İçeriğe atla

Kadisiye Muharebesi

Koordinatlar: 31°35′K 44°30′D / 31.583°K 44.500°D / 31.583; 44.500
Kadisiye Muharebesi

Kadisiye Muharebesi
TarihMS 16 Kasım - 19 Kasım 636
Bölge
Irak, Kufe şehrinin yakınları
SonuçRâşidîn Halifeliği'nin zaferi
Taraflar
Râşidîn HalifeliğiSasani İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Sa'd bin Ebû Vakkas
Halid bin Urfuta[1]
Müsenna bin Harisa
Ka'ka bin Amr et-Temimi
Asım bin Amr et-Temimi
Abdullah bin el-Mu'tam
Şürahbîl bin Sımt
Zühra bin al-Hawiyya
Jarir ibn Abdullah al-Bajali
Tuleyha
Amru bin Ma'adi Yakrib[2][3]
Rostam Farrokhzād (ölü)
Bahman Jadhuyih (ölü)
Hormuzan
Jalinus (ölü)[4]
Shahriyar bin Kanara (ölü)[5]
Mihran Razi
Piruz Khosrow
Kanadbak
Grigor II Novirak (ölü)[5]
Tiruyih
Mushegh III (ölü)[5]
Cavanşir
Nakhiragan
Güçler
30,000[6]–40,000[3] 50.000[a][3][8] (Orta Çağ tahmini)
Kayıplar
8.500[9] 22.500[3] (Orta Çağ tahmini)

Kadisiye Muharebesi (Arapça: معركة القادسيّة Ma'rakat el-Kādisiyyah, Farsça: نبرد قادسيه ; diğer yazımları; Qadisiyya, Qadisiyyah, Kadisiya), Müslüman Arap ordusu ve Sasani İmparatorluğu ordusu arasında İran'ın İslami Fethi ile sonuçlanan İslamiyet'in yayılmasının ilk döneminde yer alan geleceği belirleyen bir muharebe olmuştur.

Kadisiye'deki Raşidun taarruzunun 636 yılının Kasım ayında gerçekleştiğine inanılıyor. O sırada Sasani ordusunun lideri Rüstem Farrokhzad, savaş sırasında belirsiz koşullarda öldü. Bölgedeki Sasani ordusunun müteakip çöküşü, Sasani gücüne karşı kesin bir Arap zaferine ve günümüz Irak'ını içeren toprakların Raşidun Halifeliği'ne dahil edilmesine yol açtı.[10]

Notlar

  1. ^ Daryaee'ye göre, "İslami metinler, İran askerlerinin sayısının genellikle yüz veya onbinlerce olduğunu ve Arap ordularından birkaç kat daha fazla olduğunu bildirir. Bu tamamen kurgudur ve Arap Müslümanlarının başarısını artırmayı amaçlayan övünen bir literatürdür., Yunan-Pers savaşlarının Yunan hesaplarıyla karşılaştırılabilir."[7]

Kaynakça

Özel
  1. ^ Crawford, Peter (16 Temmuz 2013). The War of the Three Gods: Romans, Persians and the Rise of Islam. Pen and Sword. s. 240. ISBN 978-1473828650. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020. 
  2. ^ Kāndihlawī, Muḥammad Yūsuf ibn Muḥammad Ilyās al-Dihlawī (1991). Ḥayātuṣ-ṣaḥābah: The Lives of the Sahabah. Darul Ishaat. ISBN 9788171010981. 
  3. ^ a b c d Taberî (1992). Taberî Tarihi Cilt 12: Kadisiye Muharebesi ve Suriye ve Filistin'in Fethi A.D. 635-637/A.H. 14-15. SUNY Press. ISBN 978-0-7914-0733-2. 
  4. ^ Parvaneh Pourshariati, Decline and Fall of the Sasanian Empire, (I.B.Tauris, 2011), 157.
  5. ^ a b c Pourshariati (2008), pp. 232–33, 269
  6. ^ Trevor N Dupuy and R. Ernest Dupuy, The Harper Encyclopedia of Military History, 249.
  7. ^ Daryaee 2014, s. 37.
  8. ^ "Welcome to Encyclopaedia Iranica". 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022. 
  9. ^ "ʿARAB ii. Arab conquest of Iran – Encyclopaedia Iranica". iranicaonline.org. 26 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2014. 
  10. ^ Foundation, Encyclopaedia Iranica. "Welcome to Encyclopaedia Iranica". iranicaonline.org (İngilizce). 10 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2023. 
Genel


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Erdeşîr</span>

I. Erdeşîr ya da Erdeşîr-i Bâbekân, Sasani İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk hükümdarıdır. İsmi, Artaxares, Artaşastra ve Artakhşathra olarak da geçer.

<span class="mw-page-title-main">II. Hüsrev</span> 590–628 yılları arasındaki Pers Sasani şahı

II. Hüsrev, ayrıca Hüsrev Perviz, bir yıl kesinti hariç 590'dan 628'e kadar hüküm süren İran'ın son büyük Sasani kralı (şah) olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Dastagird</span> Irakta eski insan yerleşimi

Dastagird, Zaza - Gorani lehçesinde Dastagird olarak adlandırılan günümüz Irak'ında, başkent Tizpon'a yakın eski bir Sasani kenti.

<span class="mw-page-title-main">Müslümanların Mısır'ı fethi</span> Tarihi olay

Müslümanların Mısır'ı fethi veya Arapların Mısır'i fethi, Mısır'ın MS 7. yüzyılda Müslümanlar tarafından fethedilmesidir. Bunun sonucunda Bizans İmparatorluğu'nun elindeki Mısır ve Libya Râşidîn Halifeliği'ne geçti.

<span class="mw-page-title-main">Müslümanların İran'ı fethi</span> İslam Devletinin İranı fethi

Müslümanların İran'ı fethi veya Arapların İran'ı fethi, İran'ın MS 7. yüzyılda Müslümanlar tarafından fethedilmesidir. Bunun sonucunda Sasani İmparatorluğu yıkıldı ve İran İslamlaşmaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">Ganzak</span>

Ganzak, İran'ın kuzey batısında kurulu antik bir şehir. Urmiye Gölü'nün güneyinde bir yerdedir ve Atropates "muhtemelen" şehri başkenti olarak seçti. Minorski, Schippmann ve Boyce'a göre, şehrin tam yeri Miyanduab ovasında, Leylan, Malekan şehristanı yakını olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Blarathon Muharebesi</span> Ortaçağ muharebesi

Blarathon Muharebesi, 591 yılında Ganzak yakınında birleşik Bizans-Sasani kuvveti ile Behrâm-ı Çûbîn komutasında Pers kuvvetleri arasında gerçekleşen muharebedir.

615'te Bizans İmparatorluğu ile devam eden savaş sırasında, spahbed Şahin komutasında Sasani ordusu, Küçük Asya'yı istila etti ve Konstantinopolis'te Boğazın karşısında Kalkedon'a ulaştı. Sebeos'a göre, bu noktada Herakleios'un savaştan çekilmeyi kabul edip Roma İmparatorluğu'nun bir Pers devleti haline gelmesi yanında, hatta II. Hüsrev'in imparatoru seçmesine izin vermek yanında Sasani imparatoru II. Hüsrev'e bağlanmaya hazırdı. Sasaniler bir önceki yıl Roma Suriyesi ve Filistin'i ele geçirmişlerdi. Bizans imparatoru Herakleios ile görüşmeler yapıldıktan sonra, Pers Şahinşah II. Hüsrev'e bir Bizans elçisi gönderildi ve Şahin yine Suriye'ye çekildi.

<span class="mw-page-title-main">İzadguşasp</span> İranlı vezir

İzadguşasp veya Bizans kaynaklarında bilindiği adıyla İsdigousnas Zikh, Mihran Meclisinden İranlı bir asilzadeydi. I. Hüsrev'in vezirlerinden biri olarak görev yapmıştır.

Sasani ordusu, Sasani donanmasının yanı sıra görev yapan Sasani silahlı kuvvetlerinin birincil askeri organıdır. Ordunun doğuşu, Sasani İmparatorluğu'nun kurucusu I. Erdeşîr'in tahta yükselişine dayanır. Erdeşîr, Pers İmparatorluğu'nun yeniden canlanmasını hedefledi ve bu amacını sürdürmek için ordusunu, doğrudan kendi emri altında olan ve Satraplıktan, yerel prenslerden ve asaletten ayrı duran subaylar ile ayakta duran bir ordu oluşturarak, reform yaptı. Ahameniş İmparatorluğu askeri örgütlerini yeniden kurdu, Part süvarileri modelini korudu ve yeni tür zırh ve kuşatma savaş teknikleri kullandı. Bu, kendisine ve onun haleflerine 400 yıldan fazla hizmet verecek bir askeri sistemin başlangıcıydı; bu sırada Sasani İmparatorluğu, Geç Antik Çağ'da Batı Avrasya'daki iki süper gücünden biriydi, diğeri ise önce Roma İmparatorluğu sonra Doğu Roma İmparatorluğu'ydu. Sasani ordusu Eranshahr'ı Doğu'dan, Ak Hunlar ve Türk halkları gibi Orta Asya göçebelerinin saldırılarına karşı korurken, batıda Roma İmparatorluğu'na karşı tekrarlayan bir mücadeleye girişti.

Sasani donanması, Sasani İmparatorluğu'nun Deniz kuvvetleridir. Donanmanın lideri, iddiaya göre navbed unvanını taşıyordu.

Sasanilerin ataları, prens ve prensesleri ve Sasani imparatorlarının aile ağacıdır..

Sasani İmparatorluğu'nun şehinşahları geniş bir coğrafyada hüküm sürmüşlerdir. En güçlü olduğu zaman, batıda Türkiye ve Rodos doğuda Pakistan'a kadar uzanıyordu ve aynı zamanda modern Kafkasya, Yemen, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman, Mısır, İsrail, Lübnan, Suriye, Ürdün ve Orta Asya'daki bölgeleri kapsıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Ak Hunlar-Pers savaşları</span>

Ak Hunlar-Pers savaşları, Ak Hunlar ile Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşen bir dizi savaştır.

Sheroe veba salgını (627-628) Sasani İmparatorluğunun batı bölgeleri çoğunlukta olmak üzere Mezopotamya'da meydana gelen salgındır. Şah II. Kubâd Sheroe dahil nüfusun yarısı ölmüştür, salgın ismini hastalıktan ölen şahın isminden alır.

<span class="mw-page-title-main">Sasani İç Savaşı (589-591)</span>

Sasani İç Savaşı (589-591) IV. Hürmüz'ün yönetimine karşı soylular arasındaki büyük memnuniyetsizlik nedeniyle 589'da patlak veren bir çatışmadır. İç savaş 591 yılına kadar sürdü. Mihranlı gaspçı Behrâm-ı Çûbîn'in devrilmesi ile Sasani ailesi İran hükümdarlığına tekrar geldi geldi.

<span class="mw-page-title-main">Spahbed</span> Orta Pers ordusu unvanı

Spāhbed esas olarak Sasani İmparatorluğu'nda kullanılan "ordu şefi" anlamına gelen Orta Farsça bir unvandır. Başlangıçta Orta Farsça: Ērān-spāhbed adı verilen tek bir spahbed vardı. Sasani ordusunun Generalissimo'su olarak görev yapmıştır. I. Hüsrev'in zamanından itibaren makam, ana yönlerin her biri için birer spahbed olacak şekilde dörde bölünmüştür. Müslümanların İran'ı fethinden sonra, Doğu'nun spahbed'i, Hazar Denizi'nin güney kıyısındaki erişilemez dağlık Taberistan bölgesi üzerindeki otoritesini korumayı başarmış; burada unvanın çoğu zaman İslami biçimiyle Farsça: ispahbadh olduğu görülür, 13. yüzyıldaki Moğol istilalarına kadar kraliyet unvanı olarak varlığını sürdürmüştür. Fars kökenli eşdeğer bir unvan olan ispahsālār veya sipahsālār, 10. ve 15. yüzyıllarda İslam dünyasında büyük bir geçerlilik kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pers savaş filleri</span>

Savaş filleri İran askeri tarihinde, özellikle de Ahameniş, Selefkî ve Sasani dönemlerinde kullanılmıştır. Bunlar İran'ın güney eyaletlerinden ve Hindistan getirilen Asya filleri yanında aynı zamanda muhtemelen Suriye ve Batı İran'dan gelen Suriye filleridir.

<span class="mw-page-title-main">Kârkiyâ Hanedanı</span> Zeydî Şiâ hanedanı

Kârkiyâ Hanedanı, ayrıca Kiya'idler olarak da bilinir, 1370'lerden 1592'ye kadar çoğunlukla Biya-piş'i yöneten yerel bir Zeydi hanedandır.

<span class="mw-page-title-main">Hurşid (Taberistan ispehbedi)</span> Taberistan ve Gîlân’da hüküm süren Dâbûyîler hânedanının son hükümdarı (741-761)

Hurşid, daha önceki bilginler tarafından hatalı olarak II. Hurşid olarak adlandırılan, Taberistan'ın son Dâbûyî İspehbed idi. Genç yaşta tahta geçti ve on dört yaşına kadar naip amcasının gözetiminde kaldı. Hurşid, halifeliğe olan bağlılığından bağımsızlığını ilan etmeye çalıştı, çeşitli isyanları destekledi ve Tang Çin'iyle diplomatik temaslarda bulundu. Son olarak Abbâsîler 759-760 yılında ülkesini fethettiler ve ailesinin büyük kısmını esir aldılar. Hurşid, Deylem'e kaçarak orada hayatına son verdi.