İçeriğe atla

Kamışlı Olayı

Kamışlı Olayı
Kürt siyasi hareketi
Tarih Mart 2004 (20 yıl önce) (2004-03)
Yer Kamışlı, Suriye
Taraflar
Suriye'deki KürtlerSuriye Suriye hükûmeti
Suriye Kara Kuvvetleri
Öne çıkan kişiler
Beşşar Esad
Ölüler
* En az 52

Kamışlı Olayı, Kamışlı Ayaklanması[1] ya da Kamışlı Katliamı,[2] Suriye'de 2004 yılında gerçekleşen futbol maçı sırasında ortaya çıkan protesto gösterilerinin ardından 52 kişinin yaşamını yitirmesi ile sonuçlanan olay.

Olayın gelişimi

12 Mart 2004 tarihinde Suriye'nin Kamışlı (Kürtçe: Qamişlo) kentinde Fetva ile Cihad ismindeki futbol takımları karşı karşıya geldi. Maçın başlamasının ardından Kamışlı halkı, tribünlerde Baas rejiminin Kürtlere karşı oluşturulan baskı ve asimilasyon politikalarını sloganlarla protesto etti. Bu protestolar sırasında Araplar'ın, rejim lehinde sloganlar atmasıyla birlikte Kürtler ile Araplar arasında çatışmalar çıktı.[3] Bazı kaynaklar ise olayların başlamasına neden olan kıvılcımın Araplar'ın Saddam Hüseyin posteri açmasının ardından Kürtler'in Mesut Barzani yanlısı slogan atması olduğunu söylemektedir.[4]

Bu olayların ardından Kamışlı'da yaşayan onbinlerce Kürt sokaklara çıkarak "Özgür Kürdistan" sloganları atarak devlet araçlarını ve bazı özel araçları ateşe verdi. Rejim güçleri, rejimi protesto eden Kürtleri silahlar ve tanklarla bastırma yoluna gitti ve olaylar sonucunda çok sayıda kişi öldü.[5] Olayların ardından düzenlenen cenaze töreninde tabutlar Kürdistan bayrağına sarıldı. Cenazelerde Mesut Barzani yanlısı sloganlar atıldı ve Beşar Esad'ın resimleri yakıldı. Ardından olaylar daha da büyüyerek Resulayn, Haseke, Amuda, Afrin, Halep ve Şam'a kadar yayılmıştır. Haseke'de Araplar, Kürt dükkânlarını yağmaladı, Kürtler de Araplar'ın araçlarını ateşe verdiler. Amude de ise Kürtler bir karakolu taşladılar ve birçok devlet kurumuna saldırı düzenlediler.[6] Tüm bu olaylar sırasında 52 kişiyi öldü, çok sayıda insan yaralandı.

Bu olay, Suriyeli Kürtler'in ülke tarihindeki ilk isyan girişimi olarak nitelendirilmektedir.[7] Bazı kaynaklar, 8 Mart 2004'te imzalanan ve Irak savaşı sonrasında kuzeyde federal bir Kürt devleti kurulmasını onaylayan geçici anayasanın olayları tetiklediğini öne sürmektedir.[8]

Rojava Savaşı'nın ardından iktidara gelen Demokratik Birlik Partisi (PYD), olayların başladığı stadın adını "12 Mart Şehitleri Stadyumu" olarak değiştirdi.[9]

Kaynakça

  1. ^ 12 Mart 2014, Kamışlı 19 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 26 Temmuz 2013, Erişim tarihi: 26 Temmuz 2017.
  2. ^ Kamışlı katliamı Suriye Elçiliği önünde protesto edildi, Telgraf.co.uk, 29 Mart 2011, Erişim tarihi: 26 Temmuz 2016.
  3. ^ "Mustafa Dağ, Beşar Esad Dönemi Suriye Kürtleri 2000-2012". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2015. 
  4. ^ "Kürt-Arap Çatışması, Kanlı Kamışlo Olayları". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2015. 
  5. ^ "Qamişlo katliamı Kobanê'de kınandı". 8 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2015. 
  6. ^ "One Year After The March 2004 events" (PDF). 27 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2015. 
  7. ^ Gary C. Gambill, “The Kurdish Reawakening in Syria,” Middle East Intelligence Bulletin Vol 6 No 4 (5 Nisan 2004)
  8. ^ Özkaya, A. N. (2006). Suriye Kürtleri: Siyasi Etkisizlik ve Suriye Devleti’nin Politikaları. Uluslararası Hukuk ve Politika, (08), 90-116.
  9. ^ Katliam stadyumunun' adı 12 Mart Şehitleri olarak değiştirildi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Celal Talabani</span> 6. Irak cumhurbaşkanı

Celal Talabani, Iraklı Kürt siyasetçi. 2005-2014 yılları arası Irak cumhurbaşkanı olarak görev almıştır. Irak'ın ilk Arap olmayan cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hama Katliamı</span> Suriye hükûmetinin, Hamadaki ayaklanmayı bastırmak amacıyla gerçekleştirdiği katliam

Hama katliâmı, 2 Şubat 1982'de Suriye hükûmetinin Müslüman Kardeşler'in Hama şehrinde başlattığı ayaklanmayı bastırmak amacıyla saldırarak binlerce kişiyi öldürdüğü katliam. Uluslararası Af Örgütü'ne göre ölenlerin sayısı 10.000-25.000 arasında olmasına rağmen gerçek rakam bunun çok üstünde veya altında olabilir. Suriye hükûmeti ölenlerin sayısı hakkında resmî bir açıklama yapmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kamışlı</span> Suriyenin kuzey doğusunda, Hasiçi İlinin merkezi olan şehir

Kamışlı Suriye'nin kuzey doğusunda, Türkiye sınırında bulunan ve Haseke'nin merkezi olan şehir. Haseke'nin en büyük şehridir ve Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nin kontrolünde bulunmaktadır. 2004 verilerine göre nüfusu 232,258'dir.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Barzani</span> Kürt milliyetçi lider

Molla Mustafa Barzani, Kürt lider. Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin kurucusudur. 1946 yılından 1979'daki ölümüne kadar Kürdistan Demokrat Partisi'nin başkanı olarak siyaset yapmıştır. Bağımsız Kürt devleti görüşleriyle Kürt milliyetçiliğine önemli katkılar sunmuştur. Mesud Barzani ve İdris Barzani'nin babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mesud Barzani</span> Kürt siyasetçi ve KDP genel başkanı

Mesud Barzani, Kürt siyasetçi. 2005-2017 yılları arası Kürdistan Bölgesel Yönetimi başkanı olarak görev aldı. 1 Nisan-30 Nisan 2004 tarihleri arasında Irak Başbakanlığı görevinde bulunan Barzani, Kürdistan Demokratik Partisi'nin 1979 yılından beri başkanlık görevini sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Beşşar Esad</span> Suriye Arap Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı

Beşşaru Hafızı'l-Esed veya kısaca Beşşaru'l-Esed, Suriye devlet başkanı ve Suriye Baas Partisi'nin lideridir. İsminin Beşar Esad, Beşşar Esed gibi formları Türk basın-yayın araçlarıyla meşhur hâle getirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kürt milliyetçiliği</span> siyasal ideoloji

Kürt milliyetçiliği, Kürtlerde, halk olma bilincinin kültürel ve siyasal eyleme yönlendirilmesini ifade eden kavramdır. Kürtlerin çoğunluk olduğu toprakları Kürdistan olarak tanımlayan ve bağımsız bir Kürt devleti kurulmasını savunan siyasi hareket olmakla birlikte, Kürtlerin yaşadıkları topraklarda diğer etnik gruplar ile eşit haklara sahip olmasını, Kürtçenin resmî dil ve eğitim dili olmasını savunan siyasi görüştür.

2011-2013 Dera ili çatışmaları, Arap Baharı'nın bir parçası olan ve 15 Mart 2011'de başlayıp hala sürmekte olan Suriye İç Savaşı'nın, İkinci Aşama olarak adlandırılan evresinde, 13 Ekim 2011'de başlayıp, yaklaşık 6 ay sürerek, Birleşmiş Milletler'in katkılarıyla, ülke genelinde, sonradan ihlal edilecek bir ateşkes ilan edildiği, 14 Nisan 2012 tarihine kadar Dera İli'nde sürmüş olan çatışmalara verilen addır ve Suriye Ayaklanması'nın önemli bir parçasıdır. Ülkede ayaklanmanın başladığı yer, bölgedeki Dera kenti olduğu için, stratejik bir öneme de sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Kürdistanı çatışmaları</span> Kuzey Suriyede askeri ve siyasi çatışma

Rojava Savaşı ya da Suriye Kürdistanı Çatışmaları, Suriye'nin kuzeyindeki taraflar arasındaki çatışmaları kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Kürt Ulusal Konseyi</span> Suriyede etkin olan siyasî parti

Suriye Kürt Ulusal Konseyi, Suriye'de etkin olan ve devlet başkanı Beşşar Esad'e karşı duran 11 muhalif Kürt parti ve grup tarafından kurulan bir oluşumdur. Askerî kanadi Peşmerge Roj'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kürt Yüksek Komitesi</span>

Kürt Yüksek Komitesi ya da Batı Kürdistan Üst Kurulu 25 Temmuz 2012 tarihinde Kamışlı'da Suriye Kürt Ulusal Meclisi (ENKS) ve Batı Kürdistan Halk Meclisi (MGRK)'nın beşer üyesinin bir araya gelmesiyle oluşturuldu. PYD ve ENKS arasında çıkan anlaşmazlıklar yüzünden işlevini kaybederek dağılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Salih Müslim</span>

Salih Müslim Muhammed,, Kürt siyasetçi ve mühendis. PYD'nin eş başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Kürdistanı</span> Suriyenin kuzeydoğusunda yer alan özerk bölge

Suriye Kürdistanı, Batı Kürdistan veya Rojava, Suriye'nin kuzeyinde ve doğu kesiminde çoğunlukla Kürtler olmak üzere Arap, Çerkes, Süryani ve Türkmenlerin yaşadığı bölge. Orta Doğu coğrafyasında Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı Kürdistan'ın, Suriye sınırları içinde kalan kısmını tanımlar. PYD tarafından bölgede Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ilan edilmiş; fakat Suriye hükûmeti veya diğer ülkeler tarafından tanınmamıştır.

Kürt siyasi hareketi ya da Kürt özgürlük hareketi, Türkiye, Irak, Suriye ve İran topraklarında, Kürdistan olarak anılan jeokültürel bölgede yaşayan Kürtlerin anadilde eğitim, self determinasyon, özerklik ya da bağımsız devlet gibi politik taleplerini gerçekleştirmek için mücadele veren hareketin genel adı olarak kullanılır. Bu talepler yasal zeminde demokratik olarak tartışıldığı gibi silahlı olarak Marksist-Leninist çizgide gerçekleştirilmeye de çalışılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Kürdistan Bölgesel Yönetimi ilişkileri</span> Kürt ve Yahudi ilişkileri

Kürdistan Bölgesel Yönetimi-İsrail ilişkileri, Kürt ve Yahudi halkları arasındaki ilişkilerin tarihsel arka planını ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile İsrail arasındaki mevcut siyasi ve ekonomik ilişkileri kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Kürtleri</span> Etnik grup

Suriye Kürtleri, Suriye'de doğmuş veya ikamet eden Kürtlerdir. Kürtler, Uluslararası Azınlık Hakları Grubu, CIA The World Factbook ve hükûmet yanlısı kaynaklara göre ülke nüfusunun %10 ila %15'ini oluşturan Suriye'deki en büyük etnik azınlıktır. Suriye Kürtleri, hükûmet tarafından rutin bir ayrımcılığa ve zorbalığa maruz kaldılar.

Kamışlı çatışmaları, Asayiş Güçleri ile Suriye Silahlı Kuvvetleri arasında 8 Eylül 2018 tarihinde gerçekleşen silahlı çatışmalardır. Çatışmalarda 7 Asayiş üyesi, 13 Suriye ordusu mensubu olmak üzere toplam 20 kişi öldü.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi</span> Suriyede de facto özerk bölge

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi (KDSÖY) Suriye'nin kuzeydoğu kesimindeki Suriye Kürdistanı'nda Arap, Çerkes, Kürt, Süryani ve Türkmenlerin yaşadığı, Ekim 2019 itibarıyla de facto özerk olan yönetim alanı. PYD tarafından bölgede önce özerk kantonlar, sonrasında federasyon ilan edilmiş; fakat hiçbiri Suriye hükûmeti veya diğer ülkeler tarafından tanınmamıştır. İsviçre'de ve birçok Avrupa ülkesinde temsilcilikleri vardır.

Suriye İç Savaşı'na Türkiye'nin müdahalesi veya Suriye İç Savaşında Türkiye, 2011 yılından bu yana devam eden Suriye İç Savaşına kara bağlantısı olmamasına karşın müdahale eden Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya ile birlikte güneyde en uzun kara sınırına sahip Türkiye'nin sınırları içerisinde iç savaş ile direkt bağlantılı olarak olayların meydana gelmesi ve bölgesel huzurun bozulması ile buna gerekçe olarak Türk Silahlı Kuvvetleri'nin doğrudan müdahalesi ile devam eden bir dizi askerî kara ve hava harekâtı anlamına gelmektedir. NATO'nun bir üyesi olarak Türkiye sınırlarını koruma hakkına doğrudan sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Irak Cumhuriyeti (1958-1968)</span> Irak tarihinin dönemi

Irak Cumhuriyeti, halk arasında Birinci Irak Cumhuriyeti olarak da bilinen, 1958'de Cumhurbaşkanı Muhammed Necib er-Rubai ve Başbakan Abdülkerim Kasım'ın yönetimi altında kurulan bir devletti. Rubai ve Kasım ilk olarak Irak Krallığı'nın Haşimi monarşisinin devrildiği 14 Temmuz Devrimi ile iktidara geldi. Sonuç olarak, Krallık ve Arap Federasyonu feshedildi ve Irak Cumhuriyeti kuruldu. Dönem, 1968'de Baasçıların iktidara gelmesiyle sona erdi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.