İçeriğe atla

Kamu diplomasisi

Kamu diplomasisi, bir ülke hükûmetinin başka bir ülkenin vatandaşlarını ve aydınlarını kendi politik ve ideolojik düşünceleri doğrultusunda etkilemeye çalışmasını anlatan bir süreçtir. Bu anlayışta hükûmetler kendi ulusal hedeflerine, çıkarlarına ve amaçlarına ulaşabilmek için doğru bilgileri yayarak yabancı bir kamuoyu oluşturmayı hedefler. Gifford Malone hükûmetlerin kendi toplumlarını ve politikalarını anlatabilmeleri için öncelikli olarak karşı ülkenin kültürünü, tarihini, psikolojisini ve dilini öğrenmek gerektiğini söylemiştir. Kamu diplomasisi kavramını ilk kullanan kişi 1965 yılında Tufts Üniversitesi'nde Fletcher School of Law and Diplomacy'nin Dekanı olan Edmund Gullion olmuştur. Kavram uluslararası ilişkilerin geleneksel diplomasi dışında kalan kısımları kapsamaktadır.[1][2]

Kavramın tarihi ve gelişimi

Madrid'de British Council ofisi

İlk kamu diplomasisi çalışmaları on yedinci yüzyıla kadar uzanmaktadır.[3] İlerleyen dönemlerde Fransa kültürü tanınmış ve Fransızca diplomasi dili haline gelmiştir. Fransa kültürünün tanınmasında Fransız Devrimi'nin de olumlu katkıları olmuştur. İlerleyen dönemlerde ise başta İtalya ve Almanya olmak üzere çeşitli ülkeler kendi kültürlerini tanıtabilmek adına kuruluşlar oluşturmuşlardır.[4] I. Dünya Savaşı'nın ardından da devletler propaganda amaçlı ofisler kurmuşlardır. Diplomatik emeller için bilgi kültürünü yaymada geç kalan Amerika Birleşik Devletleri ise 1917 yılında başkan Woodrow Wilson döneminde Kamu Bilgilendirme Komitesi (Public Information Committee) kurulmuştur.[5] Daha sonraları radyonun icadı ile iletişim ivme kazanmıştır ve II. Dünya Savaşı boyunca propaganda amaçlı radyo kullanımı artmıştır.[6]

Kamu diplomasisinin uluslararası alanda öncül hale gelmesinde Soğuk Savaş döneminin önemli katkıları olmuştur. Bu dönemde faşizm ile komünizm, liberal demokrasi ile de Marksizm arasında düşünce savaşları olmuş, devletlerin politikaları etkilenmiştir. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki kamu diplomasisi anlayışı komünizme karşı yürütülen çalışmalar sonucunda gelişmiştir. Bu dönemde müzikler, filmler ve diğer kültürel faaliyetlerle demir perde ülkelerine "Amerikan kültürü" empoze edilmiştir. Ayrıca Amerika'nın uluslararası alandaki görünümünü daha iyi bir konuma getirebilmek için 1953 yılında başkan Eisenhower tarafından "USIA" (Birleşik Devletler Bilgi Ajansı veya Enformasyon Ajansı) kurulmuş ve ve bu merkez soğuk savaşın bitimine kadar Amerikan kamu diplomasisinin merkezi haline gelmiştir.[7]

Gelişen teknolojiyle beraber bilgi çağına geçilmesi kamu diplomasisini kolaylaştırmış ve önemini artırmıştır. Bilgi aktarımının kolay hale gelmesi ile kendi kültür ve politikalarını daha iyi anlatan devletler kamu diplomasisi alanında öne çıkmaktadır. Çok uluslu ülkelerde yabancı düşmanlığının azalması için de kamu diplomasisi önemli bir hale gelmiştir.

Bangladeş'te British Council ofisi

Kamu diplomasisindeki metotların başında dış kamuoyunu dinlemek, analiz etmek ve atılacak adımları saptamak gelmektedir. Bu saptamalarda dış ülke vatandaşlarının tepkilerini, beklentilerini ve düşünce biçimlerini dikkate almak ve buna göre politika geliştirmek gerekir. Bu diplomasi anlayışında Dışişleri Bakanlıkları ve büyükelçilikler önemli görev üstlenmektedir. Bu amaca yönelik olarak da bazı ülkeler dillerini ve kültürlerini yayabilmek için ulusal ajanslar kurmaktadır. Ayrıca akademik değişim programları da bu anlayışla paraleldir.

Hükûmetler tarafından desteklenen ve finanse edilen ulusal ajanslara Fransız Enstitüsü ve Kültür Merkezleri ile British Council örnek gösterilebilir. Alliance Française ve Goethe Enstitüsü de kamu diplomasisi alanında çalışmalar yapmaktadır. Alliance Française 130, Goethe Enstitüsü ise 120 ülkede faaliyet göstermektedir.[8] Kamu diplomasisinde bu tarz ajans ve kuruluşlar dışında radyo ve yazılı-görsel medya da önemlidir. Bu tanıma yirmiye yakın dilde yayın yapan ve 45 milyon kişiye ulaşan Radio France Internationale örnek verilebilir. İngiliz kültürü ise 43 dilde yayın yapan BBC ile 150 milyon insana ulaşarak dünyaya tanıtılmaktadır. Türkiye'de ise TRT World bu tanıma girmektedir.[1][2]

Ülke tanıtımında kamu diplomasisi

Küresel nüfuz sahibi olmayan ve sadece yerel tanınırlığa sahip olan ülkeler ve kültürler için kamu diplomasisi önemli bir araçtır. Bu ülkeler kamu diplomasisi doğrultusunda çalışmalar yaparak tanınırlıklarını artırmayı ve diğer ülkelerle daha iyi ilişkilere sahip olmayı hedeflemektedir.[9] Büyük ülkeler her gelişmeleriyle dünyada haber olmaktayken küçük ülkeler ise sadece skandal veya olağanüstü durumlar yaşarken dünya medyasında yer almaktadır. Bu durum ülkelerin daha iyi tanıtılabilmesi için kamu diplomasisini zorunlu hale getirmektedir.[1][2]

USIA logosu

Genel olarak bakıldığında “Committee on Public Information”, “Office on War Information” ve "USIA" kuruluşları Amerikan kamu diplomasisinde etkili bir rol oynamıştır. ABD Soğuk Savaş sonrasında süper güç haline gelmiş, ekonomik ve askeri anlamda küresel güç sahibi olmuştur. Dünyanın en büyük ekonomisine sahiptir fakat bu oran Avrupa Birliği'nin toplamından küçüktür. ABD endüstri ve teknoloji üretiminde de lider durumdadır. Para birimi olan dolar ise dünyadaki geçerliliği oldukça yüksektir. Ayrıca en iyi 100 markanın 62'si Amerikan merkezlidir.[10] Tüm bu olanaklar kamu diplomasisi alanında olumlu katkılar sağlamaktadır. Kültür alanında ise USIA kuruluşu ön plandadır ve faaliyetlerinde "evrenselleşmiş Amerikan kültürü" faktörünü kullanmaktadır. Bu kuruluşun temel hedefleri arasında akademik ve kültürel gelişimin artırılması ile teknolojik iletişim araçlarını kullanarak Amerikan kamu diplomasisini yaymak vardır.[1][2] USIA tarafından gerçekleştirilen faaliyetlere örnek olarak 125 ülkeyi kapsayan Fulbright programı verilebilir. Kendi ülkesi dışında başka bir ülkede eğitim görmekte olan 1,6 milyon üniversite öğrencisinin % 28’i ABD’de eğitim görmektedir. Bu öğrencilerin ülkelerine döndüklerinde ABD hakkında olumlu görüş bildirmeleri kamu diplomasisinin nihai hedeflerinden birine ulaştığı anlamına gelmektedir. Amerikan kültürünün tanıtılması, politik mesajların verilmesi veya olumlu imaj göstermede Hollywood filmlerinin de katkısı vardır.

11 Eylül saldırıları sonrasında Amerika'nın kamu diplomasisi alanına bakışı tamamen değişmiştir. Bu saldırıların ardından Dışişleri Bakanlığı tarafından “Response to terrorism” ve “Gateway to 9/11 Resources” adlı iki internet sitesi açılmış ve çeşitli konularda makaleler, röportajlar ve haberler yayınlanmıştır. Bu saldırılar sonrasında yürütülen kamu diplomasisi anlayışında ölenlerin etnik kökenlerinin çeşitliliği üzerine duruldu ve terörizmin evrensel boyutu insanlara anlatılma gayreti gösterildi. Ayrıca ülkede yaşayan müslümanlar için “Islam in the US” ve “Muslim Life in America adlı internet siteleri de açıldı.[1][11][12][13]

Kamu diplomasisinde ABD'nin bilinen çalışmalarından birisi de Democracy Video Challenge adlı yarışmadır. Bu yarışmada demokrasiyi en iyi anlatan videolar işleme alınmakta ve kazanan kişi veya kişilere tüm masrafların ABD'nin karşılayacağı bir ülke gezisi hediye edilmektedir. Özgürlükler ve demokrasi ülkesi imajı için bu yarışma Amerikan kamu diplomasisinde önemli olmuştur[]

Dublin'de Goethe Enstitüsü merkezi

Birçok Avrupa ülkesi kültür, akademik ve turizm açısından ön plandadır. Dünya üzerinde yaygın olarak konuşulan dillerin çoğu Avrupa kökenlidir.[14] Bazu Avrupa ülkeleri kültürlerini yayabilmek için ulusal ajanslara sahiptirler. Uluslararası kültürel ilişkilerde en çok harcama yapan ülkeler sırasıyla Fransa, Kanada ve İngiltere'dir.[15] Avrupa Birliği Erasmus Programı sayesinde binlerce öğrenciye ülkelerinde eğitim vermektedir ve bu sayede ülke tanıtımlarına da katkı sağlanmaktadır. Avrupa Birliği kamu diplomasisi alanında barışçıl, çevreci ve insancıl yöntemler izlemeyi tercih etmektedir. Birliğin bütünü dünya genelinde oldukça büyük bir ekonomik pazara hakimdir. Ekonomik anlamda iyi durumda olan AB ülkelerinin markaları küresel değer taşımaktadır. Nokia, Ericsson, Unilever, Bayer ve BMW bu markalara örnek gösterilebilir.[1] Avrupa Birliği kimi kaynaklarda insan hakları, sendikalar ve sivil toplum kuruluşları açısından ABD'ye göre daha iyi konumdadır.[16][] Avrupa Birliği ülkelerinde popüler olan futbol bu ülkelere karşı olan yaklaşımları da etkilemektedir.

BBC logosu

Avrupa ülkelerine gelen turist sayısı Fransa, İtalya ve İspanya gibi ülkelerde fazladır.[17] Bu tarz ülkelerde kamu diplomasisi turizm için kaçınılmazdır. Daha önceleri birbirleriyle sorunlu olan Avrupa ülkeleri bu birlik altında beraber çalışmalar yapıp ortak politikalar belirlemeleri kamu diplomasisi açısından iyi bir imaj sağlamaktadır. Fakat çoğu ülke kamu diplomasisini bağımsız şekilde yürütmektedir. Bunun gerekçesi ise kamu diplomasisinin ulusal çıkarlara yönelik bir çaba olarak görülmesi durumudur.[1]

Japonya'da kamu diplomasisi anlayışının en az 100 yıllık bir tarihi vardır. 1904 yılında gerçekleşen Rus-Japon Savaşı'ndan önce Japonya hükûmeti Amerikan hükûmetinin ve halkının desteğini alabilmek ve savaşın finanse edilmesi ile daha fazla uzamaması adına kamu diplomasisi çalışmaları yürütmüştür.[18] II. Dünya Savaşı'ndan sonra hızla büyüyen Japonya ekonomisi de bu ülkeye olumlu bir imaj sağlamaktadır. Küresel anlamda tanımış markaları arasında Toyota, Honda ve Sony vardır. Batı kültürüyle yakınlığı olmayan Japonya buna ters olarak kendi kültürünü muhafaza etmiştir. Farklı Asya kültürü ile dikkat çekmek için kamu diplomasisi çalışmaları da yapmaktadır. Japon Dışişleri Bakanlığı Japon Vakfı ile birlikte çalışmalar yaparak ülke tanıtımında etkin rol izlemektedir. JET-Japon Exchange and Teaching Program” adlı yapılanma Japonya'da kamu diplomasisi başlığı altında akademik ve kültürel faaliyetler göstermektedir.

Japonya Afrika kıtasına yaptığı kalkınma yardımlarıyla da olumlu imaj sağlamaktadır. Japonya 2006 yılında ABD ve İngiltere'nin ardından 11.6 milyar dolar ile en çok kalkınma programı uygulayan ülke olmuştur.[19] Japonya'nın yumuşak güç anlayışı Çin ve Kore ile devam eden sorunlar yüzünden sekteye uğramaktadır bu sebepten Asya'daki kamu diplomasi anlayışı etkili bir konumda değildir.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h Akçadağ, Emine. "Dünya'da ve Türkiye'de Kamu Diplomasisi" (PDF). 2 Kasım 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2016. 
  2. ^ a b c d Yağmurlu, Aslı. "Halkla İlişkiler Yöntemi Olarak Kamu Diplomasisi" (PDF). Ankara Üniversitesi. 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016. 
  3. ^ WALLER, Micahael, The Public Diplomacy Reader. The Institute of World Politics Press, 2008, s.241. ISBN 9780615154657. 
  4. ^ Joseph NYE, op. cit., s. 101. 
  5. ^ "Executive Order 2594 - Creating Committee on Public Information April 13, 1917". presidency.ucsb.edu. 29 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2016. 
  6. ^ Emily ROSENBERG. Spreading the American Dream, New York, Hill&Wang, 1982. s. 209. ISBN 0809087987. 
  7. ^ "The United States Information Agency" (PDF). americansecurityproject.org. 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2016. 
  8. ^ SIROIS, Guillaume. “Cultural elements in public diplomacy: the challenges of globalization”, Canadian Cultural Observatory (2007 bas.). s. 5. 
  9. ^ "Erhard BUSEK, « Europe-What Path Will It Take ?", Stanford Institute for International Studies, 24 Nisan 2004". 
  10. ^ "Kamu Diplomasisi". Akademik Araştırma Enstitüsü. 4 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2016. 
  11. ^ "U.S. Public Diplomacy: Background and Current Issues" (PDF). fas.org. 13 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016. 
  12. ^ Amerikan kamu diplomasisi (Public Diplomacy of the United States) İngilizce Wikipedia maddesi.
  13. ^ "U.S. PUBLIC DIPLOMACY" (PDF). gao.gov. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016. 
  14. ^ "Most Spoken Langues". nationsonline.org. 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016. 
  15. ^ WYSZOMIRSKI, Margaret. Christopher BURGESS and Catherine PEILA, “International Cultural Relations; a multi-country comparison” (2003 bas.). s. 19. 
  16. ^ "A Compasion between US and EU Data Protecion Legislation for Law Enforcement" (PDF). europa.eu. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016. 
  17. ^ "En çok turist çeken ülkeler". Sabah. 4 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016. 
  18. ^ 25 Aralık 2009. "La diplomatie culturelle du Japon" (PDF). embjapan.ip. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016. []
  19. ^ "L'aide au développement consentie par les pays de l'OCDE affiche un recul de 5.1 % en 2006". oecd.org/fr. 14 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Diplomasi</span> yabancı bir ülkede ve uluslararası toplantılarda ülkesini temsil etme işi ve sanatı

Diplomasi, uluslararası siyasî ve hukukî iletişim demektir. Sorunların çözümü için karşılıklı anlaşma/antlaşma imzalanır. Devletlerin temsilcilerinin sözlü veya yazılı konuşma eylemlerini ifade eder. Diplomatlar dış temsilcilik ve diplomatik görevler yoluyla faaliyet gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Öğrenci değişim programı</span> öğrencilerin, eğitimlerinin bir kısmını yurt dışında yapmasına olanak tanıyan öğrenci alıp-verme eğitim prosedürü

Öğrenci değişim programı, okullar arasındaki uluslararası eğitim yardımlaşma anlaşması gereği isteyen öğrencilerin, eğitimlerinin bir kısmını yurt dışında yapmasına olanak tanıyan öğrenci alıp-verme eğitim prosedürüdür.

<span class="mw-page-title-main">Karen Hughes</span> Amerikalı diplomat

Karen Parfitt Hughes, Amerikan politikacı. ABD Başkanı George W. Bush'un ABD'nin Müslüman ülkelerde bozulan imajını düzeltmesi için görevlendirdiği ABD Dışişleri Bakanlığı'nın kamu diplomasisinden sorumlu büyükelçi seviyesindeki müsteşarı.

Halkla ilişkiler bir işletmenin, kurumun ya da örgütün bağlantı kurduğu ya da kurabileceği kimselerin anlayış, sempati ve desteğini elde etmek ve bunu devam ettirmek için yaptığı sürekli ve örgütlenmiş bir yönetim fonksiyonudur. Temelinde ikna, retorik, algı kavramları yatmaktadır. Kısa tanımıyla, kurumların kitlelerle iletişim kurmak amacıyla yürüttükleri, pro-aktif ve re-aktif olarak sürdürülebilen, kamu yararı esas alınarak devam ettirilen düzenli faaliyetlerdir. İngilizcedeki karşılığının "Public Relations" olması nedeniyle yaygın kullanımı "PR" olarak Türkçeye de yerleşmiştir. Public relations kısaltılarak PR şeklinde Türkçede kullanılmaya başlanınca bu PR'nin birleşik olarak ifadesi gerektiğinde de Piar ya da piyar şeklinde kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fulbright Programı</span> başarı temelli burs programı

Fulbright Programı, Amerika Birleşik Devletleri’nin en prestijli burs programıdır.

Mekik diplomasisi iki ihtilaflı taraf arasında çözüme ulaşabilmek için arabulucu ya da kolaylaştırıcı rolündeki üçüncü bir tarafın, klasik diplomasi kurallarına uymadan yaptığı ve her iki tarafta da seri görüşmelerle sonuca ulaşmaya çalıştığı diplomasi türü. Terim, üçüncü tarafın ihtilafa taraf ülkeler(in başkentleri) arasında mekik dokuması eyleminden alıntılandırılarak adlandırılmıştır.

Üç Dünya Teorisi, Soğuk Savaş döneminde Mao Zedong'un geliştirdiği uluslararası ilişkiler teorisidir. Bu teoriye göre; 1. dünya emperyalist ABD ile sosyal-emperyalist SSCB'den oluşur. 2. dünya da onların tahakkümündeki Avrupa ülkeleri, Kanada, Japonya, Avustralya gibi ülkelerden oluşur. 3. dünya ise Çin'in de dahil olduğu bağlantısız ülkelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Çin ilişkileri</span> Çin ile ABD arasındaki diplomatik ilişkiler

ABD-Çin ilişkileri, genelde Amerika-Çin ilişkileri, Çin-Amerika ilişkileri ya da Sino-Amerikan ilişkiler olarak da bilinir, Çin ile Amerika Birleşik Devletleri'nin sürdürdüğü uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Ping-pong diplomasisi</span> ABD ile Çin arasındaki gerilimi azaltma siyaseti

Ping-pong diplomasisi Amerika Birleşik Devletleri ile Çin arasında başlayan gerilimi azaltma siyaseti. Soğuk Savaş sonrasındaki yumuşama döneminde gerçekleşen bu yakınlaşma ile iki ülke arasındaki gerilim azalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans diplomasisi</span>

Bizans diplomasisi, Bizans İmparatorluğu'nun diğer devletler ile müzakere etmek ve dış politikasının hedeflerini yükseltmek için benimsediği ve kullandığı ilke, yöntem, mekanizma, ideal ve teknikleri anlatır. Dimitri Obolensky, Doğu Avrupa medeniyetlerinin korunmasının, Bizans'ın Avrupa ve Orta Doğu tarihine kalıcı katkılarından biri olan Bizans diplomasisinin beceri ve becerisine bağlı olduğunu iddia eder.

<span class="mw-page-title-main">Almanya-Amerika Birleşik Devletleri ilişkileri</span>

Almanya-Amerika Birleşik Devletleri, 1680'lerden beri süre gelen ticaret ve yatırımlar gibi ekonomik ilişkileri, demografi, göç ve kültürel ve entelektüel değişimleri de içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Twitter diplomasisi</span>

Twitter diplomasisi,, sosyal medya web sitesi Twitter'ın devlet başkanları, hükümetlerarası kuruluşların (IGO) liderleri, diplomatlar tarafından diplomatik sosyal yardım ve kamu diplomasisi yürütmek için kullanılmasıdır.

Facebook diplomasisi terimi, Ekim 2008'de, ABD Başkanı Barack Obama'nın seçim siyasi kampanyasının Facebook ve diğer sosyal ağ web sitelerinde yoğun bir şekilde bulunması ile ortaya çıktı. Facebook diplomasisi terimi, potansiyel 'yumuşak güç'ü tanımlamak için daha da tanıtıldı ve detaylandırıldı. Terörizme karşı koymak ve baskıcı hükûmetlere ve militan gruplara müdahale etmek için Facebook gibi İnternet sosyal ağ araçlarıyla oluşturulabilir.

<span class="mw-page-title-main">Japon felsefesi</span>

Japon felsefesi tarihsel olarak hem yerli Şinto hem de Budizm, Taoizm ve Konfüçyüsçülük gibi kıtasal dinlerin bir birleşimi olmuştur. Eskiden, Mitogaku ve Zen'de olduğu gibi, hem Çin felsefesinden hem de Hint felsefesinden büyük ölçüde etkilenen modern Japon felsefesinin çoğu, artık Batı felsefesinden de etkilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Panda diplomasisi</span>

Panda diplomasisi, Çin'in dev pandaları diplomasi aracı olarak diğer ülkelere gönderme uygulamasıdır. Pandalar, Çin'in ikili ilişkileri güçlendirmek istediği ülkelere gönderdiği diplomatik hediyelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kamu sosyolojisi</span>

Kamu sosyolojisi, akademik olmayan izleyicilerle etkileşim kurmak için sosyolojinin disiplin sınırlarını genişletmeyi vurgulayan daha geniş sosyoloji disiplininin bir alt alanıdır. Belki de en iyi, belirli bir bilimsel yöntem, teori veya bir dizi politik değerden ziyade bir sosyoloji tarzı olarak anlaşılması daha makul bir yoldur. Yirmi birinci yüzyıldan beri bu terim, 2004 Amerikan Sosyoloji Derneği (ASA) başkanlık konuşmasında kamu sosyolojisinin disipline edilmesi için ateşli bir çağrıda bulunan Berkeley sosyologu Michael Burawoy ile geniş çapta ilişkilendirilmiştir. Burawoy konuşmasında, halk sosyolojisini, öncelikle diğer akademik sosyologlara hitap etmekle ilgilenen bir sosyoloji biçimi olan "profesyonel sosyoloji" olarak adlandırdığı olguyla karşılaştırır.

<span class="mw-page-title-main">Gambot diplomasisi</span>

Gambot politikası, gambot diplomasisi veya filo gösterisi, deniz güçlerinin bir veya daha fazla savaş gemisi aracılığıyla kendi çıkarlarını savunmak için daha küçük güçlere yönelik eylemlerini tanımlamak için kullanılan terimdir. Özellikle 19. yüzyılın ikinci yarısından 20. yüzyılın ilk yıllarına kadar emperyalizmin en parlak dönemini yaşadığı Birinci Dünya Savaşı öncesinde güç yansıtmanın yaygın bir yoluydu. Ekonomik ve güç çıkarlarını savunmanın yanı sıra, gambot diplomasisi aynı zamanda borçları tahsil etmeye ve kendi vatandaşlarını korumaya da hizmet ediyordu - son argüman bazen sadece bir bahane olarak hizmet ediyordu; gambotların kullanımını meşrulaştırmayı amaçlıyordu. Düşmana gemilerin gösteri gücü ile zorla istekleri dikte ettirmeyi hedeflemektedir.

Bir ülkenin, başka ülkelerde yatırım yapmış olan özel girişimci vatandaşlarının çıkarlarını korumak ve geliştirmek amacıyla bu ülkelere karşı güç kullanmaya kadar varabilen baskı uygulamasıdır. Amerika Birleşik Devletleri'nin dolar diplomasisi, özellikle William Howard Taft'ın başkanlığı döneminde (1909-1913), askerî güç kullanımını veya tehdidini en aza indirmek ve bunun yerine yabancı ülkelere verilen kredileri garanti ederek ekonomik gücünü kullanmak yoluyla Latin Amerika ve Doğu Asya'daki hedeflerini ilerletmek için bir Amerikan dış politikası biçimiydi. Taft, 3 Aralık 1912'de Kongre'ye gönderdiği mesajda dolar diplomasisi politikasını özetledi:

Çek defteri diplomasisi ya da çek karnesi diplomasisi, ülkeler arasındaki ekonomik yardım ve yatırımları diplomatik menfaat sağlamak için açıkça kullanan bir dış politikayı tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Savunma diplomasisi</span>

Uluslararası ilişkilerde savunma diplomasisi diğer adıyla askeri diplomasi olarak da bilinir, askeri ve savunma kaynak ve kabiliyetlerinin barışçıl bir şekilde kullanılması yoluyla dış politika hedeflerinin takip edilmesi anlamına gelir.