İçeriğe atla

Kadife Devrim

Kadife Devrimi
Václav Havel (2010)

Kadife Devrim (Çekçe: sametová revoluce, Slovakça: nežná revolúcia), 17 Kasım-29 Aralık 1989'da Çekoslovakya'da meydana gelen kansız bir devrimdir.[1] Sonucunda, komünist yönetim düşürülmüştür. Eski Çekoslovakya'da 1989'da yapılan Kadife Devrim'in öncülerinden olan muhalif oyun yazarı Václav Havel, Çekya'da 40 yıl sonra ilk kez 1990'da yapılan serbest seçimlerde cumhurbaşkanı oldu.[2]

17 Kasım'da, Prag'da yüzlerce üniversite öğrencisinin "Uluslararası Öğrenciler Günü"nü kutlamak amacıyla bir araya gelmesiyle başlayan barışçıl bir öğrenci ayaklanması, çevik kuvvet polislerinin sert müdahalesiyle bastırıldı. Olaylar, Çek ve Slovak kentlerinde hızla yayılan ayaklanmalara sebep oldu ve katılımcıları 20 Kasım'da 200.000'den yarım milyona çıktı. Son olarak, 27 Kasım'da tüm Çekoslovakya vatandaşlarının katıldığı 2 saatlik bir protesto düzenlendi ve bu durum, komünist hükûmetin itibar kaybetmesi ve göstericilerin talepleri karşısında yenilgiyi kabul etmesiyle sonuçlandı. Hükûmetin geri adım atmak zorunda kalmasıyla biten ayaklanmalar, rejim değişikliği ile sonuçlandı.

O dönem Prag Baharı'nın komünist kahramanı Alexander Dubček, Sovyet müdahalesiyle ayrıldığı siyasete geri döndü ve federal Çekoslovakya'nın meclis başkanlığına seçildi.

Kaynakça

  1. ^ "RP's History Online - Velvet Revolution". Archiv.radio.cz. 17 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2013. 
  2. ^ "Velvet Revolution in Prague Czechoslovakia". Prague-life.com. 26 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2013. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Slovakya</span> Orta Avrupada yer alan bir ülke

Slovakya (Slovakça: Slovensko ya da resmî adıyla Slovak Cumhuriyeti (Slovakça: Slovenská republika , Orta Avrupa'da bir ülkedir. Eski Çekoslovakya'nın bir parçasıydı. Başkenti ve en büyük şehri Bratislava'dır.

<span class="mw-page-title-main">Prag</span> Çek Cumhuriyetinin başkenti

Prag, Çekya'nın başkenti ve en büyük şehri. Geçmişte Çekoslovakya'nın da başkentiydi. Orta Bohemya'da Vltava Nehri'nin üzerinde yer alır ve 1.2 milyon nüfusu vardır. İş dünyası istatistiklerine göre bu sayıya ek olarak 300.000 kişi de resmi kaydı olmaksızın Prag'da yaşamaktadır. Prag, geniş bir kitle tarafından dünyanın en güzel şehirlerinden biri olarak gösterilir. Prag "Altın Şehir", "Doksanların Sol Bankası", "Masal Şehri", "Şehirlerin Anası" ve "Avrupa'nın Kalbi" gibi isimlerle de anılır. Prag konumu gereği çevresindeki ülkeler ile merkezi bir konum oluşturur. Avrupa'daki en fazla iç kaleye sahip 3 şehirden birisidir. Bu şehrin gölgesi Franz Kafka olmuştur. Kafka için bile fazlasıyla turist çeken bir Orta Çağ şehridir. Prag Şehri 5 Nobel ödülüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Václav Havel</span> Çek Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Vaclav Havel,, Çek tiyatro yazarı, düşünce insanı, siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">1989 Devrimleri</span>

1989 Devrimleri, Doğu Bloku ve dünyanın diğer bölgelerindeki Marksist-Leninist hükümetlerin çoğunun çökmesiyle sonuçlanan liberal demokrasi hareketlerinin devrimci bir dalgasıydı. Bazen bu devrimci dalgaya Milletlerin Düşüşü veya Milletlerin Sonbaharı da denir. Bu dalga dünyanın en büyük Marksist-Leninist devleti olan Sovyetler Birliği'nin nihai olarak dağılmasına ve dünyanın birçok yerinde bazıları şiddet yoluyla devrilen komünist rejimlerin terk edilmesine katkıda bulundu. Olaylar, özellikle de Sovyetler Birliği'nin çöküşü, dünyanın güç dengesini büyük ölçüde değiştirerek Soğuk Savaş'ın sona ermesine ve Soğuk Savaş sonrası dönemin başlangıcına işaret etti.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Sovyet Cumhuriyeti</span>

Macaristan Sovyet Cumhuriyeti Macaristan'da Béla Kun'un liderliğinde kurulan komünist bir rejimdir. Rusya'daki Bolşeviklerin yaptığı Ekim Devriminin ardından Avrupa'da kurulan Marksist-Leninist politikaların uygulandığı ilk komünist hükûmettir. Ömrü sadece dört ay sürmüştür. Romanya'nın Budapeşte'yi işgaliyle düşmüştür. Bu devletin varisi Macaristan Krallığı'dır. Krallık (1920-1944) arasında hüküm sürmüştür.

Çek Cumhuriyeti tarihi, bugünkü Çekya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Protesto</span> itiraz biçimi

Protesto, göreceli olarak bir olaya ve duruma karşı aksi yönde tepki göstermektir. Genellikle bu tepki gösterme biçimi, muhalif görüşü sözle ifade etme yanında o görüşü toplumsallaştırma ve bir grupla birlikte ifade etme karakteri de taşıyabilir. Bundaki amaç kamuoyu nezdinde sesini daha çok duyurabilmek ve yönetime karşı daha etkili bir duruş sergileyebilmektir. Bu, doğrudan ifade ve etkilemenin ve aktivizmin bir yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Dukla Praha</span>

Dukla Prag, Çekya'nın Prag şehrinin futbol takımıdır. Kulüp en güçlü olduğu dönemde, 1. fotbalová Liga'yı 11 kez, Československý pohár'ı ise 9 kez kazanmış, Şampiyon Kulüpler Kupası'nda ise 1966-67 sezonunda yarı finale ulaşmıştır. Kulüp bugün hâlen, 11 şampiyonlukla Slavia Praha ve Sparta Praha'ın ardından en çok şampiyonluk kazanmış ekiptir.

Carlos Franqui, Kübalı yazar, şair, gazeteci, devrimci ve siyasetçi. Küba Devrimi sırasında Fidel Castro önderliğindeki 26 Temmuz Hareketi üyesi olmuştur. Devrimden sonra Revolución gazetesinin yayın sorumlusu olmuştur. Rejimle ayrılığa düşüp ülkeden ayrılmış ve 1968 yılı itibarıyla Castro rejimine karşı aktif muhalefete katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">77 Bildirgesi</span> Komünist Çekoslovakyada 1976 ve 1992 arasında varlığını sürdürmüş sivil muhalif inisiyatif

77 Bildirgesi yahut Bildirge 77. Adını, Ocak 1977'de bir grup Çekoslovak aydının yayınladığı bildiriden alan, komünist Çekoslovakya'da 1976 ve 1992 yılları arasında varlığını sürdürmüş sivil muhalif inisiyatif. Kurucuları Jiří Němec, Václav Benda, Ladislav Hejdánek, Václav Havel, Jan Patočka, Zdeněk Mlynář, Jiří Hájek, Martin Palouš ve Pavel Kohout'tur. Bu tip bir bildirinin yayınlanması, dönemin komünist rejimi tarafından suç olarak kabul edilmekteydi. 1989 yılındaki Kadife Devrim'den sonra, bu oluşumun birçok üyesi Çek ve Slovak siyasi yaşantısında çok önemli rol oynadılar.

<span class="mw-page-title-main">Prag Ayaklanması</span>

Prag Ayaklanması, Çek partizanlar tarafından II. Dünya Savaşı sırasında Prag'ı Alman işgalinden kurtarmak için yapılan bir girişimdir. Direniş 5 Mayıs 1945 tarihinde başladı. Ayaklanmayı bastıramayan Almanlar 8 Mayıs'ta geri çekilmeye başladılar. Ayaklanma bu açıdan başarılı oldu. Kızıl Ordu Prag'a girmeye başladı ve geride kalan Alman birliklerini ezdi.

Ladislav Adamec Çek siyasetçi. 1988 ila 1989 yılları arasında Çekoslovakya başbakanlığı yapmıştır. Lubomír Štrougal'ın 12 Ekim 1988'de görevden ayrılmasıyla başbakanlığa geçen Adamec Çekoslovakya'nın son komünist başbakanı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ján Čarnogurský</span>

Ján Čarnogurský, eski Slovak siyasetçi, 1991-1992 yıllarında Slovakya Başbakanı ve Hristiyan Demokratik Hareket başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Miloš Zeman</span> Çek Cumhuriyeti 3. Cumhurbaşkanı

Miloš Zeman, Çekya'nın 8 Mart 2013 - 8 Mart 2023 tarihleri arasında görev yapan üçüncü cumhurbaşkanı. 1998'den 2002'ye kadar Çek Cumhuriyeti başbakanı olarak görev yaptı. 1990'lı yıllarda Çek Sosyal Demokrat Partisi'nin liderliğini yaptı ve partisini ülkenin önde gelen partilerinden biri yaptı. 1996 ila 1998 yılları arasında Çek parlamentosunun alt meclisi olan Temsilciler Meclisinin Başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Varşova Paktı'nın Çekoslovakya'ya müdahalesi</span> Çekoslovakyadaki liberalleşme reformlarını durdurmak amacıyla Varşova Paktı üyeleri tarafından yapılan işgal

Varşova Paktı'nın Çekoslovakya'ya müdahalesi,, 20-21 Ağustos 1968 gecesi Alexander Dubček'in "Prag Baharı" adı verilen siyasi liberalleşme reformlarını durdurmak için Sovyetler Birliği ile diğer Varşova Paktı müttefikleri olan Doğu Almanya, Polonya, Bulgaristan ve Macaristan'ın Çekoslovakya'yı işgal ettiği askerî harekât. Yaklaşık 250.000 kişiden oluşan Varşova Paktı orduları o gece Çekoslovakya'ya saldırdı, Romanya ve Arnavutluk saldırıya katılmayı reddetti. Doğu Almanya kuvvetleri istilaya katılmaya hazır olsalar da, işgalden birkaç saat önce Moskova'dan Çekoslovakya sınırını geçmemeleri emredildi. Saldırı sırasında 137 Çekoslovak sivil öldürüldü ve yaklaşık 500 sivil yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Sovyetler Birliği ilişkileri</span> İkili ilişkiler

Amerika Birleşik Devletleri-SSCB ilişkileri, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasındaki diplomatik ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Comenius Üniversitesi</span>

Comenius University in Bratislava, fakültelerinin çoğu Bratislava'da bulunan Slovakya'nın en büyük üniversitesidir. Çekoslovakya'nın kurulmasından kısa bir süre sonra 1919'da kuruldu. Adı, 17. yüzyıl Çek öğretmen ve filozofu Jan Amos Comenius'tan alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bir insan yüzü ile sosyalizm</span>

Bir insan yüzü ile Sosyalizm Alexander Dubček ve meslektaşlarının Ocak 1968'de Çekoslovakya Komünist Partisi başkanı olduktan sonra Nisan 1968'de Çekoslovakya Komünist Partisi Başkanlığında kabul ettikleri ve Alexander Dubček tarafından açıklanan bir siyasi programdı. Radovan Richta bu sloganın ilk yazarıydı. Demokratik Çekoslovak geleneğine değer veren gelişmiş bir sosyalist toplum kurmaya çalışan hafif bir demokratikleşme ve siyasi liberalleşme süreciydi. Yine de Komünist Partinin gerçek gücü sürdürmesini sağlayacaktır. 20-21 Ağustos 1968 gecesi, Varşova Paktı'nın Çekoslovakya'ya müdahalesi tarafından durdurulan Prag Baharı'nı başlattı.

Devlet Güvenliği, Çekoslovakya Sosyalist Cumhuriyeti'nin gizli servisiydi. 10 Haziran 1945 tarihinde kurulmuş olup istihbarat teşkilatı olarak hizmet vermekteydi ve Çekoslovakya Komünist Partisi'ne ve devlete muhalefet olarak kabul edilen herhangi bir faaliyeti bastırmaktan sorumluydu. Kadife Devrim'in ardından 1 Şubat 1990 tarihinde teşkilat lağvedildi.

<span class="mw-page-title-main">Klement Gottwald</span>

Klement Gottwald 1929'dan 1953'teki ölümüne kadar Çekoslovakya Komünist Partisi'nin lideri olan Çekoslovak komünist politikacı. 1945'e kadar Genel Sekreter, 1945'ten 1953'e kadar Başkanlık yaptı. 1948'den 1953'e kadar Çekoslovakya Sosyalist Cumhuriyeti'nin ilk lideriydi.