İçeriğe atla

Kandil

Basit bir kandil.
19. yüzyıldan pirinç bir kandil.
Hindistan'da bir kandil.
Milano Arkeoloji Müzesi'nde bulunan bazı antik dönem kandilleri.

Kandil, içinde sıvı bir yağ ve fitil bulunan kaptan oluşmuş aydınlatma aracıdır. Binlerce yıl öncesinden itibaren insanlar tarafından aydınlatma amaçlı kullanılmıştır. 1780'lerde Argand lambası, 1850'lerde gaz lambası kandillerin yerini almıştır. Yağ tabanlı kandiller, günümüzde artık yalnızca yarattıkları ambiyans sebebiyle, yahut dinî amaçlarla kullanılmaktadır.

Kandiller, zamana ve yere göre, kil ve pişmiş toprak, pirinç, bronz gibi farklı malzemelerden yapılmıştır. Yağ olarak zeytinyağı ya da çeşitli hayvansal yağlar kullanılmıştır.

Kandil sözcüğü, Arapça kandil (قنديل) sözcüğünden Türkçeye geçmiştir. Bu sözcüğün kökeni Latince candēla olup, İngilizce candle ve Fransızca chandelle aynı kökendendir.

II. Selim döneminden başlayarak dinî geceler minarelerde yakılan kandillerle duyurulup kutlandığından bu geceler kandil geceleri adını almıştır.[1]

Kaynakça

  1. ^ Nebi Bozkurt, “Kandil”, TDV İslâm Ansiklopedisi (DİA), İstanbul, 2001, c: 24, s: 300.

İlgili Araştırma Makaleleri

Din, nadiren de olsa ilmet, genellikle doğaüstü, transandantal ve cansal unsurlarla ilişkilendirilmiş, çeşitli ayinler ve uygulamaları içeren, ahlak, dünya görüşleri, kutsal metinler ve yerler, kehanetler, etik kuruluşlarından oluşan bir sosyo-kültürel sistemdir.

Ocak ayı Gregoryen ve Jülyen takvimlerinde yılın ilk ayıdır.

Tanrı ya da ilah, Klasik teistik inanç sistemlerinde Mutlak Varlık, Mutlak Benlik ve tüm varoluşun temel kaynağı olarak görülen varlık. Tek tanrılı inançlarda evrenin tek yaradanı ve yöneteni olarak kabul edilir. Çok tanrılı inançlarda genelde ilahların cinsiyeti bulunur ve eril olanlarına tanrı, dişi olanlarına tanrıça denir. Tektanrılı ve henoteistik inançlardaki Tanrı kavramını tanımlamak için ise sadece tanrı sözcüğü kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Berat Kandili</span> İslami dinî kandil

Berat Kandili, İslam dininde kutsal kabul edilen gecelerden biridir. Şaban ayının 14. gününü 15. gününe bağlayan gecesi, Berat gecesidir. 16. yüzyılda, Osmanlı İmparatorluğu'nda II. Selim'den itibaren minarelerde kandil yakılmasıyla kandil adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mevlid Kandili</span> İslam peygamberi Muhammedin doğum günü vesilesiyle kutlanan dinî uygulama

Mevlid Kandili ya da Veladet Kandili, İslam peygamberi Muhammed'in doğum gecesi ve aynı zamanda hicri rebiülevvel ayının on ikinci gecesidir. İslam Nebisi, Ashab-ı Kiram, Emevîler ve Abbâsîler dönemlerinde herhangi bir kutlama örneğine rastlanmayan rebiülevvel ayının on ikinci gecesi olan Mevlid Kandili, ilk defa hicretten yaklaşık üç yüz elli yıl kadar sonra Mısır'da, Şii Fâtımî Devleti döneminde kutlanmaya başlamıştır.

Cönk, Türk halk edebiyatında saz şairlerinin, kendilerinin veya başkalarının şiirlerini derledikleri, uzunlamasına açılan, çoğunlukla deri kaplı defter. Antolojiye benzeyen bu defterlere halk dilinde sığır dili ya da dana dili de denmektedir.

Mevlîd, İslâm edebiyatında Muhammed'in doğum gününde yapılan kutlama merasimlerine, bu merasimlerde okunmak üzere yazılan ve bestelenen manzum şeklindeki edebî metinlere verilen isim. Mevlîd, bunun yanında İslâm edebiyatında müstakil bir edebî türdür.

Hanukiya, Musevilikte Hanuka Bayramı'nda yakılan Menora'ya benzeyen fakat fazladan iki kolu daha olan 9 kollu şamdan.

<span class="mw-page-title-main">İslami bayram</span>

İslam dininde Ramazan bayramı ve Kurban Bayramı olmak üzere iki büyük bayram vardır. Bayramlar kültür ve mezheplerin farklılığına göre değişik şekillerde kutlanır. İslami bayramlar ay takvimine göre düzenlenir. İslami takvimde 12 ay ve 354–355 gün vardır. Sünni ve Şia ay takvimleri her zaman örtüşmez. Bazen hem Şiilerin hem de Sünnilerin kutladığı bir bayram farklı günlere denk gelebilir. İslami bayramlar ay takvimine göre düzenlendiğinden 1-2 günlük farklılıklar olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Mahya</span> camilerde Ramazana özel aydınlatma

Mahyâ, özellikle Ramazan ayında birden fazla minaresi olan camilerin iki minaresi arasına konulan ışıklı yazı. Osmanlılar döneminde yağ kandilleri ile yapılan mahyalar, günümüzde elektrik ampulleri ile yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ahırkapı Feneri</span> Fatihda bir fener

Ahırkapı Feneri, İstanbul Ahırkapı semtinde Marmara Denizi ve İstanbul Boğazı'na hizmet veren fenerdir.

Yağ, oda sıcaklığında yüksek viskoziteye sahip, yüksek miktarda karbon ve hidrojen içeren, suyla karışmayan ancak diğer yağlarla kolayca karışabilen maddelerdir. Yağlar yiyecek, yakıt, boya, makine sanayii dâhil birçok değişik amaçla kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Charles Francis Brush</span> Amerikalı iş insanı (1849 – 1929)

Charles Francis Brush Amerikalı mucit, girişimci, iş adamı. İyiliksever olarak bilinir. Gençliğinden itibaren, özellikle elektrikle aydınlanma konularında bilime ilgi duyarak babasının dükkânında deneyler yaptı. Michigan Üniversitesinde mühendislik üzerine çalıştı. 1876 yılında Pavel Yablochkov'un geliştirdiği Yablochkov Kandili’nden daha üstün özellikli ”Ark lambası”nı buldu. Bu lambalar 1879 yılında Cleveland kentinin aydınlanmasında kullanıldı. Değişik ortaklarla; kimya, demir filizi vb. değişik alanlarda çalıştıktan sonra Ark ışıkları için gerekli merkezi güç sistemi yani elektrik jeneratör olan kendi dinamosunu geliştirdi. 1880 yılında Brush Electrical Machines şirketini kurdu. Şirketi 1891 yılında General Electric şirketiyle birleşerek onun bir parçası olmuştur. 1910 - 1929 yılları arasında, bazı elektromanyetik dalga çeşitleri üzerine temellenmiş yerçekiminin kinetik teorisi üzerine çeşitli yazılar kaleme aldı. Lyndhurst, Ohio'da adını taşıyan Charles F. Brush Lisesi'nin spor takımları ve diğer grupları, Brush’un lambasına hitafen “arklar” takma adı ile çağrılır.

Regaip Kandili veya Regâib Kandili, Hicri takvime göre Recep ayındaki ilk perşembeyi cumaya bağlayan gece. İslam'daki beş mübarek kandil gecesinden biridir. Kökü "arzulamak, meyletmek" anlamlarına gelen regâib sözcüğü, hadis ve fıkıh literatüründe “bol sevap ve mükâfat, faziletli amel” anlamlarında kullanılır.

Kozmogoni veya kozmogeni evrenin kökeninin araştırması veya evrenin kökeni ile ilgili teori. Türk Dil Kurumu kozmogoniyi şöyle tanımlamıştır: "Evren doğumu." Kozmogoni sözcüğü Türkçeye, Fransızca cosmogonie sözcüğünden geçmiştir, bu sözcüğün ise kökeni Latince cosmogonia sözcüğüne dayanmaktadır. Cosmogonia da Yunanca kosmogonia kökenlidir; Yunanca kosmos "evren" anlamına gelirken, gonos kökü "döl, doğmak" anlamlarına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Ampul</span> elektrik akımıyla temas ettiğinde akkor durumuna gelerek ışık yayan, içinde argon gazı bulunan, armut biçimli cam şişe

Ampul, elektrik akımıyla temas ettiğinde akkor durumuna gelerek ışık yayan, içinde argon gazı bulunan, armut biçimli cam şişedir. Ampulün içinde çok ince biçimde tasarlanmış filaman adı verilen, genelde tungsten metalinden yapılmış, iki ince destek çubuğu ile tutulmakta olan bir tel bulunur. Bu telden geçen elektrik akımı bu teli aşırı derecede ısıtır ve sonuç olarak tel ışık yaymaya başlar. Ampul, Humphry Davy tarafından icat edilmiştir, fakat Edison tarafından geliştirilerek günümüzdeki çalışma prensibini benimsemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Niş (mimarlık)</span>

Niş, mimari yapılarda duvar içinde bırakılan oyuklardır.

<span class="mw-page-title-main">Sokak lambası</span>

Sokak lambası herhangi bir direk üzerinde içinde ışık kaynağı bulunan geceleri veya bozuk havalarda yolları aydınlatmaya yarayan bir çeşit aydınlatma aracıdır. Modern sokak lambaları ışığa duyarlıdır ve akşam karanlığında veya havada sis olduğu zaman kendiliğinden yanabilir. Genellikle elektrik ve telefon direkleri üzerinde bulunur. Estetik olarak üretilen çeşitli sokak lambaları kent mobilyalarına bir örnektir.

<span class="mw-page-title-main">Aplik</span>

Aplik ya da duvar şamdanı, duvar yüzeyi üzerine sabitlenen bir tür aydınlatma armatürüdür. Apliklerde ışık genellikle aşağı değil de yukarı ve dışa doğru yönlendirilir. Duvar şamdanları tarihsel olarak mumlar ve kandillerle birlikte kullanılan çok eski bir armatür şeklidir.