İçeriğe atla

Kadıköy Hal Binası

Kadıköy Hal Binası
2019'da görünümü
Genel bilgiler
Mimari tarzBirinci Ulusal Mimarlık Akımı
Şehirİstanbul
ÜlkeTürkiye
Temel atma1925
Tamamlanma1927
Tanınma nedeniİstanbul'un ilk modern hal binası

Kadıköy Hal Binası, 1925-1927'de İstanbul'un Kadıköy ilçesindede sebze-meyve hali olarak inşa edilmiş yapı.

Kadıköy İskelesi'nin tam önünde vişne çürüğü rengindeki yapı, Kadıköy'ün simge yapılarından birisidir. İstanbul'un ilk modern hal binasıdır, bir süre konservatuvar binası olarak kullanılmıştır; 1989'da bir bölümü Haldun Taner Sahnesi adıyla tiyatro sahnesine dönüştürülmüştür. Mimarı İtalyan Umberto Ferrari'dir. 1. Ulusal Mimarlık Dönemi örneklerindendir; cephelerinde neo klasik üslubu andırır oymalar vardır.

Tarihçe

Hal binası

Anadolu Yakası'na getirilen yaş meyve ve sebzelerin mezatının yapılacağı bir hal binası olarak 1925-1927 yılları arasında İtalyan mimar Umberto Ferrari tarafından inşa edildi. Kadıköy'de denizden doldurulan alan üzerine inşa edilen yapı, o yılların şartlarında sapa bir yerde, çarşıdan uzakta bulunuyordu.[1] On yıl boyunca hiçbir esnaf tarafından kiralanmadı. Binanın bir kısmı itfaiye garajına dönüştürüldü, diğer bölümleri hurda araç deposu olarak kullanıldı.

1937'de çarşı esnafının zorunlu olarak nakledilmesiyle deniz tarafındaki dükkânlara balıkçılar, dıştakilere kasaplar-bakkallar, iç avluya ise sebze-meyveciler yerleştirildi.[1] Ancak lodoslu havalarda dükkanları su basması üzerine esnaf çarşıdaki dükkanlarına geri döndü. “Boş olduğu, bir işe yaramadığı ve Kadıköy’ün kimliğine uymadığı" gerekçesiyle binanın yıkılması gündeme geldi.[2]

1940’lı yıllarda hal olarak kullanılmaya başladı; 1973'e kadar İstanbu'lun Anadolu yakasının sebze-meyve ihtiyacı giderildiği bir merkez olarak hizmet verdi. 1973 yılında Kadıköy Hali Küçükbakkalköy’e taşındı ve bina boş kaldı.

Konservatuvar binası ve Haldun Taner Tiyatro Sahnesi

Ana maddeler: Kadıköy Haldun Taner Sahnesi ve İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı

Yapı, 1984’te restore edilip İstanbul Belediyesi Konservatuvarına tahsis edildi; böylece Çemberlitaş'taki konservatuvar, Kadıköy'e taşındı. 1984'teki restorasyon sırasında bina özgünlüğünü yitirdi.[3] 1986′da Belediye Konservatuvarı İstanbul Üniversitesi’ne bağlanınca eski hal binası, Devlet Konservatuarı adıyla hizmet vermeye devam etti.[4]

1989′da binanın ortasındaki avlu, İstanbul Şehir Tiyatroları’na bağlı 286 koltuk kapasiteli bir tiyatro sahnesi oldu. Sahneye oyun yazarı Haldun Taner'in adı verildi. 1999 depremi sonrası güçlendirilmesi gerektiğine karar verilen[5] yapının içindeki tiyatro binası 2007'de eski eser olarak tescil edildi.[6] 2017'de hal binasının yıkılıp üç cephesi eskisine benzetilerek yeniden yapılmasını içeren bir proje onaylandı.[6] Konservatuvar, 2021'de Maltepe ilçesinin Gülsuyu mahallesindeki yeni bir binaya taşındı.[7] 2021 yılında İBB Miras tarafından başlatılan restorasyon çalışması kapsamında [8] Haldun Taner Tiyatrosu ise geçici olarak Hasanpaşa Gazhanesi’ndeki Müze Gazhane'ye taşınmıştır.[9]

Mimari

1833 metrekare alana sahip, U planlı bir yapıdır. İki simetrik kenarı iki katldır; ortada ise denize ve karaya bakan tek katlı iki bölüm ve ortada camekânla örtülü açık alan vardır.

Kaynakça

  1. ^ a b "Kadıköy Hal Binas". Mimdap. 16 Şubat 2017. 2 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  2. ^ Uygun, Gökçe (25 Şubat 2020). "Hal binasından sahneye…". Gazete Kadıköy. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  3. ^ "Cafer Bozkurt Architecture". cba-ist.com. 17 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  4. ^ Altaylı, Fatih (4 Şubat 2021). "Hal binası konservatuar kalmalı". Habertürk. 2 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  5. ^ "Eski Kadıköy Hal Binası'nda Restorasyon Tartışması". www.yapi.com.tr. 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  6. ^ a b Atılgan, arif (21 Mart 2022). "Hal Binasının Akibeti". Kent ve İnsan. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  7. ^ Başpınar, Seda Nur (13 Ekim 2021). "Konservatuvarın bitmeyen bina çilesi: Ünlü binadan plazaya". Hürriyet. 27 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  8. ^ "Haldun Taner'de restorasyon başlıyor: Hal binasından dev sahneye..." Hürriyet. 7 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2024. 
  9. ^ "HALDUN TANER SAHNESİ RESTORASYON PROJESİ". İBB. 7 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı</span> Devlet konservatuvarı

Ankara Devlet Konservatuvarı, günümüzde Hacettepe Üniversitesine bağlı olan müzik ve sahne sanatları okulu.

<span class="mw-page-title-main">Ergin Orbey</span> Türk oyuncu, yönetmen ve senarist (1936–2012)

Ergin Orbey, Türk tiyatro yönetmeni, tiyatro ve sinema oyuncusu, senarist.

<span class="mw-page-title-main">Haldun Taner</span> Türk öykü, oyun ve kabare yazarı, gazeteci

Haldun Taner, Türk öykü, tiyatro ve kabare yazarı, öğretim üyesi ve gazetecidir. Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının önde gelen yazarlarından biridir. Türkiye'de epik tiyatro türü ve kabare tiyatrosunun öncüsüdür.

<span class="mw-page-title-main">Akün Sahnesi</span> Ankarada bulunan bir tiyatro sahnesi

Akün Sahnesi; Ankara'nın Çankaya ilçesinde bulunan bir tiyatro sahnesidir. Ankara Devlet Tiyatrosu tarafından sahnelenen temsillere ev sahipliği yapan ana mekanlardan biri olarak hizmet verir. Şinasi Sahnesi ile aynı binada yer alan sahneye, Atatürk Bulvarı üzerindeki girişten ulaşılır. Uzun yıllar boyunca sinema salonu olarak hizmet veren bir mekânın yenilenmesiyle tiyatro ve müzikal gösterimlerine uygun hâle getirilen sahne, 361 koltuk kapasitelidir.

<span class="mw-page-title-main">Müjdat Gezen Sanat Merkezi</span>

Müjdat Gezen Sanat Merkezi İstanbul'da yerleşik, Ziverbey mevkiinde bulunan, tiyatro ve yazarlık eğitimleri veren bir sanat merkezidir. Tiyatro 2 ve yazarlık bölümlerinde 3 yıl süresince tam burslu eğitim verilmektedir. MSM, gönüllülerin bağışları ve merkezin sanatsal faaliyetlerinden ve kurslardan elde edilen gelirlerle etkinliklerini sürdürmektedir. Yetişkinler için akşam okulları, actor studio, temel oyunculuk, yazarlık, kamera önü, diksiyon ve dublaj kursları; çocuklar için hafta sonu kış ve yaz okulları düzenlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Semiha Berksoy</span> Türk opera sanatçısı

Semiha Berksoy, Türk opera sanatçısı, tiyatrocu ve ressamdır.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, Osmanlı İmparatorluğu döneminde (1914) Dârülbedâyi adıyla kurulmuş olan tiyatro 1934 yılında İBB Şehir Tiyatroları adıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesi bütçesine bağlanan bir tiyatro kurumudur.

Ulvi Uraz, Türk tiyatro, sinema oyuncusu ve yönetmenidir. Kurduğu topluluklarda Türk tiyatrosunun birçok tanınmış oyuncusunu yetiştirmiştir.

Gülsen Tuncer, Türk tiyatro, dizi, sinema oyuncusu, seslendirme sanatçısı, söz yazarı, besteci, sanat yönetmeni ve akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Aytaç Yürükaslan</span> Türk tiyatro ve sinema oyuncusu, mimar

Hasan Aytaç Yürükaslan, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu, mimar. Süper Baba'da, Sıcak Saatler'de oynamıştır. Ayrıca, Show TV'de yayınlanan Gizli Dünyalar programının sunuculuğunu yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Haller Gençlik Merkezi</span>

Haller Gençlik Merkezi, Eskişehir'de bulunan tarihi “Yaş Sebze ve Meyve Hali Binası”nın restore edilmesi ile oluşturulmuş bir kültür-sanat merkezi.

<span class="mw-page-title-main">Tepebaşı Tiyatrosu</span>

Tepebaşı Tiyatrosu, İstanbul'daki en eski tiyatro yapılarından biri. 1890-1983 yılları arasında hizmet verdi.

<span class="mw-page-title-main">Opera Sahnesi</span> Ankarada bulunan bir tiyatro sahnesi

Büyük Tiyatro veya diğer adıyla Opera Sahnesi; Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir tiyatro sahnesidir. Türk mimar Şevki Balmumcu tarafından bir sergi evi olarak tasarlanan ve 1933 yılında inşası tamamlanan yapı, 1948'de gerçekleştirilen yenileme çalışmaları sonrasında opera binası olarak kullanılmaya başlamıştır. Küçük Tiyatro'dan sonra şehirdeki en eski tiyatro sahnesine sahip salondur. Günümüzde, Ankara Devlet Opera ve Balesi ile Ankara Devlet Tiyatrosu'nun ortak kullanımındadır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı</span>

İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı, İstanbul Üniversitesi'ne bağlı sanat ve müzik okuludur.

Sahne Tozu Tiyatrosu, İzmir 'de Çağlar İşgören tarafından 2005-2006 sezonunda kurulan özel tiyatrodur. Buca'da küçük bir mekânda bir cep tiyatrosu olarak kurulan tiyatro, günümüzde oyunlarını Konak'ta tiyatroya dönüştürülen eski Çınar Sineması'nda sergilemektedir. Sanat danışmanlığını Haldun Dormen üstlenmiştir. Tiyatronun, Dormen ekolünü devam ettirmektedirler. Tiyatro 2 yıllık oyunculuk eğitimler vermektedir.. Tiyatronun ana merkezi Sahne Tozu Tiyatrosu Göksel Kortay Sahnesi dir adresi Konak da bulunan borsa binasının arka sokağın da bulunmaktadır.. ve burada da oyunculuk eğitimler ve oyunlar oynanmaktadır..

<span class="mw-page-title-main">Kadıköy Haldun Taner Sahnesi</span> İstanbulda tiyatro sahnesi

Haldun Taner Sahnesi, İstanbul'un Kadıköy Meydanı'nda tiyatro sahnesidir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi mülkiyetinde olan bina İstanbul Şehir Tiyatroları tarafından işletilmektedir. 2021 yılında başlayan restorasyon çalışması kapsamında kullanıma kapalıdır. Adını öykü, tiyatro, kabare yazarı ve gazeteci olan Haldun Taner'den almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kadıköy (İstanbul Metrosu)</span> İstanbul Metrosu istasyonu

Kadıköy Metro İstasyonu, İstanbul Metrosu'nun M4 Metro Hattı'nda yer alan ve 17 Ağustos 2012'de hizmete giren yer altı metro istasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Kadıköy İskelesi</span>

Kadıköy İskelesi, İstanbul'un Kadıköy ilçesi, Kadıköy Meydanı'nda bulunan bir iskeledir. İskele, Kadıköy metro istasyonu ve dolmuş duraklarına da yakındır. Şehir Hatları ve Turyol vapurlarının kalktığı iskeleden Eminönü, Karaköy, Adalar, Beşiktaş, Bakırköy ve Sarıyer'e seferler bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kadıköy Meydanı</span>

Kadıköy Meydanı, İskele Meydanı veya Rıhtım Meydanı, İstanbul ilinin Kadıköy ilçesinde yer alan bir meydandır.

<span class="mw-page-title-main">Hasanpaşa Gazhanesi</span> İstanbulda bir müze ve etkinlik alanı

Hasanpaşa Gazhanesi (Kurbağalıdere Gazhanesi ya da Kadıköy Gazhanesi olarak da bilinir), İstanbul'un Anadolu yakasına gaz tedariki için Kadıköy'de 1892'de inşa edilmiş olan, günümüzde kültür merkezi olarak kullanılan yapıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.