Kalsiyum fosfat, ortofosfatlar (PO43-), metafosfatlar veya pirofosfatlar (P2O74-) ve özellikle hidrojen veya hidroksit iyonlar ile beraber kalsiyum iyonları içeren bir mineral ailesine verilen isimdir. Kemiğin yüzde yetmişi bir kalsiyum fosfat minerali olan hidroksiapaptitten oluşur. Diş minesi de büyük oranda kalsiyum fosfattır.
Kalsiyum bileşikleri | |
|---|---|
CaB6 • CaBr2 • CaC2 • Ca(CN)2 • CaCO3 • CaC2O4 • CaCl • CaCl2 • Ca(ClO)2 • Ca(ClO3)2 • CaCrO4 • CaF2 • CaH2 • Ca(HCO3)2 • CaH2S2O6 • CaI2 • Ca(IO3)2 • Ca(MnO4)2 • Ca(NO3)2 • CaO • CaO2 • Ca(OH)2 • CaS • CaSO3 • CaSO4 • CaSi2 • CaTiO3 • Ca2P2O7 • Ca2SiO4 • Ca3(AsO4)2 • Ca3(BO3)2 • Ca3(C6H5O7)2 • Ca3N2 • Ca3P2 • Ca3(PO4)2 • Ca(H2PO4)2 • CaHPO4 • C36H70CaO4 |
Fosfor, simgesi P ve atom numarası 15 olan ve insan vücudunda kalsiyumdan sonra en fazla bulunan kimyasal elementtir.
Gübre, bitkinin beslenmesinde gerekli olan kimyasal elementleri sağlamak için toprağa ilave edilen herhangi bir madde.
Kalsiyum, toprak alkalileri grubundan metalik bir element. Sembolü "Ca"dır. İsmi Latincede “kireç” anlamına gelen “calx” sözcüğünden gelmektedir. İlk defa 1808'de Humphry Davy tarafından kalsiyum hidroksitten elektroliz yoluyla elde edilmiştir.
Kalsitonin 32 amino asitlik tek bir polipeptitten oluşan, insan vücudunda tiroid bezinin crista neuralis kökenli C hücreleri tarafından üretilen bir hormondur. Hayvanlarda genelde ultimobrankial cisimde üretilir. Kalsitonin kandaki kalsiyum oranını düşürür.
Glikoliz, glikozun enzimlerle pirüvik asite (pirüvat) kadar yıkılması olayıdır. Bütün canlılarda glikoliz reaksiyonları aynı şekilde gerçekleşir çünkü olaylar için tüm canlılarda aynı enzimler görevlidir. Başlangıçta glikozu aktifleştirmek için 2 ATP harcanır. Reaksiyonlar sırasında 4 ATP(Adenozin tri fosfat) oluşturulur. 2 NADH meydana gelir. Oluşan NADH'lar oksijenli solunumda elektron taşıma sistemine aktarılır ve her birinden üçer ATP elde edilir. Oksijensiz solunumda ise NADH'lar son ürün evresinde tekrar yükseltgenerek bir sonraki glikoliz olayında kullanılır. Kısacası glikolizde substrat düzeyinde fosforilasyonla 4 ATP üretilir. Ve 2ATP harcandığı için net kazanç 2 ATP 'dir. Ancak oluşan 2NADH iyonundan dolaylı olarak 6 ATP(Adenozin tri fosfat)ETS'den kazanılır.
pH, bir çözeltinin asitlik veya bazlık derecesini tarif eden ölçü birimidir. pH'in açılımının ne olduğu kesin olarak bilinmese de genellikle "potential of hydrogen" veya "power of hydrogen" olduğu varsayılır.
Kas sistemi canlıya hareket yeteneği sağlayan sistemdir. Kas sistemi omurgalılarda sinir sisteminin kontrolü altında olmasına rağmen bazı kaslar tamamen otonom çalışabilir.
Raşitizm, çoğunlukla D vitamini eksikliğine bağlı olan, genellikle 6-18 aylık çocuklarda görülen kemik hastalığıdır. Kemik oluşumunun tam olmaması nedeniyle tedavisi geciktirilmiş, ihmal edilmiş hastalarda uzun kemiklerde şekil bozukluğu olur.
Silikat, mineral grupları arasında en geniş gruptur.
Maden suyu, jeolojik ve fiziksel olarak koruma altında tutulan yeraltı sularından kuyu açılarak veya kaynaktan doldurularak elde edilmiş, çözünmüş katı madde içeriği toplam 250 ppm'den daha az olmayan sulara verilen isimdir.
Alçı taşı, kalsiyum sülfat dihidrattan oluşan yumuşak bir sülfat mineralidir ve kimyasal formül CaSO4 · 2H2O'dur. Alçıtaşı ayrıca selenitin yarı saydam kristalleri olarak kristalleşir. Aynı zamanda bir evaporit minerali ve anhidritin hidrasyon ürünü olarak oluşur. İçinde su bulunan kalsiyum sülfat minerali, tek veya ikiz sütunlar hâlinde billûrlanır. Alçı billurlarına kil ve marn içinde veya tuzlu ve alçılı dağların boşluklarında rastlanır.
Hidroksilapatit (Kimyasal formül: Ca10(PO4)6(OH)2), kalsiyum apatitin doğada bulunan mineral formudur. Hem doğal yollarla hem de sentetik olarak üretilebilen mineral, diş minesi ve dentin tabakası ile kemiklerde bulunur. Günümüzde kemik yerine kullanılabilen bir materyaldir.
Paratiroid hormon, parathormon veya PTH, paratiroid bezi tarafından salgılanan, vücutta kalsiyum metabolizmasının düzenlenmesinde rol alan hormon.
Apatit kristalde bulunan OH−, F− veya Cl− iyonlarının görece oranlarına göre adlandırılan hidroksiapatit, florapatit ve klorapatit gibi fosfat mineral grubudur. En sık rastlanan üç en saf son ürün ek formülleri şöyledir: Ca5(PO4)3(OH, F, Cl), minerallerin tek formülleri ise şu şekildedir:Ca5(PO4)3(OH), Ca5(PO4)3F and Ca5(PO4)3Cl
Kas kasılması veya kontraksiyon, kas dokusunda bulunan aktin ve miyozin arasındaki çapraz köprülerin kullanılması ile bir gerginlik yaratılması. Bu gerginlik durumunda, kas uzama, kısalma gösterdiği gibi boyutu değişmeyebilir. İsteğe bağlı kasılma merkezi sinir sistemi tarafından kontrol edilir. Beyinde oluşturulan aksiyon potansiyeli birçok kas fiberi ile bağlantı kurmuş motor nöron ile kasa aktarılır. Bazı refleks durumlarında ise kasılma sinyali omurilikten gelebilir. kalp kası veya düz kaslarda gözlemlenen istemsiz kasılmalar, kasın kendi kendini uyarması ile meydana gelir.
Ayrışma, çözünme veya günlenme, yerkabuğunu oluşturan kayaçların yüzey kısımlarında fiziksel ve kimyasal etkenlerle meydana gelen değişimlerdir. Bu etkenlerin yanında atmosferdeki gazlar, sıcaklık, su, organizmalar da ayrışmada etkilidir.
Su yumuşatma, su arıtma zamanı kalsiyum, magnezyum ve diğer bazı metal katyonların sert su içerisinde uzaklaştırılmasıdır. Elde edilen yumuşak su, sabun kalsiyum iyonlarını paspaslamakla israf edilmediğinden, aynı temizlik çabası için daha az sabun gerektirir. Yumuşak su ayrıca borularda ve bağlantı parçalarında kireç birikmesini azaltarak veya ortadan kaldırarak sıhhi tesisatın ömrünü uzatır. Su yumuşatma, genellikle kireç yumuşatma veya iyon değiştirme reçineleri kullanılarak gerçekleştirilir, ancak su filtreleri sistemlerinde nanofiltrasyon veya ters osmoz membranları kullanılarak giderek daha fazla yapılır.
Kalsiyum oksalat veya kireç oksalat, oksalatın kalsiyum tuzudur. Tüm formlar renksiz veya beyazdır. Monohidrat şekli, bitkilerde rafitler olarak bilinen zarf şeklindeki kristalleri oluşturur. Mineral whewellit adıyla doğada bulunur. Daha nadir bulunan dihidrat ve trihidrat formları da vardır. Kalsiyum oksalatlar, insan böbrek taşlarının önemli bir bileşenidir. Bira fabrikalarında kullanılan kaplarda oluşan bir ölçek olan bira taşında da kalsiyum oksalat bulunur.
Pıhtılaştırma faktörleri K vitamini ile kalsiyum minerali kanın plazma kısmı.
Suyun sertliği veya sert su, yüksek mineral içeriğine sahip sudur. Suyun sertliği, büyük ölçüde kalsiyum ve magnezyum karbonatlar, bikarbonatlar ve sülfatlardan oluşan kireç taşı veya alçıtaşı birikintilerinden su sızdığında oluşur.