İçeriğe atla

Kadızade Ali Paşa

Kadızade Ali Paşa'yı tasvir eden Ortaçağ Alman gravürü.

Kadızade Ali Paşa (? – 1616), sancakbeyi ve beylerbeyi görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Babası Budin kadısı Habil Efendiden dolayı Kadızade lakabıyla tanınmaktadır.[1] Babası Habil Efendi’nin Bursa’lı olduğu belirtilmektedir.[2]

Ali Paşa'nın hayatının ilk yılları bilinmemektedir. 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı sırasında 1597 yılında kayınpederi Diyarbakır beylerbeyi Kuyucu Murad Paşa'yla birlikte Habsburglarla barış görüşmelerinde bulundu.[3]

Niğbolu sancakbeyliği akabinde 1602 yılında (Temmuz ayı[4] ) Budin beylerbeyi oldu.[1] 1602 yılı Eylül ayında Kanije beylerbeyi olsa da buradaki askerlerin talebiyle 1603 yılı başlarında Tiryaki Hasan Paşa'nın Kanije'de görevlendirilmesi üzerine kendisi de ikinci defa Budin beylerbeyi oldu.[5] 1604 Ağustos sonrası Silistre sancakbeyliği görevine getirildikten kısa süre sonra (1605 yılı Ekim ayı[4]) üçüncü defa Budin beylerbeyliği görevinde bulundu.[1] 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşının sonunda Osmanlı ordusunun serdarı olan Kuyucu Murad Paşa’nın talimatıyla, Budin beylerbeyi görevindeyken 11 Kasım 1606 tarihinde imzalanan Zitvatorok Antlaşması'nı görüşen heyette bulundu. 28 Kasım 1609'da İstanbul'a çağrılmasıyla görevinden ayrılan Ali Paşa, 1610 yılında vezir rütbesi aldı.[4] Temeşvar beylerbeyi Canbolatoğlu Ali, halk ve yeniçeri baskısıyla kaçarak 1611 yılında Belgrad'a sığındığında Ali Paşa buranın muhafızı konumunda olup kayınpederi Sadrazam Kuyucu Murad Paşa'nın talimatıyla Canbolatoğlu'nu idam ettirmiştir.[3] Rumeli, Bağdat; Diyarbakır eyaletlerinde paşalık yaptıktan sonra Vize Sancağı'nın yönetimi kendisine verildi.[4]

1614’de (Ekim ayı[4]) dördüncü defa Budin beylerbeyi oldu. Bu görevi esnasında Kanije, Eğri, Temeşvar ve Bosna beylerbeyliklerini de içine alan genel vali konumunda olan Ali Paşa, teftiş görevinde bulunduğu Belgrad'da hastalanarak 1616 yılında hayatını kaybetti.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d Emecen, Feridun (1993). "Review of G. BAYERLE, The Hungarian Letters of Ali Pasha of Buda 1604-1616, Akademiai Kiado, Budapest 1991, XVI+295 s". DergiPark. s. 188. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020. 
  2. ^ Bayram, Fatih (2020). "Sarı Abdullah'ın Düstûru'l-İnşâ'sındaki Serdarlık Beratları". FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 15. DergiPark. s. 11. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020. 
  3. ^ a b Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (2011). Osmanlı Tarihi 3. Cilt, I. Kısım. Ankara: Türk Tarih Kurumu. s. 80,106. ISBN 978-975-16-0010-3. 
  4. ^ a b c d e Gévay, Antal (1841). A Budai Pasak (Macarca). Viyana: Streuss. s. 22,23,24. 
  5. ^ Altı, Aziz; Başkutlu, Salih (2015). "Kanije Eyaleti İdarecileri". SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 50. DergiPark. s. 206. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Sokolluzade Lala Mehmed Paşa I. Ahmed saltanatı döneminde 26 Temmuz 1604 - 21 Haziran 1606 tarihleri arasında bir yıl on ay yirmi altı gün sadrazamlık yapmış ve devletin çeşitli kademelerinde hizmet vermiş bir Osmanlı devlet adamıdır. 1595 yılında dokuz gün sadrazamlık yapmış Tekeli Lala Mehmed Paşa ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Abaza Mehmed Paşa</span>

Abaza Mehmed Paşa (1576-1634), Osmanlı veziri, valisi, devlet adamı, kumandanı ve aynı zamanda isyancı lideri. Celali isyanları diğer birçok liderleri gibi hem Osmanlı Devleti'nin yüksek kademelerinde görev aldı, hem de Osmanlı Devleti'ne karşı bayrak açtı.

<span class="mw-page-title-main">Tiryaki Hasan Paşa</span> Kanije Savunmasını yaparak ün alan Osmanlı paşası (1521 - 1611)

Tiryaki Hasan Paşa, Kanije Savunması'nı yaparak ün alan Osmanlı paşası.

Kuyucu Murad Paşa, I. Ahmed döneminde 11 Aralık 1606 - 5 Ağustos 1611 arasında sadrazam olmuş bir Osmanlı devlet adamıdır. 1585 Tebriz Seferi esnasında Safevilere esir düşmüştür. 1607-1608 yılları arasında 100 yıllık celali isyanlarını sona erdirmiştir. Bu süre içinde öldürdüğü toplam celali isyancı sayısının 60.000 civarında olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Budin (eyalet)</span>

Budin Eyaleti, Budin Beylerbeyliği veya Budin Paşalığı, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir eyaleti. 1526'daki Mohaç Muharebesi sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanan Macaristan Krallığı'nın başkenti Budin'e 1530, 1540 ve 1541 yıllarında Habsburg Hanedanı'nın kontrolündeki Avusturya Arşidüklüğü tarafından gerçekleştirilen ve başarısızlıkla sonuçlanan kuşatmalar sonrasında kurulmuştur. 1552'de Temeşvar ele geçirilmiş ve Temeşvar ve çevresinde Temeşvar Eyaleti kurulmuştur. 1606'da Zitvatorok Antlaşması'yla Eğri ve Kanije şehirleri de alınarak Eğri (1596) ve Kanije (1600) Eyaletleri kurulmuştur. 17. yüzyılda II. Viyana Kuşatmasının başarısızlığından sonra 2 Eylül 1686'da Habsburg ordusu Budin şehrini düşürdü ve eyalet de düşmüştür.

Arslan Paşa, Kanuni Sultan Süleyman döneminde Hatvan, İstolni Belgrad, Pojega, Semendire ve Belgrad sancakbeyliği ile 1565-1566 yılları arasında Budin beylerbeyliği görevlerinde bulunan Osmanlı askeri ve devlet adamıdır.

Canbolatoğlu Ali Paşa, Celali isyanları'nda isyana önderlik etmiş kişilerdendir. Ali Paşa' nın atası olan Canbolad Bey, Yavuz Sultan Selim zamanında Kilis tarafına yerleştirilerek burası kendisine yurtluk olarak verilmiştir. Ali Paşa, amcası Hüseyin Paşa'nın Halep beylerbeyliğine getirilmesinden sonra Kilis beyliği görevine geldi. Hüseyin Paşa, Yusuf Sinan Paşa'nın İran seferinde yaşanan mağlubiyetten sorumlu tutularak 1605 yılında idam edilmiştir. Hüseyin Paşa'nın idamından sonra yeğeni Ali Paşa ile Hüseyin Paşa'nın emrindekilerle otuz bin kişilik kuvvet, devletin İran ve Avusturya seferlerindeki durumundan yararlanarak isyan etmiştir.

Deli Hasan, III. Mehmed dönemindeki Celali isyanları'nda önderlik etmiş kişilerdendir.

Silahtar Mustafa Paşa , vezirlik, kaptan-ı deryalık ve valilik yapmış Osmanlı devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">İstolni Belgrad Kuşatması (1602)</span> 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşının bir evresidir

İstolni Belgrad Kuşatması (1602), 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nın bir evresidir. Yemişçi Hasan Paşa komutasındaki Türk ordusu bir yıl önce Avusturya'nın eline geçmiş olan kritik önemdeki İstolni Belgrad kalesini kuşatarak geri almıştır.

Mihalıçlı Ahmed Paşa , sancakbeyi ve beylerbeyi görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Estergon Kuşatması (1605)</span>

Estergon Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Budin Kuşatması (1598)</span>

Budin Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Kutsal Roma İmpratorluğu Savaşı'nda evre.

Sofu Sinan Paşa , beylerbeyi ve vezirlik görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Fazlı Paşa ya da Damat Fazlullah Fazlı Paşa (?-1658); beylerbeyi ve Kaptan-ı deryalık görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Cerrah Kasım Paşa (?-1675); beylerbeyi görevinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Seydizade Mehmed Paşa, Osmanlı devlet adamı ve kaptan-ı deryası (ö.1684).

Hatibzade Yahya Paşa, Osmanlı devlet adamı ve asker. Üç kez sadrazamlık yapmış Hekimoğlu Ali Paşa'nın damadıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hadım Ali Paşa (Budin Beylerbeyi)</span> Budin Beylerbeyi

Hadım Ali Paşa, sancakbeyliği ve beylerbeyliği ile son olarak Budin Eyaleti yöneticiliğinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kanije Kușatması (1600)</span>

Kanije Kușatması, 1593-1606 Osmanlı-Kutsal Roma İmparatorluğu Savaşı'nda evre.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.