Kızamık (anlam ayrımı)
- Kızamık çalısı Çok yıllık yaprakları yenilebilen bir çalı
- Kızamık çocuk hastalığı
Kızamıkçık, özel bir virüs olan Rubella ile meydana gelen, bulaşıcı bir hastalık, German measles olarak da bilinir. Hastalığı ilk olarak Nagner, 1829'da kızamık ve kızıldan ayırmıştır. 1938'de Hiro ve Tasaka, hastalığı deney yolu ile sağlamlara bulaştırmayı başarmışlar ve sebebinin bir virüs olduğunu bulmuşlardır.
Kızamık, kızamık virüsünün neden olduğu oldukça bulaşıcı bir hastalıktır. Belirtiler genellikle enfekte bir kişiye maruz kaldıktan 10-12 gün sonra gelişir ve 7-10 gün sürer. İlk belirtiler genellikle 40 °C'den yüksek ateş, öksürük, burun akıntısı ve iltihaplı gözlerdir. Semptomların başlamasından iki veya üç gün sonra ağız içinde Koplik lekeleri olarak bilinen küçük beyaz lekeler oluşabilir. Genellikle yüzde başlayan ve daha sonra vücudun geri kalanına yayılan kırmızı, düz bir döküntü tipik olarak semptomların başlamasından üç ile beş gün sonra başlar. Yaygın komplikasyonlar arasında ishal, orta kulak enfeksiyonu (%7) ve zatürre (%6) yer alır. Bunlar kısmen kızamığın neden olduğu bağışıklık sisteminin baskılanmasına bağlı olarak ortaya çıkar. Daha az yaygın olarak nöbetler, körlük veya beyin iltihabı meydana gelebilir. Diğer isimler arasında morbilli, rubeola, kırmızı kızamık ve İngiliz kızamığı bulunmaktadır. Alman kızamığı olarak da bilinen kızamıkçık ve roseola, birbiriyle ilgisi olmayan virüslerin neden olduğu farklı hastalıklardır.
Globulin ya da Globülin, molekül ağırlığı yüksek bir protein. Sodyum klorür, sodyum sülfat, magnezyum sülfat gibi elektrolit ihtiva eden, zayıf tuzlu solüsyonlarda çözünür. Suda zorlukla erir veya erimez. Suda hiç erimeyen globülin fraksiyonuna öglobülin az oranda suda eriyen fraksiyonuna da psödoglobülin denir.
Bebek, bir insanın en küçük hali olan doğum anından itibaren yürüme dönemine kadar olan zaman diliminde aldığı isimdir.
Kızamık virüsü; Paramyxoviridae familyasına ait, kızamığa neden olan bir virüstür.
Bronşit,Bronchitis Akciğerlere giden havayollarının iç yüzündeki yolların tıkanmasıdır. Akut bronşit ve kronik bronşit olarak iki çeşidi vardır. Akut bronşit grip gibi hastalıklarla beraber görülebilirken, kronik bronşit daha ciddi bir iltihaplanmadır. Mutlaka tedavi gerektirir.
Subakut sklerozan panensefalit (SSPE) veya bilinen diğer adıyla Dawson hastalığı, hipermutasyona uğramış kızamık virüsünün bazı kusurlu suşları ile yavaş enfeksiyonun neden olduğu kronik, ilerleyici beyin iltihabının nadir bir şeklidir. Durum öncelikle çocukları, gençleri ve genç yetişkinleri etkiler. Kızamığa yakalanan 10.000 kişiden yaklaşık 2'sinin sonunda SSPE geliştireceği tahmin edilmektedir. Bununla birlikte, 2016 yılında yapılan bir çalışmada, 15 ayın altındaki aşılanmamış bebeklerin oranının 609'da 1 kadar yüksek olduğu tahmin edilmiştir. SSPE'nin tedavisi yoktur ve durum neredeyse her zaman ölümcüldür. SSPE, kızamık virüsünün de neden olabileceği, ancak çok farklı bir zamanlaması ve seyri olan akut dissemine ensefalomiyelit ile karıştırılmamalıdır.
Apollo 13, 1970'teki başarısız Ay görevini dramatize eden bir filmdir. Film, Jim Lovell ve Jeffrey Kluger tarafından, William Broyles Jr. ve Al Reinert yazar ekibinin Lost Moon adlı kitabından sinemaya uyarlanmıştır. Tom Hanks, Kevin Bacon, Bill Paxton, Gary Sinise, Ed Harris ve Kathleen Quinlan gibi yıldızların rol aldığı filmi Ron Howard yönetmiştir.
Bebek ölümü, bir yaşın altındaki bir çocuğun ölümü olarak tanımlanır. Bebek ölüm hızı ile ölçülür, bu değer bir yılda canlı doğan 1000 bebekten bir yıl içinde kaçının öldüğünü gösterir.
Epidemiyoloji risk faktörü sağlık ve enfeksiyonun yüksek riskli hastalık /enfeksiyonla birleştirildiğinde değişkendir. Bazen belirleyicide kullanılabilir. Yüksek veya düşük riskle birleştirildiğinde değişken olabilmektedir.
Kızamık aşısı, kızamık hastalığına yakalanmaya karşı koruyan aşıdır. Tek bir dozdan sonra bağışıklık geliştirmeyenlerin neredeyse tamamı ikinci bir dozdan sonra bağışıklık geliştirir. Bir toplumda aşılanma oranı %92'den fazla olduğunda, kızamık salgınları tipik olarak artık meydana gelmez; ancak aşılanma oranı azalırsa tekrar ortaya çıkabilir. Aşının etkinliği uzun yıllar sürer. Zaman içinde daha az etkili olup olmadığı belirsizdir. Aşı, kızamığa maruz kaldıktan sonraki birkaç gün içinde yapılırsa da kızamığa karşı koruma sağlayabilir.
Antoninus vebası, ayrıca bilinen diğer adıyla Galen'in vebası, MS 165-180 yılları arasında yaşandığı tahmin edilen, Yakın Doğu'daki seferlerden Roma İmparatorluğu'na dönen askerler tarafından getirilmiş salgın bir hastalıktır. Akademisyenler bunun çiçek hastalığı ya da kızamık olduğundan şüphelenmiştir, ancak gerçek sebebi belirsizliğini korumaktadır. Salgın, Roma imparatoru Lucius Verus'un hayatını kaybetmesine sebep olmuştur. Verus, Marcus Aurelius Antoninus'un kral naibiydi. Bu ölüm, aile isimleri olan Antoninus'un salgınla ilişkili hale gelmesine sebep oldu. Salgın 9 yıl sonra yeniden ortaya çıktı, Romalı bir tarihçi olan Dio Cassius'a göre (155–235), salgın Roma'da günde 2000 kişinin ölmesine sebep olmuştur, bu sayı salgından etkilenenlerin çeyreği kadardı, bu hastalığa %25 öldürme oranı vermektedir. Hastalıktan dolayı ölen kişi sayısının 5 milyon civarında olduğu tahmin edilmektedir, ve hastalık bazı bölgelerde nüfusun üçte biri kadarını öldürdü ve Roma ordusunu harap etti.
2019 Kuala Koh kızamık salgını, Malezya'nın Kelantan eyaletindeki Kuala Koh Köyü'ndeki Batek halkının Orang Asli alt grubu arasında Mayıs-Temmuz ayları arasında meydana gelen bir kızamık salgınıydı. Birkaç köylünün ani ölümünün ardından hastalık, Haziran ortasında Malezya Sağlık Bakanlığı tarafından kızamık olarak tanımlanana kadar yaklaşık bir ay boyunca köylüler ve halk arasında bir bilinmezliğe dönüştü.
2019 Filipinler kızamık salgını 2019'un başlarında başladı. Şubat 2019'da Filipin hükûmeti tarafından Metro Manila da dahil olmak üzere Luzon ve Visayas'taki belirli idari bölgelerde resmi olarak kızamık salgını ilan edildi. Salgın, iddiaya göre Dengvaxia aşı tartışmasının nedeniyle 15 yıl önce %88 olan yüksek aşılama oranlarının %74'e kadar düşmesine bağlanmıştır.
2019 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde (DRC) kızamık salgını çıktı. 2019 yılının başlarında DKC'nin güneydoğu bölümünde başlayan salgın daha sonra tüm illere yayıldı. Haziran 2019'a kadar salgının, eşzamanlı Ebola salgınının ölüm oranını aştığı bildirildi. Nisan 2020'ye kadar, 341.000'den fazla kişiye bulaştı ve yaklaşık 6.400 ölüm meydana geldi. Bu durum öncelikle beş yaşın altındaki çocukları etkilemiştir, enfeksiyonların %74'ünü ve ölümlerin yaklaşık %90'ını bu yaş aralığı oluşturmaktadır.
2019 Tonga kızamık salgını, Ekim 2019'da Tongalı bir ragbi takımı oyuncularının Yeni Zelanda'dan dönmesinden sonra başladı. Yaygınlaşan salgında 5 Ocak 2020 itibarıyla 612 kızamık vakası görülmüştü.
2019-2020 Yeni Zelanda kızamık salgını, başta Auckland bölgesi olmak üzere Yeni Zelanda'yı etkileyen bir salgındı. Salgın, 1999'daki grip salgınından bu yana Yeni Zelanda'daki en kötü salgın oldu ve 1938'den beri görülen en kötü kızamık salgınıydı.
2018 Madagaskar kızamık salgını, 2018 sonbaharında Madagaskar'da ortaya çıkan kızamık salgınıdır. İlk vakalar Eylül ayının başlarında Madagaskar'ın başkenti Antananarivo'da görüldü. Hükûmet sağlık yetkilileri, bölgedeki yoksulluk ve düşük aşılama oranları nedeniyle son derece bulaşıcı hastalığı kontrol altına alamadı ve Madagaskar tarihindeki en büyük kızamık salgınını yaşadı. 115.000'den fazla insan enfekte oldu ve 1200'den fazla kişi bu salgında ölmüştür.
2019 Samoa kızamık salgını Eylül 2019'da başladı. 6 Ocak 2020 tarihine gelindiğinde 200.874 nüfuslu Samoa'da 5.700'den fazla kızamık olgusu ve buna bağlı 83 ölüm mevcuttu. Toplumun üçte birinden fazlası enfekte olmuştu. Bu salgının sebebi olarak civar adalarda aşılanma oranının %99'a yakın olmasına rağmen Samoa'da 2017'de %74'ten 2018'de %31-34'e düşmesi düşünüldü.
2019 New York kızamık salgını, 2019 yılında başta New York City ve civarındaki Rockland County olmak üzere New York eyaletini etkileyen salgındır.