ile sonuçlanmıştır.[4]

Kaynakça

  1. ^ Austria in conflict with the Porte, The German Political Broadsheet, 1600-1700: Vol. I, 1600-1615, Ed. John Roger Paas, (MZ-Verlagsdruckerei GmbH, 1985), 51.[1] 3 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: "Archduke Ferdinand of Austria led an imperial army of 35,000 back to Nagykanizsa and laid siege to the fortress"
  2. ^ Prof. Yaşar Yüce-Prof. Ali Sevim: Türkiye tarihi Cilt III, AKDTYKTTK Yayınları, İstanbul, 1991 p 38-40
  3. ^ Austria in conflict with the Porte, The German Political Broadsheet, 1600-1700: Vol. I, 1600-1615, ed. John Roger Paas, (MZ-Verlagsdruckerei GmbH, 1985), 51.[2] 10 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ a b c "Kanije Savunması" (PDF). Milli Savunma Bakanlığı elektronik arşivi. 23 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 

Bibliyografya

  • H. Ziya Ersever, (1986), Kanije savunması ve Tiryaki Hasan Paşa, Ankara: Genelkurmay Basımevi,
  • Namık Kemal, (1993), Kanije, İstanbul: Sebil Yayınevi, 1993, ISBN 975-7480-39-8.
  • Kemal Erkan, (2008)Tiryaki Hasan Paşa ve Kanije Müdafaası İstanbul: Çamlıca Basım Yayın ISBN 9944-905-44-2. (Aslı: Târîh-i Tîr Hasan Paşa, Millet Kütüphanesi, Nr.: 187)
  • M. Halistin Kukul, Kanije Destanı,, Türkiye Diyanet Vakfı, ISBN 975-389-082-6.
  • Ali Osman Atak Kanije Zaferi, Damla Yayınevi, ISBN 978-975-381-320-4.
  • Osmanlılar Albümü 2. Kitap, Akit
  • Ufuk Seyar Tulpar Kanije Savunması, Cinius Yayınları, 2017 ISBN 6052960516

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">III. Mehmed</span> 13. Osmanlı padişahı (1595–1603)

III. Mehmed, divan edebiyatındaki mahlasıyla Adlî, 13. Osmanlı padişahı ve 92. İslam halifesidir. Sancağa giden son, I. Süleyman'dan 30 yıl sonra sefere çıkan ilk padişahtır ve bu nedenle de Avusturya’ya karşı kazanılan Eğri Kuşatması’nda ordunun başında olması nedeniyle kendisine Eğri Fatihi unvanı verilmiştir. Döneminde gerçekleşmiş olan Haçova Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu’nun Avrupa topraklarında kazandığı son büyük zaferidir. Sancak düzenini kaldırmış ve kendisinden önceki hükümdarlar dönemlerinde de süren Celali İsyanları’nı 1595-1603 yılları arasında kanlı şekilde bastırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Viyana Kuşatması</span> Osmanlı İmparatorluğunun, I. Süleyman komutasında Roma Cermen İmparatorluğu hakimiyetinde bulunan Viyana’ya düzenlediği sefer

I. Viyana Kuşatması veya 1529 Viyana Kuşatması, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir parçası olan Avusturya Arşidüklüğü'ndeki Viyana şehrini ele geçirmek için yaptığı ilk girişimdi. Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman, 100.000'den fazla askeriyle şehre saldırırken, Niklas Graf Salm liderliğindeki savunmacıların sayısı 21.000'i geçmiyordu. Buna rağmen Viyana, 27 Eylül 1529 ile 15 Ekim 1529 tarihleri arasında, iki haftadan biraz fazla süren kuşatmadan sağ çıkmayı başardı.

Damat İbrahim Paşa, III. Mehmed saltanatı döneminde 4 Nisan 1596-27 Ekim 1596, 5 Aralık 1596-3 Kasım 1597 ve 6 Ocak 1599-10 Temmuz 1601 tarihleri arasında üç kez, toplam üç yıl on bir ay yirmi yedi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Yemişçi Hasan Paşa III. Mehmed saltanatı döneminde 10 Temmuz 1601 - 24 Eylül 1603 tarihleri arasında toplam iki yıl üç ay yedi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Kethüda Çerkes Meyyit Hasan Paşa veya Cenaze Hasan Paşa III. Selim saltanatında 7 Haziran 1789 - 3 Aralık 1789 tarihleri arasında beş ay yirmi altı gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. "Meyyit" ölü, cenaze demektir.

Sokolluzade Lala Mehmed Paşa I. Ahmed saltanatı döneminde 26 Temmuz 1604 - 21 Haziran 1606 tarihleri arasında bir yıl on ay yirmi altı gün sadrazamlık yapmış ve devletin çeşitli kademelerinde hizmet vermiş bir Osmanlı devlet adamıdır. 1595 yılında dokuz gün sadrazamlık yapmış Tekeli Lala Mehmed Paşa ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kanije</span> Macaristanda bir şehir

Nagykanizsa veya Kanije, Güney Batı Macaristan'da bulunan bir şehirdir. 2015 yılı itibarıyla, şehir nüfusu 48.241'dir. Budapeşte-Zagrep kara yolu ve demiryolu buradan geçer.

<span class="mw-page-title-main">Güns Kuşatması</span>

Güns Kuşatması veya Kőszeg Kuşatması, Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya Arşidüklüğü arasında yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı</span> 1593-1606 yıllarında Osmanlı Devleti ile Kutsal Roma Imparatorluğu arasında yaşanan savaş

1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı ya da genel tarih kaynaklarındaki kullanımlarda Long Turkish War, Osmanlı Devleti ile Kutsal Roma İmparatorluğu arasında sınır çatışmalarının artması ve Bosna Beylerbeyi Telli Hasan Paşa'nın 1593 yılında Kulpa'da ağır yenilgiye uğraması sonucunda başlayan savaş.

<span class="mw-page-title-main">Tiryaki Hasan Paşa</span> Kanije Savunmasını yaparak ün alan Osmanlı paşası (1521 - 1611)

Tiryaki Hasan Paşa, Kanije Savunması'nı yaparak ün alan Osmanlı paşası.

<span class="mw-page-title-main">Budin (eyalet)</span>

Budin Eyaleti, Budin Beylerbeyliği veya Budin Paşalığı, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir eyaleti. 1526'daki Mohaç Muharebesi sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanan Macaristan Krallığı'nın başkenti Budin'e 1530, 1540 ve 1541 yıllarında Habsburg Hanedanı'nın kontrolündeki Avusturya Arşidüklüğü tarafından gerçekleştirilen ve başarısızlıkla sonuçlanan kuşatmalar sonrasında kurulmuştur. 1552'de Temeşvar ele geçirilmiş ve Temeşvar ve çevresinde Temeşvar Eyaleti kurulmuştur. 1606'da Zitvatorok Antlaşması'yla Eğri ve Kanije şehirleri de alınarak Eğri (1596) ve Kanije (1600) Eyaletleri kurulmuştur. 17. yüzyılda II. Viyana Kuşatmasının başarısızlığından sonra 2 Eylül 1686'da Habsburg ordusu Budin şehrini düşürdü ve eyalet de düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">İstolni Belgrad Kuşatması (1602)</span> 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşının bir evresidir

İstolni Belgrad Kuşatması (1602), 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nın bir evresidir. Yemişçi Hasan Paşa komutasındaki Türk ordusu bir yıl önce Avusturya'nın eline geçmiş olan kritik önemdeki İstolni Belgrad kalesini kuşatarak geri almıştır.

Kanije Kalesi, 1982 yapımı bir Türk filmidir. Başrollerinde Cüneyt Arkın, Melike Zobu ve Lütfü Seyfullah'ın rol aldığı filmin yönetmenliğini Yılmaz Atadeniz, senaristliğiniyse Turgut Özakman yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Estergon Kuşatması (1605)</span>

Estergon Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Budin Kuşatması (1598)</span>

Budin Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Kutsal Roma İmpratorluğu Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Yanıkkale Kuşatması (1594)</span>

Yanıkkale Kuşatması ya da Györ Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda evre.

Bu sayfada 1601 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşanan olaylar yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kanije Kușatması (1600)</span>

Kanije Kușatması, 1593-1606 Osmanlı-Kutsal Roma İmparatorluğu Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Budin Kuşatması (1602)</span>

Budin Kuşatması 1602'de Uzun Türk Savaşı sırasında gerçekleşti ve Habsburglar'ın kasabayı ele geçirmek için yaptığı üç girişimden ikincisiydi; ancak Habsburg, Budin'i ele geçirmesine rağmen savaş başarısızlıkla sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Hatvan Kuşatması (1594)</span>

Hatvan Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu Savaşı'nda evre.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.