İçeriğe atla

Kabil'in Düşüşü (2021)

Kabil'in Düşüşü
Afganistan Savaşı (2001-2021) ve 2021 Taliban saldırısı

Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'ndaki ABD'ye ait Boeing C-17 Globemaster III ile kaçan Afgan siviller
Tarih15 Ağustos 2021
Bölge
Kabil, Afganistan
Sonuç

Kesin Taliban zaferi:

Taraflar
Taliban Afganistan İslam Cumhuriyeti
Komutanlar ve liderler
Hibetullah Ahundzade[3]
Abdulgani Birader[4]
Suhail Shaheen[5]		 Eşref Gani (sürgünde)[6]
Hebatullah Alizai[7]
Sami Sadat[8]
Joe Biden
Mark Milley
Boris Johnson
Nick Carter

Kabil'in Düşüşü, Afganistan'ın başkenti Kabil'in 15 Ağustos 2021 tarihinde Taliban güçleri tarafından ele geçirilmesidir. Mayıs 2021'de Afgan hükûmetine karşı başlatılan askeri saldırının sonucudur. Şehrin ele geçirilmesinin ardından saatler sonra Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani ülkeden kaçtı. ABD birliklerinin ülkeden çekilmesinin ardından Afganistan'ın vilayet başkentlerinin çoğu, 29 Şubat 2020'den itibaren art arda düştü.[9][10]

ABD istihbarat değerlendirmelerine göre, güvenlik durumunun hızla kötüleşmesine rağmen, Kabil'in Amerikan kuvvetlerinin Afganistan'dan çekilmesini takiben aylar veya haftalar içinde düşeceği Temmuz ayı sonlarında tahmin ediliyordu.

Taliban heyeti ile Afgan yetkililer arasında müzakereler sürüyor. Taliban tarafından barışçıl bir iktidar geçişi talep edildi ve hükûmet buna uymaya hazır olduğunu açıkladı. Afganistan hükûmeti, iktidarın geçici hükûmet olarak devredilmesini tercih ederken, Taliban iktidarı doğrudan üstlenmeyi istiyor.[11] Bazı NATO güçleri, ülkelerinin vatandaşlarının ve ülkeden kaçmak isteyen Afganların tahliyesi için güvenliği sağlıyor.

14 Ağustos ve 31 Ağustos 2021 tarihleri arasında (ABD ordusu Afganistan'dan çekilmesini tamamlayınca), ABD ve koalisyon ortakları, Kabil'deki Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'ndan hava yoluyla 123.000'den fazla insanı Afganistan'dan tahliye etti; ABD ordusu ve onun NATO ortakları, havaalanı ve hava sahasının güvenliğini sağladı.[12][13] Tahliye edilenler arasında yabancı diplomatik personel ve askerî personel, yabancı siviller, Afgan müttefikleri ve gazeteciler ve insan hakları aktivistleri gibi savunmasız Afganlar da vardı.[13] Hava ikmali, ABD askeri tarihindeki en büyük savaş dışı tahliye göreviydi ve ABD askerî personeli, 18 günlük görev boyunca 79.000 sivili havalimanından geçirip Afganistan'ın dışına çıkardı.[12] Tahliye edilenler arasında yaklaşık 6.000 Amerikalı vardı.[14][15]

ABD'nin çekilmesinin ardından, yaklaşık bin ABD vatandaşı ve ABD veya diğer vizelere sahip Afganlar, Taliban tarafından mahsur kaldı.[16] İki hafta sonra, dışişleri bakanı Antony Blinken "birkaç bin" ABD vatandaşı ve yüz ABD vatandaşı olduğunu söyledi.[17]

İşgal sonrası

Taliban savaşçıları sivillerin Kabil Havalimanı'na girmesini engelliyor, 16 Ağustos 2021
Kabil'de bir Humvee ile devriye gezen Taliban savaşçıları, 17 Ağustos 2021

16 Ağustos'ta, iş yerlerinin kapatıldığı ve Afgan Ulusal Ordusu güvenlik kontrol noktalarının insansız olduğu, havaalanına gidenler hariç, şehrin sokaklarının çoğu terk edilmişti. Ancak Taliban savaşçıları, Kabil'in önemli yerlerinde bayraklarını ve silahlarını teşhir ederken ve selfie çekerken görüntülendiler.[18] Taliban askerlerinin de kapı kapı dolaşıp Afgan hükûmet çalışanlarını ve insan hakları aktivistlerini aradıkları görüldü.[19] Düşüşten sonraki günlerde bazı sakinler, Taliban'ın kadınların erkek bir vasi olmadan evlerinden çıkma yasağını yeniden getirdiğini ve şehirde kadınlar tarafından işletilen birçok işletmenin kapatıldığını bildirdi.[20] Yerel televizyon istasyonları yabancı yayınları ve eğlence yayınlarını sansürlemeye başlarken, devlete ait yayıncılar Taliban açıklamaları ve İslami vaazlar dışında neredeyse tüm yayınları durdurdu.[21][22] Taliban ayrıca kadın gazetecileri görevlerinden almaya başladı.[23]

17 Ağustos'ta Taliban, Kabil'de ilk resmî basın toplantısını gerçekleştirdi ve sözcü Zabihullah Mücahid, Taliban'ın "Öngörülen istişarelerden sonra ABD dahil uluslararası toplumu Afganistan'da kimsenin zarar görmeyeceğini temin etmek istediklerini" söyleyerek, "çok yakında tamamlanacak, güçlü bir İslami ve kapsayıcı hükûmetin oluşumuna tanık olacağız" dedi.[24] 21 Ağustos'ta, Taliban'ın kurucu ortağı ve siyasi lideri Abdul Ghani Baradar, Taliban'ın ülkenin nasıl yönetileceği konusunda iç müzakerelere başlamasıyla on yıldan fazla bir süredir ilk kez Kabil'e geldi.[25]

18 Ağustos akşamı Birleşik Arap Emirlikleri Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı, Gani'yi insani gerekçelerle BAE'ye kabul ettiğini duyurdu.[26] 19 Ağustos'ta Ghani, kaçarken yanında büyük miktarda para taşıdığı ve Afganistan'a geri dönmek için pazarlık yaptığı yönündeki haberleri yalanlayan bir video yayınladı.[27] Diğer hükûmet yetkilileri, askeri veya Taliban karşıtı yetkililer de Hindistan, Pakistan, Tacikistan ve Özbekistan'a kaçtılar.

Düşüşü takip eden günlerde, Amerikan devlet kurumları, Taliban rejiminin bu web sitelerini sivilleri misilleme amacıyla tespit etmek ve hedef almak için kullanabileceği korkusuyla, web sitelerinden Afgan sivilleri içeren kamuya açık makaleleri ve görüntüleri silmeye başladı.[28] Amerikan hükûmeti ayrıca, Taliban'ın fonlara erişimini engellemek için merkez Afgan bankası da Afganistan Bankası'na ait 9,5 milyar dolar değerindeki varlıkları donduracağını duyurdu.[29] Uluslararası Para Fonu ayrıca, Taliban'ın özel çekme haklarına erişimini engelleyeceğini açıkladı.[30]

Western Union ve MoneyGram da Afganistan'daki mali hizmetlerini askıya aldı.[31]

Facebook ve YouTube dahil olmak üzere birçok sosyal medya şirketi, platformlarından Taliban içeriğini yasaklamaya devam edeceklerini duyurdu.[32][33] Facebook ayrıca, Taliban'ın bilgilerini not etmesini önlemek için Afganların hesaplarını kilitlemelerine izin veren bir özelliği devreye soktu.[34] Taliban bu tür yasakları kınadı ve bunun onların ifade özgürlüğünü ihlal ettiğini savundu.[35] Düşüşten sonraki günlerde, grubu yasaklamayan birkaç sosyal medya şirketinden biri olan Twitter'da Taliban yanlısı yeni hesapların oluşturulmasında bir artış olduğu bildirildi.[36]

Mülteciler

Siviller Kabil Havalimanı'ndan havalanmaya hazırlanıyor, 18 Ağustos 2021

Birkaç yorumcu, Kabil ve İslam Cumhuriyeti'nin düşüşünden sonra Taliban'dan kaçan mültecilerde bir artış beklediklerini ve birkaç batılı hükûmet ise, düşüşü takip eden günlerde bir dizi mülteciyi kabul etme planlarını açıkladı.[37][38] Kabil'in ele geçirilmesinden sonra, ABD için çalışan 300.000'den fazla Afgan sivil, Taliban'ın misilleme riskiyle karşı karşıya kaldı.[39]

Bazı ülkeler, büyükelçilik muhafızları olarak çalışan Afganlara, bu muhafızların çoğu teknik olarak müteahhit olarak istihdam edildiğinden sığınma vermeyi reddetti. 19 Ağustos'ta, Birleşik Krallık, Kabil Büyükelçiliği'nin 125 muhafızına telefonla, ABD büyükelçiliğinde tahliye edilen muhafızların aksine, GardaWorld adlı bir müteahhit tarafından istihdam edildikleri için artık işleri olmadığı ve Birleşik Krallık koruması için uygun olmadıkları söylendi.[40] Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, Finlandiya büyükelçiliği korumalarının "alt taşeronların taşeronları" olduğunu ve tahliye listelerine alınamayacaklarını belirtti.[41] Avustralya hükûmeti başlangıçta aynı şeyi büyükelçilik muhafızları için açıklamıştı, ancak bir gün sonra geri adım attı ve onlara vize verdi.[42]

Kaynakça

  1. ^ Baker, Sinéad (19 Ağustos 2021). "The Taliban have declared the 'Islamic Emirate of Afghanistan,' the same name it used when it brutally ruled the country in the 1990s". Business Insider. 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2021. 
  2. ^ "Taliban declare formation of Islamic Emirate of Afghanistan". 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Kapetas, Anastasia (16 Ağustos 2021). "After the fall of Kabul". www.aspistrategist.org.au/. 16 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021. 
  4. ^ "The Taliban's terrifying triumph in Afghanistan". Economist. 15 Ağustos 2021. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021. 
  5. ^ Latifi, Ali M. (15 Ağustos 2021). "'At the gates': Taliban ready to take Afghan capital". Al Jazeera. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021. 
  6. ^ Batchelor, Tom (15 Ağustos 2021). "Afghan president Ashraf Ghani flees capital Kabul for Tajikistan as Taliban enter city". The Independent. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021. 
  7. ^ Azaz, Syed (11 Ağustos 2021). "Afghanistan Army Chief removed from post". Geo.tv. 11 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021. 
  8. ^ Kilcullen, David (17 Ağustos 2021). "Critical intervention that swung the battle for Kabul". The Australian. 23 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2021. 
  9. ^ Missy Ryan; Karen DeYoung (13 Nisan 2021). "Biden will withdraw all U.S. forces from Afghanistan by Sept. 11, 2021". The Washington Post. 16 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021. 
  10. ^ "The Fall of Kabul: Beginning of Taliban 2.0". The Financial Express. 16 Ağustos 2021. 16 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021. 
  11. ^ "Taliban officials: there will be no transitional government in Afghanistan". Reuters. 15 Ağustos 2021. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021. 
  12. ^ a b Darryl Coote & Don Jacobson. "Afghanistan rockets fired at Kabul airport amid US withdrawal". United Press International. 30 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ a b "Factbox: Evacuations from Afghanistan by country". Reuters. 31 Ağustos 2021. 31 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2021. 
  14. ^ Kathryn Watson (31 Ağustos 2021). "Uncertainty lingers for Americans trying to leave Afghanistan after U.S. withdrawal". CBS News. 31 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ Lara Jakes (31 Ağustos 2021). "Stranded in Kabul: A U.S. Resident Runs Out of Options". The New York Times. 28 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021. 
  16. ^ Melissa Eddy and; Thomas Gibbons-Neff (5 Eylül 2021). "U.S. Citizens and Afghans Wait for Evacuation Flights From Country's North". The New York Times (İngilizce). 28 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021. Around 1,000 people, including dozens of American citizens and Afghans holding visas to the United States or other countries, remained stuck in Afghanistan for the fifth day on Sunday as they awaited clearance for the departure from the Taliban 
  17. ^ "Blinken pushes back on GOP criticism of Afghan withdrawal". www.nbc29.com. Associated Press. 15 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ Latifi, Ali M. (16 Ağustos 2021). "Kabul near standstill on day one of the Taliban's 'Emirate'". Al Jazeera. 16 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021. 
  19. ^ Ormiston, Susan (18 Ağustos 2021). "'I'm scared': Afghan who worked with foreign partners fearful of Taliban visits". CBC. 18 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021. 
  20. ^ "As I walk around Kabul, the streets are empty of women". The Guardian. 19 Ağustos 2021. 30 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2021. 
  21. ^ Zia, Hujjatullah (19 Ağustos 2021). "I woke up to the Taliban walking in my city". Al Jazeera. 29 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2021. 
  22. ^ "Fewer Women, No Entertainment: Kabul's Media Scene Transforms After Taliban Takeover". Radio Free Europe/Radio Liberty. 29 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2021. 
  23. ^ "Afghanistan. Une présentatrice télé raconte avoir été empêchée de travailler par les talibans". Ouest France (Fransızca). Agence France-Presse. 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021. 
  24. ^ "Transcript of Taliban's first news conference in Kabul". Al Jazeera. 17 Ağustos 2021. 17 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021. 
  25. ^ Ellis-Petersen, Hannah (21 Ağustos 2021). "Top Taliban leader flies into Kabul for talks on setting up new Afghan regime". The Guardian. 21 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2021. 
  26. ^ Salem, Mostafa; John, Tara; Lister, Tim; Ritchie, Hannah (18 Ağustos 2021). "Former Afghan President Ashraf Ghani emerges in the UAE". CNN. 18 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021. 
  27. ^ Kwok, Caroline; Mang, Carol (19 Ağustos 2021). "Ghani 'in talks' for return to Afghanistan". South China Morning Post. 20 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2021. 
  28. ^ "US agencies scrub websites in bid to protect Afghans". Al Jazeera. 18 Ağustos 2021. 29 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021. 
  29. ^ Mohsin, Saleha (18 Ağustos 2021). "US freezes Afghan central bank's assets of $9.5bn". Al Jazeera. 18 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021. 
  30. ^ Martin, Eric (18 Ağustos 2021). "IMF Curbs Afghanistan's Funding Access, Squeezing Taliban". Bloomberg. 18 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021. 
  31. ^ Arnold, Tom (19 Ağustos 2021). "Western Union suspends services in Afghanistan". Reuters (İngilizce). 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021. 
  32. ^ Lee, Katy (19 Ağustos 2021). "Social Media Giants Grapple With Taliban Dilemma". International Business Times. 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021. 
  33. ^ Thorbecke, Catherine (19 Ağustos 2021). "How the Taliban uses social media to seek legitimacy in the West, sow chaos at home". ABC News. 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021. 
  34. ^ "Facebook met en place des mesures pour que les Afghans vulnérables protègent leur compte des talibans". Le Monde.fr. 20 Ağustos 2021. 30 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2021 – Le Monde vasıtasıyla. 
  35. ^ Mackey, Robert (18 Ağustos 2021). "Taliban Spokesman Accuses Facebook of Stifling Free Speech by Banning Group". The Intercept. 17 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2021. 
  36. ^ Frenkel, Sheera; Decker, Ben (18 Ağustos 2021). "Taliban ramp up on social media, defying bans by the platforms". The Seattle Times. 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2021. 
  37. ^ "Finnish Immigration Service prepares for Afghan refugees, sees repeat of 2015 as unlikely". Yle Uutiset News. 18 Ağustos 2021. 18 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021. 
  38. ^ Benen, Steve (18 Ağustos 2021). "For the right, Afghan refugees become the new political fight". MSNBC. 18 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021. 
  39. ^ Jordan, Miriam (16 Ağustos 2021). "Thousands Who Helped the U.S. in Afghanistan Are Trapped. What Happens Next?". The New York Times. 28 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021. 
  40. ^ Gentleman, Amelia (19 Ağustos 2021). "Guards at Kabul embassy told they are ineligible for UK protection". The Guardian. 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2021. 
  41. ^ "Embassy guard on Finns' departure: "We will not forgive them"". Yle Uutiset. 24 Ağustos 2021. 23 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2021. 
  42. ^ Yosufzai, Rashida; Henderson, Anna. "Australia grants visas for former Kabul embassy guards a day after rejecting them". SBS News. 22 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Afganistan</span> Batı, Orta ve Güney Asyanın birleştiği yerde bulunan devlet

Afganistan ya da resmî adıyla Afganistan İslam Emirliği, Orta Asya'nın güneyinde denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Doğu ve güneyde Pakistan; batıda İran; kuzeyde Türkmenistan, Özbekistan ve Tacikistan; kuzeydoğuda ise Çin ile komşudur. 652.000 km² yüz ölçümlü, kuzey ve güneydoğusunu düzlüklerin oluşturduğu dağlık bir ülkedir. Başkenti ve en büyük şehri Kâbil'dir. Yaklaşık 40 milyonluk nüfusunun çoğunluğunu Peştunlar, Tacikler, Hazaralar ve Özbekler oluşturur. Ülke, uluslararası alanda Afganistan İslam Cumhuriyeti olarak tanınmaktadır. ABD'nin Afganistan'dan çekilmesine akabinde gerçekleşen Taliban saldırıları ile 15 Ağustos 2021'de Taliban'ın başkent Kâbil'i ele geçirmesi sonucunda kurulmuş olup, yönetimin devri konusundaki tartışmalar ve görüşmeler devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Taliban</span> Afganistan merkezli İslamcı hareket

Taliban, Afganistan'da yönetimi elinde bulunduran Diyubendi İslamcı hareket ve askeri organizasyondur. Kendilerine Afganistan İslam Emirliği demekte olup ülke içinde bir savaş sürdürmüştür. İslam şeriatını yayma amacıyla Molla Muhammed Ömer tarafından 1994 yılında kurulan Taliban'ın 2016'dan beri lideri Mevlevi Hibetullah Ahundzade'dir. Grup; eroin gibi narkotiklerin ticaretinin yanı sıra haraç toplama, fidye ve alıkoyma gibi faaliyetlerle finanse edilmektedir. Ayrıca 2010'ların ortalarında, önceki hükûmetin yönetiminde yasadışı olan madencilik faaliyetlerinin kontrolünü ele geçirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan İslam Cumhuriyeti</span> Afganistanda hüküm sürmüş eski bir devlet

Afganistan İslam Cumhuriyeti, Afganistan Savaşı sırasında 2004-2021 yılları arasında Afganistan'da var olan bir İslam cumhuriyetiydi. 2001'de ABD'nin Afganistan'ı işgal etmesinin ardından Taliban liderliğindeki Afganistan İslam Emirliği'nin ele geçirilmesi sonrası 2004 yılında kuruldu. 15 Ağustos 2021'de ülkenin büyük bölümünün kontrolü Afganistan İslam Emirliği'ne geçti. Afganistan'ın uluslararası olarak tanınan tek meşru devleti olduğu iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">ANA Komando Taburu</span>

ANA Komando Taburu, Afgan Ulusal Ordusu'nun (ANA) bir komando gücüydü. Taliban isyanı sırasında, komandolar Afgan Ulusal Güvenlik Güçlerinin %7'sini oluşturuyordu ancak savaşın %70 ila %80'ini yönetiyordu. Birim yapısı 75. Korucu Alayı'na dayanıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Yahudilerin 2000 yıldan fazla yaşadığı Afganistan'da dış göçler nedeniyle nüfus zamanla büyük miktarda azalmıştır. Afgan Yahudi cemaatleri bugün en çok İsrail'de ve bir kısmı da ABD'de varlıklarını sürdürmektedir. Bugün Afganistan'da Zablon Simintov isimli tek bir Yahudi kalmıştır. Zablon, Afganistan'ın başkenti Kâbil'deki köhne sinagogun bakımıyla ilgilenmektedir; dünyanın çeşitli yerlerindeki Müslüman ve Yahudilerden gelen yardımlarla yaşamını sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan pasaportu</span> pasaport

Afgan pasaportu Pasaport Genel Müdürlüğü tarafından uluslararası seyahat amacıyla Afgan vatandaşlarına verilir. Geçerli bir Afgan kimlik kartına (Tazkira) sahip olan her kişi, her 5-10 yılda bir yenilenen bir Afgan pasaportu için başvurabilir ve alabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kâbil Uluslararası Havalimanı</span> Kâbilde yer alan uluslararası havalimanı

Kâbil Uluslararası Havalimanı veya eski ismiyle Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı (2014-2021), Afganistan'ın başkenti Kabil'deki uluslararası havalimanıdır. Khwaja Rawash Havalimanı ve Kabil Havalimanı olarak da bilinir. Ticari hava trafiğinin yanı sıra, ISAF'ın görev süresinin bir parçası olarak aynı zamanda bir askerî havalimanı olarak diğer NATO ülkeleri ve ABD tarafından kullanılmaktaydı. Şehir merkezine üç kilometre uzaklıktadır ve deniz seviyesinden yaklaşık 1.800 m yükseklikte yer alır.

Tüm ülkelerin vatandaşlarının Afganistan'ı ziyaret etmek için vize almaları gerekmektedir. Tek muafiyet, Afganistan'da doğan, Afgan bir ebeveynden veya Afganistan'da doğmuş bir ebeveynden doğan yolculardır. 15 Ağustos 2021'de Kabil'in düşüşü'nün ardından, Uluslararası alanda tanınan eski hükûmet olan Afganistan İslam Cumhuriyeti tarafından kurulan diplomatik misyonlarına, çalışmalarını sürdürmeleri için Taliban tarafından talimat verildi. Taliban hükûmeti, Afganistan'a giriş için bu temsilcilikler tarafından verilen vizeleri kabul ediyor. Bazı Afganistan temsilcilikleri vize vermeyi durdurdu, diğer konsolosluklar ise vize vermeye devam etti.

<span class="mw-page-title-main">Eşref Gani</span> Afgan siyasetçi

Muhammed Eşref Gani Ahmedzay, Eylül 2014-Ağustos 2021 tarihleri arasında Afganistan'ın 5. cumhurbaşkanı ve Afganistan İslam Cumhuriyeti'nin 2. ve son cumhurbaşkanı olarak görev yapmış Afgan politikacı, ekonomist ve antropolog. Hükûmeti Taliban tarafından devrildi.

Ulusal Güvenlik Müdürlüğü Afganistan Hükûmetinin iç istihbarat ve güvenlik servisiydi. Merkezi Kabil'deydi ve Afganistan'ın 34 ilinin tümünde saha ofisleri ve eğitim tesisleri vardı. Doğrudan başkana ve meclise karşı sorumluydu. Çoğunluğu ABD Department of Homeland Security tarafından ve geri kalanı NATO ülkeleri tarafından eğitilmiş, aktif olduğu dönemde tahmini olarak 15,000-30,000 personeli olduğu düşünülmüştür. Ulusal Güvenlik Müdürlüğü, Afgan Ulusal Güvenlik Güçlerinin (ANSF) bir parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan Savaşı (1978-günümüz)</span>

Afganistan Savaşı, Afganistan Demokratik Halk Partisi'nin 27-28 Nisan 1978'de gerçekleştirdiği Sevr Devrimi ile Afganistan Cumhuriyeti'nin yıkılıp Afganistan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurulması sonrasında, kurulan hükûmete karşı olan kesimin ayaklanmasıyla başlayan ve devam eden iç savaş. Savaşın evreleri şunlardır:

<span class="mw-page-title-main">Afganistan cumhurbaşkanı</span> Afganistan İslam Cumhuriyetinin devlet ve hükûmet başkanı (2004-2021)

Afganistan İslam Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, anayasal olarak Afganistan İslam Cumhuriyeti'nin (2004-2021) devlet ve hükûmet başkanı ve Afganistan Silahlı Kuvvetleri başkomutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan'da turizm</span>

Afganistan turizm Bilgi ve Kültür Bakanlığı tarafından düzenlenir. Afganistan'da faaliyet gösteren en az 350 turizm şirketi bulunmaktadır. Turizm, onlarca yıllık savaşın ardından gelen 1978 Sevr Devrimi'nden önce zirvedeydi. Afganistan'a giriş için geçerli bir vize ve pasaport gerekmektedir. 1999'da Birleşmiş Milletler Kabil'de kalmanın günlük maliyetini 70 ABD doları olarak hesapladı.

Bu madde, 1709'da ilk Afgan devleti olan Hotak İmparatorluğu'nun kuruluşundan bu yana Afganistan devlet başkanlarını listeler.

8 Mayıs 2021'de Afganistan'ın batısında bulunan Kâbil'e bağlı bir Şii-Hazara bölgesi olan Dashte Barchi'deki Sayed al-Shuhada okulunun önünde, en az 85 kişinin öldüğü ve 147 kişinin yaralandığı bir bombalı araç saldırısı yapıldı. Saldırının ardından iki tane daha el yapımı patlayıcı (IED) patlaması meydana geldi. Kayıpların çoğunluğunu 11-15 yaş arası kızlar oluşturdu. Saldırı, yıllar boyunca Irak'ın bölgesel İslam Devleti ve Levant - Horasan Eyaleti'ne bağlı (IŞİD) mensup militanların sık sık saldırdığı bir mahallede gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">2021 Taliban saldırısı</span> Afganistandaki askeri saldırı

2021 Taliban saldırısı, Taliban ve müttefik militan grupların Afganistan İslam Cumhuriyeti ve müttefiklerine karşı 1 Mayıs 2021'de başlayan ve 15 Ağustos 2021'de Kabil'in Düşüşü ile biten büyük bir saldırıydı. Saldırı sonucunda Taliban ülkeyi ele geçirdi ve Afganistan İslam Emirliği'ni kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Emrullah Salih</span> 2021den beri Afganistan başkanı

Emrullah Salih, Şubat 2020'den Ağustos 2021'e kadar Afganistan'ın birinci başkan yardımcısı olarak görev yapan ve 2018'den 2019'a kadar içişleri bakanı vekili olarak görev yapan Afgan bir politikacıdır. Ayrıca 2018'den 2019'da kadar Afganistan İçişleri Bakanı vekili olarak görev yaptı ve 2004'ten 2010'daki istifasına kadar Ulusal Güvenlik Müdürlüğü (NDS) başkanlığı ɡörevinde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri askerlerinin Afganistan'dan çekilmesi (2020-2021)</span>

Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri'nin, Bağımsızlığın Korunması Harekâtı'nı ve NATO'nun Kararlı Destek Misyonu'nu tamamlayarak 31 Ağustos 2021'e kadar Afganistan'dan tamamen çekilmesi planlanmaktadır. ABD ve müttefik kuvvetlerin 11 Eylül saldırılarının ardından 2001 yılında Afganistan'ı işgal etmesi sonucu ortaya çıkan savaş; ABD'nin en uzun askerî angajmanı oldu.

Afganistan Ulusal Müzik Enstitüsü (ANIM), Afganistan'ın başkenti Kabil'de 2010 yılında kurulan müzik eğitim kurumu.

<span class="mw-page-title-main">2021 Afganistan tahliyesi</span>

2021 Afganistan tahliyesi Afganistan'daki savaşın son günlerinde ABD ve NATO güçlerinin geri çekilmesi ve 2021'de Afganistan'daki Taliban saldırısı sırasında yabancı vatandaşlar ve bazı savunmasız Afgan vatandaşlarının büyük ölçekli tahliyeleriydi. 15 Ağustos 2021'de Kabil'in düşmesinden ve Afganistan İslam Cumhuriyeti'nin çöküşünden sonra, Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı, birkaç bin NATO askeri tarafından korunan, Taliban tarafından kontrol edilmeyen tek yol olarak kaldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.