İçeriğe atla

Kaşagan

Koordinatlar: 46°10′K 51°35′D / 46.167°K 51.583°D / 46.167; 51.583
Kaşagan Petrol Sahası
Harita
ŞehirAtırau yakınları
Ülke Kazakistan
Koordinatlar46°10′K 51°35′D / 46.167°K 51.583°D / 46.167; 51.583
Kıyıda/karadaDenizüstü
İşletmeci(ler)North Caspian Operating Company [en]
Ortak(lar)Eni (%16,81)
KazMunayGas (%16,88)
Royal Dutch Shell (%16,81)
TotalEnergies (%16,81)
ExxonMobil (%16,81)
China National Petroleum Corporation (%8,4)
Inpex [en] (%7,56)
Keşif tarihi2000
Açılış tarihi2001 (geliştirme başlangıcı)
Eylül 2013 (üretim başlangıcı)[1]
Üretim hacmi (petrol)günde 400.000 varil

Kaşagan petrol sahası (KazakçaҚашаған кен орны, Qashaǵan ken orny), Hazar Denizi'nin Kazakistan'a ait kısmında yer alan denizüstü bir petrol sahası.[2] 2000 yılında keşfedilmiş saha, Hazar Denizi'nin kuzeyinde, Atırau yakınlarında bulunur. Tengiz Sahası [en] ile beraber sayıldığında bunun son 30 yıl içerisindeki en büyük petrol keşfi olduğu düşünülmektedir.[3] Keşfedildiği zaman Dünya'nın en büyük ikinci petrol sahasıydı.[4]

Kaşagan Sahası'nın telâfisi mümkün yaklaşık 13 milyar varil (2,1×10^9 m3) yer yağı barındırdığı tahmin edilmektedir. Sahada denize kışın buz kapması, hava sıcaklığının -35 ila 40 °C (-31 ila 104 °F) arasında değişiklik göstermesi, suyun aşırı derecede sığ olması ve yüksek seviyede hidrogen sülfidin var olması gibi sert koşullar söz konusudur. Bu koşullar, sahanın işletimindeki zayıf yönetim standartları ve bu yönetimle ilgili anlaşmazlıklarla beraber sayıldığında Kaşagan'ı işletimi en zor petrol megaprojelerinden biri yapar.[5][6] Sahadaki ticarî üretim Eylül 2013'te başladı.[1] Kazakistan-Çin petrol boru hattının ana tedarik kaynaklarından biri olarak belirlenmiştir.[7] CNN Money [en] tahminlerine göre, sahanın gelişimi, 2012 yılı itibarıyla 116 milyar ABD dolarına mal olmuştu; bu maliyet, Kaşagan'ı Dünya'nın en pahalı enerji projesi yapar.[8][9] Diğer kaynaklarda ise bu maliyet 50 milyar ABD doları olarak bildirilmektedir.[5][6]

2013'te Şi Cinping'in Kazakistan ile yaklaşık 5 milyar ABD doları değerinde bir anlaşmaya varmasıyla Çin hükûmeti, sahanın bir hissesini kazanmış oldu.[10]

Kaynakça

  1. ^ a b Kramer, Andrew E. (11 Eylül 2013). "Kazakhstan Oil Field Begins Production After Years of Delay". The New York Times. 30 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2014. 
  2. ^ Yenikeyeff, Shamil (November 2008). "Kazakhstan's Gas: Export Markets and Export Routes" (PDF). Oxford Institute for Energy Studies. 8 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Kasım 2011. 
  3. ^ Johnston, Daniel (2003). International Exploration. Economics, Risk, and Contract Analysis (1 bas.). PennWell Corporation. s. 199. ISBN 0-87814-887-6. 
  4. ^ Esty, Benjamin C., and Florian Bitsch. "The Kashagan Production Sharing Agreement (PSA)." 15 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Harvard Business School Case 213-082, May 2013. (Revised September 2013.)
  5. ^ a b Crooks, Ed; Chazan, Guy (26 Kasım 2012). "Conoco sells stake in Kashagan field". Financial Times. 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2012. 
  6. ^ a b Demytrie, Rayhan (7 Aralık 2012). "Development challenge of Kazakhstan's giant oilfield". BBC News. 7 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2012. 
  7. ^ "Caspian oil exports heading east". Asia Times. 9 Şubat 2005. Archived from the original on 27 Eylül 2011. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2007. 
  8. ^ "Kazakhstan's Kashagan tagged world's most expensive energy project". Tengrinews.kz. 29 Kasım 2012. 18 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2014. 
  9. ^ Hargreaves, Steve (27 Ağustos 2012). "10 most expensive energy projects in the world". CNN Money. 31 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2014. 
  10. ^ Mariya Gordeyeva (7 Eylül 2013). "China buys into giant Kazakh oilfield for $5 billion". Reuters. 3 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hazar Denizi</span> Dünyanın en büyük gölü

Hazar Denizi dünyanın en büyük gölü veya eksiksiz bir deniz olarak sınıflandırılan dünyanın en büyük iç su kütlesidir. Adını Hazar Kağanlığı'ndan almıştır. Güneydoğu Avrupa ve güneybatı Asya'dadır ve dünyanın en büyük tuzlu su gölüdür. Hem deniz, hem de göl özelliklerini taşımaktadır. Petrol yataklarınca zengindir. Tektonik göllere örnektir. Endoreik bir havza olarak, Avrupa ile Asya arasında, Kafkasya'nın doğusunda, Orta Asya'nın geniş bozkırlarının batısında ve Batı Asya'daki İran platosunun kuzeyinde yer almaktadır. Denizin yüzey alanı 371.000 km2 ve hacmi 78.200 km3'tür. Tuzluluk oranı yaklaşık %1,2 olup, bu oran çoğu deniz suyunun tuzluluğunun yaklaşık üçte biri kadardır. Kuzeydoğuda Kazakistan, kuzeybatıda Rusya, batıda Azerbaycan, güneyde İran ve güneydoğuda Türkmenistan ile sınırlanmıştır. Hazar Denizi çok çeşitli canlı türlerine ev sahipliği yapmaktadır ve en çok havyar ve petrol endüstrileriyle tanınmaktadır. Petrol endüstrisinden kaynaklanan kirlilik ve Hazar Denizi'ne akan nehirler üzerine inşa edilmiş barajlar, denizde yaşayan organizmaları olumsuz etkilemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Saudi Aramco</span> Suudi Arabistan petrol ve doğal gaz şirketi

Saudi Aramco veya resmi adıyla Saudi Arabian Oil Company, Suudi Arabistan'nın ulusal petrol ve doğalgaz şirketidir. Şirket ilk olarak Kral Abdülaziz İbn-i el-Suud ve ABD Başkanı Franklin Roosevelt tarafından ortak olarak kuruldu. Saudi Aramco'nun değeri 2.42 trilyon ile 10 trilyon dolar arasında olduğu tahmin edilmekte olup bu rakamlar ile Apple'ı da geride bırakarak dünyanın en değerli şirketi olmuştur. Şirketin merkezi Zahran'da yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı</span> şirket

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Türkiye'de bir petrol şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Atırav (il)</span>

Atırau Eyaleti, Kazakistan'ın bir eyaletidir. Hazar Denizi'nin kuzeydoğusunda ve ülkenin batısında bir mevkidir. Merkezi Atırau'dur ve Atırau'da 380.000 insan yaşar. Yüzölçümü 118.600 km² olup bu yüzölçümüyle ülkenin 2. en küçük eyaletidir. Rusya'yla komşu olan eyalet ülke içinde de Aktöbe Eyaleti, Mangistav Eyaleti ve Batı Kazakistan Eyaleti ile de komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Deepwater Horizon petrol sızıntısı</span>

Deepwater Horizon petrol sızıntısı, 20 Nisan 2010 tarihinde Meksika Körfezi'nde bulunan ve BP tarafından işletilen Macondo Sahası'nda gerçekleşmiş bir endüstriyel felakettir. Deepwater Horizon felaketinin tarihteki en büyük petrol sızıntısı olarak değerlendirilmesinin yanı sıra, daha önce gerçekleşmiş en büyük petrol sızıntısı olan Ixtoc I petrol sızıntısından hacimsel olarak yüzde 8 ila 31 oranında daha büyük olduğu tahmin edilmektedir. ABD federal hükûmeti, sızan petrolün toplam miktarının 4.9 milyon varil olduğunu tahmin etmektedir. Akışı kontrol altına almak için gerçekleştirilen birkaç başarısız girişimin sonrasında 19 Eylül 2010'da kuyunun mühürlendiği ilan edildi. 2012 yılının başlarında hazırlanan raporlarda kuyu sahasının petrol sızdırmaya devam ettiği belirlenmiştir. The Deepwater Horizon petrol sızıntısı, Amerikan tarihindeki en büyük çevre felaketlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Petrol endüstrisi</span>

Petrol endüstrisi, petrol sanayi veya petrol ve doğal gaz endüstrisi, küresel olarak petrol ve petrol ürünlerinin aranması, çıkarılması, rafine edilmesi, taşınması ve pazarlanması süreçlerini kapsayan terimdir. Sektörün en büyük hacme sahip ürünleri arasında mazot ve benzin bulunmaktadır. Petrol ayrıca ilaçlar, solventler, gübre, pestisit ve plastik gibi birçok kimyasal ürün içinde ham madde niteliği taşımaktadır. Petrol endüstrisi upstream, midstream ve downstream şeklinde üç ana bileşene ayrılmaktadır. Midstream yani orta kısım işlemler genellikle downstream kategorisine dahil edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Petrol sahası</span>

Petrol sahası, yeraltında petrol bulunan ve petrol kuyuları aracılığı ile çıkarıldığı bölgedir.

Kazakistan ekonomisi Orta Asya'nın en büyük ekonomisidir. Büyük petrol rezervleri yanı sıra mineraller ve metallere sahiptir. Aynı zamanda hem canlı hayvan ve tahıl üretimini barındıran geniş bozkır toprakları ile önemli tarımsal potansiyele sahiptir hem de yanı sıra Uluslararası Uzay İstasyonu'na her Uzay aracı fırlatmasında geliştirilen uzay altyapısına sahiptir. Güneydeki dağlar elma ve ceviz için önemli bir yeterliğe sahiptir; her iki tür de vardır ve yabani olarak yetişmektedir. Kazakistan'ın sanayi sektörü bu doğal kaynakların çıkarılması ve işlenmesi ve aynı zamanda inşaat malzemeleri, traktör, tarım makineleri ve bazı askeri öğeler konusunda uzmanlaşmış nispeten büyük bir makine yapı sektörüne sahiptir. SSCB'nin dağılmasından ve Kazakistan'ın geleneksel ağır sanayi ürünlerine olan talebin çöküşü ile 1994 yılında meydana gelen en dik yıllık düşüş, 1991 yılından bu yana ekonomide keskin bir daralmaya yol açmıştır. 1995-97 ekonomik reformlar ve özelleştirmelerle hükûmet programı özel sektöre varlıkların önemli olarak kaymasına neden oldu. Birkaç yıl içinde önemli ölçüde daha büyük petrol ihracatı için Karadeniz artış beklentileri ile batı Kazakistan'ın Tengiz Alanı'nda Hazar Boru Hattı Konsorsiyumu anlaşmasıyla yeni bir boru hattı inşası Aralık 1996'da imzalanmasıyla sonuçlandı. Kazakistan'ın ekonomisi petrol fiyatları ve Rusya'da Ağustos finansal krizinin çökmeye uğratması nedeniyle GSYİH büyümesinde %2,5 düşüş ile 1998 yılında aşağı döndü. 1999 yılında parlak bir nokta, bir iyi zamanlanmış tenge devalüasyonu ve tampon görevinde tahıl hasatı ile birlikte, durgunluk ekonomiyi dış satıma itti ve uluslararası petrol fiyatlarındaki artış kurtarıcı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da enerji</span>

Kazakistan'da enerji Kazakistan'da enerjiyi ve elektrik üretimi, tüketimi ve ithalatını açıklar. Kazakistan enerji politikası enerji ile ilgili Kazakistan siyasetini anlatır.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Kazakistan ilişkileri</span> İkili ilişkiler

Kazakistan ve Çin arasındaki ikili ilişkiler, iki ülke arasındaki büyümekte olan reklam ve stratejik ortaklığa dayalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sangaçal Terminali</span>

Sangaçal Terminali Azerbaycan'ın başkenti Bakü'nün 45 kilometre (28 mi) güneyinde Hazar Denizi kıyısında bulunan bir doğal gaz işleme ve petrol üretim tesisinden oluşan bir sanayi kompleksidir.

Kazakistan-Güney Kore ilişkileri iki ülke arasındaki uluslararası ilişkileri temsil eder.

Azerbaycan'da enerji, Azerbaycan'daki enerji ve elektrik üretim, tüketim ve ihracatı açıklar.

<span class="mw-page-title-main">Nurlan Balgimbayev</span> 3. Kazakistan başbakanı

Nurlan Balgimbayev 10 Ekim 1997'den 1 Ekim 1999'a kadar Kazakistan başbakanı. Şubat 2002'de Kazakistan Petrol Yatırım Şirketi Başkanı oldu.

Kazakistan-Çin petrol boru hattı, Çin'in Orta Asya'dan petrol ithalatına izin veren ilk doğrudan petrol boru hattıdır. Kazakistan'ın Hazar kıyısından Sincan, Çin'e kadar uzanmaktadır. Boru hattının sahibi Çin Ulusal Petrol Şirketi (CNPC) ve Kazak petrol şirketi KazMunayGas idir.

Azeri Azerbaycan, Bakü'nün 100 km doğusunda bulunan Hazar Denizi'nde açık deniz petrol sahasıdır ve daha büyük çaplı Azer-Çırak-Güneşli Petrol Sahası (AÇG) projesinin bir parçasıdır. Azeri petrol sahası Orta Azeri, Batı Azeri, Doğu Azeri üretim platformları, sıkıştırma ve su enjeksiyon platformlarını içermektedir. Saha 1988 yılında keşfedildi ve orijinal olarak 26 Bakü Komiseri'nden adını aldı.

Çırak, Hazar Denizi'nde, Bakü, Azerbaycan'ın 120 km doğusunda bulunan ve daha büyük Azer-Çırak-Güneşli Petrol Sahası (AÇG) projesinin bir parçası olan bir açık deniz petrol sahasıdır. Üretim, sondaj ve merkez (PDQ) platformu Çırak 1 (EOP) 1997'den beri faaliyettedir. Çırak 1, AÇG sahasından Ham Petrol üretmektedir. Batı Çırak, AÇG projesinin bir uzantısı olarak planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da petrol endüstrisi</span>

Azerbaycan'daki petrol endüstrisi yaklaşık 873.260 varil (138.837 m3) günlük petrol ve 2013 itibarıyla yılda 29 milyar metreküp gaz üretmektedir. Azerbaycan, petrol endüstrisinin doğum yerlerinden biridir. Tarihi petrol servetiyle bağlantılıdır. Dünyadaki en önemli petrol ve gaz üreticisi olmaya adaydır.

Orta Asya-Merkez Boru Hattı Sistemi, Gazprom tarafından işletilen ve Türkmenistan'dan Özbekistan'a ve Kazakistan'dan Rusya'ya uzanan bir gaz boru hattı sistemidir. Doğu kolu, Türkmenistan'ın güneydoğu gaz alanlarından başlayan 1, 2, 4 ve 5 numaralı boru hatlarını içermektedir. Batı kolu ise, 3 numaralı boru hattı ve yeni bir paralel Hazar Boru Hattı inşaat projesinden oluşmaktadır. Batı kolu Türkmenistan'ın Hazar Denizi kıyısının kuzeyinden akar. Batı Kazakistan'da kolları bulunur. Boru hatları buradan kuzeye geçer ve burada Rus doğalgaz boru hattı sistemine katılır.

<span class="mw-page-title-main">İran-Kazakistan ilişkileri</span>

İran-Kazakistan ilişkileri, İran ve Kazakistan arasındaki dış ilişkiler ve diplomatik bağlardır.