İçeriğe atla

Kahhir 313

Kahhir 313
Test edilen bir Kahir 313 uçağı
Test edilen bir Kahir 313 uçağı
TürüHayalet avcı uçağı
Ulusal köken İran
Üreticiİran Havacılık Endüstrileri Organizasyonu
DurumuGeliştirilme aşamasında

Kahhir 313 veya Kahhir F313 (Farsça: قاهر-۳۱۳), İran Havacılık Endüstrileri Organizasyonu tarafından hazırlanan İran yapımı bir hayalet avcı uçağıdır. Uçak, İran'ın üçüncü yerli savaş uçağıdır. 2012 yılında çalışmalar başlamış ve 2 Şubat 2013 tarihinde kamuoyuna tanıtılmıştır.[1]

Kahhir 313 hakkında henüz yeterli bilgi bulunmamaktadır ve uçağın teknik özellikleri herhangi bir resmî makam tarafından açıklanmamıştır. Uçağın ulusal hava savunmasına destek vermesi amacıyla oluşturulduğu açıklanmıştır. Tanıtım töreninde konuşan dönemin İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, "İran'ın savunma gücü, başka bir ülkeye saldırı için değil, caydırıcılığa yöneliktir" açıklamasında bulunmuştur. İran Dönemin Savunma Bakanı Ahmed Vahidi, "kısa pistte dahi rahatlıkla iniş ve kalkış yapabilen uçağın, kısa sürede bakım ve tamirinin yapılabildiğini" ifade etti. Bunun yanı sıra yerli uzmanlar ve imkânlarla üretilen uçağın, yüksek teknolojik kabiliyetlere sahip olduğunu söylenmiştir. Uçağın bir diğer özelliğinin yüksek saldırı gücü olduğunu kaydedildi.

Birçok bağımsız uzman, uçağın kullanılabilirliği konusunda önemli şüpheler dile getirdiler.[2]

Tasarım ve geliştirme

Kahhir 313, İran'da Savunma bakanlığının bir bölümü olan İran Havacılık Endüstrileri Organizasyonu ve İran Hava Kuvvetleri tarafından tasarlandı. Uçak, İran Savunma Bakanı tarafından gelişmiş malzemeler ile yapılmış, düşük radar kesitine ve alçak irtifada görev yapabilme kabiliyetlerine sahip bir hayalet avcı uçağı olarak lanse edildi.[3][4]

Kahhir 313'ün dış görünüşü kanart konfigürasyonudur ve kanatları 2. Dünya Savaşı yıllarında kullanılan savaş uçakları ile benzer olarak aşağıya doğru eğimlidir. Bu nedenle havada bir avcı uçağı gibi manevralar yapabilmesi bazı kaynaklara göre mümkün görülmemektedir.[5] Dünyaca ünlü FlightGlobal internet sitesine göre Kahhir 313, Boeing tarafından üretilen Bird of Prey prototipine benzemektedir.[6] FlightGlobal ayrıca, "uçağın görünen küçük boyutu göz önüne alındığında, Kahhir 313, İran'ın sahip olduğu bilinen General Electric J85 turbojetinin tersine mühendislik varyantlarıyla çalıştırılabilir" dedi.[6]

Eleştiriler ve yorumlar

  • Eski İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad Kahhir 313'ün "dünyanın en gelişmiş uçaklarından biri" olduğunu söyledi.[2]
  • Kahhir 313 tanıtıldığı günden beri pek çok forum sitesinde açıklanan özellikleri ile görünüşünün çelişmesi sebebiyle dalga konusu oldu.
  • Bazı havacılık uzmanları Kahhir 313'ü tek kişilik küçük bir oyuncak olarak nitelendirdi ve uçağın bir pilotun sığması için çok küçük olduğunu dile getirdi.[2]
  • Avustralya Stratejik Politika Enstitüsü'nden Andrew Davies, "Görünüşe göre 20 sent koyarsanız ses çıkarabilir ve titreyebilir" dedi.[2]
  • Bazı havacılık uzmanları ise uçağın içindeki panellerin ve sistemlerin herkesin internetten alabileceği, sivil havacılıkta kullanılan sistemler olduğunu söyledi.[5]

Kaynakça

  1. ^ "Iran president unveils Qaher-313 indigenous fighter jet". İran: presstv.ir. 2 Şubat 2013. 3 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2020. 
  2. ^ a b c d Soltis, Andy (8 Şubat 2013). "Aviation experts say new Iranian stealth jet is a pathetic hoax that can't even fly". nypost.com. 17 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2020. 
  3. ^ "Iran unveils domestically built fighter jet" (İngilizce). emirates247.com. 2 Şubat 2013. 7 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2022. 
  4. ^ "Qaher F313: Iran unveils home-made 'stealth' fighter" (İngilizce). bbc.com. 2 Şubat 2013. 31 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2022. 
  5. ^ a b "Kahhir F-313 - Kokpitteyiz". kokpitteyiz.com. 17 Eylül 2020. 12 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2022. 
  6. ^ a b "Iran reveals new Qaher 313 stealth fighter" (İngilizce). flightglobal.com. 2 Şubat 2013. 13 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2022. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Kahhir 313 ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
İran yapımı askeri silahlar

İlgili Araştırma Makaleleri

SAAB, 1937 yılında kurulan İsveçli havacılık ve savunma sanayi şirketi. 1947 yılından 1990 yılına kadar Saab Automobile adı altında otomobil üreticisi olmuştur. 1968 ve 1995 yılları arasında ticari araç üreticisi Scania ile birleşerek Saab-Scania olarak adı altında ticari araç üretmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Askerî uçak</span> askeri amaçlar için yapılmış hava taşıtları

Askerî uçak ve helikopterler, savaşlarda kara ve su üstündeki hedefleri bombalamak, diğer uçakları tahrip etmek, keşif yapmak, personel ve mühimmat taşımak gibi amaçlarla silahlı kuvvetler tarafından kullanılan hava taşıtları. Özellikle av ve bombardıman görevlerinde kullanılanlar savaş uçağı ve saldırı helikopteri olarak adlandırılırlar. Askerî uçaklar av, bombardıman, av-bombardıman ve nakliye gibi kategorilere ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Lockheed Martin F-35 Lightning II</span> ABD yapımı 5. nesil savaş uçağı

Lockheed Martin F-35 Lightning II, hem hava üstünlük hem de saldırı görevlerini yerine getirmek ve savaştaki her amaç için farklı uçak geliştirmenin masraflı olmasından dolayı tek bir uçağın tüm görevleri yerine getirmesi amacıyla tasarlanan ve üretilen, 5. nesil, tek kişilik ve tek motorlu, tüm hava koşullarına uygun çok görevli bir Amerikan savaş uçağı ailesidir. Aynı zamanda elektronik harp ve istihbarat, gözetleme, hedef tespit ve keşif (ISTAR) yeteneklerini etkili bir şekilde sağlayabilir. Lockheed Martin, ana ortakları Northrop Grumman ve BAE Systems ile birlikte ana F-35 yüklenicisidir. Uçağın üç ana çeşidi vardır: geleneksel kalkış ve iniş modeli olan F-35A (CTOL), kısa kalkış ve dikey iniş özellikli olan F-35B (STOVL) ve gemiye konuşlu F-35C (CV/CATOBAR).

<span class="mw-page-title-main">Avcı uçağı</span> Savaş uçağı türü

Avcı uçağı veya av uçağı, öncelikli görevi diğer savaş uçaklarını avlamak olan savaş uçağı. Avcı uçakları genellikle küçük, hafif, hızlı ve manevra kabiliyeti yüksek uçaklardır. Pek çoğu aerobasi kabiliyetine sahiptir. Avcı uçakları, öncelikli görevi yer hedeflerini bombalamak olan bombardıman uçaklarına nazaran daha kısıtlı bombardıman kabiliyetine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy</span> Rus havacılık şirketi

Suhoy (suk-oi, Rusya'nın başlıca askerî avcı uçağı üreticisidir. Pavel Suhoy tarafından, 1939 yılında Suhoy Tasarım Bürosu olarak kuruldu, ama genellikle Suhoy Şirketi olarak bilindi. Moskova'daki müşterek firma Suhoy Tasarım Bürosu, Novosibirsk'deki Havacılık Üretim Kurumu, Komsomolsk-on-Amur Havacılık Üretim Kurumu ve İrkutsk Havacılık kurumlarından oluşur. Suhoy genel merkezi Moskova'da yer almaktadır. Finmeccanica şirketi, Suhoy'un sivil havacılık bölümünün %25'ine sahiptir.. 2006 yılında Rus hükûmeti, Suhoy'u Mikoyan, İlyuşin, İrkut, Tupolev ve Yakovlev ile birleştirip, Birleşik Havacılık İmalat Kuruluşu adı altına almayı ve bu birleşimi 2007 yılının ilk çeyreğinde bitirmeyi planlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-35</span> Rus yapımı savaş uçağı

Suhoy Su-35 'Su-35', Su-27 'Flanker'ların geliştirilmiş iki ayrı türevinden biridir. Suhoy tarafından tasarlanan ve Komsomolsk-on-Amur Uçak Üretim Ortaklığı (KnAAPO) tarafından üretilen tek koltuklu, çift motorlu süper-manevra kabiliyetli çok amaçlı avcı jetleridir.

Shenyang J-XX Çin'in yeni nesil hayalet uçak özellikleri taşıyan avcı uçağı projesi. Henüz proje hakkında dünya kamuoyuna açıklanmış net bilgiler yoktur. Batı ülkelerinin istihbarat ajansları tarafından elde edilen bilgiler, uçağın çift motorlu, kanartlı, Lockheed Martin F-22 gibi silahlarını kapalı bölmelerde taşıyan bir araç olacağını iddia etmektedirler. Çin'in Rusya ile olan yakın bağları dolayısıyla bu uçağın Rus dizaynı ve teknolojisi kullanacağı tahminler arasındadır.

Lockheed Martin çok uluslu, 1995 yılında Lockheed Corporation ve Martin Marietta iştiraki olarak kurulmuş ileri teknoloji ve havacılık şirketidir. Merkezi Maryland eyaletinin Bethesda şehrinde olmak üzere, dünya çapında 56 ülkede faaliyet göstermekte ve 140,000 çalışanı bulunmaktadır. Şu anki icra kurulu başkanı ve şirket başkanı James D. Taicklet'dir. Şirket ABD ordusunun bel kemiğidir ve son olarak beşinci nesil F35 savaş uçağı ile dikkatleri üzerine çekmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-57</span> Rus yapımı 5. nesil savaş uçağı

Suhoy Su-57 Rusya Hava Kuvvetleri için Sukhoi tarafından geliştirilen 5.nesil savaş uçağıdır. Uçağın geliştirilmesindeki sorunlar nedeniyle seri üretim sürekli ertelenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Hava Kuvvetleri</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin hava gücü

Türk Hava Kuvvetleri, Türkiye'yi havadan gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevlidir. Türk Silahlı Kuvvetleri komutası altındaki en büyük 3. kuvvettir. Türk Hava Kuvvetleri, barışta hava sahasını korumak ve gözetlemek, savaşta ise kara ve deniz kuvvetlerine destek olmak amacıyla kurulmuştur. Türk Hava Kuvvetleri'nin karargâhı Ankara'da bulunmaktadır. 2024 sayımlarına göre envanterinde 537 uçak ve 78 helikopter ile birlikte çok sayıda insansız hava aracı bulundurmaktadır. Avrupa ülkeleri arasında en kalabalık insansız hava aracı filosuna sahiptir. Göktürk-1 ve Göktürk-2 isimli uydular da hava kuvvetleri tarafından kullanılmaktadır. Göktürk-3 ise geliştirme aşamasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Beşinci nesil jet avcı uçağı</span>

Beşinci nesil jet avcı uçağı, 21. yüzyılın ilk yarısında geliştirilen ve gelişmiş aviyonik özelliklere sahip olan jet avcı uçağıdır. 2024 itibarıyla bunlar hizmetteki en gelişmiş savaş uçaklarıdır. Beşinci nesil jet avcı uçaklarının karakteristik özellikleri net olarak belirlenmemiştir ve her beşinci nesil türünün hepsine sahip olması beklenmese de, genellikle düşük radar iz düşümü, tüm silahlarının gizlenebilir olması, yüksek performanslı ve yüksek manevra kabiliyetine ve gelişmiş teknolojik altyapıya sahip olmaları gibi başlıca özellikler mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Chengdu J-20</span> Çin üretimi 5.Nesil savaş uçağı

Chengdu J-20, Chengdu Aircraft Industry Group tarafından geliştirilen beşinci nesil çift motorlu hayalet avcı uçağıdır. J-20, ilk uçuşunu 11 Ocak 2011 tarihinde gerçekleştirmiştir ve 2017 yılında hizmete girmiştir. J-20, F-22 ve F-35'ten sonra dünyanın üçüncü operasyonel beşinci nesil hayalet savaş uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mitsubishi X-2 Shinshin</span>

Mitsubishi X-2 Shinshin, Japonya Savunma Bakanlığı tarafından geliştirilmeye başlanan beşinci nesil gelişmiş ve gizli teknolojik özelliklere sahip, radara yakalanmayan (stealth) Japon Avcı Uçağı.

Flygsystem 2020, İsveç Hava Kuvvetleri için 2020 yılına kadar görünmezlik teknolojili savaş uçağı geliştirilmesi için devam etmekte olan bir projedir. Projeyle ilgili, henüz yeni savunma bütçesi kesintileri yüzünden mümkün olmayabilecek az sayıda kamusal bilgi vardır; internette bir videonun minyatür öntür denemesini gösterdiği iddia edilmesine rağmen, mevcut gelişme aşaması hakkında resmî bir açıklama bulunmamaktadır. 2012 yılında İsveç Hava Kuvvetleri Komutan Yardımcısı Lars Helmrich, Riksdag üyelerinden yeni jet avcılarının geliştirilmesini veya mevcut tüm JAS 39 çok maksatlı savaş uçlarının NG modeline yükseltmelerini istedi, 2020 yılına kadar uçağın erken sürümlerinin yararsız olacağını iddia etti.

<span class="mw-page-title-main">İran Havacılık Endüstrileri Organizasyonu</span>

İran Havacılık Endüstrileri Organizasyonu (IAIO) İran'ın askerî havacılık endüstrisini planlama, kontrol etme ve yönetme amacıyla 1966 yılında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Shenyang J-31</span> Çok amaçlı savaş uçağı projesi

Shenyang J-31(veya FC-31) kod adıyla Gyrfalcon Çin'in çift motorlu, 5. nesil çok amaçlı savaş uçağı projesidir. İlk uçuşunu Kasım 2012 tarihinde yapan uçağın 2018 veya 2019 yıllarında üretime geçmesi beklenmektedir. Amerikalı askeri yetkililer J-31'in F-35'in kopyası olduğunu ve F-35 projesinde yer alan bir avrupa ülkesinden F-35 teknolojileri çalınarak geliştirildiğini iddia etmektedir. Çin Hava Kuvvetlerinin ihtiyacı olan 500 J-31 uçağı dışında, Çin’in uçak gemileri için 120 adet J-31 üretilmesi ve en az 600 uçağın ise başka ülkelere ihraç edilmesi planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">HESA Kevser</span> İran yapımı bir avcı uçağı

HESA Kevser, HESA tarafından üretilen İran yapımı bir avcı uçağıdır. Uçak, Northrop F-5 temelli Azarakeş uçağının üçüncü neslidir. Gelişmiş bir yangın kontrol sistemi ile birlikte yeni dördüncü nesil aviyoniklerle donatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Altıncı nesil jet avcı uçağı</span>

Altıncı nesil jet avcı uçağı, şu anda hizmette olan veya geliştirilen beşinci nesil jet avcı uçaklarından daha gelişmiş, kavramsal bir avcı uçağı tasarımı sınıfıdır. ABD, Çin, İngiltere, Rusya, İtalya, Japonya, Almanya, İspanya, Tayvan ve Fransa dahil olmak üzere birçok ülke altıncı nesil bir uçak programını geliştirdiğini duyurdu.

<span class="mw-page-title-main">Chengdu Aircraft Industry Group</span>

Chengdu Aircraft Industry Group (CAIG) veya Chengdu Aerospace Corporation (CAC),Çin devletine ait bir uçak üreticisi ve Aviation Industry Corporation of China'nın (AVIC) bir yan kuruluşudur. Merkezi Chengdu, Sichuan eyaletindedir. Avcı uçakları, bombardıman uçakları ve saldırı uçakları dahil olmak üzere askeri uçakların geliştirilmesi, üretimi ve desteği konusunda uzmanlaşmıştır. CAIG, diğer ürünlerin yanı sıra J-10 ve J-20 savaş uçaklarını üretmesiyle bilinmektedir.

Jet avcı uçağı nesilleri, jet avcı uçağının tarihsel gelişimindeki başlıca teknoloji sıçramalarını sınıflandırır. Farklı otoriteler, savaş uçağı gelişimini farklı sayıda nesillere bölerek, farklı teknoloji sıçramalarını kilit olanlar olarak tanımlamışlardır. Şu anda beş nesil yaygın olarak kabul edilmektedir ve altıncı neslin geliştirilmesi de devam etmektedir


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.