İçeriğe atla

Kamuta Latasi

Sir Kamuta Latasi
Tuvalu Başbakanı
Görev süresi
10 Aralık 1993 - 24 Aralık 1996
Yerine geldiğiBikenibeu Paeniu
Yerine gelenBikenibeu Paeniu
Tuvalu Meclis Başkanı
Görev süresi
24 Aralık 2010 - 4 Mart 2014
Yerine geldiğiIsaia Italeli
Yerine gelenOtinielu Tausi
Görev süresi
16 Ağustos 2006 - 29 Eylül 2010
Yerine geldiğiOtinielu Tausi
Yerine gelenIsaia Italeli
Tuvalu Genel Valisi (geçici)
Görev süresi
19 Mart 2010 - 16 Nisan 2010
Başbakan Apisai Ielemia
Yerine geldiğiSir Filoimea Telito
Yerine gelenSir Iakoba Italeli
Kişisel bilgiler
Doğum 4 Eylül 1936
Laulii, Batı Samoa

Sir Kamuta Latasi KCMG OBE PC MP (d. 4 Eylül 1936), Tuvalulu siyasetçi. Latasi, Büyük Okyanus'ta Polinezya ada öbeği içerisinde yer alan Tuvalu'da 1993 ile 1996 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur. 1992'de Tuvalu meclisine seçildi.

Tuvalu başbakanlığı dönemi

25 Kasım 1993'te yapılan genel seçim, üyelerin görevdeki başbakan Bikenibeu Paeniu ve eski başbakan Tomasi Puapua'ya verdikleri desteğin eşit şekilde bölünmesiyle sonuçlandı.[1] Bu gelişmelerin ardından geenel vali 22 Eylül'de meclisi feshederek, 25 Kasım 1993'te yeni bir seçim yapılmasının önünü açtı.[2] Bu seçimin ardından oluşan meclis, 10 Aralık 1993'te, eski başbakan Bikenibeu Paeniu başkanlığındaki milletvekilleri grubuna karşı 7:5 üstünlük sağlayarak Latasi'yi başbakan olarak seçti.[1]

Latasi 24 Aralık 1996'ya kadar başbakan olarak görevini yürüttü. Söz konusu tarihte kendisine karşı yapılan gensoru oylaması sonucunda Latasi istifa etti ve Bikenibeu Paeniu ikinci kez başbakan seçildi. 26 Mart 1998 genel seçimlerinde Latasi meclisteki koltuğunu da kaybetti.[3]

Birçok Tuvalulu politikacı partizan çizgisinde örgütlenmekten kaçınma eğilimindeyken, Latasi, eski başbakan Ionatana Ionatana ile birlikte cumhuriyetçi eğilimleriyle tanınır.

Bayrak sorunu

Latasi, başbakanlığı sırasında tartışmalı bir şekilde Union Jack'i Tuvalu Bayrağı'ndan çıkardı ve yerine yukarıda resmedilen bayrak koydu. Bayrak, Nisan 1997'de aslına iade edildi.

Latasi'nin başbakanlığı sırasında dikkate değer bir sorun, boyutu küçültülmüş bir İngiliz Union Jack'i içeren Tuvalu'nun ulusal bayrağının tasarımı sorunuydu.

Latasi, bazı Tuvaluluların keyfi olarak gördüğü bir şekilde bayrağı, Union Jack'in olmadığı başka bir tasarımla değiştirdi. Latasi taraftarları, bu önlemin Tuvalu'yu sömürge döneminden sembolik olarak uzaklaştırdığını savundu. Ancak bu değişiklik, Latasi'nin halefi Paeniu'nun eski tasarıma bir geri dönmesi sonucu kısa ömürlü oldu.

Kişisel geçmiş

Sir Kamuta Latasi bir toprak sahibi ve uzun süredir politikacıdır. Eşi Naama Maheu Latasi de 1989'dan 1997'ye kadar Tuvalu meclis üyesiydi[4] Eşi, 16 Mart 2012'de hayatını kaybetti.[5]

Tuvalu Parlamentosu Başkanı

2006'dan 2010'a kadar Latasi meclis başkanıydı . 2010 genel seçimlerinde Funafuti seçim bölgesi tarafından yeniden parlamentoya seçildi.[6] Latasi, Maatia Toafa hükûmetinin kısa döneminde meclis başkanı değildi. 25 Aralık 2010'da Willy Telavi, Enele Sopoaga'ya karşı (8:7) çoğunluk ile başbakan seçilmesinin ardından Latasi meclis başkanı olarak atandı.[7][8][9]

Genel Vali Vekili

2010 yılında Latasi, Sir Filoimea Telito ve Sir Iakoba Italeli dönemleri arasında Genel Vali vekili olarak atandı.[10]

2015 genel seçimleri

Sir Kamuta Latasi ve Kausea Natano, 2015 genel seçimlerinde yeniden seçildiler. Sir Kamuta Latasi, 17 Ekim 2018'de milletvekilliğinden istifa etti[11]

Kaynakça

  1. ^ a b "Palamene o Tuvalu (Parliament of Tuvalu)". Inter-Parliamentary Union. 1993. 25 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2013. 
  2. ^ "South Pacific – Governance in the Pacific: the dismissal of Tuvalu's Governor-General" (PDF). Research School of Pacific and Asian Studies, ANU (No 96/5). 1996. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2021.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  3. ^ "Palamene o Tuvalu (Parliament of Tuvalu)". Inter-Parliamentary Union. 1998. 25 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2013. 
  4. ^ "Women Need Support to Overcome Barriers Entering Parliament", Solomon Times, 11 May 2010
  5. ^ "The first elected female Member of Parliament in Tuvalu, Lady Sapeta Naama Maheu Laatasi, laid to rest in Funafuti" (PDF). Tuvalu Philatelic Bureau Newsletter (TPB: 01/2012). 2 Mayıs 2012. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  6. ^ "Tuvalu PM, speaker retain seats as deputy PM crashes out". Radio Australia. 17 Eylül 2010. Erişim tarihi: 17 Eylül 2010. 
  7. ^ "Tuvalu-news.tv". Apisai Ielemia New Prime Minister. 16 Ağustos 2006. 1 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2013. 
  8. ^ "Palamene o Tuvalu (Parliament of Tuvalu)". Inter-Parliamentary Union. 2010. 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2013. 
  9. ^ "Willie Telavi the new prime minister in Tuvalu". Radio New Zealand International. 24 Aralık 2010. 1 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2011. 
  10. ^ "President Ma stops in Tuvalu on another leg in South Pacific trip". Office of the President, Republic of China (Taiwan). 23 Mart 2010. 29 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2022. 
  11. ^ "Mr. Simon Kofe wins Funafuti bye-election". Fenui News. 21 Kasım 2018. 4 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2019. 

Dış bağlantılar

  • "Mahkeme Genelgesi", The Times, 3 Ocak 2008 (Sir Kamuta'nın şövalyeliğini ve Privy Council'e katılımını duyuruyor)

İlgili Araştırma Makaleleri

Seçilme yaşı, bir kişinin belirli seçilmiş hükümet görevlerine yasal olarak seçilebileceği en düşük yaştır. Birçok durumda, bu aynı zamanda bir kişinin aday olabileceği ya da oy pusulası kullanımını kazanabileceği yaşın belirlenmesinde de rol oynar.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi</span>

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi ('AKPM), Avrupa Konseyi'nin parlamenter koludur.

<span class="mw-page-title-main">Enele Sopoaga</span> Tuvalulu diplomat ve siyasetçi

Enele Sosene Sopoaga, 2013-2019 yılları arası Tuvalu Başbakanı olan Tuvalulu diplomat ve politikacı.

Tuvalu genel valisi, Büyük Okyanus'ta Polinezya ada öbeği içerisinde yer alan, İngiliz Milletler Topluluğu'na üye olarak devlet başkanı olarak III. Charles'ı kabul eden Tuvalu'da kralın temsilcisi olarak bu ülkede bu makama getirilen kişiye verilen unvandır.

<span class="mw-page-title-main">Kausea Natano</span> Tuvalu başbakanı

Kausea Natano, Tuvalulu siyasetçi. Natano, Okyanusya ülkesi Tuvalu'da 19 Eylül 2019'dan 26 Şubat 2024'e kadar başbakanlık makamında bulunmuştur. Funafuti milletvekili olarak görev yapıyor. Ayrıca eski Başbakan Willy Telavi'nin Kabinesinde ülkenin Başbakan Yardımcısı ve İletişim Bakanı olarak görev yaptı.

Gensoru, bir parlamento grubunun ilgili hükûmete resmi bir talebidir. Soru önergesiyle karşılaştırıldığında genellikle ayrı bir prosedür içerir. Birçok parlamentoda, her milletvekilinin hükûmet üyesine soru sorma hakkı vardır. İlgili bakan veya sekreter, hükûmet politikasını savunmak ve yanıtlamakla yükümlüdür. Gensoru, böylece parlamentonun hükûmetin faaliyetlerini denetlemesine olanak tanır. Bu anlamda, güvensizlik oyu teklifine daha yakındır. "Gensoru"nun İngilizcede "parlamentodan soru sorma" anlamı, 19. yüzyılın sonlarına kadar uzanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vekiller Meclisi (Yemen)</span> Yemen yasama organının alt meclisi

Vekiller Meclisi, Yemen Parlamentosu'nun alt meclisidir. Yasama gücünü üst meclis olan Şura Konseyi ile paylaşır. Vekiller Meclisinin, tek sandalyeli seçim bölgelerinde altı yıllık bir dönem için seçilen 301 üyesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Malta Parlamentosu</span>

Malta Parlamentosu, Malta Valletta'da bulunan anayasal yasama organıdır. Parlamento, demokratik olarak seçilmiş bir Temsilciler Meclisi ve Malta Başkanı ile tek kamaralıdır. Anayasal yasaya göre, başbakan dahil tüm hükûmet bakanları Temsilciler Meclisi üyesi olmalıdır. 1921 ile 1933 arasında Parlamento, bir Senato ve bir Yasama Meclisinden oluşan iki meclisliydi.

Bu, Tuvalu'daki havaalanlarının bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Maatia Toafa</span> Tuvalu başbakanı (2004-2006;2010)

Maatia Toafa OBE, Tuvalulu siyasetçi. Toafa, Büyük Okyanus'ta Polinezya ada öbeği içerisinde yer alan Tuvalu'da 2004-2006 ve 2010'da kısa bir süre olmak üzere iki farklı dönem başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Apisai Ielemia</span> Tuvalu başbakanı (2006-2010)

Apisai Ielemia, Tuvalulu siyasetçi. Ielemia,Büyük Okyanus'ta Polinezya ada öbeği içerisinde yer alan Tuvalu'da 2006 ile 2010 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ionatana Ionatana</span> Tuvalu başbakanı (1999-2000)

Ionatana Ionatana CVO OBE CPM, Tuvalulu siyasetçidir. Ionatana, Büyük Okyanus'ta Polinezya ada öbeği içerisinde yer alan Tuvalu'da 1999 ile 2000 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur. 27 Nisan 1999'dan 8 Aralık 2000'deki ölümüne kadar Tuvalu'nun beşinci başbakanıydı

Tomasi Puapua, Tuvalulu siyasetçi. Puapua, Büyük Okyanus'ta Polinezya ada öbeği içerisinde yer alan Tuvalu'da 1981 ile 1989 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur. Puapua, 1998-2003 yılları arasında da genel vali olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bikenibeu Paeniu</span>

Bikenibeu Paeniu, PC, Tuvalulu siyasetçi. Paeniu, Büyük Okyanus'ta Polinezya ada öbeği içerisinde yer alan Tuvalu'da 1989-1993 ile 1996-1999 yılları arasında iki farklı dönem başbakanlık makamında bulunmuştur. Tuvalu meclisinde Nukulaelae seçim bölgesini temsil etti. İki kez Tuvalu Başbakanı olarak görev yaptı ve şimdi Haziran 2022'den bu yana Tuvalu'nun Tayvan büyükelçisi olarak görev yapıyor

Lagitupu Tuilimu, (d. ?), Tuvalulu siyasetçi. Tuilimu, Büyük Okyanus'ta Polinezya ada öbeği içerisinde yer alan Tuvalu'da Aralık 2000'den 24 Şubat 2001'e kadar başbakanlık makamında geçici olarak bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Faimalaga Luka</span>

Faimalaga Luka OBE, Tuvalulu siyasetçi. Luka, Büyük Okyanus'ta Polinezya ada öbeği içerisinde yer alan Tuvalu'da 2001 yılında on ay süreyle başbakanlık makamında bulunmuştur. Luka, 2003-2005 yılları arasında da Tuvalu genel valisi görevini yürütmüştür.

Koloa Fineaso Talake, Tuvalulu siyasetçi. Talake, Büyük Okyanus'ta Polinezya ada öbeği içerisinde yer alan Tuvalu'da 2001-2002 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur. 1993'ten itibaren mecliste Vaitupu seçim bölgesini temsil eden Talake, 1993-1996 yılları arasında Maliye Bakanı (1993-1996) olarak da görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Saufatu Sopoanga</span>

Saufatu Sopoanga, Tuvalulu siyasetçi. Sopoanga, Büyük Okyanus'ta Polinezya ada öbeği içerisinde yer alan Tuvalu'da 2 Ağustos 2002'den 27 Ağustos 2004'e kadar başbakanlık makamında bulunmuştur.

Sir Tupua Leupena, Tuvalulu siyasetçi. Leupena, Büyük Okyanus'ta Polinezya ada öbeği içerisinde yer alan Tuvalu'da 1986-1990 yılları arasında genel vali olarak bulunmuştur. Leupena, 1978'de Toaripi Lauti'nin başbakanlığında meclis sözcülüğü görevini de yürütmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Feleti Teo</span>

Feleti Penitala Teo, Tuvalulu avukat ve siyasetçi. Teo, Okyanusya ülkesi Tuvalu'nun 14. Başbakanı olarak görev yapmaktadır. 2024 Tuvaluan genel seçimlerinde Tuvalu Parlamentosu'na seçildi. Bu sürecin öncesinde Batı ve Orta Pasifik Balıkçılık Komisyonu'nun (WCPFC) icra direktörüydü.