İçeriğe atla

Kalay(IV) klorür

 

Kalay(IV) klorür
Tin (IV) chloride
Tin (IV) chloride
Susuz kalay klorür
Tin(IV) chloride pentahydrate.jpg
Tin(IV) chloride pentahydrate.jpg
Pentahidratı
Adlandırmalar
Tetraklorostannan
Kalay tetraklorür
Kalay(IV) klorür
Stannik klorür
Tanımlayıcılar
CAS numarası
3D model (JSmol)
ChemSpider
ECHA InfoCard100.028.717 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
EC Numarası
  • 231-588-9
RTECS numarası
  • XP8750000
UNII
UN numarası1827
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
  • InChI=1S/4ClH.Sn/h4*1H;/q;;;;+4/p-4 
    Key: HPGGPRDJHPYFRM-UHFFFAOYSA-J 
  • InChI=1/4ClH.Sn/h4*1H;/q;;;;+4/p-4
    Key: HPGGPRDJHPYFRM-XBHQNQODAC
  • susuz: Cl[Sn](Cl)(Cl)Cl
  • pentahidrat: Cl[Sn-2](Cl)(Cl)([OH2+])([OH2+])Cl.O.O.O
Özellikler
Molekül formülüSnCl4
Molekül kütlesi260.50 g/mol
Görünüm duman çıkaran renksiz sıvı
KokuAcrid
Yoğunluk2.226 g/cm3 (susuz)
2.04 g/cm3 (pentaidrat)
Erime noktası-3.407 °C (-6.101 °F; -3.134 K) (anhydrous)
56 °C (133 °F; 329 K) (pentahydrate)
Kaynama noktası11.415 °C (20.579 °F; 11.688 K)
Çözünürlük (su içinde) hidrolize olur
Çözünürlüksoluble in alcohol, benzene, toluene, chloroform, acetone, kerosene, CCl4, methanol, gasoline, CS2
Buhar basıncı2.4 kPa
−115·10−6 cm3/mol
Kırınım dizimi (nD) 1.512
Yapı
monoclinic (P21/c)
Tehlikeler
GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar GHS05: Aşındırıcı
İşaret sözcüğü Danger
Tehlike ifadeleri H314, H412
Önlem ifadeleri P260, P264, P273, P280, P301+P330+P331, P303+P361+P353, P304+P340, P305+P351+P338, P310, P321, P363, P405, P501
NFPA 704
(yangın karosu)
Güvenlik bilgi formu (SDS) ICSC 0953
Benzeyen bileşikler
Diğer anyonlar
Tin(IV) fluoride
Tin(IV) bromide
Tin(IV) iodide
Diğer katyonlar
Carbon tetrachloride
Silicon tetrachloride
Germanium tetrachloride
Lead(IV) chloride
Benzeyen bileşikler
Tin(II) chloride
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).

Kalay tetraklorür olarak da bilinen kalay(IV) klorür, inorganik bir kalay ve klor bileşiğidir. Havayla temas ettiğinde duman çıkaran, renksiz, higroskopik bir sıvıdır. Diğer kalay bileşiklerinin öncülü olarak kullanılır.[1] İlk olarak Andreas Libavius (1550–1616) tarafından keşfedildi ve Spiritus fumans libavii olarak biliniyordu.

Hazırlanması

Klor gazının 115 C'de kalay ile reaksiyonundan hazırlanır:

Sn + 2Cl2SnCl4

Uygulamalar

Organokalay bileşiklerinin öncülü

Susuz kalay(IV) klorür, organokalay kimyasında önemli bir öncüdür. Grignard reaktifleri ile kalay(IV) klorür, tetraalkilkalay bileşiklerini verir:

SnCl 4 + 4 RMgCl → SnR 4 + 4 MgCl 2

Susuz kalay(IV) klorür, tetraorganokalay bileşikleriyle reaksiyona girer:

SnCl4 + SnR4 → 2 SnCl2R2

Bu organokalay halojenürler, katalizörler (örneğin, dibütilkalay dilaurat) ve polimer stabilizatörleri için yararlı öncüllerdir.[2]

Kalay(IV) klorür, Friedel-Crafts reaksiyonlarında Lewis asidi katalizörü olarak kullanılır.[1] Örneğin tiyofenin 2-asetiltiyofen verecek şekilde asetilasyonu kalay(IV) klorür tarafından desteklenir.[3] Benzer şekilde kalay(IV) klorür nitrasyonlar için faydalıdır.[4]

Güvenlik

Kalay(IV) klorür, havayla temas ettiğinde tahriş edici (ancak ölümcül olmayan) yoğun bir duman oluşturduğu için Birinci Dünya Savaşı'nda kimyasal silah olarak kullanıldı. Savaşın sonlarına doğru kalay kıtlığı nedeniyle yerini silisyum tetraklorür ve titanyum tetraklorür karışımı aldı.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b Egon Wiberg, Nils Wiberg, Arnold Frederick Holleman (2001). Inorganic Chemistry. Elsevier. ISBN 0-12-352651-5. 
  2. ^ G. G. Graf "Tin, Tin Alloys, and Tin Compounds" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, 2005 Wiley-VCH, Weinheim. DOI:10.1002/14356007.a27_049
  3. ^ John R. Johnson, G. E. May (1938). "2-Acetothienone". Organic Syntheses. 18: 1. doi:10.15227/orgsyn.018.0001. 
  4. ^ Thurston, David E.; Murty, Varanasi S.; Langley, David R.; Jones, Gary B. (1990). "O-Debenzylation of a Pyrrolo[2,1-c][1,4]benzodiazepine in the Presence of a Carbinolamine Functionality: Synthesis of DC-81". Synthesis. 1990: 81–84. doi:10.1055/s-1990-26795. 
  5. ^ Fries, Amos A. (2008). Chemical Warfare. Read. ss. 148-49, 407. ISBN 978-1-4437-3840-8. .

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Klor</span> 17 atomik numaralı kimyasal element

Klor, VIIA grubunda bulunan hafif, keskin kokulu, yeşilimsi sarı renkli, tahriş edici ve zehirleyici bir gaz. Havadan 2,5 kat ağır olan klor ilk zamanlar bir bileşik olarak kabul ediliyordu. Klor ilk olarak 1774 yılında Carl Wilhelm Scheele tarafından keşfedildi. 1810 yılında ise bugünkü ismi Humphry Davy tarafından verildi.

Hidrojen klorür ya da Kloran, HCl formülüne sahip renksiz, zehirli bir gazdır. Hidrojen ve klor elementlerin oluşan inorganik bileşiktir. Havadaki nem ile temasında beyaz hidroklorik asit dumanı oluşturur. Hidroklorik asit, hidrojen klorürün sulu çözeltisine verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Kobalt</span> atom numarası 27 olan kimyasal bir element

Kobalt kimyasal bir element'tir. Sembol'ü Co ve atom numarası 27'dir. Nikel gibi kobalt da, doğal meteorik demir alaşımlarında bulunan küçük birikintiler dışında, yer kabuğunda yalnızca kimyasal olarak birleşik formda bulunur. İndirgeyici eritme yoluyla üretilen serbest element sert, parlak, gümüş rengi bir metal'dir.

<span class="mw-page-title-main">Karbon tetraklorür</span> CCl4, geçmişte çözücü ve yangın söndürücü olarak kullanılmış bileşik

Karbon tetraklorür ya da tetraklorometan, CCl4 formülüne sahip bir klorokarbon. Kokusu Kloroforma benzeyen, renksiz, yanıcı olmayan, sudan ağır bir sıvıdır. Suda çözünmezken birçok organik çözücü içinde çözünür. Geçmişte soğutucu gazların üretiminde, yangın söndürücülerde lav lambalarında, temizlik malzemesi ve kurt düşürücü olarak yaygın bir şekilde kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum bromür</span>

Sodyum bromür, NaBr formülüne sahip inorganik bir bileşiktir. Yüksek erime noktasına sahip beyaz kristal yapısıyla sofra tuzuna benzemektedir. Genellikle bromür iyonu kaynağı olarak çeşitli alanlarda kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kalay(II) klorür</span> kimyasal bileşik

Kalay(II) klorür ya da stanit klorür, SnCl2 formülüne sahip, beyaz kristal halinde bir katıdır. Kararlı bir dihidrat oluşturur, ancak sulu çözeltileri, özellikle sıcaksa, hidrolize uğrama eğilimindedir. SnCl2 yaygın bir şekilde indirgeyici madde (bir asit çözeltisi içinde) olarak ve kalay kaplamada elektrolitik banyolarda kullanılır. Kalay (II) klorür, diğer kalay klorür (kalay(IV) klorür (SnCl4) ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Molibden(V) klorür</span> kimyasal bileşik

Molibden (V) klorür, [MoCl5]2 formülüne sahip olan bir bileşiktir. Bu koyu uçucu katı, diğer molibden bileşiklerini hazırlamak için araştırmada kullanılır. Neme duyarlıdır ve klorlu çözücülerde çözünür. Genelde molibden pentaklorür denir ve aslında Mo2Cl10 formüllü bir dimerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kloroplatinik asit</span> inorganik bileşik

Kloroplatinik asit (hekzakloroplatinik asit olarak da bilinir), [H3O]2[PtCl6](H2O)x (0≤x≤6) formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Kırmızı bir katı, genellikle sulu bir çözelti olarak önemli bir platin kaynağıdır. Genellikle kısaca H2PtCl6 olarak yazılsa da, hekzakloroplatinat anyonunun (PtCl62-) hidronyum (H3O+) tuzudur. Hekzakloroplatinik asit oldukça higroskopiktir.

Disülfür diklorür S
2
Cl
2
formüllü kükürt ve Klor bileşiğidir.

Hidrojen tellür (tellan), H2Te formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Bir hidrojen kalkojenür ve tellürün en basit hidrürü, renksiz bir gazdır. Ortam havasında kararsız olmasına rağmen, gaz çürümüş sarımsak benzeri kokusu tarafından son derece düşük konsantrasyonlarda kolayca tespit edilebilecek kadar uzun konsantrasyonlarda bulunabilir; ya da çürümüş pırasa benzeri biraz daha yüksek konsantrasyonlarda kokusu ile. Te–H bağları (tellüroller) olan bileşiklerin çoğu, H2 kaybı açısından kararsızdır. H2Te kimyasal ve yapısal olarak hidrojen selenüre benzer, her ikisi de asidiktir. H–Te–H açısı yaklaşık 90° 'dir. Uçucu tellür bileşikleri genellikle çürümüş pırasa veya sarımsak anımsatan hoş olmayan kokulara sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Grignard reaktifi</span> Organik sentezlerde kullanılan organometalik bileşik

Bir Grignard reaktifi veya Grignard bileşiği, X'in bir halojen ve R'nin normalde bir alkil veya aril olduğu organik bir grup olduğu genel formül R−Mg−X'e sahip kimyasal bir bileşiktir. İki tipik örnek, metilmagnezyum klorür Cl−Mg−CH
3
ve fenilmagnezyum bromür (C
6
H
5
)−Mg−Br
'dir. Organomagnezyum bileşiklerinin bir alt sınıfıdır.

Demir (III) klorür FeCl
3
formüllü inorganik bir bileşiktir. Kristal bir katı olmasının yanı sıra görüş açısına bağlı olarak farklı renklerle gözlemlenebilir; koyu yeşil, mor-kırmızı. Sulu formu da katı formu da fiziksel görünüm olarak koyu kahverengi rengindedir.

<span class="mw-page-title-main">Baryum klorür</span>

Baryum klorür, BaCl2 formüllü inorganik bir bileşik'tir. Bu bileşik baryum'un suda-çözünen en yaygın tuzlarından biridir. Diğer baryum tuzlarının çoğu gibi, baryum klorür beyaz toz halinde ve zehirlidir. Alevde sarı-yeşil renk verir. Ayrıca higroskopiktir, ilk önce dihidrat BaCl2(H2O)2' ye dönüşür.

<span class="mw-page-title-main">Klor triflorür</span>

Klor triflorür, formülü ClF3 olan interhalojen bir bileşiktir. Zehirli, aşındırıcı ve aşırı reaktiftir. Gaz hâlindeyken renksizken sıvı hâlindeyken solgun yeşilimsi sarı renktedir. Yarı iletken sanayiinde, nükleer yakıtların yeniden işlenmesinde, roket itici yakıtlarında ve diğer endüstriyel alanlarda kullanılır. Benzen, toluen, eter, alkol, asetik asit, hekzan gibi çözücüler ile reaksiyona girer. Karbon tetraklorürde çözünür ancak yüksek konsantrasyonlarda patlayıcı olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Magnezyum klorür</span> İnorganik tuz: MgCl2 ve hidratları

Magnezyum klorür, MgCl
2
formülüne sahip kimyasal bileşiğin adıdır. Susuz şekline ek olarak, MgCl
2
çeşitli hidratlar MgCl
2
·nH
2
O
şeklinde olur. Bu tuzlar, suda oldukça çözünür olan tipik iyonik halojenürlerdir. Magnezyum klorür tuzlu su veya deniz suyundan ekstrakte edilebilir. Kuzey Amerikada, magnezyum klorür esas olarak Büyük Tuz Gölü tuzlu suyundan üretilir. Ürdün Vadisi'ndeki Lut Gölü'nden benzer bir işlemle çıkarılır. Mineral bişofit olarak magnezyum klorür de eski deniz yataklarından, örneğin kuzeybatı Avrupa'daki Zechstein deniz yatağından çıkarılır. Bu, ilk okyanustaki yüksek magnezyum klorür içeriği ile açıklanabilir. Bazı magnezyum klorür deniz suyunun buharlaşmasından yapılır. Susuz magnezyum klorür, büyük ölçekte üretilen magnezyum metalinin başlıca öncüsüdür. Hidratlı magnezyum klorür en kolay bulunabilen formdur.

<span class="mw-page-title-main">Triklorosilan</span>

Triklorosilan, HCl3Si formülüne sahip inorganik bir bileşiktir. Renksiz, uçucu bir sıvıdır. Saflaştırılmış triklorosilan, yarı iletken endüstrisinde ultra saf silisyumun ana öncülüdür. Suda, hidroklorik asit verirken bir siloksan polimeri üretmek için hızla ayrışır. Reaktivitesi ve geniş kullanılabilirliği nedeniyle, silisyum içeren organik bileşiklerin sentezinde sıklıkla kullanılır. 31.8 °C'de kaynar.

<span class="mw-page-title-main">Hekzaklorobütadien</span>

Hekzaklorobütadien, C
4
Cl
6
formülüne sahip, klorlu alifatik bir diendir. Oda sıcaklığında terebentin benzeri bir kokuya sahip, renksiz bir sıvıdır. En yaygını diğer klorlu bileşikler için çözücü olarak kullanılması olmak üzere özel uygulamaları bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Fosforil klorür</span>

Fosforil klorür, POCl
3
formülüne sahip bir sıvıdır. Nemli havada hidrolize olup fosforik asit ve hidrojen klorür dumanı açığa çıkarır. Endüstriyel olarak büyük ölçekte fosfor triklorür ve oksijen veya fosfor pentoksitten üretilir. Esas olarak fosfat esterleri yapmak için kullanılır.

Çinko klorür, ZnCl2·nH2O formülüne sahip, n değeri 0 ila 4,5 arasında değişen hidratlar oluşturan inorganik bir kimyasal bileşiktir. Susuz çinko klorür ve hidratları renksiz veya beyaz kristal katılardır ve suda oldukça çözünür. Beş çinko klorür hidratının yanı sıra dört susuz çinko klorür formu bilinmektedir. Çinko klorürün tüm formları nem çeker. Çinko klorür tekstil işlemede, metalurjik akılarda ve kimyasal sentezde geniş uygulama alanı bulur.

<span class="mw-page-title-main">Germanyum tetraklorür</span>

Germanyum tetraklorür, asidik bir kokuya sahip, renksiz, dumanlı bir sıvıdır. Saflaştırılmış germanyum metalinin üretiminde ara madde olarak kullanılır. Son yıllarda fiber optik üretiminde reaktif olarak kullanılması nedeniyle GeCl4 kullanımı önemli ölçüde arttı.