Dünya Sağlık Örgütü tarafından yayınlanan WHO Temel İlaçlar Model Listesi herhangi bir sağlık sistemindeki en önemli ihtiyaçları karşılamak için en etkili ve güvenli olduğu düşünülen ilaçları içerir. Liste, aynı zamanda ülkeler tarafından kendi yerel temel ilaç listelerini geliştirmeye yardımcı olmak için de kullanılır. 155'ten fazla ülke, Dünya Sağlık Örgütü'nün model listesine dayalı olarak temel ilaçlara ait ulusal listelerini oluşturmuştur. Buna hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler dahildir.
Metformin, özellikle aşırı kilolu kişilerde tip 2 diyabet tedavisi için kullanılan birinci basamak bir ilaçtır. Polikistik over sendromu tedavisinde de kullanılmaktadır. Kilo alımı ile ilişkili değildir ve ağızdan alınır. Bazen antipsikotiklerin yanı sıra fenelzin alan kişilerde kilo alma riskini azaltmak için takviye olarak kullanılır.
Hidralazin, yüksek tansiyon ve kalp yetmezliğini tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyon yoluyla verilir. Etkiler genellikle 15 dakika civarında başlar ve altı saate kadar sürer.
Rifabutin, tüberkülozu tedavi etmek ve Mycobacterium avium kompleksini önlemek ve tedavi etmek için kullanılan bir antibiyotiktir. Tipik olarak sadece antiretroviraller üzerinde HIV/AIDS'li kişiler gibi rifampini tolere edemeyenlerde kullanılır. Aktif tüberküloz için diğer antimikobakteriyel ilaçlarla birlikte kullanılır.
4-Aminosalisilik asit, aynı zamanda para-aminosalisilik asit (PAS) olarak da bilinir, öncelikle tüberkülozu tedavi etmek için kullanılan bir antibiyotiktir. Spesifik olarak, diğer antitüberküloz ilaçları ile birlikte aktif ilaca dirençli tüberkülozu tedavi etmek için kullanılır. Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi inflamatuar bağırsak hastalığı olan kişilerde sülfasalazin için ikinci basamak ajan olarak da kullanılmıştır. Genellikle ağızdan alınır.
Eskiden ametopterin olarak bilinen metotreksat (MTX), bir kemoterapi ajanı ve bağışıklık sistemi baskılayıcıdır. Kanser, otoimmün hastalıklar ve ektopik gebelik tedavisinde ve tıbbi düşüklerde kullanılır. Kullanıldığı kanser türleri arasında meme kanseri, lösemi, akciğer kanseri, lenfoma, gestasyonel trofoblastik hastalık ve osteosarkom bulunur. Kullanıldığı otoimmün hastalık türleri arasında sedef hastalığı, romatoid artrit ve Crohn hastalığı bulunur. Ağız yoluyla veya enjeksiyon yoluyla verilebilir.
Furosemid, kalp yetmezliği, karaciğer skarlaşması veya böbrek hastalığına bağlı sıvı birikimini tedavi etmek için kullanılan bir kıvrım diüretiği ilacıdır. Yüksek tansiyon tedavisinde de kullanılabilir. Damar içine enjeksiyon yoluyla veya ağızdan alınabilir. Ağızdan alındığında tipik olarak bir saat içinde, intravenöz olarak ise beş dakika içinde etki etmeye başlar.
Dihidromorfinon olarak da bilinen hidromorfon, orta ila şiddetli ağrıyı tedavi etmek için kullanılan bir opioiddir. Tipik olarak, uzun süreli kullanım sadece kansere bağlı ağrı için önerilir. Ağız yoluyla veya damar, kas veya deri altına enjeksiyon yoluyla kullanılabilir. Etkiler genellikle yarım saat içinde başlar ve beş saate kadar sürer.
Desmopressin, şekersiz diyabet, yatak ıslatma, hemofili A, von Willebrand hastalığı ve yüksek kan üre düzeylerini tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Hemofili A ve von Willebrand hastalığında sadece hafif ila orta dereceli vakalarda kullanılmalıdır. Burundan, damar içine enjeksiyonla, ağızdan veya dil altından verilebilir.
Vasotec markası altında satılan Enalapril, yüksek tansiyon, diyabetik böbrek hastalığı ve kalp yetmezliğini tedavi etmek için kullanılan bir ACE inhibitörü ilaçtır. Kalp yetmezliği için genellikle furosemid gibi bir diüretik ile birlikte kullanılır. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyon yoluyla verilir. Etkilerin başlangıcı, ağızdan alındığında tipik olarak bir saat içindedir ve etki bir güne kadar sürer.
Primakin, sıtmayı tedavi etmek ve önlemek ve <i id="mwCw">Pneumocystis</i> pnömonisini tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Spesifik olarak diğer ilaçlarla birlikte Plasmodium vivax ve Plasmodium ovale nedeniyle sıtma için ve diğer seçenekler kullanılamıyorsa önleme için kullanılır. Pneumocystis pnömonisi için klindamisin ile birlikte alternatif bir tedavidir. Ağızdan alınır.
Torsemid olarak da bilinen torasemid, kalp yetmezliği, böbrek hastalığı ve karaciğer hastalığı ve yüksek tansiyon nedeniyle oluşan aşırı sıvı yükünü tedavi etmek için kullanılan idrar söktürücü bir ilaçtır. Yüksek tansiyon için daha az tercih edilen bir tedavi yöntemidir. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyon yoluyla alınır.
Amilorid, yüksek tansiyonu veya kalp yetmezliği veya karaciğer sirozu nedeniyle ödemi tedavi etmek için tipik olarak diğer ilaçlarla birlikte kullanılan bir ilaçtır. Amilorid, potasyum tutucu bir diüretik olarak sınıflandırılır. Amilorid genellikle tiyazid veya kıvrım diüretiği gibi başka bir diüretik ile birlikte kullanılır. Ağızdan alınır. Etki başlangıcı yaklaşık iki saattir ve yaklaşık bir gün sürer.
Verapamil, yüksek tansiyon, anjina ve supraventriküler taşikardi tedavisinde kullanılan bir kalsiyum kanal blokörü ilaçtır. Ayrıca migren ve küme baş ağrılarının önlenmesi için de kullanılabilir. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyonla verilir.
Hidroklorotiazid, hipertansiyon ve sıvı birikmesine bağlı şişliği tedavi etmek için kullanılan diüretik bir ilaçtır. Diğer kullanımlar arasında diabetes insipidus ve renal tübüler asidozu tedavi etmek ve idrarda yüksek kalsiyum düzeyi olanlarda böbrek taşı riskini azaltmak yer alır. Hidroklorotiyazid ağızdan alınır ve etkinliği artırmak için diğer tansiyon ilaçlarıyla tek bir hap olarak birleştirilebilir. Hidroklorotiyazid, böbreklerin distal kıvrık tübüllerinden sodyum ve klorür iyonlarının yeniden emilmesini önleyerek natriüreze neden olan bir tiazid ilacıdır. Bu başlangıçta idrar hacmini artırır ve kan hacmini düşürür. Periferik vasküler direnci azalttığına inanılmaktadır.
Bumetanid, şişlik ve yüksek tansiyonu tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Bu, kalp yetmezliği, karaciğer yetmezliği veya böbrek problemlerinin bir sonucu olarak şişmeyi içerir. Diğer ilaçlar işe yaramadığında şişlik için işe yarayabilir. Yüksek tansiyon için tercih edilen bir tedavi değildir. Ağız yoluyla veya damar veya kas içine enjeksiyonla alınır. Etkiler genellikle bir saat içinde başlar ve yaklaşık altı saat sürer.
Bendamustin, kronik lenfositik lösemi (KLL), multipl miyelom ve Hodgkin dışı lenfoma tedavisinde kullanılan bir kemoterapi ilacıdır. Damar içine enjeksiyon yoluyla verilir.
Zoledronat olarak da bilinen ve Novartis tarafından Zometa markası altında satılan zoledronik asit, bir dizi kemik hastalığını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Bunlar arasında osteoporoz, kansere bağlı yüksek kan kalsiyumu, kansere bağlı kemik bozulması, Paget kemik hastalığı ve Duchenne kas distrofisi (DMD) yer alır. Damar içine enjeksiyon yoluyla verilir.
Prokarbazin, Hodgkin lenfoma ve beyin kanserlerinin tedavisinde kullanılan bir kemoterapi ilacıdır. Hodgkin hastalığı için sıklıkla klormetin, vinkristin ve prednizon ile birlikte kullanılırken, glioblastoma multiforme gibi beyin kanserleri için lomustin ve vinkristin ile birlikte kullanılır. Genellikle ağız yoluyla alınır.
Vinkristin, çeşitli kanser türlerinin tedavisinde kullanılan bir kemoterapi ilacıdır. Buna akut lenfositik lösemi, akut miyeloid lösemi, Hodgkin hastalığı, nöroblastoma ve küçük hücreli akciğer kanseri dahildir. İntravenöz olarak verilir.