İçeriğe atla

Kadının Adı Yok

Romandan uyarlanan film için Kadının Adı Yok (film) sayfasına bakınız.
Kadının Adı Yok
YazarDuygu Asena
ÜlkeTürkiye
DilTürkçe
TürRoman
Yayım1987
YayımcıAFA Yayınları
ISBN9789759916169
OCLC44155905

Kadının Adı Yok, Duygu Asena'nın yazdığı, 1987 yılında basılan kitap.

Erkek egemen bir toplumun belirlediği sınırlar içinde kadınların nesneleştirilip değersizleştirilmelerini ve toplumun ikiyüzlülüğünü tartışan, yazarın biyografisinden izler taşıyan bir romandır. O dönemde Türkiye'de basın ve edebiyat dünyasında tabu sayılan “cinsellik, kürtaj, taciz, bekâret ve aldatma gibi konuları işlemiş; birçok yönüyle tartışılmış ve bir yıl içinde 40 baskı yapmıştır.[1][2]

Yazarın ilk romanı olan eser, 70'li- 80'li yıllarda Türkiye'de yaşayan bir kadının çocukluktan başlayarak bütün hayat dönemlerini ele alır. Kadınların hayatları boyunca erkekler karşısında nasıl nesneleştirildikleri, toplum ve iş yaşamına katılmalarının engellenip ancak birinin kızı ya da karısı olarak var olabildikleri anlatılır. Romanın adı, kadınların toplumda "adı olmayan", nesneleştirilmiş durumuna işaret eder. Güncelliğini devam ettiren tema ve konuları nedeniyle döneminin önemli bir eserdir.[1]

Kitap, basıldığı yıl, Nokta dergisinin düzenlediği ''Doruktakiler'' yarışmasında ve Boğaziçi Üniversitesi öğrencilerinin katıldığı kitap seçiminde en fazla oyu alarak yılın kitabı seçildi.[3]

1988'de “muzır” olduğu gerekçesiyle toplatıldı ve satışı yasaklandı. Asena'nın açtığı dava 1991'de sonuçlandı; kitap aklandı, yeni baskıları yayımlandı.[4] 1991'de Almanya ve Hollanda'da, 1994'te Yunanistan'da da bu ülkelerin diline çevrilip yayımlandı; Yunanistan'da çok satanlar listesine girdi.[1] Atıf Yılmaz tarafından 1988'de aynı adla filme çekildi.[5]

Konusu

Türkiye'de yaşayan, orta halli, kent kökenli bir kadın olan ve adı belirtilmeyen roman kahramanın, 5-6 yaşlarından orta yetişkin bir kadın oluncaya kadar yaşadıkları konu edilir. Bu kadının ailesi ve çevresinde gördükleri ile Türkiye'de kadınların yaşadığı olası sorunlar ve çözüm yolları okuyucunun dikkatine sunmuştur.[1] Olaylar kahraman anlatıcı bakış açısı ile ve kronolojik bir düzende anlatılır.

İlk bölümde liseli gençlerin kadın-erkek ilişkilerinde yaşadığı sorunlara geniş yer verilir. Kadın cinsel özgürlüğü ve kürtaj meselesinin altı çizilir, ailesi ve erkek arkadaşı tarafından mağdur edilen kızların yaşadıkları anlatılır.

Roman kahramanı, babasının karşı çıkmasına rağmen gizlice üniversite sınavına girmeyi ve üniversiteye kabul edilip mezun olmayı başarır. Eğitimini tamamladıktan sonra iş hayatına girer ve tüm eşitsizliklere karşın ekonomik özgürlüğünü kazanır.

Saygınlık, statü ve görece özgürlük kazanmak üzere bir evlilik yapar. Eşi Gürkan'ın kendisini "bir vitrin gibi" gördüğünü fark eder. Eşinin onu aldatması üzerine mutsuz evliliğini sonlandırır. İşyerindeki Mehmet adlı bir erkeğe aşık olup hayatındaki her şeyi sorgular. İşinden ve sosyal çevresinden ayrılıp yeni bir yaşam kurar. Romanın sonunda ideal bir evlilik ya da ilişki olmadığını anlar.

Kahramanın romanın sonunda vardığı "Aslında aşk da yok." düşüncesi, Asena'nın bir sonraki romanının adı olmuştur.

Kaynakça

  1. ^ a b c d Kapukaya, Zeliha (30 Kasım 2020). "Duygu Asena'nın "Kadının Adı Yok" Romanı Üzerinde Bir İnceleme | An Analysis of Duygu Asena's Novel "Woman Has No Name"". Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi. 3 (2): 233-249. doi:10.33708/ktc.664188. ISSN 2636-7998. 2 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2024. 
  2. ^ Topkara, Emine (2016). "Duygu Asena'nın "Kadının Adı Yok" eserine feminist bir yaklaşım". Çağ ÜniversitesiSosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 2 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Kadının Adı Yok. Turkkitap.de. ISBN 978-975-991-616-9. 2 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2024. 
  4. ^ Çalışlar, İpek (19 Nisan 2016). ""30 Yıl Sonra" Kadının Adı Yok". bianet.org. 2 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2024. 
  5. ^ Topkara, Emine (Haziran 2016). Duygu Asena’nın “Kadının Adı Yok” Eserine Feminist Bir Yaklaşım (PDF). Mersin: Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı. []

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Feminizm</span> İdeoloji

Feminizm, kadınların haklarını tanıyarak bu hakların korunması amacıyla eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına yönelik çeşitli ideolojiler, toplumsal hareketler ve kitle örgütlerinden oluşan hareket. Sözcüğün köken olarak Latince "femina" ve onun Fransızca türevi olan "féminisme" sözcüğünden geldiği ve Türkçe eş anlamlısının hatunculuk olduğu belirtilmektedir. Kadın hareketi doğrudan kadınları ilgilendiren ve dolaylı olarak kültürü ilgilendiren konularda bilinç uyandırır. Feminizmin temel amaçları; eğitim, iş, çocuk bakımı, yönetim gibi konularda eşit haklara sahip olmaktan, yasal kürtaj hakkından, kadın sağlığı konusunda ilerlemelere, tacizin ve tecavüzün engellenmesinden lezbiyen haklarına kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Fatma Aliye Topuz</span> Türk yazar, çevirmen ve feminist (1862–1936)

Fatma Aliye Topuz veya Fatma Aliye Hanım, Osmanlı Türkü yazar, çevirmen ve aktivist. Tanzimat'tan İkinci Meşrutiyet'e uzanan süreçte roman, felsefe, İslam, kadın hakları ve tarih üzerine eserler vermiştir. Zafer Hanım'ın 1877 yılında yayımladığı Aşk-ı Vatan adlı bir roman mevcut olsa da, yazarın tek romanı olduğu için Zafer Hanım değil, beş roman yayımlayan Fatma Aliye Hanım ilk kadın romancı unvanını aldı. 2009 yılında 50 Türk lirası'nın arkasında portresine yer verildi.

<span class="mw-page-title-main">Duygu Asena</span> Türk yazar ve kadın hakları savunucusu

Duygu Asena, Türk gazeteci ve yazar, kadın hakları savunucusu.

<i>Yabancı</i> (Albert Camus romanı) Albert Camusnün ilk kez 1942 yılında yayımlanmış romanı

Yabancı, Albert Camus'nün 1942 yılında yayımlanan romanı. Eser Camus'nün edebiyat alanında verdiği en önemli yapıt olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni</span>

Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni Friedrich Engels'in 1884 yılında yazdığı ve devletin kökenini ve insanlık tarihinin ilk dönemlerini incelediği kitabı.

Christina Hoff Sommers'ın Who Stole Feminism? kitabında ortaya attığı iki terimden biri eşitlikçi feminizm diğeri cinsiyet feminizmidir.

Duygu Asena Roman Ödülü, 2007 yılından bu yana Doğan Kitap tarafından her yıl bir romana verilen edebiyat ödüldür. Yazar Duygu Asena anısına 19 Nisan günü yapılan bir törenle verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Hardy</span>

Thomas Hardy, İngiliz yazar ve şair.

<i>Jane Eyre</i> Charlotte Brontenin romanı

Jane Eyre, Charlotte Brontë'ın 1847'de yayımladığı romandır.

<span class="mw-page-title-main">Cinsel Devrim</span> 20. yy Amerikan sosyal hareketi

Cinsel Devrim, Batı dünyasında 1950'li yılların ortalarından başlayıp 1960'larda belirginlik kazanan, genel olarak cinselliğin evliliğe, tek eşliliğe, heteroseksüelliğe ve üremeye indirgenmesine karşı çıkan, cinsel özgürlük konusunda haz ve istek üzerine her eylemi meşru gören bir siyasi harekettir.

Nuriye Ulviye Mevlan Civelek, Türk gazeteci ve Türkiye'nin ilk kadın hakları savunucularından biridir. Osmanlı'nın ilk feminist dergisi olan Kadınlar Dünyası'nın ve kadın hakları örgütü Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti'nin kurucusudur.

<i>Kadınlar Dünyası</i> Türkçe yayımlanan feminist kadın dergisi

Kadınlar Dünyası, Balkan Savaşları sonrasında 4 Nisan 1913 tarihinde yayın hayatına başlayan ve 1921'e kadar yayında kalan kadın dergisi.

Osmanlı İmparatorluğu'nda feminizm genel olarak II. Meşrutiyet sonrasındaki göreceli özgürlük ortamında ivme kazandı. Daha öncesinde ise dinsel ve geleneksel nedenlerden dolayı kısıtlı olan kadın yaşamı Tanzimat ile değişime uğramıştı. Tanzimat döneminde yetişen eğitimli kadınlar sonraki kuşaklarda Osmanlı'da hak arayışlarına girdi. II. Meşrutiyet döneminde ise örgütlü hareket edilmeye başlandı ve çeşitli kadın cemiyetleri kurulup kadın dergileri çıkarıldı. 19. Yüzyılda Avrupa feminizmi oy hakkını savunup bu konuda mücadele verirken Osmanlı kadını daha fazla özgürlük, iş olanağı, eğitim ve sosyal yaşam mücadelesi veriyordu. Özellikle Kadınlar Dünyası adlı dergi ile Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti feminizm bağlamında Osmanlı'da uç noktalardaydı. Ülkeye geç gelen milliyetçilik anlayışı doğrultusunda da bazı kadınlar eski Türklerde var olan kadın-erkek eşitliğini verdikleri mücadelede dile getiriyordu.

<span class="mw-page-title-main">Charlotte Perkins Gilman</span> Amerikalı sanatçı ve yazar (1860 – 1935)

Charlotte Perkins Gilman ya da Charlotte Perkıns Stetson, önde gelen Amerikalı feminist, sosyolog, romancı, kısa hikâye, şiir ve kurmaca olmayan metinler yazarı ve sosyal reform eğitmeni. Ütopik bir feministti ve alışılmışın dışındaki konsept ve yaşam tarzından dolayı gelecek nesillere örnek teşkil etti. Bugün onun en çok hatırlanan eseri, derin bir doğum sonrası psikozundan sonra yazdığı yarı otobiyografik kısa hikâyesi "The Yellow Wallpaper"dır.

Fatmagül Berktay, Türk siyaset bilimci, akademisyen ve yazar. Çağdaş siyaset teorisi, Türkiye'nin demokratikleşme sorunsalı; Türkiye'de ve dünyada kadınların durumu ve kadın hareketleri; din ve toplumsal cinsiyet konularında akademik çalışmalar ortaya koydu. Kadın, toplumsal cinsiyet, feminizm konularını siyaset, tarih, felsefe ve edebiyat gibi sosyal bilimlerin farklı alanlarında tartışmaya açan çalışmalar gerçekleştirdi.

<i>İkinci Cins</i>

İkinci Cins, Simone de Beauvoir'in 1949 tarihli kitabı. Feminizm ve toplumsal cinsiyet çalışmalarında kaynak kitaplardandır. Eserde Beauvoir kadınların hangi süreçler neticesinde "ikincil statüye" düşürüldüğünü ele alırken bu durumu tanımlamak için "öteki" ve "ikinci cins" kavramlarını tercih etmiştir. Kadınların siyasi, toplumsal ve kamusal alanda görünürlüğünün olmayışı "öteki" kavramıyla ele alınmaktadır. Beauvoir eserinde kadın doğulmadığı sonradan kadın olunduğu düşüncesini paylaşmaktadır. Bu düşünceye göre bireyin toplum içindeki görünürlüğünü saptayacak belirlenmiş temeller yoktur. Erkek ve kadın cinsiyetleri birtakım gelişim süreci aşamalarını benzer şiddetlerde yaşarlar ancak toplumsal alanda görünürlük durumuna gelindiğinde kadın ikinci plana düşürülmektedir.

İnci Asena, Türk şair, yazar, çevirmen ve yayınevi yöneticisidir.

<span class="mw-page-title-main">Annie Ernaux</span> Fransız yazar (d. 1940)

Annie Ernaux doğum adıyla Annie Duchesne, Fransız yazar ve edebiyat profesörüdür.

Kuru Kız, Ayfer Tunç’un 2023 yılında yayımlanan romanı.

Pen Duygu Asena Ödülleri, PEN Türkiye tarafından, Türkiye’de kadın hareketinin öncülerinden ve Türkçenin kadın haklarına en duyarlı kalemlerinden feminist yazar Duygu Asena anısına 2007’den bu yana her yıl verilen bir ödüldür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.