İçeriğe atla

Kanhobalca

Kanhobalca
Q’anjob’al
Ana dili olanlarGuatemala
Konuşan sayısı139.830 (Guatemala 2002)[1]  (tarih gerekli)
Dil ailesi
Maya
  • Kanhobalca
Yazı sistemiLatin
Dil kodları
ISO 639-2myn
ISO 639-3kjb
Guatemala'da konuşulan dillerin dağılım haritası
(Castilian = Guatemala İspanyolcası)

Kanhobalca (kendilerince Q’anjob’al; İspanyolca idioma kanjobal/q'anjob'al; İngilizce Q’anjob’al/Qanjobal/Kanjobal/Kanhobal/Eastern Kanjobal/Santa Eulalia Kanjobal), Guatemala'nın Huehuetenango departmanının Santa Eulalia (Jolom Konob), San Juan Ixcoy (Yich K’ox), San Pedro Soloma (Tz’uluma’) ve Santa Cruz Barillas (Yal Motx) belediyelerinde[2] yaşayan Kanhoballar tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kanhobal dilleri grubunun Kanhobal-Hakaltek dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. En yoğun oldukları yer Santa Eulalia belediyesi olsa da Meksika ve Amerika Birleşik Devletlerinde de göçmenlerce konuşulur.[3] Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 159.030[4] kişilik nüfustan 139.830[1] kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabaları Akatekçe ile Hakaltekçedir.

Guatemala'da konuşanı en fazla olan (% 1.4) beşinci yerli dildir. Guatemala Maya Dilleri Akademisi tarafından eğitim-öğretim ve araştırması yapılan 22 Maya dili arasında yer alır.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b "XI Censo Nacional de Población y VI de Habitación (Censo 2002) : Variable Idioma_materno : Idioma o lengua en que aprendió a hablar". 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2012. 
  2. ^ "Comunidad Lingüística Q'anjob'al". Academia de Lenguas Mayas de Guatemala. Erişim tarihi: 20 Ocak 2009. []
  3. ^ La mayoría de los hablantes radican en el municipio de Santa Eulalia. A raíz de emigraciones recientes existe también comunidades de hablantes de q'ankob'al en México y los EEUU. Gordon, Raymond G., Jr.; (ed.) (2005).
  4. ^ "XI Censo Nacional de Población y VI de Habitación (Censo 2002) : Variable Grupo_etnico : Pertenencia de grupo étnicor". 22 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2012. 
  5. ^ "ALMG: Cobertura de Comunidades Lingüísticas". 24 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avakatekçe</span> dil

Avakatekçe, Guatemala'nın Huehuetenango departmanında Aguacatán belediyesinde Avakatekler (Qatanum) tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe-Mam dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 11.068 kişilik nüfustan 9.613 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte İşil dilleri adıyla alt grup oluşturan İşilcedir.

<span class="mw-page-title-main">Avakatekler</span>

Avakatekler, Guatemala'nın Huehuetenango departmanında Aguacatán belediyesinde yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 11.068 kişilik nüfustan 9.613 kadarı Avakatekçe (Qa'yol) denen anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte İşil dilleri adıyla alt grup oluşturan İşillerdir.

<span class="mw-page-title-main">İşilce</span>

İşilce, daha çok Guatemala'nın El Quiché departmanında İşil Üçgeni denilen Santa Maria Nebaj, San Juan Cotzal ve San Gaspar Chajul kasabalarında, çok daha az olarak Meksika'da İşiller tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe-Mam dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 95.315 kişilik nüfustan 83.574 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte İşil dilleri adıyla alt grup oluşturan Avakatekçedir.

<span class="mw-page-title-main">İşiller</span>

İşiller, Guatemala'nın El Quiché departmanında İşil Üçgeni denilen Santa Maria Nebaj, San Juan Cotzal ve San Gaspar Chajul kasabalarında yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 95.315 kişilik nüfustan 83.574 kadarı İşilce denen anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte İşil dilleri adıyla alt grup oluşturan Avakateklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Tektitekçe</span>

Tektitekçe, Guatemala'nın Huehuetenango departmanının Tectitán ile Cuilco belediyelerinde ve Meksika'da Chiapas eyaletinin Amatenango de la Frontera ile Mazapa de Madero belediyelerinde Tektitekler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe-Mam dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 2.077 kişilik nüfustan 1.144 kadarı anadillerini konuşabiliyor. Meksika'da 1.000 kişi tarafından konuşulur. En yakın akrabası birlikte Mam dilleri adıyla alt grup oluşturan Mamcadır.

<span class="mw-page-title-main">Açice</span>

Açice, Guatemala'nın Baja Verapaz departmanının Cubulco, Rabinal, San Miguel, Salamá, San Jerónimo, kısmen Granados ve el Chol belediyelerinde Açiler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 105.992 kişilik nüfustan 82.640 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte Kiçe-Açi dilleri adıyla alt grup oluşturan Kiçecedıir.

<span class="mw-page-title-main">Sipakapaca</span>

Sipakapaca, Guatemala'nın San Marcos departmanının Sipacapa belediyesinde yaşayan Sipakapalar tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 10.652 kişilik nüfustan 5.687 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Sakapultekçe</span>

Sakapultekçe, Guatemala'nın El Quiché departmanının Sacapulas belediyesinde yaşayan Sakapultekler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 9.763 kişilik nüfustan 6.973 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Uspantekçe</span>

Uspantekçe, Guatemala'nın El Quiché departmanının Uspantán, Playa Grande Ixcán ve Chicamán belediyelerinde yaşayan Uspantekler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 7.494 kişilik nüfustan 3.971 kadarı ana dillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Pokomçice</span>

Pokomçice, Guatemala'nın Baja Verapaz departmanının Purulhá belediyesinde, Alta Verapaz departmanının Santa Cruz Verapaz, San Cristóbal Verapaz, Tactic, Tamahú ve Tucurú belediyelerinde ve El Quiché departmanının Chicamán belediyesinde yaşayan Pokomçiler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubunun Pokom dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 114.423 kişilik nüfustan 92.941 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Pokomçiler</span>

Pokomçiler, Guatemala'nın Baja Verapaz departmanının Purulhá belediyesinde, Alta Verapaz departmanının Santa Cruz Verapaz, San Cristóbal Verapaz, Tactic, Tamahú ve Tucurú belediyelerinde ve El Quiché departmanının Chicamán belediyesinde yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 114.423 kişilik nüfustan 92.941 kadarı anadillerini konuşabiliyor. Guatemala‘da bu dili konuşanların sayılarının 85.000-90.000 olduğu sanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pokomamlar</span>

Pokomamlar, Guatemala'nın Guatemala departmanının Chinautla belediyesinde, Jalapa departmanının San Luis Jilotepeque belediyesinde, Escuintla departmanının Palín belediyesinde ve El salvador'da yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 42.009 kişilik nüfustan 11.273 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Mopanca</span>

Mopanca ya da Mopan Mayacası, Belize'nin Toledo, Stann Creek ve Cayo ilçeleriyle Guatemala'nın El Petén departmanının San Luis, Poptún, Melchor ve Dolores kasabalarında yaşayan Mopanlar tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Yukatek dilleri grubunun Mopan-İtza dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Mopanlar</span> Etnik grup

Mopanlar ya da Mopan Mayaları, Belize'nin Toledo, Stann Creek ve Cayo ilçeleriyle Guatemala'nın El Petén departmanının San Luis, Poptún, Melchor ve Dolores kasabalarında yaşayan Maya Kızılderili halkıdır.

<span class="mw-page-title-main">İtzaca</span>

İtzaca, Guatemala'nın El Petén departmanında yaşayan İtzalar tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Yukatek dilleri grubunun Mopan-İtza dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 1.983 kişilik nüfustan 1.094 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Kanhoballar</span>

Kanhoballar, Guatemala'nın Huehuetenango departmanının Santa Eulalia, San Juan Ixcoy, San Pedro Soloma (Tz’uluma’) ve Santa Cruz Barillas belediyelerinde yaşayan Maya Kızılderili halkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hakaltekçe</span>

Hakaltekçe ya da Poptice, Guatemala'nın Huehuetenango departmanının Jacaltenango belediyesi ile Meksika'nın Chiapas eyaletinde yaşayan Hakaltekler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kanhobal dilleri grubunun Kanhobal-Hakaltek dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 47.024 kişilik nüfustan 34.038 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabaları Akatekçe ile Kanhobalcadır.

<span class="mw-page-title-main">Akatekçe</span> Maya dilleri ailesinin Kanhobal grubunun Kanhobal-Hakaltek dilleri alt grubundan bir dil

Akatekçe, Guatemala'nın Huehuetenango departmanının San Miguel Acatán ve San Rafael La Independencia belediyeleri ile kısmen Concepción Huista belediyesinde ve Nentón ve San Sebastián Coatán belediyelerine ait iki köyde ve Meksika'nın Chiapas eyaletinde yaşayan Akatekler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kanhobal dilleri grubunun Kanhobal-Hakaltek dilleri alt grubundan bir Maya dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 39.370 kişilik nüfustan 35.763 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabaları Hakaltekçe ile Kanhobalcadır.

<span class="mw-page-title-main">Çortice</span>

Çortice, Guatemala'nın Chiquimula departmanının Jocotán vw Camotán belediyesi ile Zacapa departmanında ve Honduras'ın Copán departmanında ve geçmişte de El Salvador'da yaşayan Çortiler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Çol dilleri grubunun Çorti-Çolti dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 46.833 kişilik nüfustan 11.734 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabaları Akatekçe ile Kanhobalcadır.

<span class="mw-page-title-main">Çuhça</span>

Çuhça, Guatemala'nın Huehuetenango departmanında ve Meksika'nın Chiapas eyaletinde yaşayan Çuhlar tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kanhobal dilleri grubunun Çuh dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 64.438 kişilik nüfustan 59.048 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası Toholabalcadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.