İçeriğe atla

Kanhoballar

Kanhoballar
(Q’anjob’al)
Chichén Itzá
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Diller
Kanhobalca, İspanyolca
Din
Hristiyanlık, Maya dini

Kanhoballar (Kanhobalca Q’anjob’al; İspanyolca los kanjobales/q'anjob'ales; İngilizce Q’anjob’al/Qanjobal/Kanjobal/Kanhobal), Guatemala'nın Huehuetenango departmanının Santa Eulalia (Jolom Konob), San Juan Ixcoy (Yich K’ox), San Pedro Soloma (Tz’uluma’) ve Santa Cruz Barillas (Yal Motx) belediyelerinde[2] yaşayan Maya Kızılderili halkıdır.

En yoğun oldukları yer Santa Eulalia belediyesidir[3] ve isimlerini de buranın Jolom Konob adından alırlar. Hristiyanlaştırılma süreciyle bağlantılı bir geçmişleri olan Kanhoballar Pai Conob («Pueblo antiguo») denilen yerde köylerini kurmuşlar[4]

Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 159.030[5] kişilik nüfustan 139.830[1] kadarı anadillerini konuşabiliyor.

Kaynakça

  1. ^ a b "XI Censo Nacional de Población y VI de Habitación (Censo 2002) : Variable Idioma_materno : Idioma o lengua en que aprendió a hablar". 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2012. 
  2. ^ "Comunidad Lingüística Q'anjob'al". Academia de Lenguas Mayas de Guatemala. Erişim tarihi: 20 Ocak 2009. []
  3. ^ La mayoría de los hablantes radican en el municipio de Santa Eulalia. A raíz de emigraciones recientes existe también comunidades de hablantes de q'ankob'al en México y los EEUU. Gordon, Raymond G., Jr.; (ed.) (2005).
  4. ^ Historia Breve sobre la etnia Q'anjob'al. Página: www.leopl.com Q'anjob'al|El Universo de Leo 11 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İspanyolca)
  5. ^ "XI Censo Nacional de Población y VI de Habitación (Censo 2002) : Variable Grupo_etnico : Pertenencia de grupo étnicor". 22 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avakatekler</span>

Avakatekler, Guatemala'nın Huehuetenango departmanında Aguacatán belediyesinde yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 11.068 kişilik nüfustan 9.613 kadarı Avakatekçe (Qa'yol) denen anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte İşil dilleri adıyla alt grup oluşturan İşillerdir.

<span class="mw-page-title-main">İşilce</span>

İşilce, daha çok Guatemala'nın El Quiché departmanında İşil Üçgeni denilen Santa Maria Nebaj, San Juan Cotzal ve San Gaspar Chajul kasabalarında, çok daha az olarak Meksika'da İşiller tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe-Mam dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 95.315 kişilik nüfustan 83.574 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte İşil dilleri adıyla alt grup oluşturan Avakatekçedir.

<span class="mw-page-title-main">İşiller</span>

İşiller, Guatemala'nın El Quiché departmanında İşil Üçgeni denilen Santa Maria Nebaj, San Juan Cotzal ve San Gaspar Chajul kasabalarında yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 95.315 kişilik nüfustan 83.574 kadarı İşilce denen anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte İşil dilleri adıyla alt grup oluşturan Avakateklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Mamlar</span>

Mamlar, Guatemala'nın Huehuetenango, Quetzaltenango, San Marcos, Retalhuleu departmanılarnda, Meksika'da Chiapas eyaletinde ve Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletinde yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 617.171 kişilik nüfustan 477.717 kadarı anadillerini konuşabiliyor. Meksika'da 2006 rakamlarına göre 22.632 etnik nüfus vardır. ABD'nin Kalifotniya eyaletinde ise birkaç bin kişi tarafından konuşulur. En yakın akrabası birlikte Mam dilleri adıyla alt grup oluşturan Tektiteklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Tektitekler</span>

Tektitekler, Guatemala'nın Huehuetenango departmanının Tectitán ile Cuilco belediyelerinde ve Meksika'da Chiapas eyaletinin Amatenango de la Frontera ile Mazapa de Madero belediyelerinde yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 2.077 kişilik nüfustan 1.144 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte Mam dilleri adıyla alt grup oluşturan Mamlardır.

<span class="mw-page-title-main">Kakçikeller</span>

Kakçikeller, Guatemala'nın Chimaltenango, Guatemala, Baja Verapaz, Sacatepéquez, Sololá, Suchitepéquez departmanlarında yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 832.968 kişilik nüfustan 444.954 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte Asıl Kiçe dilleri adıyla alt grup oluşturan Tzutuhiller, Kiçeler ve Açilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Sipakapaca</span>

Sipakapaca, Guatemala'nın San Marcos departmanının Sipacapa belediyesinde yaşayan Sipakapalar tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 10.652 kişilik nüfustan 5.687 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Sipakapalar</span>

Sipakapalar, Guatemala'nın San Marcos departmanının Sipacapa belediyesinde yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 10.652 kişilik nüfustan 5.687 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Sakapultekler</span>

Sakapultekler, Guatemala'nın El Quiché departmanının Sacapulas belediyesinde yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 9.763 kişilik nüfustan 6.973 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Uspantekler</span>

Uspantekler, Guatemala'nın El Quiché departmanının Uspantán, Playa Grande Ixcán ve Chicamán belediyelerinde yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 7.494 kişilik nüfustan 3.971 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte Asıl Kiçe dilleri adıyla alt grup oluşturan Sakapultekler, Sipakapalar ve diğer Kiçe dillerini konuşan Maya halklarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pokomçiler</span>

Pokomçiler, Guatemala'nın Baja Verapaz departmanının Purulhá belediyesinde, Alta Verapaz departmanının Santa Cruz Verapaz, San Cristóbal Verapaz, Tactic, Tamahú ve Tucurú belediyelerinde ve El Quiché departmanının Chicamán belediyesinde yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 114.423 kişilik nüfustan 92.941 kadarı anadillerini konuşabiliyor. Guatemala‘da bu dili konuşanların sayılarının 85.000-90.000 olduğu sanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pokomamlar</span>

Pokomamlar, Guatemala'nın Guatemala departmanının Chinautla belediyesinde, Jalapa departmanının San Luis Jilotepeque belediyesinde, Escuintla departmanının Palín belediyesinde ve El salvador'da yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 42.009 kişilik nüfustan 11.273 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Mopanlar</span> Etnik grup

Mopanlar ya da Mopan Mayaları, Belize'nin Toledo, Stann Creek ve Cayo ilçeleriyle Guatemala'nın El Petén departmanının San Luis, Poptún, Melchor ve Dolores kasabalarında yaşayan Maya Kızılderili halkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kanhobalca</span>

Kanhobalca, Guatemala'nın Huehuetenango departmanının Santa Eulalia, San Juan Ixcoy, San Pedro Soloma (Tz’uluma’) ve Santa Cruz Barillas belediyelerinde yaşayan Kanhoballar tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kanhobal dilleri grubunun Kanhobal-Hakaltek dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. En yoğun oldukları yer Santa Eulalia belediyesi olsa da Meksika ve Amerika Birleşik Devletlerinde de göçmenlerce konuşulur. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 159.030 kişilik nüfustan 139.830 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabaları Akatekçe ile Hakaltekçedir.

<span class="mw-page-title-main">Hakaltekler</span>

Hakaltekler ya da Poptiler, Guatemala'nın Huehuetenango departmanının Jacaltenango belediyesi ile Meksika'nın Chiapas eyaletinde yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 47.024 kişilik nüfustan 34.038 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Akatekçe</span> Maya dilleri ailesinin Kanhobal grubunun Kanhobal-Hakaltek dilleri alt grubundan bir dil

Akatekçe, Guatemala'nın Huehuetenango departmanının San Miguel Acatán ve San Rafael La Independencia belediyeleri ile kısmen Concepción Huista belediyesinde ve Nentón ve San Sebastián Coatán belediyelerine ait iki köyde ve Meksika'nın Chiapas eyaletinde yaşayan Akatekler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kanhobal dilleri grubunun Kanhobal-Hakaltek dilleri alt grubundan bir Maya dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 39.370 kişilik nüfustan 35.763 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabaları Hakaltekçe ile Kanhobalcadır.

<span class="mw-page-title-main">Akatekler</span>

Akatekler, Guatemala'nın Huehuetenango departmanının San Miguel Acatán ve San Rafael La Independencia belediyeleri ile kısmen Concepción Huista belediyesinde ve Nentón ve San Sebastián Coatán belediyelerine ait iki köyde ve Meksika'nın Chiapas eyaletinde yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 39.370 kişilik nüfustan 35.763 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Çortice</span>

Çortice, Guatemala'nın Chiquimula departmanının Jocotán vw Camotán belediyesi ile Zacapa departmanında ve Honduras'ın Copán departmanında ve geçmişte de El Salvador'da yaşayan Çortiler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Çol dilleri grubunun Çorti-Çolti dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 46.833 kişilik nüfustan 11.734 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabaları Akatekçe ile Kanhobalcadır.

<span class="mw-page-title-main">Çuhça</span>

Çuhça, Guatemala'nın Huehuetenango departmanında ve Meksika'nın Chiapas eyaletinde yaşayan Çuhlar tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kanhobal dilleri grubunun Çuh dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 64.438 kişilik nüfustan 59.048 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası Toholabalcadır.

<span class="mw-page-title-main">Çuhlar</span>

Çuhlar, Guatemala'nın Chiquimula departmanının San Mateo Ixtatán ve San Sebastián Coatán belediyeleriyle Meksika'nın Chiapas eyaletinde yaşayan Maya Kızılderili halkıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.