Kalp yetmezliği
| Kalp yetmezliği | |
|---|---|
| Diğer adlar | Kronik kalp yetmezliği, konjestif kalp yetmezliği[1][2][3] |
 | |
| Ağır kalp yetmezliğinin belirti ve semptomları | |
| Uzmanlık | Kardiyoloji |
| Belirtiler | Nefes darlığı, yorgun hissetme, bacak şişmesi[4] |
| Süre | Genellikle yaşam boyu |
| Nedenleri | Kalp krizi, yüksek kan basıncı, anormal kalp ritmi, aşırı alkol kullanımı, enfeksiyon, kalp hasarı[4][5] |
| Risk faktörü | Sigara, sedanter yaşam tarzı |
| Tanı | Ekokardiyogram[6] |
| Ayırıcı tanı | Böbrek yetmezliği, tiroid hastalığı, karaciğer hastalığı, anemi, obezite[7] |
| İlaç | Diüretikler, kardiyak ilaçlar[6][8] |
| Sıklık | 40 milyon (2015),[9] yetişkinlerin %1–2'si (gelişmiş ülkeler)[5][10] |
| Ölüm | İlk yılında %35 ölüm riski[4] |
Kalp yetmezliği, kalbin sağ, sol veya her iki karıncığının içindeki kanı, her vuruşunda damarlara yeterli miktarda gönderememesi sonucu oluşur.
Kalp yetmezliği tanısında ve sınıflamasında kullanılan en önemli yöntem ejeksiyon fraksiyonudur.
Üç şekilde görülür:
Sol kalp yetmezliği
Kalbin sol tarafı oksijen açısından zengin kanı akciğerlerden alır ve bunu vücuttaki dolaşım sistemi’nin geri kalan kısmına (Küçük kan dolaşımı hariç) pompalar. Kalbin sol tarafının yetmezliği, kanın akciğerlere geri dönmesine neden olur ve oksijenli kanın yetersiz olması nedeniyle nefes alma güçlüklerine ve yorgunluğa neden olur. Yaygın solunum belirtileri artan solunum hızı ve zor nefes almadır.
Başlangıçta akciğer tabanlarında duyulan ve şiddetli olduğunda tüm akciğer alanları’nda duyulan raller veya çıtırtılar, akciğer ödemi (alveoller’de sıvı) gelişimi görülür.
Kandaki oksijen eksikliği’ni gösteren siyanoz, aşırı şiddetli akciğer ödeminin geç belirtisidir.[11]
Sol ventrikül yetmezliğinin diğer belirtileri arasında, kan akışının arttığının veya kalp içi basıncın arttığının bir işareti olarak duyulabilen, yana doğru yer değiştirmiş tepe atımı (kalp büyüdüğünde ortaya çıkar) ve dörtnala ritm (ilave kalp sesleri) vardır.
Kalp üfürüm’leri, kalp yetmezliğinin bir nedeni (örneğin, aort stenozu) veya bir sonucu (örneğin, mitral yetersizliği) olarak kalp kapak hastalığının varlığına işaret edebilir.[12]
Sol ventrikülün "ters" yetersizliği akciğerlerdeki kan damarlarında tıkanıklığa neden olur, dolayısıyla semptomlar ağırlıklı olarak solunumla ilgili olur. Ters yetmezlik, sol devre içindeki sol atriyumun, sol ventrikülün veya her ikisinin de yetersizliğine bölünebilir. Hastalar efor sırasında nefes darlığı ve ciddi vakalarda istirahatte nefes darlığı çeker.
Ortopne denilen, uzanırken artan nefes darlığı da ortaya çıkar. Hastayı oturarak uyumaya zorlayan aşırı ortopne vakalarında, rahatça yatmak için gereken yastık sayısıyla ölçülebilir.
Kalp yetmezliğinin başka bir belirtisi de genellikle uykuya daldıktan birkaç saat sonra ortaya çıkan, şiddetli nefes darlığıyla oluşan ani gece atağı olan paroksismal gece nefes darlığı’dır.[13]
"Kardiyak astım" veya hırıltı olabilir. Sol ventriküler "ileri" fonksiyonun bozulması, baş dönmesi, konfüzyon ve istirahat halinde eller ve ayakların soğuması gibi zayıf sistemik perfüzyon semptomlarına yol açabilir. Beyne kan akışının kesilmesi nedeniyle bilinç kaybı da meydana gelebilir.[14]
Sol kalp yetmezliğinde kuru öksürük de vardır. Geceleri daha zor nefes alır. Çarpıntı, baygınlık ve terleme görülebilir.
Sol kalp yetmezliğinin nedenleri: İskemik kalp hastalığı, Hipertansiyon, Aort/Mitral kapak patolojileri, Konjenital kalp hastalıkları, Kardiyomyopatiler (myokardit, hipertrofi), Anemi, Hipertiroidizm, Yüksek ateş, Arteiovenöz şant varlığı, Beriberi.
Sol kalp yetmezliğine özgü bulgular: Akciğer ödemi, akciğer alveollerinde “kalp kusuru hücreleri”; Hipoksik ensefalopati; Ödem (hipernatremi); Fibrilasyon sonrası felç; İskemik akut tubuler nekroz ve prerenal azotemi.[15][16][17][18][19]
Sağ kalp yetmezliği
Hastanın ayaklarında ve ayak bileklerinde ödem oluşur; parmakla bastırılınca bir süre çukur (gode) kalır. En önemli bulgusu pozitif venöz dolgunluktur; el, ayak ve yüzde morarmalar (siyanoz), hazımsızlık ve iştahsızlık görülür. Nedeni, cor pulmonale olarak adlandırılan ve temelinde akciğerler ile ilgili sorunların bulunduğu klinik tablodur. Uzun süren sağ kalp yetmezliklerine bir süre sonra sol kalp yetmezliği de eklenir ve konjestif kalp yetmezliği süreci başlar.Sağ kalp yetmezliğinin nedenleri: Sol kalp yetmezliği, Kronik pulmoner hipertansiyon. Sağ kalp yetmezliğine özgü bulgular: Sağ kalp dilatasyonu ve hipertrofisi (kardiyomyopati); Karaciğerde kronik pasif konjesyon, santral nekroz, kardiak siroz; Böbreklerde kronik pasif konjesyon, perfüzyonda azalma, azotemi (üremi); Splenomegali (konjesyon); Batında sıvı birikmesi (ascites); Ayak bileklerinde ödem, ileri olgularda yaygın ödem (anasarca); Plevral effüzyon; Hipoksik ensefalopati.[15][16][17][18][19]
Konjestif kalp yetmezliği
Sağ ve sol kalp yetersizliği bir arada olduğu zaman görülür. Nedeni aort veya mitral kapaklarının patolojisi, mitral stenoz, KOAH, akciğer tromboembolizmi, romatizma ve tiroid hastalıklarıdır.[15][16][17][19]
Kalp yetmezliği engel oranı
Kalp yetmezliğinin (KY) evresini ve fonksiyonel durumlarına göre değerlendirir. Kalp yetmezliği için verilen engel oranları şu şekildedir.[20]
| Kalp yetmezliği | Oran |
| Evre 1 | |
| Fizik muayene ve ekokardiyografi ile hafif kalp yetmezliği tanısı konulan ve NYHA sınıf–I hastalar | %10 |
| Evre 2 | |
| Fizik muayene ve ekokardiyografi ile kalp yetmezliği tanısı konulan, ejeksiyon fraksiyonu %50-60 olan ve tedaviye rağmen NYHA sınıf –II hastalar | %30 |
| Evre 3 | |
| Fizik muayene ve ekokardiyografi ile kalp yetmezliği tanısı konulan, ejeksiyon fraksiyonu %30-50 olan ve tedaviye rağmen NYHA sınıf –III hastalar | %50 |
| Evre 4 | |
| Fizik muayene ve ekokardiyografi ile kalp yetmezliği tanısı konulan, ejeksiyon fraksiyonu %30'un altında olan veya NYHA sınıf –III-IV hastalar | %100 |
Tedavi
Tedavi semptomları iyileştirmeye ve hastalığın ilerlemesini önlemeye odaklanır. Kalp yetmezliğinin geri döndürülebilir nedenlerinin de ele alınması gerekir (örn. enfeksiyon, alkol alımı, anemi, tirotoksikoz, aritmi ve hipertansiyon). Tedaviler arasında yaşam tarzı ve farmakolojik yöntemler ve bazen de çeşitli cihaz tedavisi biçimleri yer alır. Nadiren kalp yetmezliği son aşamaya ulaştığında kalp nakli etkili bir tedavi olarak kullanılır.[21]
Kaynakça
- ^ "Living Well With Chronic Heart Failure" (PDF). Heart Foundation. s. 18. 22 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Mayıs 2014.
- ^ Harrison RN, Daly L (2011). A Nurse's Survival Guide to Acute Medical Emergencies (İngilizce). Elsevier Health Sciences. s. 26. ISBN 978-0-7020-4900-2. 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2020.
- ^ "Congestive heart failure (CHF)" (İngilizce). 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2018.
- ^ a b c National Clinical Guideline Centre (UK) (Ağustos 2010). "Chronic heart failure: National clinical guideline for diagnosis and management in primary and secondary care: Partial update". National Clinical Guideline Centre: 19-24. PMID 22741186.
- ^ a b McMurray JJ, Pfeffer MA (2005). "Heart failure". Lancet. 365 (9474): 1877-89. doi:10.1016/S0140-6736(05)66621-4. PMID 15924986.
- ^ a b "Chronic Heart Failure: National Clinical Guideline for Diagnosis and Management in Primary and Secondary Care: Partial Update". National Clinical Guideline Centre: 34-47. Aug 2010. PMID 22741186.
- ^ "Chronic Heart Failure: National Clinical Guideline for Diagnosis and Management in Primary and Secondary Care: Partial Update". National Clinical Guideline Centre: 38-70. Aug 2010. PMID 22741186.
- ^ "Chronic Heart Failure: National Clinical Guideline for Diagnosis and Management in Primary and Secondary Care: Partial Update". National Clinical Guideline Centre: 71-153. Aug 2010. PMID 22741186.
- ^ GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators (Ekim 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545-1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577 $2. PMID 27733282.
- ^ Ponikowski, P; Voors, AA; Anker, SD; Bueno, H; Cleland, JG; Coats, AJ; Falk, V; González-Juanatey, JR; Harjola, VP; Jankowska, EA (Ağustos 2016). "2016 ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure: The Task Force for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure of the European Society of Cardiology (ESC). Developed with the special contribution of the Heart Failure Association (HFA) of the ESC" (PDF). European Journal of Heart Failure (Review). 18 (8): 891-975. doi:10.1002/ejhf.592. PMID 27207191. 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Haziran 2020.
- ^ Adeyinka, Adebayo; Kondamudi, Noah P. (2022), "Cyanosis", StatPearls, Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, PMID 29489181, 13 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 11 Mayıs 2022
- ^ "Heart Murmur: Types & Causes". Cleveland Clinic. 28 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2022.
- ^ "What is Exercise Intolerance?". WebMD (İngilizce). 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2022.
- ^ "Heart Failure Signs and Symptoms". heart.org. American Heart Association. 17 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2022.
- ^ a b c Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease. 9th edt., Elsevier Saunders, Philadelphia, 2015
- ^ a b c Silnernagl S, Lang F. Color Atlas of Pathophysiology. Thieme, Stuttgart-New York, 2000
- ^ a b c Ponikowski P, Voors AA, Anker SD, et al. 2016 ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure: The Task Force for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure of the European Society of Cardiology (ESC). Developed with the special contribution of the Heart Failure Association (HFA) of the ESC. European Journal of Heart Failure (Review), 18 (8): 891–975, 2016
- ^ a b National Clinical Guideline Centre. Chronic Heart Failure: National clinical guideline for diagnosis and management in primary and secondary care: Partial update. National Clinical Guideline Centre (UK), August 2010
- ^ a b c "Avrupa Kardiyoloji Derneği (ESC) Akut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve Tedavisi 2012 Görev Grubu. Akut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve Tedavisine Yönelik 2012 ESC Kılavuzu. Heart Failure Association (HFA), 2012" (PDF). 13 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- ^ "Kalp Yetmezliği Engel Oranı". Engelli.com. 1 Ocak 2023. 1 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2023.
- ^ Cebeci F, Arikan B, Catal E, Bayezid O (2021). "A bridge to transplantation: The life experiences of patients with a left ventricular assist device". Heart & Lung. 50 (1): 106-112. doi:10.1016/j.hrtlng.2020.09.020. PMID 33069454.
