İçeriğe atla

Kabine değişikliği

Kabine değişikliği, bir hükümet liderinin kabinesindeki bakanların görevlerinden alması veya değiştirmesi veya Devlet Başkanının hükûmet başkanını ve birçok bakanı değiştirmesi durumunda gerçekleşir. Bunlar, kabine başkanlarının ayrı bir yasama organı tarafından onaylanması gereken başkanlık sistemlerinden ziyade parlamenter sistemlerde daha yaygındır ve denge ve denetleme mekanizmaları olmayan otokratik sistemlerde de sıkça görülür.[1]

Parlamenter sistemlerde kabine değişikliği

Parlamenter sistemlerde kabine değişiklikleri çeşitli nedenlerle gerçekleşir. Dönemsel olarak, istifa eden, emekli olan veya ölen bakanları değiştirmek için küçük çaplı yeniden düzenlemelere ihtiyaç duyulur. Yeniden düzenlemeler aynı zamanda bir başbakanın hükûmeti "yenileme" ve genellikle kötü anket sonuçlarıyla karşı karşıya kalındığında, kötü performans gösterenleri görevden almak, destekçileri ödüllendirmek ve diğerlerini cezalandırmak için bir yol olarak kullanılır.[2] Bir seçimden sonra da yaygındır, hatta iktidardaki parti aynı kalsa bile, çünkü seçimi takip eden başbakanın halkın görüşlerini yansıtan seçim sonuçlarına dayalı olarak politikada değişiklikler gerektirebilir. Ayrıca, önceki başbakanla aynı partiden olan başbakanlar, politika ve önceliklerdeki değişiklikleri yansıtmak için önceki hükûmetten çok farklı bir bakanlık atayabilir; bunun bir örneği, Tony Blair'den sonra 28 Haziran 2007 tarihinde göreve başlayan Gordon Brown hükûmetidir.

Değişiklikler ayrıca departmanların (ve bakanlık görevlerinin) oluşturulması, kaldırılması ve yeniden adlandırılması ile birlikte sorumlulukların departmanlar arasında yeniden dağıtılması için bir fırsat sağlar. Yeni öncelikleri yansıtmak veya verimlilik nedenleriyle yapılabilir.

Diğer demokratik sistemlerde

Kabinenin üyelerinin yasama organından seçilmediği sistemlerde kabinenin değişmesi çok daha az yaygındır. Bu tür sistemlerde kabinenin seçilebilecek daha geniş bir aday havuzu vardır. Bu kabin üyeleri genellikle belirli bir portföyü yönetme niteliklerine sahip oldukları için, daha sonra aynı kabin üyelerini farklı portföylere görevlendirmek görülen ve tercih edilen bir durum değildir.

Birleşik Devletler'de başkanın birden fazla kabine sekreterini yeni görevlere atanması çok olağandışı olur, özellikle de Birleşik Devletler Kabinesi'nde bir üye, yeni görevinde Senato tarafından onaylanmak zorundadır. Başlı başına ABD başkanlarının büyük ölçekli kabine yeniden düzenlemelerini başlatmaktan kaçınmaları için güçlü bir caydırıcı olarak görülür. Ancak bireysel olarak, ABD Kabinesi üyeleri zaman zaman bakanlıkları değişebilir. Örneğin, Federico Peña 1993-1997 yılları arasında Clinton Yönetimi'nde Ulaştırma Bakanı olarak görev yaptı ve ardından Enerji Bakanı olarak atandı, 1998 yılına kadar görev yaptı. Benzer şekilde, Norman Mineta Bill Clinton döneminde Ticaret Bakanı olarak görev yapmış ve ardından Clinton'un halefi George W. Bush döneminde Ulaştırma Bakanı olarak görev yapmıştır.

Fransa'da Başbakan, istifasını Cumhurbaşkanı'na sunduktan sonra Cumhurbaşkanı yeni bir başbakan seçer. Yeni Başbakan bakanlar kurulu listesini Cumhurbaşkanı'na önerir, liste onaylanabilir veya değişiklikler istenebilir. Liste onaylandıktan sonra yeni hükûmet göreve başlar. Aynı uygulama, aynı başbakanlık altında bir dizi bakanı değiştirmek için kullanılabilir, bu durumda Cumhurbaşkanı, görevdeki başbakanı yeniden atar.

Demokratik olmayan sistemlerde

Kabine değişikliği, yasama organının daha fazla kontrolü olan sistemlerdeki denetim ve denge mekanizmalarının eksik olduğu otoriter sistemlerde, hükümdarların, otoriter liderin veya diktatörlerin keyfiyetine bağlı olarak gerçekleşebilir.

Kaynakça

  1. ^ "Labour reshuffle and policy review expected after May election losses". the Guardian (İngilizce). 8 Mayıs 2021. 8 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2021. 
  2. ^ MacKay, Cody (22 Temmuz 2018). "Why prime ministers and premiers shuffle their cabinet | CBC News". CBC (İngilizce). 2 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2019. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de siyaset</span> Türkiye Cumhuriyetinin siyasi yapısı

Türkiye'de siyaset, Türkiye'nin kuvvetler ayrılığı ilkesine dayalı bir yapısı vardır. Yasama, Yürütme ve Yargı erklerinden oluşan üçlü kuvvet ayrılığı ilkesi temel alınmıştır. Buradaki üç erk; Yasama (TBMM), Yürütme (Cumhurbaşkanı) ve Yargı (Mahkemeler) tarafından oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Knesset</span> İsrail Devletinin parlamentosu

Knesset İsrail devletinin yasama organıdır. Knesset kelimesi İbranice "meclis" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Başkanlık sistemi</span> ülke yönetim sistemi

Başkanlık sistemi, kuvvetler ayrılığının uygulandığı sistemlerde hükûmet başkanının yasama organından ayrı bir yürütme organına liderlik ettiği bir yönetim şeklidir. Hükümet başkanı çoğu ülkede aynı zamanda devlet başkanıdır. Yasama, yürütme ve yargı ilkeleri arasında katı bir ayrılık olur. Parlamenter sisteme göre farklarından biri, yürütme ile yasama arasındaki ayrımdan dolayı hükûmet başkanının direkt halk oyuyla iktidara gelerek, seçilmiş bir yasama organının güvenini kazanmadan bunu sağlamasıdır. Parlamenter sistemde ise yürütme ile yasama arasında güçlü bir işbirliği bulunur.

Bakan, bir bakanlığın başında bulunan ve diğer bakanlarla birlikte politika kararlarını alıp uygulayan bir siyasetçidir. Bazı yargı bölgelerinde hükûmet başkanı da bir bakan olup "başbakan", "şansölye" veya başka bir unvanla tanımlanır.

Gölge kabine veya gölge hükûmet, İngiliz Westminster yönetim sisteminde Ana Muhalefet partisinin Liderinin önderliğinde söz konusu partinin üst düzey sözcülerinden oluşan ve her biri iktidar partisinin yönetimdeki bakanlarının birine alternatif (gölge) oluşturan, kendileri iktidar olursa iktidar partisinin belli bir konuda yaptığı uygulamadan farklı olarak ne şekilde davranacaklarını belirten üyeler topluluğudur.

<span class="mw-page-title-main">59. Türkiye Hükûmeti</span> I. Erdoğan Hükûmeti (2003–2007)

59. Türkiye Hükûmeti veya I. Erdoğan Hükûmeti olarak da isimlendirilen hükûmettir.

<span class="mw-page-title-main">Yürütme erki</span>

Yürütme erki, yasaların uygulanmasından sorumlu olan ve bir devletin yönetiminden genel olarak sorumlu olan hükûmetin bir parçasını tanımlamak için yaygın olarak kullanılan bir terimdir.

Hükûmet başkanı veya hükûmetin başı, egemen bir devletin, federasyonel bir devletin veya özerk bir bölgenin yürütme organında en yüksek veya ikinci en yüksek yetkili kişidir. Genellikle bir kabineyi, bakanları veya sekreterleri yöneten ve yönetim departmanlarını yönlendiren bir grup olarak da kabine toplantılarına başkanlık eder. Diplomasi alanında, "hükümet başkanı" terimi, "devlet başkanı"ndan ayrılır, ancak bazı ülkelerde, örneğin Amerika Birleşik Devletleri'nde veya Türkiye'de aynı kişi olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Parlamenter sistem</span> ülke yönetim sistemi

Parlamenter sistem veya parlamenterizm, yürütme organının, yasama organının denetiminde olduğu demokratik bir yönetim sistemidir. Parlamenter sistemlerde devlet başkanı veya cumhurbaşkanı, ülke yönetiminde etkin olmayan sembolik mevkilerdir ve devleti temsil ederler. Ülke yönetiminde etkin makam başbakandır, yürütme gücü parlamentodan çıkan başbakan ve kabinesi tarafından yürütülür. Parlamenter sistemde, parlamento belirleyici üst organdır ve başbakan yasama organı tarafından denetlenmekle birlikte yönetimde yüksek güce sahiptir. Genel olarak başbakan olarak bilinen hükûmetin başı, ülkelere göre şansölye gibi isimler alabilir.

<span class="mw-page-title-main">Cumhurbaşkanlığı Kabinesi</span> Türkiye Cumhuriyetinin yürütme organı

Cumhurbaşkanlığı Kabinesi, Hükûmet veya Kabine, Türkiye'de Cumhurbaşkanının başkanlık ettiği ve tüm bakanların bir araya gelip kararlar aldığı kuruldur. Her bakan, kendi bakanlığını ilgilendiren iş ve emri altındaki kamu personelinin yerine getirdikleri işlem ve eylemlerinden sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">61. Türkiye Hükûmeti</span> III. Erdoğan Hükûmeti (2011–2014)

61. Türkiye Hükûmeti veya III. Erdoğan Hükûmeti, AK Parti genel başkanlığını ve hükûmet başkanlığını Recep Tayyip Erdoğan'ın yaptığı hükûmettir. 2011 Türkiye genel seçimlerinin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül hükûmeti kurma görevini vermesinin ardından kurulan hükûmettir.

<span class="mw-page-title-main">İsveç başbakanı</span> İsveçin hükûmet başkanı

İsveç başbakanı, İsveç'in hükûmet başkanıdır. Makam 1876 yılında kurulmuş olup bu tarihten İsveç'te kraldan ayrı bir hükûmet başkanına sahip değildi.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye cumhurbaşkanı yardımcısı</span> Türkiyede bir resmî makam

Türkiye cumhurbaşkanı yardımcısı, Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanından sonra devlet protokolünde 2. sırada yer alan makamdır. Cumhurbaşkanlığı Kabinesi üyesidir. Makam, 16 Nisan 2017'de gerçekleştirilen anayasa değişikliği referandumu ile oluşturuldu ve 2018'deki cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra yeni cumhurbaşkanının 9 Temmuz 2018'de göreve başlamasıyla yürürlüğe girdi.

<span class="mw-page-title-main">66. Türkiye Hükûmeti</span> IV. Erdoğan Hükûmeti (2018–2023)

66. Türkiye Hükûmeti veya IV. Erdoğan Hükûmeti, cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminin ilk hükûmetidir. 2018 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi sonrası cumhurbaşkanı seçilen Recep Tayyip Erdoğan tarafından kurulan hükûmettir. Kabine 10 Temmuz 2018 tarihinde TBMM'de yemin ederek görevine başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">İtalya hükûmeti</span>

İtalya hükûmeti, İtalya'yı yöneten kuruluştur. İtalya, 1948 Anayasası'nın 1. maddesinin belirtildiği şekilde demokratik bir cumhuriyet olup egemenlik halka aittir ve anayasanın şekil ve sınırları dahilinde halk tarafından kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Çekya başbakanı</span> Çekyanın hükûmet başkanı

Çek Cumhuriyeti Hükûmeti'nin başkanı, Türkçede genellikle Çek Cumhuriyeti'nin başbakanı olarak anılır, Çek Cumhuriyeti Hükûmetinin başkanıdır. Başbakan ve kabine, politikalarından ve eylemlerinden toplu olarak Temsilciler Meclisine karşı sorumludur. Mevcut başbakan, ODS lideri Petr Fiala, 28 Kasım 2021'de cumhurbaşkanı tarafından atandı ve makamdaki 13. kişi olarak görev yapıyor.

<span class="mw-page-title-main">Tunus başbakanı</span> Tunusun hükûmet başkanı

Tunus başbakanı Tunus hükümetinin yürütme organının başıdır. Başbakan, cumhurbaşkanı ile birlikte yürütme organını yönetir ve başbakanın kabinesi ile birlikte Halk Temsilcileri Meclisine, başbakanın siyasi partisine ve nihayetinde yürütme ve yasamanın politikaları ve eylemleri için seçmenlere karşı sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye hükûmeti</span> Hükûmet

Türkiye Hükûmeti, Türkiye'nin ulusal hükûmetidir. Başkanlık temsilî demokrasisi altında üniter bir devlet ve çok partili bir sistem içinde Anayasal bir cumhuriyet olarak yönetilir. Hükûmet terimi, toplu kurumlar kümesi veya özellikle Kabine (yürütme) anlamına gelebilir.

<span class="mw-page-title-main">67. Türkiye Hükûmeti</span> V. Erdoğan Hükûmeti (2023–görevde)

67. Türkiye Hükûmeti veya V. Erdoğan Hükûmeti, 2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi sonrası cumhurbaşkanı seçilen Recep Tayyip Erdoğan tarafından kurulan hükûmettir. Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminin ikinci hükûmetidir.

Kolektif kabine sorumluluğu, parlamenter sistemlerde kabine üyelerinin, özel olarak katılmış olsalar bile kabinede alınan tüm hükûmet kararlarını kamuoyu önünde desteklemek zorunda oldukları anayasal bir gelenektir. Bu destek, yasama organında hükûmet lehine oy kullanmayı da içerir. Bazı komünist siyasi partiler, demokratik merkeziyetçilik ilkesini merkez komitelerine uygularlar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.