İçeriğe atla

Kamboçya İç Savaşı

Kamboçya İç Savaşı
Soğuk Savaş

Kamboçya'daki bir köye giren Birleşik Devletler tankı
Tarih1967 - 1975
Bölge
Günümüz Kamboçya sınırları
Sonuç
Taraflar
Kamboçya (1967-1970)
Kmer Cumhuriyeti (1970-1975)
Amerika Birleşik Devletleri ABD
Güney Vietnam Güney Vietnam

Kuzey Vietnam Kuzey Vietnam

Viet Cong
Kamboçya Kızıl Kmerler ve Demokratik Kampuçya
Kamboçya Ulusal Birliği Kraliyet Hükümeti (1970-1975)
Kamboçya Ulusal Birleşik Cephesi
Çin Çin
Küba Küba
Komutanlar ve liderler
  • Kamboçya Norodom Sihanouk (1967-1970)
  • Lon Nol
  • Sisowath Sirik Matak
  • Pol Pot
  • Norodom Sihanouk (1970-1975)
  • Güçler

    • 30,000 (1968)[1]
    • 35.000 (1970)[2]
    • 50.000 (1974)[2]

    • 70,000 (1972)
    Kayıplar
    Siviller hariç her iki taraftan 310,000 ölü

    Kamboçya İç Savaşı (Kmerce: សង្គ្រាមស៊ីវិល កម្ពុជា), Komünist Kuzey Vietnam tarafından desteklenen Demokratik Kampuçya ve 1967-1970 arası monarşiye 1970-1975 arasında Kmer Cumhuriyeti arasında cereyan eden bir iç savaştı.

    Tarihi

    Mücadele Kızıl Kmerlerin kraliyet güçlerine saldırmasıyla başladı. Kuzey Vietnam'ın Vietnam Halk Kara Kuvvetleri Kızıl Kmerleri gerekçe gösterip Kamboçya iç işlerine müdahale etmeye başladı. Varlıkları ilk başta Kamboçya Kralı Norodom Sihanuk tarafından (Sovyetler Birliğinin tepkisini çekmemek amacıyla) hoş görüldü, ancak Çin ve Kuzey Vietnam'ın terörist Kızıl Kmerlere yaptığı yardımı hergeçen gün artırması ve Kızıl Kmerlerin ülke çapında büyük katliamlar yapması Sihanuk'u alarma geçirdi ve Sovyetler Birliğiyle bu konuyu konuşmak için Moskova'ya gitti. Sihanuk'un Kızıl Kmer terörünü bitirememesi, dış politikada korkak davranması ve dış unsurların Kamboçya iç işlerine müdahalesini hoş gördüğü için Lon Nol tarafından 1970'te tahttan indirildi ve Kmer Cumhuriyeti kuruldu. Pol Pot'un amacını bilen Lon Nol Kızıl Kmer terörünü bitirmek amacıyla Kuzey Vietnam ve Kızıl Kmerlerle çatışmaya girdi. Tüm komünist ülkeler tarafından desteklenen Pol Pot Cumhuriyet ordusunu yoruyordu. Kızıl Kmer terörünü tek başına durduramayacağını anlayan Lon Nol Amerika Birleşik Devletleri ve Güney Vietnam'dan yardım talep etti. Kuzey Vietnam Kmer Cumhuriyeti ordusuyla çatışmalarda ülkenin bazı bölgelerinde kontrolü sağladı. Kuzey Vietnam Kızıl Kmerlere büyük yardımlar yapmıştı, böylece küçük bir gerilla hareketi olan Kızıl Kmerleri güçlendirip Pol Pot'un yaptığı katliamların sorumlularından biri haline gelmişlerdir (bkz. Demokratik Kampuçya, Kızıl Kmer Ölüm Tarlaları)

    Ayrıca bakınız

    Kaynakça

    1. ^ "Global security – Cambodia Civil War". 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016. 
    2. ^ a b Spencer C. Tucker (2011). The Encyclopedia of the Vietnam War: A Political, Social, and Military History. ABC-CLIO. s. 376. ISBN 978-1-85109-960-3. 12 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2017. 

    İlgili Araştırma Makaleleri

    <span class="mw-page-title-main">Kamboçya</span> Güneydoğu Asyada bir ülke

    Kamboçya, resmî adıyla Kamboçya Krallığı, Güneydoğu Asya anakarasının güneyinde yer alan bir ülkedir. 181,035 km² alana yayılan ülke, kuzeybatıda Tayland, kuzeydoğuda Laos, doğuda Vietnam ve güneybatıda Tayland Körfezi ile çevrilidir.

    <span class="mw-page-title-main">Pol Pot</span> Kızıl Kmerler gerilla teşkilatının kurucusu, diktatör

    Pol Pot, asıl adı ile Saloth Sar, Kızıl Kmerler adlı komünist gerilla teşkilatının kurucusudur. İşçi sınıfına muhalif oldukları iddiasıyla eğitimli kesime yapılan katliamlarla ve tarım sosyalizmi üzerine kurulu bir devlet yaratmak istemesiyle bilinir. Pol Pot, Kamboçya'yı tek partili komünist bir devlete dönüştürdü ve ardından 1976 ilâ 1979 yıllarında Kamboçya'nın başbakanlığını yaptı.

    <span class="mw-page-title-main">Kızıl Kmerler</span> komünist silahlı örgüt

    Kızıl Kmerler, Kamboçya'da gerilla savaşıyla iktidarı ele geçirerek 1975-79 arasında ülkeyi yöneten kısmen Maocu, radikal devrimci hareket. Hareketin kurucusu ve önderi Pol Pot'tur. Pol Pot aynı zamanda Demokratik Kampuçyanın kurucularındandır ve Kızıl Kmerler Demokratik Kampuçyanın silahlı kuvvetleridir. 1967'de, Kamboçya Komünist Partisi'nin silahlı kolu olarak kurulduğu kabul edilir. Yaklaşık olarak 1,5 ila 2 milyon insanın ölümü ile sonuçlanan Kamboçya soykırımından sorumludurlar.

    <span class="mw-page-title-main">Norodom Sihanuk</span>

    Norodom Sihanuk, 1941-1955 ve 1993-2004 yılları arasında iki defa Kamboçya Kralı olarak tahtta kalmıştır. 7 Ekim 2004 yılında tahtı kendi isteğiyle oğlu Norodom Sihamoni'ye devretmiştir. Tahta ilk çıkışından itibaren ‘Baba-Kral’ olarak bilinmekteydi. Uzun kariyeri boyunca Kamboçya'yı çeşitli unvanlar ile yönetti, Kamboçya'nın hem Kralı hem de Başbakanı olarak görev yaptı. Sihanuk'un yaşamı boyunca Kamboçya, Fransız sömürge yönetimi, bağımsız krallık (1953–1970), cumhuriyet (1970–1975), Kızıl Kmer rejimi (1975–1979), komünist bir rejim (1979–1989), bir eyalet (1989–1993) ve yine krallık rejimlerini yaşamıştı.

    <span class="mw-page-title-main">Kampuçya Halk Cumhuriyeti</span> 1979 - 1993 yılları arasında var olan devlet

    Kampuçya Halk Cumhuriyeti (1979-1989), Kampuçya Devleti (1989-1993), Demokratik Kampuçya'nın yıkılışı ve Pol Pot hükûmetinin devrilişinden sonra Vietnam'ın desteğiyle kurulan, 1979 - 1989 yılları arasında var olan devlettir.

    <span class="mw-page-title-main">Kamboçya Soykırımı</span> Kamboçyada 1975 ve 1979 yılları arasında Pol Pot liderliğindeki Kızıl Kmerler tarafından gerçekleştirilmiş soykırım

    Kamboçya Soykırımı, Kampuçya Komünist Partisi Genel Sekreteri Pol Pot liderliğindeki Kızıl Kmerler tarafından Kamboçya vatandaşlarına sistematik olarak zulmedilmesi ve öldürülmesidir. Pol Pot, Kamboçya'yı radikal bir şekilde tamamen kendine yeterli tarımsal sosyalist bir topluma doğru itti. Bu, 1975'ten 1979'a kadar 1,5 ila 2 milyon insanın ölümüyle sonuçlandı ki bu rakam Kamboçya'nın 1975'teki nüfusunun neredeyse dörtte biri kadardı.

    <span class="mw-page-title-main">Kampuçya Ulusal Kurtuluş Birleşik Cephesi</span> Kızıl Kmerlere karşı mücadele vermiş örgüt

    Kampuçya Ulusal Kurtuluş Birleşik Cephesi, Kızıl Kmerler'e ve Pol Pot'a karşı mücadele vermiş örgüttür. 70 kadar Vietnam yanlısı ve Pol Pot'u yoketmeye and içmiş genç tarafından kurulmuştur. Fransız kaynaklarda FUNSK olarak geçer. 1978 yılında Vietnam-Kamboçya Savaşı sırasında kurulan örgüt, Vietnam safında savaşmıştır. Örgüt Kampuçya Halk Cumhuriyetini kurduktan kısa bir süre sonra yeniden meydana gelen açlıktan dolayı başka organizasyonlarla faaliyetlerini devam ettirmiştir.

    Kamboçya-Vietnam Savaşı, 1977 ile 1991 yılları arasında Pol Pot idaresindeki Kamboçya ile Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti arasında gerçekleşen savaştır. Savaşı Vietnam ile Vietnam yanlısı komünistler olan Kamboçya Ulusal Kurtuluş Birleşik Cephesi kazandı. Kamboçya'yı 13 günde tamamıyla ele geçiren Vietnam, ülkede gerçekleşen soykırımı sonlandırdı. Pol Pot liderliğindeki Kızıl Kmerler'in kurduğu Demokratik Kampuçya'yı yıkarak Kamboçya Halk Cumhuriyeti'ni kurdu. Bunun üzerine Kızıl Kmerler, Çin ve Amerika'dan aldığı destekle savaşı gerilla savaşına dönüştürerek çatışmaları 1991 yıllarına kadar devam ettirdi. Kızıl Kmerler'i destekleyen Çin ve Tayland, Kamboçya'yı işgal eden Vietnam ile sınır çatışmaları yaşadı.

    <span class="mw-page-title-main">Kamboçya Devrimci Ordusu</span>

    Kamboçya Devrimci Ordusu, Pol Pot liderliğindeki Demokratik Kampuçya'nın resmî silahlı kuvvetleri. Aynı zamanda Kamboçya Komünist Partisi'nin silahlı kanadıdır.

    <span class="mw-page-title-main">Kampuçya Halk Cumhuriyeti bayrağı</span>

    Kampuçya Halk Cumhuriyeti bayrağı, tarihi 1979-1989 yılları arasında Kampuçya Halk Cumhuriyeti tarafından kullanılan bayrak. Bayrak Kamboçya-Vietnam Savaşı sırasında kullanılmıştır.

    <span class="mw-page-title-main">Demokratik Kampuçya bayrağı</span>

    Demokratik Kampuçya bayrağı, tarihi 1976-1979 yılları arasında Pol Pot önderliğindeki Demokratik Kampuçya tarafından kullanılan bayrak. Bayrak Kızıl Kmerlerin de sembolik bayrağı sayılırdı.

    <span class="mw-page-title-main">Kamboçya devlet başkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

    Kamboçya devlet başkanı ya da Kamboçya kralı, Asya ülkesi Kamboçya'da 5. yüzyıldan itibaren ülkenin en üst makamında bulunan kişiye verilen unvandır.

    <span class="mw-page-title-main">Demokratik Kampuçya</span> geçmişteki komünist devlet

    Kampuçya, resmi olarak 5 Ocak 1976'dan itibaren Demokratik Kampuçya olarak da tanımlanan Demokratik Kampuçya (DK), 1975 ile 1979 arasında var olan tek partili Marksist-Leninist totaliter diktatörlük altında bir devletti. Kamboçya Komünist Partisi'nin (CPK) takipçilerine halk tarafından verilen isim olan Kızıl Kmerler tarafından kontrol edildi.

    <span class="mw-page-title-main">Kmer Cumhuriyeti</span>

    Kmer Cumhuriyeti, 9 Ekim 1970'te resmi olarak ilan edildi. Kmer Cumhuriyeti, General Lon Nol ve Prens Sisowath Sirik Matak tarafından yönetildi.

    <span class="mw-page-title-main">Kampuçya Ulusal Birleşik Cephesi</span> siyasi parti

    Kampuçya Ulusal Birleşik Cephesi, 1970 yılında görevden alınan Kamboçya Kralı Norodom Sihanouk ve Pol Pot tarafından Kmer Cumhuriyeti'ne karşı kurulan bir organizasyondu.

    <span class="mw-page-title-main">Lon Nol</span>

    Lon Nol Kamboçya Başbakanı olarak iki kez görev yapan Kamboçyalı bir politikacı ve generaldi. Milliyetçi ve muhafazakar olarak Norodom Sihanuk'a karşı 1970 askeri darbesine liderlik etti, monarşiyi kaldırdı ve Kmer Cumhuriyeti'ni kurdu. Anayasal olarak yarı başkanlıklı bir cumhuriyetti. Kamboçya İç Savaşı sırasında Khmer Ulusal Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıydı. Kızıl Kmerler Phnom Penh'i ele geçirdikten sonra Lon Nol, Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçtı, önce Hawaii gitti ardından Michigan'a son olarak Kalifornya'ya gitti ve ölümüne kadar orada kaldı.

    <span class="mw-page-title-main">Kampuçya Komünist Partisi</span> Kamboçyada bir komünist parti

    Kampuçya Komünist Partisi, Kamboçya'da 1951-1981 yılları arasında faaliyet göstermiş siyasi partidir.

    Khmer Issarak "gevşek yapılandırılmış" bir anti-Fransız ve anti-sömürge bağımsızlık hareketiydi. Ayrıca hareket “amorf” olarak etiketlendi. Issarak 1945'te kuruldu ve her biri kendi lideri olan birkaç gruptan oluşuyordu. Issarak çetelerinin çoğu, 1945'te İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesi ile 1953'te Kamboçya'nın bağımsızlığı arasında aktif olarak savaştı. Khmer Issarak'ın ilk hedefleri bağımsızlık kazanmak için Fransızlara karşı savaşmaktı. Daha sonra, Kamboçya hükümetini devirmek bazı Issarak gruplarının gündemi oldu. Üstelik, Issarak terimi başlangıçta komünist olmayanlara atıfta bulunuyordu, ancak 1950'lerin başında Việt Minh güdümlü gerillalar, diğer komünist olmayan güçleri birleştirmek adına kendilerine Issarak adını verdiler.

    Kamboçya-Sırbistan ilişkileri Kamboçya ve Sırbistan arasındaki ikili ilişkileri ifade eder. İlişkiler 1956 yılında kurulmuştur. Kamboçya'nın Belgrad'da bir büyükelçiliği bulunmaktadır. Sırbistan'ın Jakarta'da yerleşik olmayan bir büyükelçisi vardır.

    <span class="mw-page-title-main">KUBKH</span>

    Kampuçya Ulusal Birliği Kraliyet Hükümeti, Pekin ve Hong Kong merkezli, 1970 ile 1976 yılları arasında varlığını sürdüren ve 1975'ten itibaren kısa süreliğine ülkenin kontrolünü elinde bulunduran sürgündeki bir Kamboçya hükümetiydi.