İçeriğe atla

Kalsiyum oksalat

Taşın amorf orta kısmından çıkan tetragonal Weddellit kristallerini (kalsiyum oksalat dihidrat) gösteren böbrek taşının yüzeyinin taranan elektron mikrografı (resmin yatay uzunluğu, figürlü orijinalin 0,5 mm'sini temsil eder)
Oksalat ligandının bağlanabilirliğini vurgulayan CaC 2 O 4 · 2H 2 O kafes kısmı.[1] (Karbon: siyah; Oksijen: kırmızı; Kalsiyum: yeşil)

Kalsiyum oksalat veya kireç oksalat, oksalatın kalsiyum tuzudur. Tüm formlar renksiz veya beyazdır. Monohidrat şekli, bitkilerde rafitler olarak bilinen zarf şeklindeki kristalleri oluşturur. Mineral whewellit adıyla doğada bulunur. Daha nadir bulunan dihidrat (mineral: weddellit) ve trihidrat (mineral: kaoksit) formları da vardır. Kalsiyum oksalatlar, insan böbrek taşlarının önemli bir bileşenidir. Bira fabrikalarında kullanılan kaplarda oluşan bir ölçek olan bira taşında da kalsiyum oksalat bulunur.

Oluşum

1000'den fazla bitki türünün kalsiyum oksalat biriktirdiği yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur.[2] Kalsiyum oksalat birikimi, bitkideki kalsiyumun (Ca2 +) detoksifikasyonu ile bağlantılıdır.[3]

Zehirli bir bitki olan Dieffenbachia, bu maddeyi içerir ve yutulduğunda konuşmayı engelleyebilir ve boğulmalara yol açabilir. Kuzukulağı, ravent (yapraklarda büyük miktarlarda), tarçın, zerdeçal ve Oxalis, Araceae, Arum italicum, taro, kivi, çay yaprakları, agavlar, Virginia sarmaşığı (Parthenocissus quinquefolia) ve Alocasia türlerinde de bulunur. Ispanakta da değişen miktarlarda bulunmaktadır. Philodendron cinsi bitkiler, bitkinin bazı kısımlarının tüketilmesi suretiyle rahatsız edici semptomlara neden olabilmeye yetecek kadar kalsiyum oksalat içerir. Çözünmeyen kalsiyum oksalat kristalleri bitki saplarında, köklerinde ve yapraklarında bulunur ve idioblastlarda üretilir.

Kalsiyum oksalat, "beerstone" ismiyle, fıçı ve bira yapımında kullanılan diğer kaplar içinde birikme eğilimindedir. Bira içerisinde kahverengi çökelek meydana getirir. Bir temizleme işlemiyle alınmazsa, mikroorganizmaları barındırabilecek sağlıksız bir yüzey meydana getirecektir.[4] Beerstone, kalsiyum ve magnezyum tuzlarından ve demleme işleminden kalan çeşitli organik bileşiklerden oluşur; bir parti biranın tadını olumsuz etkileyebilecek ve hatta bozabilecek istenmeyen mikroorganizmaların büyümesine yol açar.

İdrardaki kalsiyum oksalat kristalleri insanda bulunan böbrek taşlarının en yaygın bileşenleridir ve kalsiyum oksalat kristallerinin oluşumu da etilen glikol zehirlenmesinin toksik etkilerinden biridir.

Kimyasal özellikler

Kalsiyum oksalat, kalsiyum iyonları ve oksalik asidin eşleniği olan bazı oksalat anyonlarının bir kombinasyonundan oluşmaktadır. Kalsiyum oksalatın sulu çözeltileri, oksalat iyonunun bazikliğinden dolayı, hafif baziktir. Çözünürlüğünün daha yüksek olması nedeniyle sodyum oksalattan daha zayıf bir bazdır.

Tıbbi önemi

Kalsiyum oksalat yutulduğunda geçtiği yerlerde yaralar oluşmasına ve uyuşmalara neden olabilir ve hatta ölümcül olabilir.

Morfoloji ve tanı

Monohidrat ve dihidrat oksalatlar, ilgili kristallerin şekli ile ayırt edilebilir.

  • Kalsiyum oksalat dihidrat kristalleri oktahedraldir . Bir idrar tortusundaki kristallerin büyük bir kısmı, herhangi bir pH'ta büyüyebilecekleri ve normal idrarda doğal olarak oluşabilecekleri için bu tür bir morfolojiye sahiptirler.
  • Kalsiyum oksalat monohidrat kristalleri şekil olarak değişkendirler ve halter, iğ, oval veya kazık çit gibi şekillerde olabilirler. Sonuncusu en çok etilen glikol zehirlenmesi nedeniyle görülen kristal şeklidir.[5]
  • İdrarda kalsiyum oksalat kristallerini gösteren idrar mikroskobu. Oktahedral kristal morfolojisi açıkça görülebilir.
    İdrarda kalsiyum oksalat kristallerini gösteren idrar mikroskobu. Oktahedral kristal morfolojisi açıkça görülebilir.
  • Bir kalsiyum oksalat monohidrat kristali (dambıl şekilli) ve bir kalsiyum oksalat dihidrat kristali (zarf şekilli) ile birkaç eritrosit gösteren idrar mikroskopisi.
    Bir kalsiyum oksalat monohidrat kristali (dambıl şekilli) ve bir kalsiyum oksalat dihidrat kristali (zarf şekilli) ile birkaç eritrosit gösteren idrar mikroskopisi.
  • Birkaç kalsiyum oksalat monohidrat kristali (dambıl şekilli, bazıları kümelenmiş) ve bir kalsiyum oksalat dihidrat kristali (zarf şekilli) ile birkaç eritrosit gösteren idrar mikroskopisi.
    Birkaç kalsiyum oksalat monohidrat kristali (dambıl şekilli, bazıları kümelenmiş) ve bir kalsiyum oksalat dihidrat kristali (zarf şekilli) ile birkaç eritrosit gösteren idrar mikroskopisi.
  • Birkaç kalsiyum oksalat kristali gösteren idrar tortusu. 40X
    Birkaç kalsiyum oksalat kristali gösteren idrar tortusu. 40X

Böbrek taşı

Böbrek taşlarının yaklaşık% 80'i kısmen veya tamamen kalsiyum oksalat tipindedir. İdrar sürekli olarak kalsiyum ve oksalat ile doyurulduğunda oluşurlar. İdrardaki oksalatın bir kısmı vücut tarafından üretilir. Diyette kalsiyum ve oksalat rol oynar, ancak kalsiyum oksalat taşlarının oluşumunu etkileyen tek faktör değildir. Diyetle alınan oksalat, birçok sebze, meyve ve kuruyemişte bulunan organik bir iyondur. Kemikte bulunan kalsiyum da böbrek taşı oluşumunda rol oynayabilir.

Endüstriyel uygulamalar

Seramik sırların üretiminde kalsiyum oksalat kullanılmaktadır.[6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ S. Deganello (1981). "The Structure of Whewellite, CaC2O4.H2O, at 328 K". Acta Crystallogr. B. 37 (4): 826-829. doi:10.1107/S056774088100441X. 
  2. ^ Francesci (2005). "Calcium oxalate in plants: formation and function". Annu Rev Plant Biol. 56 (56): 41-71. doi:10.1146/annurev.arplant.56.032604.144106. 
  3. ^ Martin (2012). "Fungi, bacteria and soil pH: the oxalate–carbonate pathway as a model for metabolic interaction". Environmental Microbiology. 14 (11): 2960-2970. doi:10.1111/j.1462-2920.2012.02862.x. PMID 22928486. []
  4. ^ "What is beerstone (and how to remove it)". 27 Mayıs 2018. 28 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2018. 
  5. ^ "Urine Crystals". ahdc.vet.cornell.edu/. Cornell University. 26 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2014. 
  6. ^ "Calcium Oxalate Data Sheet". Hummel Croton Inc. 12 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karayemiş</span>

Karayemiş (Prunus laurocerasus), gülgiller (Rosaceae) familyasından küçük beyaz renkli çiçekler açan, daha çok rutubetli ve gölgeli yerlerde yetişen 5–15 m boyunda, yaprak dökmeyen bir ağaç türü. Türkiye'de çeşitli yöresel adlarla bilinmektedir. Yaygın olarak "Karayemiş" adıyla bilinen bitki, "Gürcü kirazı", "Laz kirazı", "Laz üzümü", "Laz yemişi", "Tanal", "Tçkoo" adlarıyla da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mineral</span> inorganik kristalleşmiş katı madde

Mineral, doğal şekilde oluşan, homojen, belirli kimyasal bileşime sahip inorganik kristalleşmiş katı bir maddedir. Buna göre minerallerin özellikleri şöyledir; doğal olarak oluşur, herhangi bir parçası bütününün özelliklerini taşır, belirli bir kimyasal formülü vardır, katı hâlde olup nadiren sıvıdır ve inorganiktir.

<span class="mw-page-title-main">Karbon</span> sembolü C ve atom numarası 6 olan kimyasal element; bilinen tüm yaşamın ortak unsuru

Karbon, doğada yaygın bulunan ametal kimyasal elementtir. Evrende bolluk bakımından altıncı sırada yer alan karbon, kızgın yıldızlarda hidrojenin termonükleer yanmasında temel rol oynar. Dünyada hem doğal halde, hem de başka elementlerle bileşik halinde bulunan karbon, ağırlık olarak Dünya'nın yerkabuğunun yaklaşık %0,2'sini oluşturur. En arı (katışıksız) biçimleri elmas ve grafittir; daha düşük arılık derecelerinde maden kömürünün, kok kömürünün ve odun kömürünün bileşeni olarak bulunur. Atmosferin yaklaşık % 0,05'ini oluşturan ve bütün doğal sularda erimiş olarak bulunan karbon dioksit, kireç taşı ve mermer gibi karbonat mineralleri, kömürün, petrolün ve doğalgazın başlıca yapıtaşları olan hidrokarbonlar, en bol bulunan bileşikleridir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum</span> atom numarası 11 olan kimyasal element

Sodyum, periyodik cetvelde Na simgesi ile gösterilen ve atom numarası 11 olan element. Sodyum yumuşak ve kaygan bir metal olup alkali metaller grubuna aittir. Doğal bileşiklerin içinde bol miktarda bulunur. Yüksek oranda reaktiftir, sarı bir alevle yanar, su ile şiddetli reaksiyon verir ve havada hızla oksitlenir. Dolayısıyla, vazelin, gazyağı gibi hava ve su ile temasını kesecek bir ortamda saklanması gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Fermantasyon</span> kimyasal çürüme

Fermantasyon, hücre içinde oksijen yokluğunda meydana gelen metabolik bir faaliyet olarak ‘NAD+'yi yeniden oluşturmak için glikozun glikoliz yoluyla kısmi oksidasyonunu takip eden metabolik adımlar’ şeklinde tanımlanmaktadır. Fermantasyon anaerobik şartlarda, yani oksidatif fosforilasyon olamadığı durumlarda, glikoliz yoluyla ATP üretimini sağlayan önemli bir biyokimyasal süreçtir. Biyokimyanın fermantasyonla ilgilenen dalı zimolojidir.

<span class="mw-page-title-main">Zehirlenme</span> Kimyasal bir maddenin canlı üzerindeki patolojik etkisidir

Zehirlenme, kimyasal bir maddenin canlı organizma üzerindeki patolojik etkisidir. Görece küçük miktarlarda kimyasal ya da biyokimyasal etki gösteren zehir, süresi ve ağırlığı değişebilen bir hastalık haline ya da ölüme yol açar. Adli tıp uzmanları, zehirlenme olgularını 3 orijine ayırarak inceler:

  1. Kaza
  2. İntihar
  3. Cinayet
<span class="mw-page-title-main">Gut</span>

Gut veya damla hastalığı,, ayırt edici özelliği tekrarlayan akut enflamatuvar artrit—kırmızı renkli, hassas, sıcak, eklem şişliği— olan bir tıbbi durumdur. En sık etkilenen bölge, ayak başparmağının tabanındaki tarak kemiği-parmak kemiği eklemidir. Bununla birlikte kireçlenme, böbrek taşı veya ürat nefropati şeklinde de var olabilir. Gutun sebebi kanda ürik asit düzeylerinin yükselmesidir. Ürik asit kristalleşir ve kristaller eklemlerde, tendonlarda ve çevre dokularda birikir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum karbonat</span> inorganik bileşik

Sodyum karbonat, (çamaşır sodası, kristal soda ve soda külü olarak da bilinir) Na2CO3 formülüne sahip değişik hidratları olan bir inorganik bileşiktir. Bütün formları beyaz, suda çözünür tuzlardır. Tüm formları güçlü bir alkali tada sahiptir ve suda orta derecede alkali çözeltiler verir. Tarihsel olarak sodyum bakımından zengin göl sularından veya sodyum bakımından zengin topraklarda yetişen bitkilerin küllerinden çıkarıldı. Bu sodyum açısından zengin bitkilerin külleri, potas üretmek için kullanılan odun küllerinden belirgin şekilde farklı olduğundan, "soda külü" olarak anıldı. Günümüzde ise, Solvay işlemi ile sodyum klorür ve kireç taşından büyük miktarlarda üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Magnezyum</span> atom numarası 12 olan kimyasal element

Magnezyum (Mg), gümüş beyazlığında bir metaldir ve genellikle alaşım maddesi olarak, yani başka metallerle karıştırılarak kullanılır. Kimyasal simgesi Mg, atom numarası 12; atom ağırlığı 24,312 olan bu element en hafif metallerden biridir ve bu özelliğiyle önem kazanmıştır. Toz halindeki magnezyum kolayca tutuşur ve parlak bir alevle yanar. Bu özelliği nedeniyle, elektrikli fotoğraf makinesi flaşları çıkmadan önce, magnezyum yakılarak flaşlı fotoğraflar çekilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Böbrek taşı</span> böbreklerde biriken sert madensel maddeler

Tıpta nephrolithiasis' veya urolithiasis olarak da bilinen böbrek taşı hastalığı, idrar yolunda katı madde parçası oluşması durumudur.

<span class="mw-page-title-main">Fosil</span> Geçmiş bir jeolojik çağa ait organizmaların korunmuş kalıntıları veya izleri

Fosil veya taşıl, yer kabuğunun en üst bölümünü oluşturan tortul kayaçların çoğunda, bazen iyi korunmuş, bazen de erozyon ve sedimantasyon sırasında tahrip olmuş, ölü organizma kalıntılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Alçı taşı</span>

Alçı taşı, kalsiyum sülfat dihidrattan oluşan yumuşak bir sülfat mineralidir ve kimyasal formül CaSO4 · 2H2O'dur. Alçıtaşı ayrıca selenitin yarı saydam kristalleri olarak kristalleşir. Aynı zamanda bir evaporit minerali ve anhidritin hidrasyon ürünü olarak oluşur. İçinde su bulunan kalsiyum sülfat minerali, tek veya ikiz sütunlar hâlinde billûrlanır. Alçı billurlarına kil ve marn içinde veya tuzlu ve alçılı dağların boşluklarında rastlanır.

Majistral ilaç, eczanelerde hazır bulunmayan fakat doktor tarafından reçeteye yazılmış formüle göre eczanelerde eczacılar tarafından hazırlanan ilaçlara verilen isimdir. Günümüzde pek çok ilacın müstahzar formları eczanelerde bulunduklarından giderek yapımı azalmıştır. Majistral ilaçların haricen kullanılanları kırmızı, dahilen kullanılanları beyaz etiketle etiketlenir. Etikette: içerik, kullanım şekli, son kullanma tarihi gibi bilgilere yer verilmelidir.

<span class="mw-page-title-main">Çerimoya</span>

Çerimoya, Annona cherimola bitkisinin meyvesidir. Temelde Annonia ve roolinia diye iki ayrı çeşidi bulunmaktadır. Annona çeşidi en tanınan bilinen çeşidirdir.Asimina, Duguetia, Fusaea ve Porcelia ise bu meyvenin en çok bilinen türlerindendir.Meyvenin Annona türünün yaprakları 2–5 cm uzunluğundadır, buna karşın 7–15 cm uzunluğunda 6–10 cm genişliğinde yapraklara sahip türleride vardır. Genellikle küçük bodur ağaçlarda yetiştirilmektedir. Yaprakları ovaldir.Ağaç aşağı yukarı 7 metre boya sahip olup ufak gruplar halinde 6 yapraklı 2,3cmlik sarı,kahvrengi tabanı mor benekli çiçekleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yelken çiçeği</span>

Yelken çiçeği, Spathiphyllum cinsi ev bitkilerine verilen genel ad. Spathiphyllum, Araceae familyasından Amerika kıtasının tropikal bölgelerine ve güneydoğu Asya ‘ya özgü yaklaşık 47 monokotiledonous çiçekli bitki türünün bir cinsidir. Bazı Spathiphyllum türleri genellikle spath veya barış zambakları olarak bilinir.

Rumex ponticus, E. H. L. Krause tarafından tanımlanmış, kuzukulağıgiller familyasından bir bitki türüdür. 1800 ila 3000 metre arasındaki yamaç ve çayırlıklarda yaşamaktadır. Rumex ponticus, genellikle "Pontic Rumex" veya "Kafkas Enginarı" olarak da bilinen çok yıllık bir bitki türüdür. Rumex cinsinin yaklaşık 200 türü vardır.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum klorür</span> NaCl formülüne sahip kimyasal bileşik

Sodyum klorür, yaygın olarak 'tuz' ismiyle bilinen kimyasal formülü NaCl; 1/1 oranında sodyum ve klorür iyonları olan iyonik bileşik. Molar kütleleri sırasıyla 22.99 ve 35.45 g/moldur. 100 g NaCl, 39.34 g Na ve 60.66 g Cl içerir. Sodyum klorür, deniz suyunun tuzluluğundan ve birçok çok hücreli organizmanın hücre dışı sıvısından en çok sorumlu olan tuzdur. Yenilebilir sofra tuzu biçiminde yaygın olarak bir çeşni ve gıda koruyucusu olarak kullanılır. Birçok endüstriyel proseste büyük miktarlarda sodyum klorür kullanılır ve daha ileri kimyasal sentezler için hammadde olarak kullanılan sodyum ve klor bileşiklerinin ana kaynağıdır. Sodyum klorürün ikinci bir ana uygulaması donma sıcaklığı altındaki havalarda yolların buzunun çözülmesidir.

Evcil hayvanların karşılaştığı bazı yaygın toksin kaynakları arasında bazı bitkiler, insan ilaçları ve kozmetikler, temizlik ürünleri ve hatta bazı yiyecekler yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Magnezyum klorür</span> İnorganik tuz: MgCl2 ve hidratları

Magnezyum klorür, MgCl
2 formülüne sahip kimyasal bileşiğin adıdır. Susuz şekline ek olarak, MgCl
2 çeşitli hidratlar MgCl
2·nH
2O şeklinde olur. Bu tuzlar, suda oldukça çözünür olan tipik iyonik halojenürlerdir. Magnezyum klorür tuzlu su veya deniz suyundan ekstrakte edilebilir. Kuzey Amerikada, magnezyum klorür esas olarak Büyük Tuz Gölü tuzlu suyundan üretilir. Ürdün Vadisi'ndeki Lut Gölü'nden benzer bir işlemle çıkarılır. Mineral bişofit olarak magnezyum klorür de eski deniz yataklarından, örneğin kuzeybatı Avrupa'daki Zechstein deniz yatağından çıkarılır. Bu, ilk okyanustaki yüksek magnezyum klorür içeriği ile açıklanabilir. Bazı magnezyum klorür deniz suyunun buharlaşmasından yapılır. Susuz magnezyum klorür, büyük ölçekte üretilen magnezyum metalinin başlıca öncüsüdür. Hidratlı magnezyum klorür en kolay bulunabilen formdur.

<span class="mw-page-title-main">Biyolojide kalsiyum</span>

Kalsiyum iyonları (Ca2+) organizmaların hücre fizyolojisi ve biyokimya’sına katkıda yapar. İkinci haberci olarak görev yaptıkları sinyal iletim yollarında, nöronlardan nörotransmitter salınımında, tüm kas hücre tiplerinin kasılmasında ve döllenme’de önemli rol oynar. Pek çok enzim, Koagülasyon faktör'lerinin birçoğu dahil olmak üzere, kofaktör olarak kalsiyum iyonlarına gerek duyar. Hücre dışı kalsiyum aynı zamanda uyarılabilir hücre zarları arasındaki potansiyel farkının korunması ve ayrıca uygun kemik oluşumu için de önemlidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.