Patroloji veya Patristik, Kilise Babaları olarak bilinen erken dönem Hristiyan yazarları konu alan teoloji alt disiplinidir. İsmi Latince "baba" anlamına gelen pater sözcüğünden türemiştir.
Ekümenik konsil ya da genel konsil, Hristiyan inanç esaslarını tespit ve tahkim etmek, âyinlerin icrâsı konusunda kararlar almak ve Hristiyanlık ahlak ve disiplininin esaslarını teyit ve tahkim etmek üzere bütün dünyadan (ekümene) kilise liderleri ve ilahiyat otoritelerinin toplandığı ve katılımcıların kabullerinin bütün dünyadaki Hristiyan kiliselerinin kabulü anlamına geldiği toplantılardır.
Kalkedon Konsili veya Kadıköy Konsili, 451 yılında 8 Ekim'de başlayıp 1 Kasım'da sonlanmış ekümenik konsildir. Kalkedon bugün İstanbul şehri içerisinde kalan Kadıköy ilçesinin merkezidir.
Ariusçuluk ya da Arianizm, ilk olarak İskenderiye, Mısır'dan bir Hristiyan papaz olan Arius, atfedilen kristolojik bir doktrindir. Arian teolojisi, İsa Mesih'in Tanrı'nın Oğlu olduğunu, Tanrı'nın Oğlu'nun her zaman var olmayıp içinde doğmuş olması farkıyla Baba Tanrı tarafından doğurulduğunu savunur. Baba Tanrı tarafından zaman, dolayısıyla İsa, Baba Tanrı ile birlikte ebedi değildi.
Birinci Konstantinopolis Konsili, 381 yılında I. Theodosius tarafından İstanbul'da toplanan konsildir. İznik Konseyi tarafından kurulan inanç sisteminin onaylanması ve Ariusçuluk ihtilafı ile ilgilenmiştir. Aya İrini Kilisesi'nde 381 yılının Mayıs ile Temmuz ayları arasında toplanmıştır.
Yeşaya kitabı, Tanah'taki Son Peygamberlerin ilk kitabıdır; bu kitabın ardından Hezekiel, Yeremya ve Oniki küçük peygamber kitapları gelir. Hristiyanlıktaki Eski Ahit'te ise bu sıralama biraz farklıdır.
Oryantal Ortodoksluk Birinci İznik Konsili, Birinci Konstantinopolis Konsili ve Birinci Efes Konsili'nden oluşan ilk üç ekümenik konsili tanıyan Ortodoks Doğu Hristiyan inancı. Dünya çapında yaklaşık 84 milyon inananı vardır.
İsa'nın mucizeleri, Hristiyan ve İslam kaynaklarında İsa'ya atfedilen doğaüstü yeteneklerdir. Bu mucizelerin çoğu iyileştirme, egzorsizm, ölünün canlandılması ve doğanın kontrol edilmesidir.
Teslisçi Hristiyan ilâhiyatında enkarnasyon ya da hulûl, ezelî ilâhî kelime (logos), üçlü birliğin ikinci kişisi, Baba Tanrı'nın oğlu ve Oğul Tanrı olan İsa'nın, Meryem Ana'nın rahminde insan bedenine bürünmüş olduğu ve insan tabiatı edindiği inancıdır. Meryem'in rahminde bedene büründüğü için Meryem'e Theotokos denmektedir. Teslisçilerin enkarnasyon inancında, İsa Mesih'in tamamen insan ve tamamen tanrı olup bu iki tabiatının hipostatik birlik içinde olduğu kabul edilir. Kadıköy Konsili'ne tabi olan kiliselerin tanımladığı şekliyle enkarnasyonda, Oğul'un ilahi tabiatı, insan tabiatı ile birleşmiş fakat hiç karışmamıştır. Bir ilahi kişilikte İsa Mesih, hem tamamen Tanrı, hem de tamamen insandır. Bu inanca alternatif akideler, Ebiyonitler ve İbrani Kutsal Kitabı'nda olduğu gibi tarih boyunca Hristiyanlıkta zuhur etmiş olmakla birlikte hiçbirisi ana akım Hristiyanlığın enkarnasyon inancını değiştirmemiştir. Günümüzde Tekçilik olarak bilinen alternatif bir akide Pentekostal gruplar arasında yaygındır.
Ortodoks Hristiyanlık, Doğu Ortodoks Kilisesi ve Oryantal Ortodoksluk için kullanılan ortak adlandırma. Hristiyanlığın bu iki mezhebi de antik Hristiyan Kilisesi'nin inancı, doktrini ve uygulamalarına olan bozulmaz bağı vurgulamak için ortodoks kavramını kullanır. Bu iki mezhebin üyeleri kendilerine sadece "Ortodoks Hristiyan" dese de "Doğu" ve "Oryantal" sıfatları bu grupların dışındakiler tarafından bu iki grubu ayırmak için kullanılır. Bu iki grup 451 yılındaki Kalkedon Konsili'nin ortodoksisi hakkında görüş ayrılığı yaşamışlardır ve hala aralarında bir komünyon yoktur; ancak hala birçok aynı doktrine, benzer kilise yapılanmasına ve benzer ibadetlere sahiptirler. İki inancın birleşmesi için yakın zamanda birçok görüşme yapılmış, birçok konuda uzlaşı sağlanmışsa da resmi bir birlik için henüz somut adımlar atılmamıştır.
Antakyalı İoannis, Antakya patriği (429-441) ve Nestorian İhtilafı sırasında bir grup ılımlı Doğu piskoposuna liderlik etmiştir. Arada sırada Antakyalı İoannis olarak adlandırılan İoannis Hrisostomos ile bazen karıştırılır.
Henotikon, Bizans imparatoru Zeno tarafından 482 yılında çıkarılan ve Kalkedon Konsili sonrası ortaya çıkan kristolojik ayrışmalara son vermeyi amaçlayan bir belgedir. Zeno'nun bu girişimi yalnızca başarısız olmakla kalmamış, yeni bir kilise bölünmesine (Akakios) yol açmıştır.
Karmelitler, resmî adıyla Kermil Dağı'ndaki Kutsal Bakire Meryem'in İhvanının Tarikatı, Katolik mezhebine mensup bir Hristiyan tarikatı. Hem kadın hem de erkeklere açık olan tarikat, benimsediği yaşam tarzı açısından dilenci tarikatı olarak nitelendirilir. Kökenine dair tarihsel bilgiler net olmamakla beraber, 12. yüzyılda, o dönem Haçlı hakimiyetinde bulunan Kermil Dağı'nda kurulduğu düşünülür. Kurucusu olarak Fransız aziz Berthold'un adı geçse de Karmelitlerin erken dönem tarihine dair günümüze fazla bir bilgi ulaşmamıştır.
Katolik Kilisesi veya Roma Katolik Kilisesi, ruhanî başkanı Roma Başpiskoposu (Papa) olan, en fazla cemaate sahip Hristiyan mezhebi. Dünyada yaklaşık 1,2 milyar mensubu vardır. Katolikler yoğun olarak Güney Amerika'da ve Avrupa'nın güneyinde bulunurlar.
İznik Hristiyanlığı İznik'in veya ana akım Hristiyanlığın ve ona bağlı olan Hristiyan mezheplerinin tanımlayıcı inanç ifadesidir. Orijinal İznik İnancı ilk olarak 325'te Birinci İznik Konsili'nde kabul edildi. 381'de Birinci Konstantinopolis Konsili'nde değiştirildi. Değiştirilen forma, belirsizliği gidermek için İznik İnancı veya İznik-Konstantinopolis İnancı olarak da atıfta bulunulur.
Kalkedon Amentüsü, MS 451'de Kalkedon Konsili'nde kabul edilen Mesih'in doğasının beyanıdır. Kalkedon, Küçük Asya'da bulunan Erken Hristiyanlık merkeziydi. Konsil, Katolik, Doğu Ortodoks, Lutheran, Anglikan ve Reform kiliselerini içeren Kalkedon kiliseleri tarafından kabul edilen ekümenik konseylerin dördüncüsüdür.
Kalkedon olmayan Hristiyanlık, Dördüncü Ekümenik konsil olan ve 451 yılında toplanan Kalkedon Konsili'nin teolojik kararlarını kabul etmeyen Hristiyanlık kollarını kapsar. Kalkedon olmayan mezhepler, çeşitli nedenlerle Kalkedon'un Kristolojik Tanımını reddederler. Kalkedon olmayan Hristiyanlık bu nedenle Kalkedon Hristiyanlığı ile tezat teşkil eder.
Bizans döneminde Ermenistan, bazen Batı Ermenistan olarak da bilinir, Ermenistan Krallığı'nın Bizans İmparatorluğu'nun bir parçası haline gelen bölgelerine verilen addır. Bölgenin büyüklüğü, Bizanslıların Ermenistan üzerindeki kontrolünün derecesine bağlı olarak zamanla değişmiştir.
Apostolik veraset, Hıristiyan Kilisesi'nin hizmetinin kimi Hristiyan mezhepleri tarafından sürekli olarak havarilerden türediğinin kabul edildiği yöntem olup, genellikle bunun bir dizi piskopos aracılığıyla gerçekleştiği iddiasıyla ilişkilendirilmiştir. Katolik, Doğu Ortodoks, Anglikan, İsveç Kilisesi, Doğu Ortodoks, Doğu Kilisesi, Hussit, Moravya ve Eski Katolik geleneklerine göre "bir piskopos, bu havarisel mirasta kutsanmadığı sürece düzenli veya geçerli emirlere sahip olamaz". Bu geleneklerde diğer geleneklerin tümünün piskoposluk kutsamaları geçerli sayılmaz.
Anatolios, 451 ile 3 Temmuz 458 yılları arasındaki Konstantinopolis patriğiydi. Doğu Ortodoks ve Roma Katolik Kilisesi tarafından aziz olarak kabul edilir.
