İçeriğe atla

Kaçakçılık, İstihbarat, Harekat ve Bilgi Toplama Dairesi Başkanlığı

Kaçakçılık, İstihbarat,
Harekat ve Bilgi Toplama
Dairesi Başkanlığı
KİHBİ
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi20 Kasım 1981
Önceki kurum
  • Kaçakçılık İstihbarat
    ve Harekat Merkezi [1]
TürüKamu
BağlılığıTürkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı
AdresKıbrıs Caddesi, Boncuk Sokak, No:10/A Kurtuluş, Ankara
Yönetici(ler)
  • Ömer Ulu, Daire Başkan Vekili
Web sitesikihbi.gov.tr

Kaçakçılık, İstihbarat, Harekât ve Bilgi Toplama Dairesi Başkanlığı veya bilinen kısaltılmış adıyla KİHBİ, Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığına bağlı olarak 20 Kasım 1981 tarihinde kurulmuş olan başkanlıktır. Başkanlık, Bakanlık düzeyinde görevlendirilen bir müsteşar yardımcılığına bağlı olarak; kaçakçılık ve kaçakçılık istihbaratının Türkiye Cumhuriyeti çapında planlanması, yönlendirilmesi, koordinasyonu ve istihbarat değerlendirilmesine göre yapılacak harekâtın sevk ile idaresinin yönetilmesi amacıyla kurulmuştur.[1]

Tarihçe ve teşkilat yapısı

21 Kasım 1978 tarihinde toplanan Türkiye Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu, toplantıda aldığı 237 sayılı kararda; Kaçakçılıkla ile ilgili istihbarat görevinin İçişleri Bakanlığına verilmesi ve bu amaçla bakanlık bünyesinde bir İstihbarat ve Harekât Merkezi kurulmasını belirtmiştir.[2] Alınan bu karardan sonra, 20 Kasım 1981 tarihli 8/3871 Sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile; Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı bünyesinde kurulan başkanlık önce Kaçakçılık İstihbarat ve Harekât Merkezinin işleyişine ilişkin esaslar doğrultusunda kurulmuştur. 24 Aralık 1982 tarihinde ise KİHBİ Kurulu Başkanlığı oluşturulmuş ve 13 Aralık 1983 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı Teşkilat yapısının yeniden düzenlenmesi kararnamesinin 14 Şubat 1985 tarihinde değiştirilerek kabul edilmesiyle birlikte günümüzdeki Kaçakçılık, İstihbarat, Harekât ve Bilgi Toplama Dairesi Başkanlığı adını almıştır.[1]

Dairenin adının değişmesi ile birlikte başkanlığa bağlı olan ve halk arasında GBT (Genel Bilgi Toplama) olarak bilinen [3][4] Bilgi Toplama Dairesi isimli daire ise 26 Mart 1980 tarihinde başkanlık bünyesine yeni eklenerek, İçişleri Bakanlığının onayı ile oluşturulmuştur. Böyle bir birimin oluşturulmasını ise Jandarma Genel Komutanlığı ile Emniyet Genel Müdürlüğü ortak olarak teklif etmişlerdir. Başkanlık bünyesinde yeni oluşturulan bu dairenin adı da, başkanlığa eklendiğinden dolayı birleştirme yapılmıştır. Ancak Bilgi Toplama Dairesi, Kaçakçılık, İstihbarat, Harekât ve Bilgi Toplama Dairesi Başkanlığının teşkilat yapısı içerisinde yer alır ve ayrı bir teşkilat yapısı olarak gösterilmez.

Kaçakçılık, İstihbarat, Harekât ve Bilgi Toplama Dairesi Başkanlığı, görevlerini kendisine bağlı 4 müdürlük ile yönetir.[5]

Kaçakçılık İstihbarat Koordinasyon Kurulunun Kuruluşu

Kurul, İçişleri Bakanlığı Müsteşarı veya Müsteşar Yardımcısının başkanlığında aşağıda belirtilen üyelerin katılımıyla toplanır.

Gerekli görüldüğünde, İçişleri Bakanlığınca diğer bakanlık, kurum, kuruluş ve valilik temsilcileri de çağrılır.[6]

Görevleri

KİHBİ görevleri

KİHBİ'nin görevleri asıl olarak kaçakçılık istihbaratının yapılması ve planlanarak yönlendirilmesi, koordine edilmesi olmakla birlikte başkanlık yapacağı görevleri, Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı Müsteşarı veya Yardımcısı başkanlığında toplanan Kaçakçılık İstihbarat Koordinasyon Kurulu (KİK Kurulu) [7] 'nca belirlenir. Bu kurul başkanlığın en üst düzeydeki kuruludur. Kurulda yurt içinde ve yurt dışında, Türkiye Cumhuriyeti'ne yönelik yapılan kaçakçılık faaliyetleri değerlendirilir. Tespit edilen kaçakçılık ile nasıl mücadelede edileceği konusunda alınacak tedbirler belirlenir.

KİHBİ kurul başkanının görevleri

KİHBİ kurul başkanı, her türlü kaçakçılık faaliyetine ilişkin istihbaratın tek elde toplanması ve bunların yürütülerek planlanması ile koordine edilmesi için prensipleri tespit eder. Bu konuda direktifler hazırlar.

Bilgi toplama dairesinin görevleri

Ana görevi, işlenen bir suçtan dolayı yakalanamayan ve aranan kimliği belirli kişilerin yakalanması ile çalınan motorlu taşıtların yanı sıra her türlü ateşli silah ve kimlik belgesinin ele geçirilmesini sağlamaktır. Bu amaçla Türkiye'nin her ilinden elde edilen bilgiler, Bilgi Toplama Dairesi tarafından ana bir merkezde toplanarak veri şeklinde kaydedilir. Türkiye'de genel kolluk kuvvetleri, Bilgi Toplama Dairesi tarafından toplanan bu verilere Türkiye'nin her yerinden kolaylıkla ulaşabilirler. Böylece zabıtanın suçluları yakalamada göstereceği başarı, halk nezdinde saygınlığının artmasına yardımcı olacaktır. Bunun yanı sıra adli ve idari soruşturmaların da hızla tamamlanması sağlanır.

1 Ocak 2012 tarihinden itibaren KİHBİ olarak da adlandırılan, Bilgi Toplama Dairesi verileri UYAP sistemi ile ortak olarak kullanılmaya başlanmıştır. Böylelikle, Türkiye'deki genel kolluk kuvvetleri UYAP'ta yer alan aranan şahıslara ait yakalama bilgilerini de sorgulama imkânı bulmaktadırlar.[8] Ancak, KİHBİ Bilgi Toplama Dairesi verilerinden bir şahsı sorgulayan kolluk kuvvetleri, kişinin adli sicil kaydını bu sistemde göremezler. Adli sicil kayıtları, UYAP kapsamında tutulur ve bulundurulur. Ayrıca bu bilgilerin üçüncü kişilere veya sorgu esnası ve sonrasında kişinin kendisine açıklanması yasaklanmıştır.[9] UYAP tarafından düzenlenen adli sicil kayıtlarına günümüzde e-Devlet internet sitesinden dâhi ulaşılabilmektedir. Ayrıca kişiler, Başbakanlık bünyesindeki Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu (BEDK) internet sitesinde de bulunan 27 Ocak 2012 tarihli ve 2012/83 sayılı kararı örnek olarak gösterip, Emniyet müdürlüklerinden kendileri adına varsa KİHBİ kayıtlarına erişebilmektedirler.[10]

Başkanları

KİHBİ'de günümüze kadar 7 başkan görev yapmıştır.[11][12] KİHBİ Daire Başkanları listesi aşağıda bulunmaktadır;

Adı SoyadıGörev Süresi
Mehmet Şahin1982-1983
Em. Tuğgeneral Hasan Ali Özer1983-1986
Halil Tiryaki1988-2000
Hürrem Aksoy (vekil)2000-2001
Dr. Ömer Faruk Günay2001-2011
Mustafa Çöğgün2011-2014
Dr. Ömer Toraman2014-2015
Ömer Ulu (vekil)2015-günümüz

Kaynakça

  1. ^ a b c "Kuruluşu". kihbi.gov.tr. 9 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013. 
  2. ^ "Birimin Tarihçesi". kihbi.gov.tr. 18 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013. 
  3. ^ "TBMM 24. Dönem 2. Yasama Yılı Genel Kurul Tutanağı". TBMM. 18 Ocak 2012. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013. Türkiye'de bu GBT fişlemesi bir 'yönerge'yle yapılıyor. Adı, KİHBİ (Kaçakçılık İstihbarat, Harekât, Bilgi Toplama) Bilgi Toplama Yönergesi. KİHBİ Bilgi Toplama Yönergesi ise yayınlanmamıştır. []
  4. ^ "GBT=Fişleniyorsun, fişleniyorsunuz, fişleniyorlar". radikal.com.tr. 16 Haziran 2009. 2 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013. 
  5. ^ "KİHBİ Teşkilat Şeması". kihbi.gov.tr. 9 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013. 
  6. ^ "Mevzuat Bilgi Sistemi". www.mevzuat.gov.tr. 5 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2023. 
  7. ^ ÇÖĞGÜN, Mustafa (Nisan 2012). "Kolluk Birimlerinin Koordinasyonu ve KİHBİ Örneği" (PDF). tid.web.tr. s. 4. 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013. 
  8. ^ "KİHBİ-UYAP (Ulusal Yargı Ağı)". kihbi.gov.tr. 9 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013. 
  9. ^ "Mezara kadar fişlemeye Bakanlık 'dur' dedi". milliyet.com.tr. 22 Ağustos 2012. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013. []
  10. ^ "İsteyen GBT'sine ulaşabilecek". hurriyet. 10 Ağustos 2012. 12 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013. 
  11. ^ "Başkanlarımız". kihbi.gov.tr. 9 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013. 
  12. ^ "Makam". kihbi.gov.tr. 18 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Millî İstihbarat Teşkilatı</span> Türkiye Cumhuriyetinin ulusal istihbarat teşkilatı

Millî İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı (MİT), Türkiye'nin Cumhurbaşkanlığına bağlı resmî istihbarat örgütüdür. MİT'in mevcut merkezi, Ankara'nın Etimesgut ilçesindeki KALE binasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de siyaset</span> Türkiye Cumhuriyetinin siyasi yapısı

Türkiye'de siyaset, Türkiye'nin kuvvetler ayrılığı ilkesine dayalı bir yapısı vardır. Yasama, Yürütme ve Yargı erklerinden oluşan üçlü kuvvet ayrılığı ilkesi temel alınmıştır. Buradaki üç erk; Yasama (TBMM), Yürütme (Cumhurbaşkanı) ve Yargı (Mahkemeler) tarafından oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jandarma Genel Komutanlığı</span> Türkiyede İçişleri Bakanlığına bağlı askerî kolluk kuvveti

Jandarma Genel Komutanlığı, Türkiye'de il ve ilçe belediye sınırları dışında kalan veya polis teşkilatı bulunmayan yerler ile sahil güvenlik bulunmayan kıyı, deniz ve sahillerde görev yapan silahlı genel kolluk kuvvetidir. 1983 tarih ve 2803 sayılı Jandarma Teşkilatı Görev ve Yetkileri Kanunu ile 1934 tarih ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Sâlahiyet Kanunu'nda ve diğer yasalarda kendisine verilen görevleri yerine getiren Jandarma Teşkilatı, İçişleri Bakanlığına bağlı olarak çalışır. Belirlenecek jandarma birlikleri; seferberlik ve savaş hâlinde Türk Silahlı Kuvvetlerinin emrine geçer.

<span class="mw-page-title-main">Millî Güvenlik Kurulu (Türkiye)</span> ulusal güvenlik kurulu

Millî Güvenlik Kurulu (MGK), 1933-1949 yılları arasında Yüksek Müdafaa Meclisi Umumî Kâtipliği, 1949-1962 yılları arasında Millî Savunma Yüksek Kurulu ve Genel Sekreterliği, 1961 Anayasası'na göre Millî Güvenlik Kurulu ve Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği isimleri ile faaliyet göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Millî Savunma Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, savunma politikaları ve Türk vatandaşlarının askerlik işlerinden sorumlu olan bakanlık.

<span class="mw-page-title-main">İçişleri Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, genellikle güvenlik ve asayiş ile iller idaresinden sorumlu olan bakanlık. Başında 2023 yılından beri Ali Yerlikaya bulunmaktadır.

Sahil güvenlik, bir ülkenin deniz güvenlik (kolluk) teşkilatıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki kolluk kuvvetleri</span> Türkiye Cumhuriyetinin asayişten sorumlu birimlerinin genel ismi

Türkiye'deki kolluk kuvvetleri, Türkiye'deki kolluk kuvvetleri veya aynı anlamı taşıyan kolluk kuruluşlarının sınıflandırılması ve türlerine göre ayrımıdır. Türkiye'deki kolluk kuvvetlerinin çoğu Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığına bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı</span> Türkiyede bir kamu kurumu (2010–2018)

Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı (KDGM) İçişleri Bakanlığı'na bağlı mahalli istihbarat örgütüdür. Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı terörizmle mücadele için ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak, bu konuda politika ve strateji geliştirme ile yükümlüdür. Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı gerektiğinde Genelkurmay Başkanlığı, MİT, Dışişleri Bakanlığı, EGM ve Jandarma Genel Komutanlığı'nın istediği istihbaratı toplama ve strateji belirleyip müdahale etmekle yükümlüdür. İçişleri Bakanlığı'na bağlı olarak kurulan Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı, 8 Temmuz 2011 tarihinde yapılan değişiklikle Başbakanlığa, 3 Eylül 2014 tarihinde yapılan değişikle İçişleri Bakanlığı'na bağlandı. Müsteşarlık, Teşkilat Kanunu ile kendisine verilen görevleri ifa etmekte olup; güvenlikle ilgili operasyonel bir görevi bulunmamaktadır.

Kolluk kuruluşu, ülkelerdeki rejime göre değişmekle birlikte; genel anlamda, bir devlette emniyet ve asayiş ile ilgili yasaları uygulamaktan sorumlu genellikle silahlı devlet kuruluşlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">TAKM</span>

Avrasya Askerî Statülü Kolluk Kuvvetleri Teşkilatı,

<span class="mw-page-title-main">Emniyet Genel Müdürlüğü</span> Türk Polis Teşkilatı

Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) veya Türk Polis Teşkilatı, ilk kez 10 Nisan 1845 tarihinde kurulan, günümüzde Türkiye'deki tüm il ve ilçelerde örgütlenmiş iç güvenlikten sorumlu devlet teşkilatıdır. Emniyet Genel Müdürlüğü şehirlerde görev yapmakta olup, sahillerde Sahil Güvenlik Komutanlığı, kırsallarda ise Jandarma Genel Komutanlığı sorumludur.

Kaçakçılık İstihbarat Koordinasyon Kurulu veya kısa adıyla KİK Kurulu, Türkiye'de Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı'na bağlı olan Kaçakçılık, İstihbarat, Harekat ve Bilgi Toplama Dairesi Başkanlığı'nın kaçakçılık ile nasıl mücadelede edeceği konusunda alacağı tedbirleri belirleyen, her dört ayda bir toplanan sürekli kuruldur.

<span class="mw-page-title-main">Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü</span>

Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü, Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığına bağlı gümrük kontrolünden ve kaçakçılığın önlenmesinden sorumlu devlet kurumudur.

Bu makale, ülkelere göre istihbarat teşkilatlarının bir listesidir. Bu liste, sadece şu anda faaliyet gösteren kurumları kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İletişim Başkanlığı</span> Türkiye cumhurbaşkanlığına bağlı devlet kurumu

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı ya da İletişim Başkanlığı, cumhurbaşkanlığına bağlı olarak devletin her türlü iletişim, basın, yayın ve bilgi alışverişi faaliyetini denetleyen ve idare eden kurumdur. 24 Temmuz 2018 tarihinde kuruldu ve Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü'nün yerini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da kolluk kuvvetleri</span>

Azerbaycan'da kolluk kuvvetleri, Azerbaycan Cumhuriyeti Ulusal Polisi'ni yöneten Azerbaycan İçişleri Bakanlığı'nın kontrolü altındadır. Avrupa Güvenlik ve İş birliği Teşkilatı'na (AGİT) 30 Ocak 1992'de, 16 Kasım 1999'da Bakü'de bir AGİT ofisi açıldı ve Interpol üyesi olarak ulusal polis gücü Avrupa ülkelerinin kolluk kuvvetlerine dâhil oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti devlet protokolü</span>

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti devlet protokolü, aşağıda yarı başkanlık sistemli cumhuriyet ile yönetilen KKTC'nin, Dışişleri Bakanlığı Protokol Müdürlüğünce düzenlenen, Cumhurbaşkanı tarafından onaylanan "Devlet Protokolü Listesi" bulunmaktadır.

Jandarma Asayiş Başkanlığı, Türk Jandarmasının emniyet ve asayiş hizmetlerinin etkin bir şekilde yürütülmesini takip ve kontrol ederek birliklerin yönlendirilmesini sağlayan Jandarma Genel Komutanlığı alt kuruluşudur.

Dr. Ömer Toraman, Türk bürokrattır.