İçeriğe atla

Kadın müzesi

Kadın müzesi, kadın tarihi ve feminist hareketlerin temsilinde önemli bir yer tutmaktadır. Feminist eleştirel bir yaklaşımla kurulan müzelerde müzebilim yöntemlerine sıkça başvurulur, bu müzeler kadın açısından söylem ve temsil zenginliği yaratma çabasının bir parçası manasına gelir. Kadın müzeleri kadınların muhtelif alanlardaki temsillerine tarihsel bir bütünlük katarken daha az bütçe ve imkânla tesis edilenlerde ise yerel bir konsept tercih edilmektedir. Uluslararası Kadın Müzeleri Birliği'ne göre 2018 yılı itibarıyla dünyada 88 kadın müzesi bulunmaktadır.[1]

Hakkında

Kadın müzeleri 21. yüzyılda ivme kazanan kadın hareketinin bir tezahürü olarak görülebilir. Uluslararası Kadın Müzeleri Birliği’nin koordinatörü olan Astrid Schönweger kadın müzelerinin kurulmasını "geleneksel olarak erkeklerin işgal ettiği bir alana, yani müzelere, erişmek içindir" görüşüyle açıklarken İstanbul Kadın Müzesi Küratörü Meral Akkent ise "alternatif muhalefet mekânları" tanımına gitmiştir. Bu farklı yorumlamalar haricinde ilk kadın müzelerinin tematik eksende çıktığı görülür. 1980 yılından önce dünyada 12 adet kadın müzesi bulunmaktaydı. Paula Modersohn-Becker Müzesi 1927'de Paula Modersohn-Becker'in eserleriyle oluşturulmuş bir anı müzesiydi, uluslararası kadın pilotların tarihi konseptiyle kurulan Kadın Pilotlar Müzesi (Museum of Women Pilots) ise 1929'de Oklahoma'da kurulmuştu. İstanbul'da da 1959'da Florence Nightingale Müzesi adıyla bir anı müzesi kurulmuştu, bu müze Nightingale'nin hemşirelik hayatına odaklanıyordu. 1958'de Amerika Birleşik Devletleri Ordusu'nun kadın savaş pilotlarına odaklanan U.S Army Women's Museum açılırken Meksika'nın başkenti Meksiko'nun Coyoacán beldesinde ise feminizmin kült tasvirlerinden Frida Kahlo'nun eserlerinin sergilendiği Frida Kahlo Müzesi (Museo Frida Kahlo) kuruldu. 1980'e kadar ABD'de benzer nitelikte müzeler kuruldu. Bu tarihte İngiltere'de ise Cornwall kentinde Barbara Hepworth Museum and Sculpture adıyla bir anı müzesi kuruldu.[2]

Dünyada "kadın müzesi " adıyla kurulan ilk müze Bonn Kadın Müzesi'dir.

1980 sonrasında kadın tarihi, kültür ve faaliyetlerinin odak noktası olduğu özel konseptli müzeler kurulmaya başlandı. Bu evreden sonra feminist bir yaklaşımla kadın müzeleri kurulmaya başlandı. Bunda İkinci dalga feminizm hareketi başat bir rol oynadı. Bunun ilk örneklerinden biri 1981'de kurulan Bonn Kadın Müzesi'ydi (Frauenmuseum Bonn). Bu müze "kadın müzesi" adıyla kurulan ilk müzeydi. Aynı yıl içinde Amerika'da Ulusal Kadın Sanatları Müzesi kuruldu (National Museum of Women Arts). 1982'de Avustralya'da yerel düzeyde bir müze kuruldu, kadın çiftçilerin ve kırsal yaşamda kadınları odak noktası olarak alan Pioner Women's Hut bu ülkedeki ilk örnekti. Aynı eksendeki müzeler Danimarka, Almanya, Avustralya, İtalya, Hollanda ve çoğunlukla da Amerika'da artarak devam etti.[3]

Kadın müzeleri kadın kültür ve hareketini yayma çabasındadır. Çoğu zaman devlet organizasyonunca yeterli destek görmemektedir. Mali açıdan bağımsız olma durumun güç olduğu bu müzeler genellikle vakıf veya dernekler bünyesinde kurulurlar. Fiziki mekân ise bu tarzdaki müzelerin öne çıkan sorunları arasındadır, bu nedenle sanal müze konsepti de yaygın olarak tercih edilebilmektedir. Kadın müzelerinin Uluslararası Müzeler Konseyi'nce (ICOM) müze olarak tanınmaması sonrasında 2012'de 4. Uluslararası Kadın Müzeleri Kongresi'nde Uluslararası Kadın Müzeleri Birliği (IAWM) adında ayrı bir oluşum kuruldu.[4]

Türkiye'de 2014'te kurulan İzmir Kadın Müzesi fiziki mekâna sahip ilk kadın müzesidir. Sanal müze olarak ise İstanbul Kadın Müzesi, Antalya Kadın Müzesi ve Mersin Kadın ve Göç Müzesi bulunmaktadır.[5]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Aydın 2018, s. 151.
  2. ^ Aydın 2018, s. 124.
  3. ^ Aydın 2018, s. 129.
  4. ^ Aydın 2018, s. 129-30.
  5. ^ Aydın 2018, s. iv.
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Feminizm</span> İdeoloji

Feminizm, kadınların haklarını tanıyarak bu hakların korunması amacıyla eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına yönelik çeşitli ideolojiler, toplumsal hareketler ve kitle örgütlerinden oluşan hareket. Sözcüğün köken olarak Latince "femina" ve onun Fransızca türevi olan "féminisme" sözcüğünden geldiği ve Türkçe eş anlamlısının hatunculuk olduğu belirtilmektedir. Kadın hareketi doğrudan kadınları ilgilendiren ve dolaylı olarak kültürü ilgilendiren konularda bilinç uyandırır. Feminizmin temel amaçları; eğitim, iş, çocuk bakımı, yönetim gibi konularda eşit haklara sahip olmaktan, yasal kürtaj hakkından, kadın sağlığı konusunda ilerlemelere, tacizin ve tecavüzün engellenmesinden lezbiyen haklarına kadar uzanır.

İslami feminizm, modern düşün hayatında yer bulmaya başlayan melez ideolojilerin bir örneği. İslami paradigma içinde dile getirilen feminist söylem ve uygulamalar bütününe verilen adlandırma. Modern İnsan Hakları bildirgelerinde tüm insanların eşit olduğu söylenirken, İslam dünyasında, gündelik yaşamda geleneksel inanışlar ve dini inanca dayalı, konjonktür ile uyuşmayan kadın-erkek ayrımı ve erkeklerin üstünlüğü söylemine karşı, kadınların eşitliği ve/veya üstünlüğünü savunan bir düşünce sistemiyle İslam düşüncesini harmanlamaya itmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu Medeniyetleri Müzesi</span> Ankaradaki bir tarih ve arkeoloji müzesi

Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir tarih ve arkeoloji müzesidir. Müzede, Anadolu'da yaşamış olan uygarlıklardan geriye kalan arkeolojik eserler kronolojik olarak sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Müze</span> kazılarda bulunan yapıtların, eski devirlerden kalan antikaların, sanata ve bilime ilişkin nesnelerin, sanat ve bilim yapıtlarının, budunbilimsel vb. nesnelerin bir arada ya da ayrı ayrı sergilendiği, saklandığı, korunduğu yapı

Müze, somut ve somut olmayan kültürel mirası araştıran, ilgili nesneleri toplayan, muhafaza edip sergileyen kurumlar ve sergileme mekanlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pera Müzesi</span> İstanbulda bir sanat müzesi

Pera Müzesi, İstanbul'un Tepebaşı semtinde bulunan özel bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Kadın Müzeleri Birliği</span>

Uluslararası Kadın Müzeleri Birliği (IAWM), dünyadaki kadın müzeleri ve girişimlerine destek sağlamak ve aracılık etmek üzere kurulmuş bir platformdur.

<span class="mw-page-title-main">Mısır'da feminizm</span>

Mısır'daki feminizm, tarih boyunca birtakım toplumsal ve politik olayları içerir. Her ne kadar Mısır birçok açıdan reform konularında, özellikle de "milliyetçiliğin, emperyalizme ve feminizmin direniş hareketlerinde" öncülük etmiş olmasına rağmen kadınların erkeklerle eşit olması kolay olmamıştır.

Türkiye'de feminizm kavramının literatüre girişi, Türk milliyetçiliğinin ve Türkçülüğün düşünce babalarından Ziya Gökalp'in "Türkçülüğün Esasları" adlı kitabının "Türk Feminizmi" adlı bölümünde "feminizm" kavramına övücü bir dille değinmesiyle oldu. Jön Türkler ve İttihat & Terakki Cemiyeti içerisinde oldukça yetkili olan; Ziya Gökalp, Ahmet Rıza, İbrahim Hilmi ve Enver Beylerin başını çektiği Türk milliyetçisi kanat kadınların özgürleşmesinin milletin bir bütün olarak özgürleşmesindeki önemine dikkat çekerek kadınların eğitimine yönelik oldukça yoğun çabalar harcadılar. Bu çabalar sonucunda kadınlar için İnas Sanâyi-i Nefîse Mektebi ve İnâs Darülfünunu gibi üniversite düzeyinde eğitim veren kurumlar yanında İstanbul'da ve Anadolu'da kız liseleri açılmasını sağladılar. Ayrıca yine bu milliyetçi kanat Türkiye tarihindeki ilk feminist kadın derneği olan Teali-i Nisvan Cemiyeti ile dönemi için oldukça sert taleplerde bulunan Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti'nin ve kadınların iş gücüne katılımı için mücadele yürüten Osmanlı Kadınları Çalıştırma Cemiyeti'nin kuruluşuna önayak oldular. Ek olarak günlük yaşamda kadınları rahatlatmak için kadınlara uygulanan tek başına faytona binememek ve giyim-kuşam kısıtlamaları gibi bazı yasakları da kaldırdılar.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Hava Kuvvetleri Müzesi</span> Ankaranın Etimesgut ilçesi sınırlarında yer alan askeri havacılık müzesi

Ankara Havacılık Müzesi ya da Ankara Hava Kuvvetleri Müzesi, Türk Hava Kuvvetleri'nin sahip olduğu ve işlettiği askeri havacılık müzesidir. Müze, Ankara'nın Etimesgut ilçesi sınırlarında, İstanbul Yolunun 12. kilometresinde Şaşmaz mevkiinde yer almaktadır. Müze alanı 64.321 m2 (692.350 ft2)'dir.

İzmir Kadın Müzesi, İzmir'in Konak ilçesindeki Basmane semtinde bulunan bir müze. 23 Ocak 2014 tarihinde Konak Belediyesi'nin Kadın ve Aile Hizmetleri birimine bağlı olarak kuruldu. Türkiye'de fiziki mekâna sahip ilk kadın müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bonn Kadın Müzesi</span>

Bonn Kadın Müzesi, 1981'de Almanya'nın Bonn kentinde kurulmuş dünyanın ilk kadın müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Hittisau Kadın Müzesi</span>

Hittisau Kadın Müzesi, Avusturya'nın Hittisau kentinde 2000 yılında kurulan kadın müzesidir.

Mizrahi feminizmi, İsrail feminizmi içinde Mizrahi kadınlarını Mizrahi-Aşkenaz Yahudileri ve erkek-kadın ikili kategorilerinden çıkarmaya çalışan bir harekettir.

<span class="mw-page-title-main">Frida Kahlo Müzesi</span>

Frida Kahlo Müzesi, Meksikalı sanatçı Frida Kahlo'nun yaşamına ve eserine adanmış tarihi bir ev müzesi ve sanat müzesidir. Yapın kobalt mavisi duvarları sebebiyle Mavi Ev olarak da bilinir. Meksiko'daki Coyoacán'ın Colonia del Carmen semtinde yer almaktadır. Bina, Kahlo'nun doğduğu, büyüdüğü, kocası Diego Rivera ile birkaç yıl yaşadığı ve daha sonra üst kattaki bir odada öldüğü evdir. Diego Rivera 1957'de evi ve içindekileri Frida'nın onuruna bir müzeye dönüştürmek için bağışladı.

<span class="mw-page-title-main">Paula Modersohn-Becker Müzesi</span> Bremende sanat müzesi

Paula Modersohn-Becker Müzesi, Almanya'nın Bremen kentinde bulunan, dünyada bir kadın sanatçıya adanmış ilk müzedir. 1876–1907 yılları arasında yaşayan Paula Modersohn-Becker en önemli erken ekspresyonistlerden biri olarak kabul edilir ve müzede onun yaratıcı dönemlerinin her birinden anahtar eserler yer almaktadır.

Meral Akkent, Türk sosyolog, akademisyen ve feminist. Türkiye'nin ilk dünyanın üçüncü kent kadın müzesi olan İstanbul Kadın Müzesi'nin (2012) konsept geliştiricisi ve küratörüdür.

Feminist sanat hareketi, feministler tarafından, kadınların yaşam ve deneyimlerini yansıtan sanat eserleri üretmenin yanı sıra; çağdaş sanat üretimi ve algısının temelini değiştirmek için uluslararası düzeyde gerçekleştirilen çalışmaları ifade eder. Sanat tarihi ve pratiği içinde kadınlara daha fazla görünürlük kazandırmayı amaçlamaktadır. Aynı zamanda feminist hareketin iç düşüncelerini ve amaçlarını görselleştirerek sanat yoluyla herkese gösterme ve anlam verme amacıyla icra edilmektedir. Hareket, sanat dünyasının ana akım anlatısını baltalamaya devam edenlerin rolünü oluşturmasını sağlar.

Feminist sanat eleştirisi, daha geniş boyuttaki feminist hareket içinden, hem sanatta hem de kadınlar tarafından üretilen sanatta kadınların görsel temsillerinin eleştirel bir incelemesi olarak ortaya çıkmıştır. Feminist sanat eleştirisi, sanat eleştirisinin önemli bir alanı olmaya devam etmektedir.

Feminizm tarihi, kadınlara eşit hakların sağlanmasını amaçlayan hareketlerin ve ideolojilerin kronolojik veya tematik anlatılarını içerir. Dünyanın dört bir yanındaki feministlerin sebepleri, hedefleri ve niyetleri ; zamana, kültüre ve ülkeye bağlı olarak değişmiş olsa da çoğu Batılı feminist tarihçi, kadın haklarını elde etmek için çalışan tüm hareketlerin, feminizm terimini kendilerine uygulamamış olsalar bile feminist hareket olarak değerlendirilmeleri gerektiğini iddia ediyorlar. Diğer bazı tarihçiler "feminist" terimini modern feminist hareket ve onun devamıyla sınırlandırır ve daha önceki hareketleri tanımlamak için "protofeminist" etiketini kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Feminist hareketler ve ideolojiler</span>

Yıllar boyunca çeşitli feminist ideoloji hareketleri gelişti. Hedefler, stratejiler ve bağlılıklar bakımından farklılık gösterirler. Sıklıkla örtüşürler ve bazı feministler kendilerini feminist düşüncenin çeşitli dallarıyla özdeşleştirirler.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.