İçeriğe atla

Kalite kontrolü

Kalite kontrolü (İngilizce: quality control), Latince contra kelimesinden gelir, İngilizce karşılığı control olup sürekli standartları karşılamak için yapılan süreç idaresi anlamında kullanılır.[1][2] Buna göre kalite kontrolü, bir sürecin kalite etkinliğini azaltacak durumlara karşı tedbir alarak kaliteye hakim olma anlamına gelir. Kalite kontrolünün temel amacı müşteri beklentilerinin ve işletmelerin stratejik amaçlarının en ekonomik seviyede karşılanabileceği ürünün üretimi için gerekli planların geliştirilip uygulanarak etkin bir şekilde sürekliliğinin sağlanmasıdır. Eğer kontrol temel olarak, kalite yönetim kararlarında kullanılmazsa yönetim tümüyle kaliteyi yönetemez.[2][3]

Kalite kontrolü şu anlayışın üzerine dayanır: Üretilen ürünün özellikleri onu üreten sistemin (işlemlerin) bir fonksiyonudur; başka bir ifadeyle, sistemle ürün arasında bir "sebep- sonuç" ilişkisi vardır. Eğer tüm sistem değişkenleri ve sistem girdileri kontrol altına alınabilirse, ürünün özellikleri de kontrol altına alınmış olur.

Kalite kontrolünden beklenen yararlar şöyledir:[1]

  • Üretimde kalitesizliği engellemek
  • En az maliyetler hızlı ve etkili bir kalite muayene sistemi oluşturmak
  • Ürünlerdeki beklenenin dışındaki değişmelerin önceden tespit edilip hatalı parça sayısını azaltmak
  • İşçi ve makine kayıp zamanlarını azaltıp üretimi artırmaktır.

Kalite kontrolünün tarihi gelişimi

13. yüzyılda yönetimin belirlediği özelliklere göre ürünlerin uygunluğunu kontrol etmek olan muayenecilik mesleği ortaya çıkmıştır. Böylece ürünler için standartlar belirleme ve hatalı ürünleri ayıklayarak kalite geliştirme yaklaşımı başlamıştır. Endüstri Devrimi ile fabrikaların üretim kapasitesi ve ürün çeşitliliği artınca muayenecilerin sayısı artırılmış, muayene işlemi üretimin başlangıç ve ara süreçlerinde de yapılmaya başlanmıştır. Ancak her iki yöntem de kalite hatalarının esas nedeninin belirlenmesinde etkili olamamıştır. 1911'de en:Frederick Winslow Taylor işçinin işi üzerinde uzmanlaşarak kalite güvencesinin artırılacağını öne sürmüş, 1920'lerde B.P.Dudling, General Elektrik Şirketinde üretilen ampullerin kalite kontrolü için istatistik bilgisi kullanmıştır. Kalite kontrol, ilk kez 1947 yılında Armand Vallin Feigenbaum tarafından Japonya'da ortaya konmuştur.[1] 1961'de Armand Vallin Feigenbaum, Toplam Kalite Kontrolü adlı kitabında stratejik bir yönetim anlayışı olan, kalitenin şirkette herkesin sorumluluğunda olduğunu söyleyen toplam kalite kontrolü gündeme getirerek kalite kontrolünde yeni bir yaklaşımın kapılarını açmış oldu.[1] II. Dünya Savaşı ile artan rekabet ve müşteri baskısı kalite kontrole farklı bir boyut kazandırmıştır.[4] Aynı yıllarda Japonya'da Joseph Juran ve William Edwards Deming'in fikirleri temel alınmaya başlanmış ve işletmelerin mükemmelliğe ulaşmasında değişen müşteri algısının karşılanmasına dayanan Toplam Kalite Yönetimi uygulanmaya başlanmıştır.[5]

İSİMYAPTIĞI KATKI
Walter A. Shewartİstatiksel Kalite Kontrol PUKÖ Döngüsü
DemingSürekli Gelişim Yönetimi İçin Deming'in 14 İlkesi
CrosbySıfır Hata Yaklaşımı
Armand Vallin FeigenbaumToplam Kalite Yönetimi ve Maliyet Yönetimi
Kaoru IshikawaBalık Kılçığı Diyagramı, 7 Kalite Aracı, Kalite Çemberleri
joseph JuranJuran Üçlüsü, Kalitenin El Kitabı
TaguchiKalite Kayıp Fonksiyonu, DOE
AkaoKalite Fonksiyonu Yayılımıi Hoshin kanri
Motorola6 sigma

Ülke bazlı kalite kontrolü uygulamaları

  • Amerika'da Kalite Kontrol: ABD'deki üretim endüstrileri ilk zamanlarda Avrupa anlayışını benimseyerek işçi ve ustalara daha fazla sorumluluk veren bir kalite anlayışına sahip olmuşlardır. Fakat sonrasında teknolojinin gelişmesi ve işçilerin yerini makinelerin almasıyla birlikte bu algının yerini Bilimsel Yönetim Anlayışı olarak da bilinen Taylor Sistemi ya da diğer adıyla Taylorculuk almıştır. Daha sonra Henry Ford'un Taylor ilkelerini montaj hattına uygulaması ve hareketli montaj hattını geliştirmesiyle birlikte düşük maliyetli seri üretime geçilmiştir.[6]

Ulusal düzeyde kalitenin önemini vurgulamak ve sürekli kalitenin geliştirilmesine katkı sağlamak amacıyla 1989 yılından bu yana Kalite Ödülü: Malcolm Baldridge Ulusal Kalite Ödülü verilmektedir.

  • Japonya'da kalite kontrol: 1945 yılında II. Dünya Savaşı'ndan yenik olarak çıkan Japonya'nın, Bretton Woods sistemi kapsamında Toplam kalite yönetiminin mucitleri ve öncüleri olan Joseph Juran ve William Edwards Deming'den danışmanlık hizmeti seminerleri almasıyla Japon kalite anlayışı köklü bir değişime uğramıştır. Japon sanayisi savaş öncesi büyük endüstrilere imkân sağlayan Japon anlayışı Bretton Woods Sistemi'nin tek taraflı iptali ile yerini küçülmeye bırakmıştır. Bunun sonucunda Japon sanayisi network tarzı, nihai ürünün ortaya çıkabilmesi için birbirine bağımlı olan bir örgüt yapısına gitmiştir. Bu modelde üretimin çoğunlukla ihracata yönelik olması entegrasyondan disentegrasyona giden bir üretim sürecini doğurmuştur. Bu anlayışın başarıya ulaşması, tüm tedarikçilerin ve üreticilerin süreçlerinin ve ürünlerinin kalitesinin başarılı olmasını şart koştuğundan zor olsa da Japon sanayisi bunu gerçekleşmiştir.[7]

Japonya'da da kalitenin artırılması ve teşviki için 1951 yılından bu yana Deming Ödülleri verilmektedir.

  • Batı Avrupa'da kalite kontrol: ABD'de Taylor Sistemi uygulanırken Avrupa bu sisteme benzer bir tarzı benimsememiştir. ABD'deki sistemin aksine işçi ve ustalara daha fazla yetki vermiş, bundan dolayı güçlü merkezi kontrol ve test-muayene departmanlarına daha az önem vermişlerdir. Ayrıca istatistiksel metotların kullanılmasında Batı Avrupa öncülerden olmuştur. Bu sayede uzmanların sorun çözme hızı artmış, uzmanlar da yazdıkları kitaplar yardımıyla da tekniklerin uygulanabilir hale gelmesine katkı sağlamışlardır. Bunun sonucunda Avrupa'ya özgü CE işareti gibi standartlar oluşturulmuştur.

Kalite kontrolün amacı ve önemi

Bir kalite kontrolü sisteminin temel gayesi, üretimde kalitesizliği önlemektir. Çünkü işletme geri alamayacağı bir gidere yol açması sebebiyle kalitesiz ürünler elde etmek gayesi için kurulmamıştır. İşletme bu konuda hiçbir tedbir almaz ve bozuk ürünleri piyasaya sürerse prestij kaybı ve satışların azalması sebebiyle bir kayıpla karşılaşır.

Kalite kontrolün amacı, tüketici isteklerinin ve işletmenin genel gayesini birlikte muhtemel en ekonomik seviyede karşılayabilecek ürünün üretilmesini sağlayacak plan ve programların geliştirilerek uygulanması ve etkin bir şekilde yürütülmesini sağlamaktır. Bu genel gayenin elde edlilmesine yönelik olarak, kalite kontrolün bir takım ikincil amaçları vardır. Bunlar:

  • İşin daha başlangıçta doğru olarak yapılmasının sağlanması ile eldeki makine ve işgücünden en yüksek verimin sağlanması
  • Bozuk ürünleri düzeltmek için kullanılan sürenin yol açtığı üretim kayıplarının ve hurda-fire atık oranının azaltılması
  • Alıcıya istediği toleranslar içinde kalan ürünlerin verilmesi ile firmaya itibar sağlanması
  • Mamullerin ekonomik ömürlerini doldurmadan atıl bir hale düşmelerinin önlenmesi ile milli servetin israfına engel olunması
  • İç piyasalarda yerli ürüne güvenin tesisi, dış pazarlarda rekabet gücünün kazanılması
  • Ürün kalitesinin geliştirilmesi (ölçü, birim, malzeme, sertlik ve diğer özellikler)
  • İşletme ve kalite masraflarını azaltmak ve işletme mensuplarının moralini yükseltip, işçi ve işveren ilişkilerinin düzenlenmesi
  • Tüketicinin parasının karşılığını aldığını görerek memnun olması, müşteri şikayetlerinin azalması ve tüketicinin korunması

Üretici açısından ise kalite kontrolün amacı, yüksek kaliteli mal veya hizmet üreterek iç ve dış pazarlarda tüketicilerin ihtiyaçlarını karşılamaktır.[8] Proje süreçlerinde ise, o tarihe kadar tamamlanan kısmın planlanan kısıtlar içinde (maliyet, süre gibi) gerçekleşip gerçekleşmediğinin görülmesini sağlar. Çoğu projede sadece kalite kontrolü amaçlı birimler mevcuttur.[9]

Kontrol Sürecinin Aşamaları

Kontrol süreci, aşağıdaki adımlardan oluşur:

  1. Kontrol edilecek sürecin seçimi
  2. Kontrol ölçü biriminin tespiti
  3. Kontrol edilecek konunun performans ve amaç ölçütlerinin belirlenmesi
  4. Kontrol konusunu ölçecek bir
  5. Gerçekleşen performansın ölçümü
  6. Amaçlanan ile gerçekleşen performans arasındaki farkın tespiti ve yorumlanması
  7. Amaçlanan ile gerçekleşen performans arasında fark varsa gerekli iyileştirme çalışmalarının yapılması

Kalite kontrolünde kullanılan 7 temel araç

Bu araçlar geniş istatistik bilgisi gerektirmeden, çoğunlukla kolay bir şekilde kullanılabilecek, kalite problemlerini çözmede sıklıkla kullanılmaktadır. 7 kalite aracı, kalite kontrolü için kapsamlı bir silah deposudur.[3] Bu araçlar aşağıdaki gibidir:[10]

  1. Balık kılçığı diyagramı
  2. Kontrol çizelgesi (en:Check sheet)
  3. Kontrol diyagramı
  4. Histogram (en:Histogram)
  5. Pareto diyagramı
  6. Serpilme diyagramı
  7. Akış diyagramı (en:flow chart)

Toplam kalite kontrolün kapsamı

Kalite kontrolün işlevi ürün tasarımı ile başlar, müşteriye teslimatı ile sona erer. Fakat ürür kalitesi endüstriyel çevrimin her bir noktasından etkilenir.

Kalite kontrolün başlıca faaliyet alanlarını şöyle sıralayabiliriz;

  • Pazarlama, müşterinin ödediği ve istediği kalite seviyesini değerlendirmektedir.
  • Mühendislik, pazarlama değerlendirmesini tam özel şartlara indirgemektedir.
  • Satın alma, üretim için gerekli malzemelerin ve parçaların temini ile ilgilenmektedir.
  • Üretim Mühendisliği, üretim için gerekli işlemleri, takımları, aletleri ve makineleri belirlemektedir.
  • Üretim Denetimi ve Atölye Operasyonları, imalat esnasında yarı montajı ve son montajı kontrol etmektedir.
  • Mekanik Muayene ve Fonksiyonel Test, spesifikasyonlara uygunluğu kontrol etmektedir.
  • Nakliyat, ambalajlama ve iletimin etkisindedir.
  • Yerleştirme ve Servis, belirli talimatlara göre urunun yerleştirilmesiyle, uygun işlemin sağlanmasına yardım etmektedir.[11]

Kalite kontrolü çemberi

Kalite çemberi; aynı işyerinde çalışan veya benzer işleri yapan iş görenlerin, gönüllülük esasına dayalı, kendi alanlarında karşılaştıkları veya karşılaşabilecekleri sorunları saptamak, kestirebilmek, analiz etmek ve bu tür sorunlara çözüm bulabilmek için oluşturdukları, düzenli aralıklarla toplanan küçük çalışma gruplarıdır.[12]

Kalite kontrolü çemberlerinin amaçları

  • Kaliteyi geliştirmek,
  • Çalışanların motivasyonu ve katılımı geliştirmek,
  • Ast-üst ilişkilerini geliştirmek,
  • Maliyetleri düşürmek,
  • İş görenlerin kültürünü geliştirmektir.[12]

Kalite kontrolü çemberlerinin özellikleri

  • Gönüllülük,
  • Bütün üyelerin katılımı,
  • Canlılık ve süreklilik,
  • Grup etkinliği,
  • Ödüllendirmedir.[12]

Kalite kontrolü çemberinde yönetim etkisi

Kalite çemberlerinin uygulanabilmesi için organizasyon özelliklerinin yeterli olamayacağı, işletmedeki yöneticilerin de bazı nitelikleri taşıması gerekir.

Organizasyonların işleyişi açısından yöneticilerin;

  • 1. Grup çalışmalarının etkinliğine inanması ve dolayısıyla astlarına sorumluluk vermenin gerekli olduğunu kavraması,
  • 2. Yöneticinin görevinin esas olarak astları kontrol etmek değil, onların kendilerini kontrol edebilecekleri şartları yaratmak olduğuna inanması,
  • 3. Astların yaptıkları işlerle ilgili kararlara ve süreçlere katılmaları gerektiğine inanması,
  • 4. Birlikte çalışan insanların daha yaratıcı ve üretken olduğuna inanması gerekmektedir.

Toplam kalite kontrolü

Toplam kalite kontrolünün dört görevi bulunmaktadır:[13]

  • Yeni ürün kontrolü: Kalite, maliyet ve zaman parametrelerini optimize ederek müşteri isteklerini karşılanmasıdır.
  • Satın alma kontrolü: Tedarikçiler ile işbirliğinin sağlanarak üretim için gerekli girdilerini kalitesinin sürekliliğinin sağlanması ve kalitenin bu yolla artırılmasıdır.
  • Ürün kontrolü: Müşteri talep ve beklentilerini göz önüne alarak üretim yapılması, hatalı ürünlerin ayıklanması ve üretimden sonraki hizmet kalitesinin artırılması sürecidir.
  • Özel süreç çalışmaları: Maliyet ve kalitenin artırılması amacıyla süreçlerin iyileştirilmesi ve katkısı olmayan süreçlerin ayıklanmasıdır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  • KIRÇIL, O. ve ARKIŞ, N. 1986, “Türkiye'de Sorun Çözme Gruplarının (QCC)Uygulanabilmesi İçin Gerekli Yönetim ve Organizasyon Özellikleri”, MPM Eğitim ve Yayınları Ankara, ss.30-53.
  • Aslan, Tolga, 2007, Toplam Kalite Yönetimi: Kamu Alanındaki Uygulamaların Değerlendirilmesi, URL Son Erişim; 28.12.2012
  1. ^ a b c d Orhan Küçük, Standardizasyon ve Kalite, Seçkin Yayıncılık, Ankara, ISBN 975-347-749-X
  2. ^ a b Prof. Dr. Ahmet Öztürk, Kalite Yönetimi ve Planlaması, Ekin Yayıncılık, Bursa, ISBN 978-9944-141-79-6
  3. ^ a b Paul James, Total Quality Management, Prentice Hall Europe, Hertfordshire, ISBN 0-13-207119-3
  4. ^ "Levent Üstüntepe, Kalite Kavramı ve Kalitenin Tarihsel Gelişimi". 11 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2011. 
  5. ^ "Murat Yılmaz, Kalite Yönetim Sistemlerinin Evrimi ve TKY'nin Banknot Matbaası Genel Müdürlüğünde Uygulanabilirliği, Ankara, 2003" (PDF). 24 Kasım 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2011. 
  6. ^ "Prof.Dr.Erhan Kırtay, Ar.Gör.Deniz Duran, Ar.Gör.Seher D.Perinçek, Dünyada Kalite Kontrol ve Toplam Kalite Kontrol Uygulamaları (Bölüm 1) 2008" (PDF). 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2012. 
  7. ^ "Dr.Meltem Kayıran Dikmen, Y.Doç.Dr.Ahmet Alpay Dikmen, Her Derde Deva İksir: Toplam Kalite Yönetimi" (PDF). 27 Ekim 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2012. 
  8. ^ Yrd. Doç. Dr. Orhan KÜÇÜK, Kalite Yönetimi ve Kalite Güvence Sistemleri
  9. ^ Quality Control in Project Management - http://www.pmhut.com/quality-control-in-project-management 4 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ [1] 31 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 7 Basic Quality Tools
  11. ^ Ozturk, (2007). Istatiksel Kalite Kontrol Grafikleri Kabul Orneklemesi; Konya: Selcuk Universitesi.
  12. ^ a b c " Kalite Kontrol Çemberi "[]
  13. ^ "Kalite Yönetim Sistemlerinin Evrimi ve Toplam Kalite Yönetiminin Banknot Matbaası Genel Müdürlüğünde Uygulanabilirliği, 2003" (PDF). 24 Kasım 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2011. 

İlgili Araştırma Makaleleri

"International Organization for Standardization" İngilizce açılımı kısaltılınca "ISO", Fransızca da Organisation internationale de normalisation kısaltılırsa "OIN" olmasından dolayı yunanca "eşit" anlamına gelen "isos" tan türetilerek şu an kullanılan "ISO" olarak adlandırılmıştır. Uluslararası alanda uygulanacak kalite sistem standardı çalışmaları ilk kez merkezi Cenevre'de olan Uluslararası Standartlar Organizasyonu ISO (standart) tarafından başlatılmıştır. ISO (standart), 23 Şubat 1947 tarihinde kurulmuş olup, 135 üye ülkeden oluşmaktadır. Her ülkeden bir üye bulunmaktadır ve her üye eşit oy hakkına sahiptir. Bu amaçla ISO (standart)'nun aktif üyeleri olan ABD, İngiltere, Kanada tarafından bu çalışmaları yürütmek üzere Teknik Komite oluşturulmuştur. Bu komitenin çalışmaları sonucu ISO 9000 Kalite Sistem Standartları Mart 1987'de yayınlanmış ve birçok ülke tarafından benimsenerek uygulamaya geçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Toplam kalite yönetimi</span>

Toplam kalite yönetimi ya da kısaca TKY; müşteri ihtiyaçlarını karşılayabilmek için kullanılan insan, iş, ürün ve/veya hizmet kalite gereksinimlerinin, sistematik bir yaklaşımla ve tüm çalışanların katkıları ile sağlanmasıdır. Bu yönetim şeklinde uygulanan her süreçte tüm çalışanların fikir ve hedefleri kullanılmakta ve tüm çalışanlar kaliteye dahil edilmektedir. Toplam kalite yönetimi; uzun dönemde müşterilerin tatmin olmasını başarmayı, kendi personeli ve toplum için yararlar elde etmeyi amaçlar ve kalite üzerine yoğunlaşır. Tüm personelin katılıma dayalı bir yönetim modelidir.

Tam Zamanında, üretimi ve verimliliği artırmak için geliştirilen envanter stratejisidir. Yapılan tüm üretim işlemleri ve buna bağlı alt maliyetleri en aza indirmek amacıyla zaman kriterlerini de göz önünde tutan üretim türü Japon Kanban sisteminin türevlerindendir. JIT, Toyota Motor Company'nin Başkan Yardımcısı Taiichi Ohno (1982) tarafından geliştirilmiştir ve 1970'lerin sonlarında Japonya'daki diğer şirketlere yayılmıştır. 1980'lerin başında, JIT, Batı ve Asya ülkelerinde çok popüler bir üretim yeniliği haline gelmiştir. Üretim sürecindeki tüm israfı ortadan kaldırma ve üretim sürecini iyileştirerek diğerlerine üstünlük sağlama fikrine dayanan sürekli üretim iyileştirme yaklaşımıdır. Üretim esnasında bir sonraki işlemin üretimini de göz önünde tutarak iş sırasını belirlemektedir. Depolama işleminde sipariş verme seviyesine gelindiğini ve bu noktadan sonra siparişin karşılanması gerektiğini bildiren bu strateji sayesinde en verimli depo hacmi ve üretim devamlılığı sağlanmaktadır. Kısaca just in time (JIT) ihtiyaç kadar talebi, mükemmel kalite ile kalansız olarak bir an önce üretmek ve istendiği zamanda doğru yere nakletmektir. Envanterin oldukça önemli bir odak noktası haline gelmesinin, sermaye israfına yönelik bariz potansiyel dışında başka bir iyi nedeni daha vardır. Yalın üretim yöntemlerinin geliştiği dönemde şirketler çeşitli boyutlarda daha rekabetçi hale gelmiştir ve bu kritik boyutlardan biri de teslimat hızıdır. Little yasası olarak bilinen bir ilişki, envanter ve zamanı şu şekilde ilişkilendirir:

<span class="mw-page-title-main">Altı sigma</span> süreç geliştirmek için yöntem stratejisi

Altı Sigma, operasyonlarda mükemmelliğin sağlanması amacıyla işletmelerde süreçlerin tanımlanması, ölçülmesi, analiz edilmesi, iyileştirilmesi ve kontrolü için kolay ve etkili istatistik araçlarının kullanıldığı bir yönetim stratejisi.

<span class="mw-page-title-main">HACCP</span>

HACCP, gıda işletmelerinde, sağlıklı gıda üretimi için gerekli olan hijyen şartlarının belirlenerek bu şartların sağlanması, üretim ve servis aşamasında tüketici açısından sağlık riski oluşturabilecek nedenlerin belirlenmesi ve bu nedenlerin ortadan kaldırılması temeline dayanan bir ürün güvenilirliği sistemidir. HACCP, İngilizce Hazard Analysis and Critical Control Point - Tehlike Analizleri ve Kritik Kontrol Noktaları ifadesinin kısaltmasıdır. Sistem, ürün güvenliğini etkileyen tehlikelerin önceden belirlenmesi ve kontrol altına alınmasını sağlayan sistematik bir yaklaşımdır.

Kalite yönetim sistemleri felsefesi, sistemi bir bütün olarak kabul eden ve kaliteyi bu bütünün içindeki her elemanın müşteri odaklı ortak bir fonksiyonu olarak gören bütünsel bir anlayıştır. En genel anlamda, bir kuruluşta hedeflenen kalitenin gerçekleşmesi amacı ile sürdürülen planlı ve sistematik faaliyetlerin bütünüdür. Son zamanlarda kullanımına daha sık rastlanan kalite yönetim sistemleri (KYS), tarihsel gelişim sürecinde; az sayıda çalışanın bulunduğu işletmelerde, müşteri ilişkilerine odaklanan kalite kontrol uygulamaları yapılan Sanayi Devrimi Öncesi, fabrikaların kurulmasıyla birlikte üretimi yapılan ürünlerin kontrolünün yapıldığı Sanayi Devrimi sonrası, Japonya'da istatistiksel sonuçları baz alarak uygulanmaya başlanan Toplam Kalite Yönetimi'nin var olduğu II. Dünya Savaşı sonrası ve TKY'nin daha geniş çapta kullanılmaya başlandığı ve tüm işletmede kalite yönetiminin yapıldığı 1980 sonrası olmak üzere dört döneme ayrılmıştır.

Armand Vallin Feigenbaum, Amerikalı kalite kontrol uzmanı ve iş insanı.

Yedi kalite aracı, toplam kalite yönetiminde sorun çözme tekniğine temel oluşturan yedi temel araç. Kalite yönetim araçları kişilere ve gruplara, kalite kontrol süreçlerini uygulamak, uygulanan bu süreçleri görüntülemek ve herhangi bir süreçten kaynaklanan bir problemi çözmek için destek sağlar. Yedi kalite aracı, iş problemleri analizlerine ve çözümlerine yapısal yaklaşım dolayısıyla da analizler ve çözümlerde gelişmeyi sağlar. Bu araçlar imalat süreçlerinde olduğu gibi hizmet odaklı süreçlerde de uygulanabilir. Yedi kalite aracı, takım veya gruplar tarafından uygulandığında en fazla getiri elde edilir. Böylece en kullanışlı, yani yönetim için tasarlanmış bilgiler ortaya çıkar. Bu araçlar, ürün geliştirmeden, pazarlamaya ve müşteri ilişkilerine kadar bütün üretim süreçlerinde süreç geliştirme ve müşteri memnuniyetini artırmak için uygulanabilir. Bir işletmenin ya da bir sürecin performansını geliştirmek amacıyla atılacak adımların, verilecek kararların verilere dayanması gerekir. 'Gerçeklere Dayalı Yönetim' ve 'Sürekli Gelişme' ancak; doğru, anlaşılabilir ve güvenilir veriler ile gerçekleştirilebilir.

Müşteri odaklılık, koşulsuz müşteri memnuniyeti değil; doğru müşteriye, doğru zamanda, doğru fiyat ile doğru teklifin yapılmasıdır. Müşteriye hak ettiği düzeyde hizmet verilmesidir. Müşteri odaklı yapılarda her müşteri eşit değildir. Önce müşteri tanımının, sonra da iyi müşteri tanımının yapılması gerekir.

Kalite çemberleri bir işletmede kalite, verimlilik, etkinlik, etkililik gibi problemleri analiz etmek ve çözümleri yönetime önermek için sayıları 5 ile 10 arasında değişen çalışanların tamamen kendi istek ve katılımlarıyla belirlenmiş zamanlarda düzenli olarak toplanan küçük çalışma gruplarıdır. Aynı zamanda bu gruptaki kişiler konuyla alakalı eğitimlere tabii tutulurlar. Böylece kişiler ne yapmaları gerektiği hakkında bilgilendirilmiş olur. Japonya'da Jishu Kami adı verilen kalite çemberIeri İngilizcede quality control circles olarak anılmaktadır. Kalite çemberleri, Türkçede "kalite kontrol çevrimleri", "kalite ekipleri", "kalite kontrol çemberleri" gibi değişik adlarla anılmıştır. Kalite çemberlerinin temel amacı;çalışanların becerilerinden yararlanarak aynı zamanda işlerini benimsemelerini, tatmin olmalarını sağlayıp yönetime katılmalarını sağlamaktır.

Kontrol diyagramı, bir kalite izleme diyagramıdır. Doğada, toplumda ve insan etkisi ile meydana gelen tüm olaylarda değişkenlik bilinen bir olgudur. Bu nedenle üretim sürecinde çeşitli nedenlerin etkisi sonucu değişkenliğin ortaya çıkması, doğal ve kaçınılmaz kabul edilmektedir. Aslında kalite kontrol faaliyetlerinin temel amacı, üretim sürecinin ekonomik olması koşulu ile kontrol altında tutulmasıdır. Buradaki ekonomiklik ile ifade edilmek istenen husus, kontrolün gerçekleştirilmesi için harcanan çabalarla elde edilen yararlar arasında bir dengenin sağlanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kalite maliyetleri</span>

Kalite maliyeti, mevcut kalitesizlikten ileri gelen ya da potansiyel kalitesizliği önlemek amacıyla alınan önlemler dolayısıyla ortaya çıkan maliyet. Kalite maliyetleri ile ilgili literatürde temel teşkil eden önemli çalışmalar, 1976'da Kaoru Ishikawa, 1979'da Philip B. Crosby, 1986'da William Edwards Deming, 1988'de Joseph Juran ve 1991'de Armand Vallin Feigenbaum tarafından gerçekleştirilmiştir. Kalite maliyeti kavramı, üretilen ürünlerin, müşteri beklentilerini karşılamamasını takiben hem ürün geliştirme hem de süreç iyileştirme çalışmalarının sonucu olarak doğmuştur. Kalite maliyetlerinin ölçülüp hesaplanması Toplam Kalite Yönetimi programının önemli ve gerekli aşamalarından biridir.

Kalite, insanlık tarihi boyunca hakkında ciddi olarak düşünülmüş, farklı fikirler ortaya konulmuş ve tarihin gelecek seyri boyunca da yoğun ilgisine devam edecek olan bir kavramdır.

Philip B. Crosby, Amerikalı kalite uzmanı.

Sıfır Hata kavramı, “işi ilk defada doğru yap” yaklaşımı olarak da ele alınmaktadır. Bu amacın başarılması bireylerin yaklaşımı veya isteği ile orantılıdır. Bu isteğe verilecek cevap her zaman üç maddenin farkında olmaktır. Bunlar;

Kalite fonksiyon(işlev) yayılımı (KFY) müşteri ihtiyaçlarını bir ürün veya hizmet için mühendislik özelliklerine dönüştürmeye yardımcı olan bir yöntemdir. İhtiyaçların operasyonel tanımlamaları oluşturulmasına yardımcı olur ve ilk ifade edildiğinde belirsiz olabilir. Ürün veya hizmet için aynı zamanda geliştirme hedefleri belirlerken, her bir ürün veya hizmet karakteristiğini önceliklendirir.

Üretim yürütme sistemleri, hammaddelerin bitmiş ürünlere dönüşümünü izlemek ve belgelemek için imalatta kullanılan bilgisayarlı sistemlerdir. MES, üretim planlayıcıların, fabrika katındaki mevcut koşulların üretim çıktısını iyileştirmek için nasıl optimize edilebileceğini anlamalarına yardımcı olan bilgiler sağlar. MES, üretim sürecinin birden çok öğesinin kontrolünü sağlamak için gerçek zamanlı olarak çalışır.

Tasarım yoluyla kalite (QbD), ilk olarak kalite uzmanı Joseph M. Juran tarafından özellikle Juran on Quality by Design tarafından yayınlarda ana hatları verilen bir kavramdır. Kalite ve yenilik için tasarım, Juran'ın yeni ürünler, hizmetler ve süreçlerde atılımlar elde etmek için neyin gerekli olduğunu açıkladığı Juran Üçlemesinin üç evrensel sürecinden biridir. Juran kalitenin planlanabileceğine ve kalite krizlerinin ve sorunların çoğunun kalitenin planlanma şekliyle ilgili olduğuna inanıyordu.

<span class="mw-page-title-main">İleri ürün kalite planlaması</span>

İleri ürün kalite planlaması (APQP), sanayi'de, özellikle otomotiv sanayinde, ürün geliştirmek için kullanılan yöntemler ve tekniklerin çerçevesidir. DFSS'nin amacı değişimi azaltmak olduğu için Design For Six Sigma 'dan farklıdır. Çoğu zaman İngilizce ‘Advanced product quality planning’ cümlesindeki kelimelerin baş harflerinin birleşimi olan APQP kısaltmasıyla ifade edilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.