İçeriğe atla

Kalimakizade Sarı Bey

İskerlet Kalimaki
Boğdan Prensi
(1. dönem)
Hüküm süresi24 Ağustos – 26 Ekim 1806
Önce gelenAleksandır Morozi
Sonra gelenAleksandır Morozi
Boğdan Prensi
(2. dönem)
Hüküm süresi4 Ağustos 1807 - 13 Haziran 1810
Önce gelenAleksandru Hancerli
Sonra gelenIordache Ruset-Roznovanu
Boğdan Prensi
(3. dönem)
Hüküm süresi17 Eylül 1812 – Haziran 1819
Önce gelenVeniamin Kostake
Sonra gelenMihal Suço
Eflak Prensi
Hüküm süresiŞubat – Haziran 1821
Önce gelenTudor Vladimirescu
Sonra gelenIV. Ligor Gika
Doğum1773
İstanbul
Ölüm12 Aralık 1821ç
Bolu
HanedanKallimahis hanedanı
DiniOrtodoks

Kalimaki Beğ-zade Sarı Bey veya İskerlet Kalimaki (1773, İstanbul - 12 Aralık 1821, Bolu) 1801-1806 yılları arasında Bâb-ı Âli tercümanı, 24 Ağustos 1806 - 26 Ekim 1806, 4 Ağustos 1807 - 13 Haziran 1810 ve 17 Eylül 1812 - Haziran 1819 yılları arasında Boğdan Prensi, Şubat - Haziran 1821 arasında Eflak Prensi olarak görev yapmıştır.

Kallimahis hanedanının bir üyesi olan Sarı Bey, Aleksandru Kalimaki ve Ruxandra Gika'nın oğluydu ve Smaragda Mavroyeni ile evlendi.[1] 1810'da Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Ruslar tarafından hapsedildi ve Harkiv'a götürüldü. 1812'de Moldova tahtını geri aldı. Sarı Bey yeni yasalar kabul etti ve boyarlar için vergileri kesti. Vebaya karşı önlemler aldı, ahşap döşeli sokakların bakımını yaptı, Gheorghe Asachi'nin Rumence hareketini destekledi ve Boğdan'ı patatesle tanıştırdı.

1819'da Ruslarla işbirliği yaptığından şüphelenilen Sarı Bey idam edilmek üzere Kostantiniyye'ye (günümüzdeki İstanbul'a) götürüldü. Cezasını iptal ettirmeyi başardı ve 1821'de Bâb-ı Âli tarafından Eflâk Prensi olarak atandı. 1821'de birkaç ay hukuken prens (voyvoda) oldu ve tahtta hak iddia edemedi. 1821 yılında patlak veren Yunan Bağımsızlık Savaşı ile birlikte, Kalimaki Yunan yanlısı olduğu şüphesiyle zehirlenerek öldürüldü. Oğlu Aleksandros Kalimaki Paşa ise bir Osmanlı devlet adamı oldu.

Kaynakça

Önce gelen:
Drakozade Aleko Bey
Bâb-ı Âli tercümanı
1801-1806
Sonra gelen:
Aleksandros M. Suço
Önce gelen:
Aleksander Hançerli
Boğdan Prensi
1807-1810
Sonra gelen:
Iordache Ruset-Roznovanu
Önce gelen:
Veniamin Kostake
Boğdan Prensi
1812-1819
Sonra gelen:
Mihail Suço
Önce gelen:
Tudor Vladimiresku
Boğdan Prensi
1821
Sonra gelen:
IV. Ligor Gika

İlgili Araştırma Makaleleri

İbrahim Hilmi Paşa veya Keçiboynuzu İbrahim Hilmi Paşa, III. Selim saltanatında 14 Kasım 1806 - 18 Haziran 1807 tarihleri arasında yedi ay dört gün sadrazamlık ve çeşitli eyalet valiliği ve bu arada Girit valiliği yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında 1806-1812 yılları arasında yapılmış savaş

1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında birçok cephede yapılmış savaştır. Napolyon Bonapart'ın önderliğindeki Fransa'nın Avrupa'da başlattığı savaşların arka planında yer almıştır.

Romanya tarihi bugünkü Romanya Devleti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Moldova tarihi bugünkü Moldova topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar. Günümüzde Moldova adıyla anılan topraklar Prut ve Dinyester nehirlerinin arasında tarihi adı Besarabya olan bölgedir. Bu bölge 1812 yılına kadar Boğdan adıyla anılan devletin doğu kısmını oluşturuyordu. 1812 yılından sonra Rusya'nın eline geçti. Boğdan'ın geri kalan kısmı ise etnik bakımdan kardeş olan Eflak'la birleşerek günümüzdeki Romanya Devleti'ni oluşturdu. Moldova halkı Romanya halkıyla aynı dili konuşmaktadır, etnik bakımdan kardeş uluslardır. Dolayısıyla Moldova tarihi Romanya tarihi'yle iç içe geçmiş bir tarihtir.

<span class="mw-page-title-main">1810'lar</span> onyıl

1810'lar Gregoryen takvimine göre 1 Ocak 1810'da başlayıp 31 Aralık 1819'da sona eren onyıldır.

<span class="mw-page-title-main">Bâb-ı Âli tercümanı</span> Osmanlı hükûmetinin kıdemli tercümanı ve fiili dışişleri bakan yardımcısı

Bâb-ı Âli tercümanı, Dîvân-ı Hümâyun tercümanı, büyük tercüman ya da tercümanbaşı, Osmanlı hükûmetinin kıdemli tercümanı ve fiili dışişleri bakan yardımcısına verilen addır. Makam, 1661'de oluşturulmasından 1821'de Yunan İsyanı'nın patlak vermesine kadar büyük ölçüde Fenerli Rumlar tarafından yönetildi ve Osmanlı İmparatorluğu'ndaki gayrimüslimlerin erişmiş olduğu en yüksek kamu göreviydi.

<span class="mw-page-title-main">Stefanaki Bey</span> Sisam beyi

Stefan Bogoridi ya da İstefanaki Bey, Osmanlı İmparatorluğu bünyesinde görev almış Bulgar devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kalimaki ailesi</span> Soylu bir Fenerli Rum ailesi

Kalimakizade veya Kalimaki ailesi, aslen Besarabya'nın Orhei bölgesinden gelen bir boyar ve Fenerli Rum ailesidir. Aile üyeleri Bâb-ı Âlî tercümanları ve Osmanlı adına Boğdan prensleri olarak görev yapmışlardır. Aile, Romanya'da bugün hâlâ varlığını sürdürmektedir.

Konstantin Moruzi, Bâb-ı Âli'nin baştercümanı olarak görev yapmış bir Fenerli Rumdur. Moruzi ailesinden gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Suço ailesi</span> Soylu bir Fenerli Rum ailesi

Suço veya Sucos ailesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde hospodarlık ve Bâb-ı Âli için baştercümanlık makamlarında görev yapmış, önde gelen Fenerli Rum ailelerinden birisidir. Üstelik Eflak Beyliği ve Boğdan Beyliği için hükümdarlık yapmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Yanaki Kalimaki</span> Boğdan Prensi, Bâb-ı Âli tercümanı

Yanaki Teodor Kalimaki 1758 ve 1761 yılları arasında Boğdan Prensliği yapmış bir Kalimaki ailesi üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Drakozade Aleko Bey</span> Boğdan Prensi, Bâb-ı Âli tercümanı

Drakozade Aleko Bey, Fenerli Rumlardan gelen Boğdan Beyliği'nin bir dönem prensi ve dört dönem Eflak Beyliği prensidir.

Aleksandros M. Suço, Suço ailesine mensup, Osmanlı'da Bâb-ı Âli için çalışan bir Fenerli Rum tercümandı.

Yakovaki Efendi veya Jak Argiropulos, Bâb-ı Âli tercümanlığı yapmış bir Rum bilgindir. Fener'de doğdu ve kökeni Argiropulo ailesinden geliyordu. İran tarihi üzerine bir kitap yazdı. Yunan İsyanı başladığında ailesiyle birlikte Yunanistan'a kaçtı.

<span class="mw-page-title-main">Mihal Suço</span> Boğdan Prensi, Bâb-ı Âli tercümanı

Mihal Suço veya Vodas Fenerli Rumlardan Suço ailesinden gelen, 12 Haziran 1819 ve 29 Mart 1821 yılları arasında Boğdan Prensliği yapmış bir soyludur. Filiki Eterya'ya üyeydi, Boğdan ve Eflak'ta Yunan Devrimi'ni destekledi ve Yunanistan'ın kurulmasından sonra ülke dışında büyükelçisi olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Aleksander Hançerli</span> Boğdan Prensi

Aleksander Hançerli veya Hanceri, Osmanlı İmparatorluğu'nun Bâb-ı Âli tercümanı ve Boğdan Prensi idi. Hayatının son bölümünü dilbilimci olarak anıldığı Rus İmparatorluğu'nda göçmen olarak geçirdi. 1799'da idam edilmeden önce Eflak Prensliği yapmış Konstantin Hançerli'nin kardeşiydi.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandros İpsilantis (Eflak ve Boğdan prensi)</span> Eflak ve Boğdan prensi

Aleksandros İpsilanti Eflak ve Boğdan Prensliği yapmış bir Fenerli Rum idi. Yunan Bağımsızlık Savaşı kahramanı olan torunu ile aynı ismi taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandru Kalimaki</span> Boğdan Prensi

Aleksandru Kalimaki, 6 Mayıs 1795 - 18 Mart 1799 tarihleri arasında Boğdan Prensi idi.

Sefer Ali Bey Şervaşidze-Çaçba 1810-1821 yıllarında Abhazya prensidir. Keleş Bey Çaçba'nın en genç oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandır Morozi</span> Prens ve tercüman

Aleksandır Morozi Bey Boğdan voyvodası (Prens) ve Eflak prensi olarak görev yapan Osmanlı İmparatorluğu'nun Büyük Tercümanı. Aydınlanma fikirlerine açık olan ve hidroloji mühendisliğine olan ilgisiyle dikkat çeken Morozi, Osman Pazvantoğlu'nun asi birliklerinin müdahaleleriyle uğraşmak zorunda kaldı. Dönemi için ender bir jestle, Eflak'taki tahttan feragat etti ve Boğdan'daki ikinci dönemı, Fransız diplomat Horace Sébastiani'nin entrikaları tarafından yarıda kesildi. Moruzi ailesi, önde gelen Fenerli Rumlardan (Fenerliler) idi.