İçeriğe atla

Kalem (dergi)

Kalem
Dergi fasiküllerinden birinin ön kapağı
EditörSalah Cimcoz
Celal Esat Arseven
KategorilerDergi, süreli yayın
İlk sayı3 Eylül 1908
Son sayı29 Haziran 1911 (130. sayı)
ÜlkeOsmanlı İmparatorluğu
DilOsmanlıca ve Fransızca

Kalem, Türkçe-Fransızca olarak İstanbul'da 3 Eylül 1908-29 Haziran 1911 yılları arasında yayımlanmış olan haftalık mizah dergisi. Çağdaş Türk mizahı ve karikatürünün öncüsü olarak sayılan dergi.

II. Meşrutiyet'ten sonra Salah Cimcoz ve Celal Esat Arseven tarafından yayımlanmaya başladı. Dergide yazılar Fransızca ve Türkçe çevirileriyle yayımlanıyordu. Dergide pek çok Türk ve yabancı yazar, karikatürist yer aldı.

Cemil Cem'e ait bir karikatür

Kalem yalnızca içeriğiyle değil aynı zamanda kâğıt ve baskısıyla da oldukça kaliteli bir yayın organı oldu. Ancak tüm bunlara rağmen döneminin önemli bir mizah dergisi olarak II. Abdülhamid ve sonrasında İttihat ve Terakki yönetimini de eleştirmekten geri kalmıyordu. Bu yüzden de sık sık iktidardan baskı gördü ve bunlar sonucunda 130. sayısını çıkardıktan sonra kapandı.

Dergide pek çok önemli yazar ve çizer çalıştı. Bunlarda biri de Türk karikatürünün öncüsü sayılan Cemil Cem'di. Öyle ki buradaki karikatürleriyle tanındı ve daha sonra Kalem'de yayımlanan yapılarını bir kitapta toplayarak Türk karikatürünün ilk albümü'nü hazırlamış oldu.

Dergide çalışan başka önemli yazarlar ve çizerler, Sedat Nuri İleri, Refik Halit Karay, İzzet Melih Devrim, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Mithat Cemal Kuntay, İzzet Ziya, Ahmet Rasim gibi Türk ve L. Andres, İon, A. Rigopulos, Scarselli, Pahatrekas, Plaicek d'Ostoya gibi yabancılardı.

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Gırgır</i> (dergi) mizah dergisi

Gırgır Dergisi, 1972'de yayına başlayan, Türkiye'nin en çok satmış kült mizah dergisidir.

<span class="mw-page-title-main">Semih Balcıoğlu</span>

Semih Balcıoğlu, Türk karikatürist.

<i>Penguen</i> (dergi) Türk mizah dergisi

Penguen, 2002 ile 2017 yılları arasında Türkiye ve Kuzey Kıbrıs'ta yayımlanmış haftalık bağımsız mizah ve hiciv dergisi.

Hey, 1970'lerin başından 1980'lerin sonuna dek Milliyet yayın topluluğunca çıkarılan müzik ve gençlik dergisidir. Dergi, en tutulduğu dönemde haftada 60,000 satış sayısını yakaladı.

<i>Pişmiş Kelle</i> mizah dergisi

Pişmiş Kelle, 1990 ile 2001 yılları arasında Türkiye'de Milliyet gazetesi bünyesinde yayınlanmış mizah dergisi.

<i>Akbaba</i> (dergi) haftalık siyasi mizah dergisi

Akbaba, 1922-1977 yılları arasında yayımlanmış haftalık siyasi mizah dergisi.

Mehmet Yiğit Özgür, Türk karikatüristtir.

<i>Leman</i> aylık mizahi dergi

LeMan, 1991 yılından beri yayınlanmakta olan haftalık mizah dergisi.

<span class="mw-page-title-main">Turhan Selçuk</span> Türk karikatürist

Turhan Selçuk, Türk karikatürist.

Dava konusu olmuş Recep Tayyip Erdoğan karikatürleri, 12. Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kişisel tazminat davası açmış olduğu karikatürlerdir. Açılan davalar medyada önemli ölçüde yankı bulmuş ve beraat ile sonuçlanmıştır.

Daha önceki dönemlerde de örnekleri olmasına karşın, çağdaş karikatür 19. yüzyılda kitle iletişim aracı olarak gazete ve dergilerin yaygınlık kazanmasıyla gelişmiştir. Türkiye'de ortaya çıkışı da bu alandaki gelişmelerle hemen hemen aynı döneme rastlar. Tanzimat döneminden sonra gazete ve dergilerin çoğalması ve baskı tekniklerindeki ilerleme anlatım aracı olarak grafik sanatlarından yararlanmayı da birlikte getirmiş, gazetelerde, dergilerde haberleri anlatan ya da destekleyen çizimler, resimleme çalışmaları görülmeye başlamıştır. Bir süre sonra bu anlatım biçimlerinden batıda olduğu gibi eleştiri ve gülmece amacıyla yararlanma düşüncesi ortaya çıkmış ve uygulanmıştır. Giderek bu işin uzmanı sanatçılar yetişmiş, hatta yalnız bu tür çizimlere dayanan gülmece gazete ve dergileri yayımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Teodor Kasap</span>

Teodor Kasap, Rum kökenli Osmanlı gazeteci, yazar ve çevirmen.

Mehmet Çilingir ya da kullandığı takma adla Memo Tembelçizer, karikatür, resimleme ve grafik alanlarında çalışan Türk çizer ve mizahçıdır.

<i>Lombak</i> Lombak, 2001-2009 yılları arasında Türkiyede yayımlanmış aylık mizah dergisidir.

Lombak, 2001-2009 yılları arasında Türkiye'de yayımlanmış aylık mizah dergisidir. İmtiyaz sahibi, sorumlu yazı işleri müdürü ve editörü Bahadır Baruter'di. Baruter aynı zamanda dergiyle aynı adı taşıyan bir bölümü de hazırlıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de yayımlanmış mizah dergileri</span>

Türkiye'de yayımlanmış mizah dergileri

<i>Aydede</i> (dergi) Siyasi mizah dergisi

Aydede, Refik Halit Karay tarafından 1922 yılında İstanbul'da haftada iki gün yayımlanmış daha sonra 1948-1949'da yeniden çıkarılmış siyasi mizah dergisi.

<i>Çıngıraklı Tatar</i> Mizahî Dergi

Çıngıraklı Tatar, İlk mizah dergisi olan Diyojen'in kapatılmasından sonra Teodor Kasap'ın yayımladığı ikinci mizah dergisidir. 5 Nisan 1873-18 Temmuz 1873 arasında 29 sayı olarak yayımlanan derginin Rumca nüshası O Kudunatos ise 5 Haziran 1873-19 Temmuz 1873 tarihleri arasında Türkçe nüshası gibi 29 sayı olarak çıktı.

<i>Molla Nasreddin</i> Azerbeycanda yayımlanan karakitürcü dergi (1875-1908)

Molla Nasreddin, 20. yüzyıl başında Celil Memmedguluzade editörlüğünde Azerbaycan Türkçesi ile yayımlanan haftalık siyasi mizah dergisi.

<i>Güleryüz</i> (dergi) Türkiyede yayımlanan dergi

Güleryüz, İstanbul'da Sedat Simavi tarafından 1921-1923 döneminde yayımlanmış haftalık mizah dergisidir.

Mustafa Kutlukhan Perker, Türk çizgi roman, karikatür ve illüstrasyon sanatçısıdır.