İçeriğe atla

Kahire Anlaşması (1969)

1969 Kahire Anlaşması, 2 Kasım 1969'da Yaser Arafat ile Lübnan ordusu komutanı General Emile Bustani arasında yapılan görüşmeler sırasında varılan bir anlaşmaydı. Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır anlaşmaya aracılık etmiştir.

Anlaşmanın koşulları

Anlaşma metni hiçbir zaman yayınlanmamasına rağmen, 20 Nisan 1970'te Lübnan günlük gazetesi An-Nahar'da resmi olmayan ama muhtemelen doğru olan bir metin çıktı. Anlaşma, Lübnan'ın güneydoğusundaki Filistinli gerillaların varlığının ve faaliyetlerinin Lübnanlı yetkililer tarafından hoş görülüp düzenleneceği ilkeleri belirledi.

Anlaşmaya göre, Lübnan'da 300.000 Filistinli mülteciye ev sahipliği yapan 16 resmi UNRWA kampı, Lübnan Ordusu'nun Deuxième Bürosu'nun katı yargı alanından çıkarıldı ve Filistin Silahlı Mücadele Komutanlığı'nın yetkisi altına verildi. Kamplar Lübnan egemenliği altında kalsa da, yeni düzenlemeler 1969'dan sonra gerilla hareketi için önemli bir popüler üs haline geldikleri anlamına geliyordu.

Anlaşma aynı zamanda Lübnan'daki Filistinli sakinlerin "silahlı mücadele yoluyla Filistin devrimine katılma" hakkını da tesis etti. Buna ek olarak, Filistinlilerin Lübnan'daki mülteci kamplarını yasal olarak kontrol etmelerine ve Güney Lübnan'dan İsrail'e yönelik saldırıların başlatılmasına da izin verdi.

Filistin Kurtuluş Örgütü anlaşmayla adeta Lübnan'da ayrı bir devlet kurmuştu.[1][2]

Lübnan İç Savaşı

Özellikle Ürdün'deki Kara Eylül olayları'dan sonra, 1970'lerin başında Lübnan'da Filistin katılımı arttı. Sonunda Lübnan Ordusu FKÖ faaliyet alanlarını sınırlayamaz hale geldi. Nisan 1975'te Lübnan'da FKÖ ile Hristiyanlar arasında Lübnan İç Savaşı çıktı. Birkaç ay sonra solcu Lübnan Ulusal Hareketi, FKÖ tarafında çatışmaya girdi.

İttifakın askeri başarılarından sonra sağcı Maruni başkanı Süleyman Frangieh, Suriye'yi müdahale etmeye çağırdı. FKÖ daha sonra güneye çekildi, ancak Lübnan-İsrail sınırındaki gerilla operasyonlarına devam etti. Nihayetinde 1982 tarihinde İsrail'in Lübnan'ı işgal etmesine ve FKÖ'nün Güney Lübnan'dan sürülmesine yol açtı.

Anlaşmanın iptali

Haziran 1987'de Lübnan Devlet Başkanı Amine Gemayel, FKÖ ile Kahire Anlaşmasını iptal eden bir yasa imzaladı. Yasa ilk olarak Meclis Başkanı Hüseyin el-Hüseyni tarafından hazırlanmış ve 21 Mayıs 1987'de Lübnan Parlamentosu tarafından onaylanmış ve Başbakan Salim El Hoss tarafından imzalanmıştır.

Kaynakça

  1. ^ Ellis, Kail C. (Kış 1999). "The struggle of a small country in a regional context" (PDF). ASQ. 21 (1): 5-25. 14 Ocak 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2013. 
  2. ^ Mroueh, Wassim (14 Haziran 2011). "Looking back on almost 7 decades of Cabinet crises". The Daily Star. Beirut. 14 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lübnan İç Savaşı</span> 1975 yılında Lübnanda meydana gelen iç savaş

Lübnan İç Savaşı, 1975'ten 1990 yılına kadar Lübnan'da yaklaşık olarak 150.000 - 230.000 insanın ölümüne neden olmuştur. Yaklaşık 350.000 kişi yaralanmış bir milyondan fazla insan da ülkesini terk etmiştir. Soğuk Savaş dönemi Lübnan'ı ciddi şekilde etkiledi ve 1958'deki siyasi kriz ancak ABD'nin Beyrut'a çıkarma yapmasıyla sona ermişti. İsrail'in kurulması ve yüzbinlerce Filistinli mültecinin Lübnan'a yerleşmesi dini çatışmaları arttırdı. Silahlı FKÖ gerillalarının ülkeye girişi ciddi siyasi sorunlara sebep oldu. FKÖ'nün gelişi, Filistinli mültecilerin silahlanması farklı gruplar arasındaki sürtüşmeyi hızlandırdı. 1976'da çoğunluğu Müslüman Lübnan Cephesi ve Ulusal Komite arasında çatışmalar başladıktan kısa süre sonra Arap Ligi ve Suriye arabuluculuğa girişti, Filistinli-Lübnanlı çatışması daha çok Güney Lübnan'da yoğunlaştı. FKÖ burayı 1969 yılından beri kontrol ediyordu. Kahire Antlaşması imzalanarak bu bölgeden çekildi. İsrail, Güney Lübnan'ı işgal etti ve Suriye önce Hristiyanlar lehine iç savaşa dahil oldu ve sorun uluslararası bir boyut kazandı. Suriye ve İsrail anlaşmazlığı Lübnan üzerinden devam etti. 1980'lerde taraflar harabeye dönen Beyrut'un onarılması için çaba gösterdi.

<span class="mw-page-title-main">Yaser Arafat</span> Filistinin ilk devlet başkanı (1989–2004)

Yaser Arafat, tam adıyla Muhammed Abdurrahman Abdurrauf Arafat el-Kudva el-Hüseyni, kod adı Ebu Ammar olan Filistinli lider. Filistin Kurtuluş Örgütünün (FKÖ) lideri ve Filistin Ulusal Yönetimi'nin ilk başkanı olan Arafat, Filistin'in özerkliği için İsrail'e karşı mücadele etmiştir. Hayatının çoğunu 1958 ile 1960 yılları arasında kurduğu siyasi el-Fetih örgütünün liderliğini yaparak geçirdi. Önceleri İsrail'in varlığına karşı olmasına rağmen sonradan 1988 yılında, BM Güvenlik Konseyi'nin 242 sayılı kararını kabul ederek bu görüşünü değiştirmiştir.

Fetih, Türkçe kaynaklardaki yaygın adıyla El-Fetih ya da tam adıyla Filistin Ulusal Kurtuluş Hareketi, Yaser Arafat'ın önderliğinde 1959'da kurulan Filistin kökenli direniş örgütü ve Filistin Ulusal Yönetimindeki iktidar partisi.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Kurtuluş Örgütü</span> Filistinde milliyetçi paramiliter örgüt

Filistin Kurtuluş Örgütü, kısaca FKÖ veya uluslararası İngilizce kısaltmasıyla PLO olarak bilinen, bağımsız ve özgür bir Filistin kurmayı amaçlayan bir örgüttür. Temelleri 13-16 Ocak 1964'te Kahire'de toplanan Arap Birliği zirvesinde atılan örgüt, 29 Mayıs 1964 tarihinde Filistin Ulusal Konseyinin toplanmasının ardından 2 Haziran 1964 tarihinde kuruldu. Örgüt Arap devletleri arasındaki liderlik savaşı yüzünden Filistinliler tarafından değil, Arap devletleri tarafında özellikle de Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdünnasır'ın yoğun desteği ile kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Filistin çatışması</span> Levantta devam eden askerî çatışma

İsrail-Filistin çatışması, Filistin ile İsrail Silahlı Kuvvetleri arasında Filistin topraklarında devam eden silahlı çatışmadır. Başta 1897 Birinci Siyonist Kongresi ve 1917 Balfour Deklarasyonu olmak üzere, Filistin'deki bir Yahudi vatanına ilişkin iddiaların kamuoyuna duyurulması, bölgede erken gerilim yarattı. O zamanlar, Yahudi göçü önemli ölçüde artmasına rağmen, bölgedeki Yahudi nüfusu çok azdı. İngiliz hükûmetine "Filistin'de Yahudi halkı için ulusal bir yuva kurulması" için bağlayıcı bir yükümlülük içeren Filistin Mandası'nın kurulması ardından gerilim, Yahudiler ve Araplar arasında çatışmaya dönüştü. Erken çatışmayı çözme girişimleri, 1947 Birleşmiş Milletler Filistin Bölme Planı ve daha geniş Arap-İsrail çatışmasının başlangıcı olan 1947-1949 Filistin savaşıyla sonuçlandı. İsrail-Filistin süregelen durumu, 1967 Altı Gün Savaşı'nda İsrail'in Filistin topraklarını işgal etmesiyle başladı.

<span class="mw-page-title-main">Karameh Muharebesi</span>

Karameh çarpışması, 21 Mart 1968 tarihinde İsrail birliklerinin Karameh Kampı'na yaptıkları saldırılarla El Fetih örgütünün gösterdiği direnişe verilen isim.

<span class="mw-page-title-main">Beşir Cümeyyil</span> Lübnanlı politikacı ve milis komutanı (1947-1982)

Beşir Pierre Cümeyyil, Falanj Kataeb Partisi genel başkanı ve eski Lübnan devlet başkanı. Pierre Cümeyyil'in oğlu.

Türkiye İhtilalci İşçi Köylü Partisi, Aydınlık çevresinin 21 Mayıs 1969 tarihinde kurduğu ilk fakat yasa dışı siyasi parti. Genel başkanı Doğu Perinçek'ti. TİİKP'nin ilk Merkez Komitesi üyeleri şu şekildedir: Doğu Perinçek, Vecdi Özgüner, Cengiz Çandar, Hasan Yalçın, Ömer Özerturgut, Gün Zileli, Mehmet Altun ve Oral Çalışlar. Merkez Komitesi Yedek Üyeleri ise Bora Gözen, Ferit İlsever, Halil Berktay ve İbrahim Kaypakkaya'dır. Daha kuruluş aşamasında silahlı mücadeleye yaklaşım konusunda parti içinde görüş ayrılıkları belirdi. Bu tartışmalar sonucu önce Garbis Altınoğlu partiden ayrıldı. Partinin Doğu Anadolu Bölge Sorumlusu İbrahim Kaypakkaya ve onun çevresinde bulunan bir grup Nisan 1971'de parti çizgisine yönelik eleştiriler getirdiler. Bu sürecin sonucunda Şubat 1972'de "DABK Kararı" adıyla bilinen bir bildiri yayınlayan parti muhalefeti partiden ayrıldı ve daha sonraki süreçte Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist adlı örgütü kurdu.

<span class="mw-page-title-main">İzzeddin el-Kassam</span> Suriyeli Arap din âlimi ve vaiz (1882–1935)

İzzeddin el-Kassâm, Britanya mandasındaki Filistin'in bağımsız ve İslâmî bir ülke olması için ilk harekete geçen Arap din alimi ve vaizdir.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin (Ürdün kralı)</span> Kral Hüseyin (Ürdün)

Hüseyin bin Talal, 1952-1999 arasında Ürdün kralı.

<span class="mw-page-title-main">Kara Eylül Olayları</span> 1970 ve 1971 yılları arasındaki Ürdün İç Savaşı

1970 Eylül ayı, Arap tarihinde Kara Eylül olarak adlandırılır. Filistinlilerin Ürdün'e sürülmesi ve Filistin Kurtuluş Örgütünün Ürdün'de etkinliğini arttırması, Haşimi Kralı Hüseyin'i rahatsız etti. Yaşanan olaylar sonrasında her iki tarafta da 7.000 ila 8.000 insan kaybedildi. Silahlı çatışmalar FKÖ'nün ve Filistinlilerin 1971'de Lübnan'a sürülmesine kadar devam etti.

<span class="mw-page-title-main">George Habaş</span>

George Habaş, lakabı El-Hekim الحكيم, (Ağustos 1925, Lidda, Filistinli siyasetçi, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'nin kurucusu ve eski genel sekreteri.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Canbolat</span>

Kemal Canbolat, Lübnan'daki İlerici Sosyalist Partisi'nin (PSP) kurucusu ve Lübnan Dürzilerinin geçmişteki lideri. Lübnan Dürzilerinin şimdiki lideri olan Velid Canbolat'ın babası.

<span class="mw-page-title-main">Oslo I Anlaşması</span>

Oslo I Anlaşması veya Oslo I, resmen Geçici Yönetim Düzenleme İlkelerinin Bildirgesi olarak adlandırılır ve Filistin-İsrail çatışması için bir dönüm noktasıdır. Bu görüşme, İsrail ile Filistin temsilcilerinin üst düzeyde ilk doğrudan yüz yüze anlaşma çabası olarak tarihe geçmiştir. Bu anlaşma görüşmeleri İsrail ve Filistinliler arasındaki çatışmaların iki taraf arasında kalan nihai olarak çözecek bir anlaşma ve gelecekteki ilişkiler için bir çerçeve olarak düşünülmüştü.

<span class="mw-page-title-main">Şarl Helu</span> Lübnanlı devlet adamı ve Lübnan devlet başkanı (1964 - 1970)

Şarl Helu, Lübnanlı devlet adamı, 1964-70 arasında Lübnan devlet başkanı. 1972'den sonra, Fransızca konuşulan ülkelerin oluşturduğu birliğin onursal başkanlığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ketaib Partisi</span> sağcı Lübnan politik partisi

Ketaib Partisi veya Lübnan Falanjistleri, sağcı Lübnan politik partisi. Resmi olarak laik bir parti olsa da, genel olarak Maruniler tarafından desteklenmektedir. 1980'lerin sonu ve 1990'larda düşüş yaşayan parti, 2000'lerin başında tekrar yükselişe geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ziyad Ebu Ayn</span> Filistin topraklarının kanseri olarak nitelendirilen Yahudi yerleşim birimleri ve ayrım duvarına karşı faaliyet gösteren dört çocuk babası Ziyad Ebu Ayn, 1959 yılında dünyaya geldi

Ziyad Ebu Ayn, Filistin'li siyasetçi ve sivil aktivist.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri</span> Filistin Devletinin paramiliter silahlı kuvvetleri

Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri,, Filistin Devleti'nin paramiliter silahlı kuvvetleridir. İsmi tüm ulusal güvenlik birimlerini kapsıyor gibi görünse de İç Güvenlik Kuvvetleri, Devlet Başkanlığı Muhafızları ve Genel İstihbarat dahil değildir.

<span class="mw-page-title-main">Arap Kurtuluş Cephesi</span> Filistinde bir siyasi parti

Arap Kurtuluş Cephesi, daha önceleri Irak liderliğindeki Baas Partisi tarafından kontrol edilen küçük bir Filistin siyasi partisidir. AKC, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Es-Saike</span> Filistinde bir siyasi parti

Es-Saike - resmi olarak Halk Kurtuluş Savaşı için Öncü - Yıldırım Kuvvetleri olarak bilinir - Suriye tarafından oluşturulan ve kontrol edilen Filistinli Baasçı siyasi ve askeri bir gruptur. Suriye liderliğindeki Baas Partisi'nin Filistin şubesiyle bağlantılıdır ve artık örgütte aktif olmasa da Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) bir üyesidir. Genel Sekreteri Dr. Muhammed Keys'dir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.