İrmik helvası, irmiğin un, şeker, yağ ve arzuya göre çam fıstığı, su, süt gibi diğer katkılarla kavrulmasıyla elde edilen Türk tatlısıdır. Sıcak veya soğuk yenilebilir. Yüksek kalorili olan irmik helvası lif bakımından zengindir.
Osmanlı mutfağı Osmanlı dönemindeki mutfak kültürüdür. Kökeni Selçuklu mutfağına dayanır. Osmanlı Mutfağı'nı, Osmanlı saray mutfağı ve Osmanlı halk mutfağı şeklinde ikiye ayırmak doğru olacaktır. Halk mutfağı, saray mutfağı kadar gösterişli olmamasına rağmen lezzet ve çeşitlilik yönünden oldukça zengin bir menüye sahip olmuştur.
Nişasta helvası, ana maddeleri nişasta, su, tereyağı ve şeker olan, ünlü bir Türk tatlısıdır. Erzurum nişasta tatlısı, boncuk helvası, tık tık helvası, nişasta palızası, tenem helva, sabuniye, kırma helva, hasuda, nişasta pelezesi, kum kum helva, tez pişti, dolu helva, hoşmani, hapısa, palıza, haside, reşadiye, pesude olan çeşitleri vardır.
Mutancana, malzemeleri kuzu eti, arpacık soğan, soyulmuş iç badem, kuru kayısı, razaki üzüm, kurutulmuş mürdüm eriği, kuru incir, tereyağı, bal, tuz, su ve sumak olan et yemeğidir. Osmanlı mutfağında yer alır. Edirne mutfağında yer alır. Kitâbü't-Tabîh (Bağdâdî) mutancana adı ile daha kısa bir tarif olarak yer verilmişken Kitâb-ı Me’kûlât'da butancana daha uzun bir tarif olarak tarifi verilmiştir.
Dikebrike, (Dîkebrîke) malzemeleri kuşbaşı et, tuz, kabuğu soyulmuş nohut, kişniş otu, kişniş tohumu, soğan, pırasa, su, üzüm sirkesi, pul biber olan et yemeğidir.Osmanlı mutfağında yer alır. 13. yy yemek kitabı Kitâbü't-Tabih de yer almıştır.
Kuzu haşlama malzemeleri kuzu eti, kuru soğan, patates, sıvı yağ, salça, tuz et yemeğidir.Osmanlı mutfağında yer alır. Türk mutfağının milli yemeklerindendir. Her yörede yapılmaktadır.
Tercüme-i Kenzü’l-İştihâ, İranlı şair Mevlânâ Ebû İshak Hallâcı Şirâzî’nin Kenzü’l-İştihâ adlı şiirindeki yemeklerle ilgili tâbirlerden oluşan bir sözlüktür. Ahmed Cavid tarafından yazılmıştır. Bu eserinin bizim için asıl önemi, eski İran mutfağı ile Türk mutfağı arasındaki bağlantıları göstermesinden çok kendi zamanına ait gözlemleridir. Günümüzde iki nüzhası Topkapı Sarayı Müzesi Yazma Eserler Kütüphanesindedir.(H.1186 ve E. H.1543)
Taze fasulye mücveri bir çeşit mücverdir. Osmanlı mutfağında yer alır."Melceü’t-Tabbahin" kitabında tarifi vardır.
Ayva reçeli, Türk mutfağında yer alan bir reçel türüdür. Osmanlı döneminden beri yapılmaktadır. Gelenekse Trakya mutfağında bulunur.
Turunç reçeli Türk mutfağında yer alan bir reçel türüdür. Osmanlı döneminden beri yapılmaktadır.Turunç kabukları ile yapılır.Antalya Turunç Kabuğu Reçeli Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Gül reçeli, Türk mutfağında yer alan bir reçel türüdür. Osmanlı döneminden beri yapılmaktadır. Geleneksel Isparta mutfağında mutfağında bulunur. Kokulu güllerden yapılır. Isparta gülü tercih edilen gül çeşididir. Gül Reçeli Sivas'ta kırmızı gül adı verilen ve güzel kokan gül ile yapılır.
Vişne reçeli, Türk mutfağında yer alan bir reçel türüdür. Osmanlı döneminden beri yapılmaktadır.
Kayısı reçeli, Türk mutfağında yer alan bir reçel türüdür. Osmanlı döneminden beri yapılmaktadır.
Armut reçeli, Türk mutfağında yer alan bir reçel türüdür. Osmanlı döneminden beri yapılmaktadır.
Dövme dondurma, bir çeşit dondurmadır.Osmanlı mutfağında bulunur.
Nazlı aş veya Nazlaç Osmanlı mutfağında bulunan bir çeşit tatlıdır. Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tarifi vardır. Tarifi: Matlûbül-mikdâr pirinci havan da kabaca döğüp bulgur gibi oldukta tencere içine su doldurup ateş üzerine iken işbu pirinci üzerine salıp karıştıralar. Ne miktar koyuluğu murat olunur ise ol miktar pirinç ilave olundukta pişirip indirileceğine karip kesilmiş kıvamlı şeker veyahut toz şekeri ile tatlılayıp bir miktar dahi kaynadıkta indirip tabaklara tevzi birle soğudukta üzerine döğülmüş ceviz veya badem ekip tenâvül buyrula.
Yemek Risalesi Türkiye Büyük Millet Meclisi Kütüphanesinde bulunan, yedi bölümlük bir yemek kitabıdır. Eserin sonunda Teşrifatî Na’im Efendi’nin kebap ve yahni tarifi olduğu bilinmektedir. Bir bildiride de yazmada H. 1178/İ.S. 1762 ve H.1227/İ.S. 1811 tarihlerinin bulunduğu, ancak bu tarihlerin eserin yazılış tarihi olup olmadığı bilinmemektedir. Yard. Doç. Dr. M. Nejat Sefercioğlu eserin günümüz Türkçesine çevirisini ve transkripsiyonunu yapmış ve eski ölçü birimlerinin bugünkü karşılıklarını vermiştir.
Favniyye, ekmek tatlısı, yumurtalı ekmek tatlısı ya da kabartlama, Osmanlı mutfağında ekmekten yapılan bir çeşit yiyecektir. Kitâb-ı Me’kûlât'da tarifi verilmiştir. Osmanlı mutfağında kabartlama çeşidi ayrıca yapılmaktadır.
Turgut Kut, Türk-Osmanlı kültür araştırmacısıdır.
Mandalina tatlısı bir çeşit tatlıdır. Osmanlı mutfağında yapılan bir tatlı çeşididir.