İçeriğe atla

Kafkasya Muharebesi

Kafkasya'daki Nazi askerleri, 1942.
Kızıl Ordu birimlerinin kurtarılan Mozdok şehrine girişi, Ocak 1943.

Kafkasya Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Kafkasya bölgesinde Nazi Almanyası ve müttefiklerine bağlık ordu birlikleriyle Kızıl Ordu arasında geçen muharebe.[1] 25 Temmuz 1942'de Nazi birlikleri, Rusya SFSC'nin Rostov-na-Donu bölgesini ele geçirerek Sovyetler Birliği'nin güneyinde yer alan Kafkasya bölgesini ve Maykop, Grozni ve nihayetinde Bakü'deki petrol sahalarını ele geçirdi.[2] İki gün önce, Adolf Hitler, Kafkasya bölgesinde "Edelweiß Operasyonu" olarak adlandırılacak bir operasyon başlatmak için bir direktif yayınlamıştı. Nazi kuvvetleri Kızıl Ordu'nun düzenlediği Küçük Satürn Harekâtı sonrası bölgeden çekilmek zorunda kaldı.[3] Çeçenler muharebede Nazi Almanyası'nın yanında Sovyetler Birliği'ne karşı savaştı.

Kaynakça

  1. ^ Alexander Werth, The Battle of Stalingrad, Chapter 7, "Caucasus, there and back", s. 648-651
  2. ^ Robert Forczyk, The Caucasus 1942-43: Kleist’s race for oil.
  3. ^ Ivan Tyulenev, "Cherez Tri Voyny" (Through Three Wars), Moskova, 1960, s. 176.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Stalingrad Muharebesi</span> II. Dünya Savaşının dönüm noktası kabul edilen muharebe

Stalingrad Muharebesi, Stalingrad Meydan Muharebesi ya da Stalingrad Savaşı, II. Dünya Savaşı’nın Doğu Cephesi'nde, Mihver ordularıyla Kızıl Ordu arasında, Stalingrad kenti için yapılan savaştır. Hemen hemen tüm tarihçiler tarafından II. Dünya Savaşı’nın kesin dönüm noktalarından biri olarak kabul edilir. Bu savaş, tarafların tüm güç ve azimlerini ortaya koydukları, kıran kırana süren ve sonuçta, toplam kayıpların neredeyse iki milyona ulaşmasıyla askeri tarihin en kanlı savaşları arasında yer almaktadır. Savaşın sonu Almanya açısından bir yıkım oldu. Mihver güçlerin savaşı kendi lehlerine döndürmeleri çabasında bir dönüm noktasıydı. ve Doğu Cephesi'nde Alman zaferini olanaksız kıldı. Doğu Cephesi'ndeki Mihver kuvvetleri toplamının neredeyse dörtte biri bu muharebe sırasında kaybedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Barbarossa Harekâtı</span> Nazi Almanyasının 1941de Sovyetler Birliğini işgal harekâtı

Barbarossa Harekâtı, Alman Silahlı Kuvvetleri'nin 22 Haziran 1941 günü başlayan Sovyetler Birliği'nin işgali harekâtına Alman kaynaklarında verilmiş olan kapalı addır. Aynı zamanda II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ni açan harekâttır. Tarihin en geniş çaplı askerî harekâtı olarak nitelendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Mavi Durum</span>

Mavi Durum Mihver kuvvetlerin II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde 1942 genel taarruzunun esas kısmıdır. Bu genel taarruz, cephenin güney kesiminde 28 Haziran - 19 Ağustos 1942 tarihleri arasında yer almıştır. Wehrmacht'ın harekâta verdiği kapalı ad olan Mavi Durum, taarruzun bu şekilde adlandırılmasının nedeni Alman askeri planlarının, "durumlar" ya da sorunlara getirilen çözümler olarak görülmesidir. Esasen "Mavi Durum" 48 saat geçmeden yeni bir kapalı ad almıştır, Braunschweig Harekâtı Mihver kuvvetlerin 1942 genel taarruzunun daha dar kapsamlı bölümü kuzeyde Leningrad'ın düşürülmesini hedef almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

II. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi (Almanca: Die Ostfront 1941-1945, der Rußlandfeldzug 1941-1945 veya der Ostfeldzug 1941-1945 Rusça: Великая Отечественная война Avrupalı Mihver Devletleri ve Finlandiya'nın Sovyetler Birliği, Polonya ve diğer Müttefik Devletlere karşı verdikleri savaşı anlatır. Nazi propagandası savaşa Bolşevizme karşı haçlı seferi anlamı yüklemiş, Sovyetlere karşı savaşmak üzere Avrupa'nın neredeyse tamamından gönüllüleri Waffen SS birliklerine dahil etmiştir. Savaş 22 Haziran 1941 - 9 Mayıs 1945 tarihleri arasında orta, doğu, kuzeydoğu ve güneydoğu Avrupa topraklarında gerçekleşmiştir.

II. Dünya Savaşı'nda Sovyet propagandası, Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında Sovyetler Birliği'nin Nazi Almanyası'na karşı oluşturduğu antifaşist propagandadır.

<span class="mw-page-title-main">Walter von Reichenau</span> Alman subay

Walter Karl Ernst August von Reichenau, Alman subay ve Nazi Almanyası mareşali.

11. Ordu, SSCB'nin Kızıl Ordu'suna bağlı ordu.

<span class="mw-page-title-main">Rodion Malinovski</span> Sovyet ordu komutanı ve siyasetçi

Rodion Yakovleviç Malinovski, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi ve Yüksek Sovyet üyesi, Savunma Bakanı.

<span class="mw-page-title-main">Mançurya Operasyonu</span> Sovyetler Birliğinin, Mançuryayı Japon İmparatorluğundan almak için yaptıkları harekat

Mançurya Operasyonu, Sovyetler'in Mançurya'yı Japon İmparatorluğu'nun elinden alması için düzenlenmiştir. Operasyon sonucunda Japonya teslim oldu. Bu operasyon daha sonra "Ağustos Fırtınası" olarak da adlandırılmıştır.

1940-1944 Çeçenistan Ayaklanması, Sovyetler Birliği ile Finlandiya arasında gerçekleşen Kış Savaşının ardından Hasan İsrailov ve Mairbek Şeripov'un Kafkas Dağları'nda Çeçenistan'ı bağımsızlığa kavuşturmak için gerçekleştirdiği ayaklanmadır. Ayaklanmaya Nazi Almanyası destek vermiştir. Bununla birlikte komşu bölgelerdeki halklar da bu harekete destek verdi. Sovyet zaferinin ardından Çeçenlerin ve İnguşların önemli bir kısmı Orta Asya'ya sürgün edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1941-1942 Sovyet Karşı Taarruzu</span>

1941-1942 Sovyet Karşı Taarruzu, Nazi Almanyası'nın Moskova önlerinde doğal sınırlarına ulaştıklarında başlatılan karşı taarruzdur. Kızıl Ordu, 5 Aralık 1941 tarihinde harekete geçerek düşmanı 150-300 kilometre kovaladı. Ancak ilk şoku atlatan Almanlar, güçlü mevzi kurarak Kızıl Ordu'yu durdurdu. Sovyetler sadece Moskova önlerinde değil cephenin neredeyse bütün bölgelerinde karşı taarruza geçmişti. Ancak Kızıl Ordu birkaç bölge hariç kayda değer bir başarı elde edemedi ve operasyonları 30 Nisan 1942'de sona erdirdi. Gerçekleştirilen bu operasyonlar Doğu Cephesi açıldığından beri Kızıl Ordu'nun yaptığı ilk karşı taarruzdur. Taarruz sonucunda Almanların güçlü bir şekilde ülke topraklarına direnecekleri anlaşılmıştı. Ancak Almanlar eldeki toprakları ile yetinmeyecek ve yaz ayında Mavi Durum adı verilen operasyonlarla Sovyetler'in güney bölgesine taarruza geçecekti.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde sürgünler</span>

Sovyetler Birliği'nde sürgünler, Sovyetler Birliği'nde anti-sovyet veya anti-komünist hareketler içinde olup "işçi sınıfı düşmanları" kategorisine alınan kişilerin veya toplulukların, çeşitli iş kollarında emek gücü olarak kullanılmak üzere ihtiyaç olan yerlere zorla göç ettirilmesi ve devlet yönetimi tarafından planlanan sürgünleri.

<span class="mw-page-title-main">Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar</span>

Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar, Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ndeki çatışmalar sırasında 1941-1945 yılları arasında teslim olan veya zorla yakalanan Sovyet savaş tutsaklarına karşı kasıtlı olarak kötü muamele uygulamasıdır. Bu uygulamaların sonucunda esir alınan yaklaşık 5,7 milyon Kızıl Ordu askerinden 3,1 ila 3,5 milyon arası kişi yaşamını yitirdi.

<i>Untermensch</i> Terim

Untermensch veya alt insan, Naziler tarafından sık sık "Doğu’dan gelen kitleler" olarak adlandırılan, Aryan olmayan kitleleri alt insan olarak betimleyen terim. Yahudiler, Romanlar, Slavlar bu tanımlama içerisine sokulmuştur. Terim aynı zamanda Siyahlar, Mulattolar ve Fin-Asya'ya da uygulandı. Nihai Çözüm ile Yahudilerin Holokost ile Polonyalı ve Romanların, ayrıca fiziksel ve zihinsel engelli insanların yok edilme planları bu fikre dayanır. Generalplan Ost’a göre, Doğu-Orta Avrupa’nın Slav nüfusu kısmen Holokost’taki toplu cinayetlerle azaltılacaktı, çoğunluğu Asya’ya sürüldü ve Almanya'da köle emeği olarak kullanıldı. Bu kavram Nazi ırk politikasının önemli bir parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Komiser Emri</span>

Komiser Emri, II. Dünya Savaşı sırasında Barbarossa Harekâtı öncesi, 6 Haziran 1941'de Wilhelm Keitel liderliğindeki Silahlı Kuvvetler Yüksek Kumandanlığı (OKW) tarafından yayımlanan emirdir. Verilen emirde Wehrmacht'ın ele geçirdiği birlikler arasında tespit ettiği herhangi bir Sovyet siyasi komiserinin ya da Yahudilerin bulundukları yerde infaz edilmeleri istenmektedir. Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında çok sayıda kişi bu emir nedeniyle infaz edildi.

<span class="mw-page-title-main">Zamość</span>

Zamość, güneydoğu Polonya'da yer alan şehir. UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndedir. 1999'dan beri Lublin Voyvodalığı'nın güney kısmında yer alır. 2014 yılındaki sayıma göre nüfusu 65.149'dur. 1580 yılında yerleşim merkezi olarak kurulan Zamość, Roztocze Ulusal Parkı'ndan yaklaşık 20 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Botyan</span> Rus güvenlik ajanı

Aleksey Botyan, II. Dünya Savaşı sırasında faaliyet yürüten Sovyetler Birliği casusu. Rusya Federasyonu Kahramanı'na unvanına sahip Botyan, Ocak 1945'te Polonya'nın Kraków kentinin Nazilerden kurtarılmasına yönelik operasyonu yönetmişti.

İvanovskiy köprübaşı, İkinci Dünya Savaşı Doğu Cephesinde Leningrad Kuşatmasını kırmak isteyen Kızıl Ordu birlikleri tarafından tutulan ve sonrasında Nazi Almanyası birlikleri tarafından saldırının püskürtüldüğü toprak parçası.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Azerbaycan</span>

Azerbaycan, resmi olarak tam adıyla - Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, 22 Haziran 1941'de Almanya'nın savaş ilanından sonra Sovyetler Birliği ile birlikte II.Dünya Savaşı'na girdi. Azerbaycan'ın petrol sahaları, SSCB'nin Kafkasya petrolüne aşırı bağımlılığı nedeniyle Almanları cezbediyordu - bu, Kafkasya Savaşı sırasında Bakü'deki petrol yataklarını ele geçirmeye çalışan Alman seferlerine zemin hazırladı. Azerbaycan'ın petrolü Sovyet zaferi açısından etkili bir şekilde belirleyiciydi. Azerbaycan vatandaşı 600.000'den fazla kişi, II. Dünya Savaşı sırasında 1941'den 1945'e kadar İşçi ve Köylü Kızıl Ordusu tarafından askere alındı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde Holokost</span> Wikimedia anlam ayrımı sayfası

Sovyetler Birliği'ndeki Holokost, II. Dünya Savaşı'ndaki Holokost'un bir parçası olarak Nazi Almanyası ve Romanya'nın Yahudilere, Romanlara ve eşcinsellere yönelik zulmüydü. Aynı zamanda Barbarossa Operasyonu başlamadan önce Sovyetler Birliği tarafından ilhak edilen Baltık ülkelerindeki Holokost'a da atıfta bulunabilir.