Kalenderoğlu - Turkipedia

Kalenderoğlu Piri veya Mehmet, Celali isyanları'na önderlik etmiş kişilerdendir.

Ankara'nın Yassıviran köyünden olup, 1592 yılında etrafına topladığı kişilerle haydutluk yapıyordu. Daha sonra affedilen Kalenderoğlu; beylerbeylerinin maiyet çavuşu, bazı beylerbeylerine de kethüda ve mütesellim oldu. Kendisine verilen sancakbeyliği görevini alamaması üzerine 1604 yılında isyan başlattı. Anadolu beylerbeyini yenerek, Manisa ve çevresini etkisi altına aldı. Kuyucu Murat Paşa'nın Canboladoğlu isyanını bastırmaya giderken ordunun gerisini emniyet altında bulundurmak istemesi üzerine affedilerek kendisine Ankara sancakbeyliği verildi. Kalenderoğlu'nun zulmünden korkan Ankara halkının kendisini şehre sokmaması üzerine burayı kuşattı, ancak üzerine asker gönderildiğini duyunca geri çekilmek zorunda kaldı.^[1] Kuyucu Murat Paşa'nın, Canboladoğlu isyanını bastırdıktan sonra kışı geçirmek üzere Halep'te bulunduğunu duyan Kalenderoğlu, 1607 yılında Canboladoğlu kuvvetlerinden kaçanlar ve diğer Celali reislerini etrafında toplayarak 30 bin kişilik kuvvetle Bursa üzerine giderek bazı yerleri yaktı. Buradan sonra Kirmastı, Uluabat ve Mihaliç taraflarını işgal ederek tahrip etti. Bu durum İstanbul'da endişe uyandırmış, vezir Nakkaş Hasan Paşa serdar tayin edilip isyancıların üzerine gönderilmiş ancak kış olduğundan harekete geçememiştir. Kalenderoğlu'nun İstanbul'a gelmesinden endişeyle vezir Yusuf Paşa bir miktar askerle Üsküdar'da bulundurulmuş, ayrıca Silistre beylerbeyi Mimar Dalgıç Ahmet Paşa'da Nakkaş Hasan Paşa'ya destek için Silistre askerleri ve Dobruca gönüllüleri ile Gelibolu'dan Anadolu'ya geçmiştir. Gönen ovasında meydana gelen muharebede Mimar Dalgıç Ahmet Paşa ölmüş ve ordusu da bozulmuştur. Kalenderoğlu bu galibiyetten sonra Aydın ve Manisa taraflarına saldırmıştır. Kışı Halep'te geçiren Sadrazam Kuyucu Murat Paşa'nın ordusu ile Kalenderoğlu'nun 30.000 kişilik kuvvetleri arasında Göksun boğazında 1608 yılında yapılan savaşta Osmanlı güçleri galip geldi. Osmanlı güçleri Kalenderoğlu'nun kaçan kuvvetlerini Bayburt taraflarında yakalamış ve burada yapılan savaşta isyancılar yeniden yenilgiye uğramıştır. Bu yenilgilerden sonra Kalenderoğlu ve taraftarları İran topraklarına kaçmıştır.^[1]

İran şahına sığınan Kalenderoğlu, 1610 yılında burada ölmüştür.^[2]

Kaynakça

^ ^a ^b Osmanlı Tarihi, III. Cilt-I.Kısım, 10. baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları-2011, Ord. Prof. İsmail Hakkı Uzunçarşılı
^ Osman's Dream: The Story of the Ottoman Empire 1300-1923, Caroline Finkel

İlgili Araştırma Makaleleri

I. Ahmed, 14. Osmanlı padişahı ve 93. İslâm halifesidir. Sultan III. Mehmed ve Handan Sultan'ın oğludur. Sancağa gitmeyip tahta çıkan ilk Osmanlı padişahıdır. Saltanatı boyunca sefere gitmemiştir. Saltanatında Celali isyanları bastırılmıştır. Tarihi yarımadada bulunan ve Mavi Camii olarak da bilinen Sultanahmet Camii, 1609-1617 yılları arasında saltanatı döneminde yaptırılmıştır.

Bayezid Paşa Osmanlı Devleti'nin Fetret Devri'nde, 1413'te Sultan I. Mehmed Çelebi saltanatında sadrazam olmuş; devleti toparlama süreci içinde yanında bulunmuş ve sonra da II. Murad döneminde Düzmece Mustafa'ya Sazlıdere'de yenilip teslim olup onun emriyle öldürüldüğü Temmuz 1421'e kadar başvezirlik yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Abaza Hasan Paşa On yedinci yüzyılın ortalarında Osmanlı eyalet valisi ve celali isyancısıydı. Osmanlı hükûmetine karşı iki isyan başlattı; bunların ikincisi ve en büyüğü, Sadrazam Köprülü Mehmed Paşa'yı görevden almaya yönelik başarısız girişimin ardından 16 Şubat 1659'da Halep'te suikastla sonuçlandı.

Celâlî isyanları, 16. ve 17. yüzyıllarda, Osmanlı yönetimindeki Anadolu'da Yavuz Sultan Selim döneminde başlayan ve Sultan I.Ahmet dönemine kadar devam eden zaman zarfında devlete karşı ekonomik, sosyal, askerî ve siyasi nedenlerle çıkarılan ayaklanmalara verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Abaza Mehmed Paşa</span>

Abaza Mehmed Paşa (1576-1634), Osmanlı veziri, valisi, devlet adamı, kumandanı ve aynı zamanda isyancı lideri. Celali isyanları diğer birçok liderleri gibi hem Osmanlı Devleti'nin yüksek kademelerinde görev aldı, hem de Osmanlı Devleti'ne karşı bayrak açtı.

Kuyucu Murad Paşa, I. Ahmed döneminde 11 Aralık 1606 - 5 Ağustos 1611 arasında sadrazam olmuş bir Osmanlı devlet adamıdır. 1585 Tebriz Seferi esnasında Safevilere esir düşmüştür. 1607-1608 yılları arasında 100 yıllık celali isyanlarını sona erdirmiştir. Bu süre içinde öldürdüğü toplam celali isyancı sayısının 60.000 civarında olduğu tahmin edilmektedir.

Kalender Çelebi İsyanı ya da Kalender Şah İsyanı, 1527'de Kalender Çelebi liderliğinde başlayan ayaklanmadır. Kalender Çelebi İsyanı 1527 yılında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Anadolu'da çıkan dini içerikli büyük bir isyandır.

İbşir Mustafa Paşa IV. Mehmed saltanatında 28 Ekim 1654 - 11 Mayıs 1655 tarihleri arasında altı ay on dört gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Seydi Ahmet Paşa Osmanlı Devleti'nde IV. Mehmet döneminde Budin Eyaleti valiliği ve serdarlığı yapmış Çerkes asıllı Osmanlı devlet adamı ve asker.

Canbolatoğlu Ali Paşa, Celali isyanları'nda isyana önderlik etmiş kişilerdendir. Ali Paşa' nın atası olan Canbolad Bey, Yavuz Sultan Selim zamanında Kilis tarafına yerleştirilerek burası kendisine yurtluk olarak verilmiştir. Ali Paşa, amcası Hüseyin Paşa'nın Halep beylerbeyliğine getirilmesinden sonra Kilis beyliği görevine geldi. Hüseyin Paşa, Yusuf Sinan Paşa'nın İran seferinde yaşanan mağlubiyetten sorumlu tutularak 1605 yılında idam edilmiştir. Hüseyin Paşa'nın idamından sonra yeğeni Ali Paşa ile Hüseyin Paşa'nın emrindekilerle otuz bin kişilik kuvvet, devletin İran ve Avusturya seferlerindeki durumundan yararlanarak isyan etmiştir.

Tavil Ahmed ya da Tavil Halil, I. Ahmed dönemindeki Celali isyanları'na önderlik etmiş kişilerdedir.

Karayazıcı, III. Mehmed dönemindeki Celali isyanları'na önderlik etmiş kişilerdendir.

Deli Hasan, III. Mehmed dönemindeki Celali isyanları'nda önderlik etmiş kişilerdendir.

Urmiye Muharebesi, 1603-1618 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda bir evre. Muharebe İran ordusunun galibiyetiyle sonuçlanmıştır.

Gence Kuşatması, 1603-1612 Osmanlı-Safevi Savaşı'nda bir evre. Kuşatma Safevi ordusunun başarısıyla ve Gence'nin 18 yıl sonra tekrar İran idaresine geçmesiyle sonuçlanmıştır.

Tebriz Seferi, 1603-1612 Osmanlı-Safevi Savaşı'nda bir evre. Kuyucu Murat Paşa komutasındaki Türk ordusu Tebriz'e kadar ilerleyip Acıçay civarında İran ordusuyla karşı karşıya geldiyse de taraflar arasında herhangi bir çarpışma olmadı ve Türk ordusu kışlamak üzerine geri çekildi. 1611 yılında tekrar sefere çıkmaya hazırlanan Murat Paşa'nın ölümüyle iki ülke arasındaki barış müzakereleri hız kazandı ve 1612 yılında dokuz yıldır süren savaşa son veren Nasuh Paşa Antlaşması imzalandı.

Nakkaş Hasan Paşa, Osmanlı nakkaş, asker ve bürokrat.

Sarı Kenan Paşa , vezirlik ve kaptan-ı deryalık görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Dalgıç Ahmed Paşa, Osmanlı Osmanlı asker, devlet adamı, sedefkar ve saray başmimarıdır.

Dişlenk Hüseyin Paşa ; Anadolu ve Halep beylerbeyi görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.