İçeriğe atla

Kablo kanalı

Kablo kanalı, yapıların enerji dağıtımı veya haberleşme için kullanılan tesisatlarında, izole elektrik kablolarının güvenli bir şekilde taşınması, sabitlenmesi ve desteklenmesini sağlayan birbiriyle uyumlu birimlerden oluşan sistemlerdir. Kablo kanalı sistemleri genellikle ticari ve endüstriyel yapılarda kablo yönetimi için kullanılan sistemler olup kullanım yerine göre farklı tipleri mevcuttur. Türkçede yaygın olarak kablo kanalı olarak bilinse de tiplerine göre kablo tavası, kablo taşıyıcısı, kablo tepsisi, kablo merdiveni isimlendirmelerine de rastlanır.

Sistemi oluşturan elemanlar tek tek ele alındığında fiziksel özellikleri ve üretim teknikleri açısında çok karmaşık ürünler değildir. Fakat parçası olacakları tesisatın güvenlik riskleri ve çok uzun yıllar kullanılma hedefleri göz önüne alınırsa hammaddeden montaj hizmetine kadar titiz ve kaliteli bir üretim sürecine sahip olması gereken ve ciddi mühendislik gerektiren ürünlerdir.

Kablo Kanalı Çeşitleri

Kablo kanalı sistemleri genellikle ticari ve endüstriyel yapılarda kablo yönetimi için kullanılan sistemler olup kullanım yerine göre farklı tipleri mevcuttur. Kablo kanalları üretim ve kullanım özelliklerine göre ana olarak;

  • Delikli tip kablo kanalı
  • Merdiven tipi kablo kanalı
  • Deliksiz tip kablo kanalı
  • Tel tipi kablo kanalı
  • Kablo kanaletleri

şeklinde sınıflandırılabilir.[1]

Delikli tip kablo kanaları taban ve yanlarındaki delikleri sayesinde taşıdığı kablolar için bir miktar havalandırma oluşmasını sağlar. Bu yüzden daha çok tesisatta ısının oluştuğu ısıların fakat ortalamayı geçmediği alanlarda tercih edilir [2]. Çok uzun destek aralığı gerektirmeyen tesisatlarda kullanımı uygundur.

Merdiven tipi kablo kanalları üzerinde merdiven basamağını andıran düzenli aralıklarla kaynatılmış barlar sebebiyle böyle adlandırılırlar. Basamak aralarında havalandırmanın yükselliği nedeniyle tesisatta ısının oluştuğu ve yüksek seviyelere erişebildiği alanlarda kullanımı yaygındır [2]. Daha uzun destek aralıklarında da yeterli taşıma kapasitesi sağlar ancak basamak aralıkları, kiriş formu ve et kalınlıklarının doğru bir şekilde hesaplanmış olması gerekir.

Deliksiz tip kablo kanalları tamamen kapalı olup haberleşme ve bilgisayar kabloları gibi kabloların korunmasının önemli olduğu ve ısınmanın problem oluşturmadığı durumlarda tercih edilir.

Tel tipi kablo kanalları kısa destek aralarının bulunduğu bina içlerinde ve alçak gerilim, haberleşme ve fiber optik kabloları gibi hafif ama çok sayıda kablonun bulunduğu tesisatlarda yaygın olarak kullanılır. Tozlanmanın problem oluşturacağı ve hijyenin önemli olduğu yapılarda genellikle tercih edilen ürünlerdir.

Kablo kanaletleri az miktarda haberleşme ve enerji kablolarının kullanılacağı ve boru tipi kanalların uygun olmadığı durumlarda tercih edilir.

Standartlar

Türkiye'de bu ürünler için “Kablo Tava Sistemleri ve Kablo Merdiven Sistemleri TS EN 61537:2007” standardı mevcuttur. Standart elektriksel ve/veya haberleşme sistem tesislerinde kabloların ve muhtemel diğer elektriksel teçhizatın desteklenmesi ve yerleştirilmesi için amaçlanmış, kablo tava sistemleri ve kablo merdiven sistemlerinin özelliklerini ve deneylerini kapsamaktadır. Bu şartlara uygunluk deney ve testler ile kontrol edilmelidir. Deneyler için genel şartlar standarda belirtilmiştir. Standartta, kablo tava sistemleri ve kablo merdiven sistemleri içerisinde yer alan sistem bileşenleri;

  • malzemeye göre
  • alev yayılmasına karşı dayanıklılığa göre
  • elektriksel süreklilik karakteristiklerine göre
  • elektriksel iletkenliği göre
  • korozyona karşı dayanıklılığa göre
  • sıcaklığa göre (nakliye, depolama, tesis ve uygulama şartları bakımın)
  • tavanın taban alanındaki delik oranına göre
  • merdiven taban alanındaki açıklık oranına göre
  • darbe dayanıklılığına göre

olmak üzere 9 ana sınıfa ayrılmıştır. Korozyona karşı dayanıklılık ve sıcaklığa göre sınıflandırmalar için detaylı bir ölçüt tablosu da verilmiştir.

Malzeme Tipi ve Kaplama Türü

Kablo kanalları genel olarak çelik, paslanmaz çelik, PVC, alüminyum veya cam elyaf takviyeli plastikten yapılır. Kaplama türü olarak pre-galvaniz, sıcak daldırma galvaniz, elektro galvaniz, galvaniz üzerine boya, plastik kaplama gibi yöntemler uygulanır. Malzemenin ve kaplama yönteminin seçilmesinde ürünü kullanılacağı bina ya da tesisin konumuna göre ihtiyaç duyulan korozyon direnci dikkate alınır.

Doğru Kablo Taşıyıcısı Seçimi

Öncelikle kablo taşıyıcı sisteminin seçimine baz oluşturacak aşağıdaki bilgiler tespit edilmelidir.

  • Kablo döşenecek güzergâhın önceden tespiti
  • Beher metre başına toplam kablo ağırlığının tespiti
  • Belirlenen kablo yükünü taşıyabilecek taşıyıcı genişliği ve kenar yükseklikleri ile destekler arası mesafenin tespiti.
  • Uygulamanın yapılacağı coğrafyanın korozyon direnç ihtiyacını tespiti
  • Tesisatta oluşacak ısıların tespiti
  • Uygulamaya özel diğer durumlar

Bu bilgiler doğrultusunda yukarıda bahsedilen taşıyıcı tipi özellikleri dikkate alınarak taşıyıcı tipi seçilmeli, ortamın korozyon direnci ihtiyacı dikkate alınarak kaplama türü seçilmeli ve taşıma kapasitesi içinde üreticinin kataloglarında yer alan mukavemet değerlerine göre uygun genişlik, kenar yüksekliği ve et kalınlığına sahip uygun ürünler belirlenmelidir.

Kaynakça

  1. ^ http://www.cabletrays.com/faqs.html#what 20 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Frequently Asked Questions About Cable Trays
  2. ^ a b http://www.tekom-puk.com.tr/bultenler-haberler-2/teknik-bilgi-ve-makaleler/dogru-kablo-tasiyici-secimi 28 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Doğru Kablo Taşıyıcı Seçimi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ethernet</span> Bilgisayar ağı teknolojisi

Ethernet, Yerel ağlar için kullanılan Veri Çerçevesi tabanlı bilgisayar ağı teknolojileri ailesi. Kelimenin kökeni etherden gelmektedir. OSI ağ modelinin Fiziksel katmanı için Veri bağlantısı katmanı/ Ortam erişim kontrolü üzerinden ağ erişimi yoluyla bir dizi kablolama ve sinyalleşme standardı ve ortak bir adresleme formatı tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Çatı</span> Bir binanın en üst bölümü

Çatı, bir binanın en üst bölümüdür. Esas olarak binanın hava şartlarından korunması için yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Stratonikeia (Muğla)</span>

Stratonikeia, Muğla'nın Yatağan ilçesinde bulunan, Karya ve Roma dönemine ait antik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Kablo</span>

Kablo, elektrik akımı iletiminde kullanılan üzeri yalıtkan bir madde ile kaplı metalik bir iletken tel. Bir veya daha fazla tel, yalıtıcı bir maddeyle kaplanmıştır. İletkenler bakır veya alüminyumdan bir tek tel veya daha ince tellerden örülmüş, örgü tel olabilir. Aynı miktarda akımı taşıyabilmesi için alüminyum kabloların bakıra nispeten 1/2 çap daha büyük olmasını gerektirir. Dolayısıyla yer problemi olan yerlerde bakır kablo kullanılır. Alüminyum esasen fazla ağır olmayan havadaki hatlarda tercih edilir. Kabloların daha güçlü olması isteniyorsa, çelik örgülerle kuvvetlendirilir. Bunlar esas itibarıyla, ülke çapındaki yüksek gerilim hatları gibi havada yüksek geçen uzun hatlarda kullanılır. Kablodan istenilen güç, hem kendi ağırlığını hem de ek olarak, üzerinde donacak buzun veya yağacak karın ağırlığını taşımasıyla ilgilidir. Ayrıca rüzgarın sebep olacağı gerilim bu kuvvetin belirlenmesinde muhakkak hesaba katılmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">PLC</span>

PLC fabrikalardaki imalat hatları veya makinelerin kontrolü gibi işleçlerin denetiminde kullanılan özel bilgisayar. İlk PLC 1968 yılında şimdiki adı Modicon olan Associates firması tarafından üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türksat</span> Türk uydu operatörü

Türksat Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme A.Ş., Türkiye'nin Kablo TV ve tek uydu operatörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Sıcak daldırma galvanizleme</span> demir veya çeliğin erimiş çinko ile kaplanması işlemi

Galvaniz, 450-455 derecedeki erimiş çinkonun içine daldırılan çeliğin kaplanmasına denir. Çinko, demirle kuvvetli bağlar yaparak üçlü bir faz tabakası meydana getirir.

<span class="mw-page-title-main">Optik fiber</span>

Fiberoptik ya da optik fiber, kendi boyunca içinden ışığın yönlendirebildiği plastik veya cam fiberlerden oluşmuş bir optik liftir. Optik fiberler diğer iletişim malzemelerine oranla uzun mesafelerdeki veri iletişiminin daha hızlı ve yüksek değerlerde yapılabilmesine olanak verdikleri için fiberoptik haberleşme sistemlerinde çok sıklıkla kullanılmaktadırlar. Metal kablolar yerine fiber kabloların kullanılmasının nedeni, daha az kayba neden olmaları ve elektromanyetik etkileşimden etkilenmemeleridir. Optik fiberler aynı zamanda birçok sensör (alıcı) ve benzeri uygulamaların yapımında oldukça sık olarak kullanılmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">İnvertör</span>

Güç çevirici (invertör), doğru akımı (DC) alternatif akıma (AC) çeviren elektriksel bir güç çeviricisidir. İnvertör çıkışında üretilen AC güç, kullanılan transformatörlere, anahtarlama ve kontrol devrelerine bağlı olarak herhangi bir gerilimde ve frekansta olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Titanyum nitrür</span> güçlü ve aşınması zor bir şey bu yüzden çok üretilen bir şey ve azot bileşimidir

Titanyum nitrür, substratın yüzey özelliklerini iyileştirmek için genellikle titanyum alaşımları, çelik, karbür ve alüminyum bileşenler üzerinde fiziksel buhar biriktirme (PVD) kaplaması olarak kullanılan son derece sert bir seramik malzemedir.

<span class="mw-page-title-main">Millau Viyadüğü</span>

Millau Viyadüğü, Tarn Nehri'nin bulunduğu vadiden geçen ve Millau ile Güney Fransa’yı birbirine bağlayan kablo destekli bir asma köprüdür. İnşaat mühendisi ve Mimar Norman Foster tarafından tasarlanan köprü dünyanın üzerinden taşıt geçen en yüksek köprüsü unvanına sahiptir. 343 metre yüksekliği ile Eyfel Kulesi’nden biraz daha yüksek ve Empire State Binası’ndan 37 metre daha kısadır. Köprü saatte 225 km. hıza ulaşan rüzgâr hızına dayanıklı biçimde üretilmiştir. 14 Aralık 2004 günü açılış töreni gerçekleşen köprü iki gün sonra araç trafiğine açıldı. Köprünün kullanım süresi 120 yıldır.

<span class="mw-page-title-main">Veri merkezi</span> bilgisayar sunucularının ve ilgili ekipmanın çalıştırıldığı bina veya oda

Veri merkezi, bilgisayar sistemleri ile telekomünikasyon ve veri ambarı sistemleri gibi ek sistemleri barındıran bir tesistir. Sunucu odası veya sistem odası olarak da adlandırılan bu tesisler işletmelere ait sunucu ve veri ambarlarının bulunduğu alanlardır. Veri merkezleri genel olarak iki kategoriye ayrılır:özel veri merkezleri ve İnternet veri merkezleri. Özel veri merkezleri sadece bir kuruluş tarafından kendi hizmetlerinde kullanılır. İnternet veri merkezleri ise üçüncü şahıslara hizmet verir.

<span class="mw-page-title-main">Gömülü sistem</span> Belli bir fonksiyonu yapmaya yönelik bilgisayar sistemi

Gömülü sistem, bilgisayarın kendisini kontrol eden cihaz tarafından içerildiği özel amaçlı bir sistemdir. Genel maksatlı, örneğin kişisel bilgisayar gibi bir bilgisayardan farklı olarak, gömülü bir sistem kendisi için önceden özel olarak tanımlanmış görevleri yerine getirir. Sistem belirli bir amaca yönelik olduğu için tasarım mühendisleri ürünün boyutunu ve maliyetini azaltarak sistemi uygunlaştırabilirler. Gömülü sistemler genellikle büyük miktarlarda üretildiği için maliyetin düşürülmesinden elde edilecek kazanç, milyonlarca ürünün katları olarak elde edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Fiber optik iletişim</span>

Fiber optik iletişim ya da bilinen adıyla ışıklifi, optik lif boyunca ışık sinyalleri göndererek bilginin bir yerden başka bir yere iletilmesi metodudur. Işık, bilgi taşımak için yönlendirilmiş elektromanyetik taşıyıcı dalga görevi görür. İlk olarak 1970 yılında geliştirilen ışıklifli iletişim sistemleri; telekomünikasyon endüstrisinde devrim yaratmış, bilgi çağının gelişinde önemli bir rol oynamıştır. Elektriksel iletimden avantajlı olması nedeniyle ışıklifleri gelişmiş ülkelerdeki çekirdek ağlarda bakır tellerin iletişimdeki yerini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Yalıtkan (elektrik)</span>

Elektriksel yalıtkan, elektrik yükünün serbestçe akamadığı maddelerdir. Bu yüzden elektrik alanının etkisi altında kaldıklarında, elektrik akımını iletmeleri zordur. Mükemmel yalıtkanlar bulunmamaktadır. Ancak, cam kâğıt ve polietilen tabanlı vesaire gibi yüksek özdirence sahip bazı maddeler çok iyi elektrik yalıtkanlarıdır. Daha düşük özdirençleri olan maddeler hala elektrik kablolarında kullanılmak için yeterlidir. Kauçuk benzeri polimerler ve birçok plastik bu gruba dâhildir. Bu tür malzemeler düşükten orta dereceli gerilimleri güvenli bir şekilde yalıtılmasına hizmet eder.

<span class="mw-page-title-main">USB-C</span> 24 pinli, tamamen geri çevrilebilir bir fiş USB bağlantı düzeni

USB-C ayrıca USB Type-C olarak da bilinen 24 pinli, tamamen geri çevrilebilir bir fiş USB konnektördür. Bu sistem veri ve enerjinin taşınmasına izin verir. Son versiyonlar 2010 yılında sunulan USB 3.0 versiyonu, 29 Ağustos 2019 tarihinde, USB Implementers Forum tarafından sunulan USB4 versiyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Şasi (otomotiv)</span> bir motorlu aracın ana yük taşıyıcı yapısı

Aynı zamanda şasi olarak da bilinen araç şasisi bir organizmanın iskeleti gibi motorlu taşıtın ona bağlı tüm diğer parçalarını taşıyan ana destek yapısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rüzgâr türbini kablo kanalı</span>

Rüzgar türbini kablo kanalları, rüzgâr türbini kulelerinin iç kısımlarına montajı yapılarak kabloların kullanım ömrünü uzatan, gruplaması yapılan kabloların güvenilir ve sürekli enerji iletimi yapabilmeleri sağlamaya yarayan destek ürünlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Merdiven asansörü</span>

Merdiven asansörü, merdiven kullanmakta yani inip çıkmakta zorluk çekenler için tasarlanmış asansör sistemleridir. Bu asansörler genellikler klasik tip asansörlerin yapılamayacağı durumlarda alternatif bir çözümdür. Bazı mekanlara dikey çalışan klasik tip insan asansörü yapılamaz, bunun birçok sebebi olabilir. Örneğin dikey asansör için motor dairesi bulunamayabilir, bina içinde yeterli derinlikte kuyu yoktur veya asansör için yeterli alan bulunamaz. Klasik tip asansörler için bina içinde en azından 100 x 100 cm ölçülerinde bir alan bulunması gereklidir ki bir kişilik asansör bu alanda çalışabilsin. Tabi bu ölçü asansör teknolojisine göre daha ufak veya daha büyük gereklilik gösterebilir.

İnsansız deniz altı araçları içeresinde fiziksel olarak bir insan bulunmayan ve su altında hareket edebilen araçlardır. Sualtı ortamında yapılan çalışmalar göreceli olarak daha zorlu olmaktadır. Hem ortamın farklılığı ve değişkenliği, hem de bozucu etkilere daha açık oluşu, haberleşme zorlukları, basınç gibi problemler İDA'ların temel özelliklerini belirlemektedir.