Kızılderililer ya da Amerika Yerlileri veya kısaca Yerliler, Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan Kızılderililer için kullanılan ortak birleştirici ad. Dilce birbiriyle akraba olmayan en az iki ayrı grupta toplanırlar: Sibirya kökenli olan Na-Dene dilleri ile Na-Dene dilleri dışındaki bütün Kızılderili dillerini içeren Amerind dilleri.
Kızılderililer ya da Amerika Yerlileri, Sibirya kökenli Eskimo - Aleut halkları dışında kalan bütün Amerika yerlileri için kullanılan ortak birleştirici ad. Dilce birbiriyle akraba olmayan iki ayrı ana grupta toplanırlar: Sibirya kökenli olan Na-Dene dilleri ile Na-Dene dilleri dışındaki bütün Kızılderili dillerini içeren Amerind dilleri.
Potavatomiler, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Michigan, Wisconsin ve Oklahoma eyaletleri ile Kanada'nın Ontario eyaletinde yaşayan Anişinabelerden Kuzeydoğu Kızılderilileri kültür grubundan bir Kızılderili halkı. Diğer ABD Kızılderilileri ve Kanada Kızılderilileri gibi Potavatomiler de yasal olarak Kızılderili rezervasyonu (ABD) ya da Kızılderili rezervi (Kanada) adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.
Gulag, GULAG veya GULag, Vladimir Lenin'in emriyle kurulan ve 1930'lardan 1950'lerin başına kadar Josef Stalin'in yönetimi sırasında zirveye ulaşan Sovyet zorunlu çalışma kampları ağından sorumlu devlet kurumuydu. Sovyet rejimi karşıtı unsurların hızla kovuşturulması ve toplumdan soyutlanması için 25 Nisan 1930 tarihinde kurulan bir tür yargı ve infaz sistemidir. Zaman içinde Sovyetler Birliği'nin birçok yerinde çok sayıda çalışma kampını da bünyesinde barındırır olmuştur. Bu kamplarda, 1930'dan 1953'e kadar yaklaşık 1,7 milyon mahkûm öldü. Batı dünyası Gulag kavramını ilk kez Aleksandr Soljenitsin'in Gulag Takımadaları kitabıyla tanıdı.
Hupalar, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletinde yaşayan, avcı ve toplayıcı, animist ya da şamanist Kaliforniya Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkı. Atabaskların Pasifik Atabaskları grubunun Kaliforniya Atabaskları alt grubunda yer alırlar. Diğer ABD Kızılderilileri gibi Hupalar da yasal olarak Kızılderili rezervasyonu adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar. Günümüzde çoğu Humboldt County, California'daki Cher-Ae Heights Indian Community of the Trinidad Rancheria rezervasyonunda, bazıları da Elk Valley Rancheria rezervasyonunda yaşarlar.
Misket tüfeği, ağızdan doldurmalı, yivsiz, tek namlusu olan uzun bir ateşli silahtır. Omuz hizasından doğrultularak kullanmak üzere tasarlanmıştır. İlk olarak ne zaman kullanıldığına ilişkin kesin bilgiler yoktur. Çin kaynaklı askerî kitaplarda yazılanlara bakıldığında geçmişi 14. yüzyıla dek gitmektedir. Piyade erler için kullanmak üzere üretilmişlerdir. Osmanlı Devleti'nde de bu tüfekleri Yeniçeriler kullanmıştır. Türkler sayesinde Avrupalılar tüfek ile tanışmışlardır. Bundan önce Avrupalılar elden ateşlenen küçük toplar kullanıyordu fakat bu tip tüfekleri Avrupa'ya Türkler sokmuştur. 1870 yılına dek tüm dünyada en çok kullanılan silah olarak kalmışlardır. Özel olarak misket piyade terimi de yaygınlaştı. Misket tüfeklerinin kalibreleri 12 mm ile 20 mm değişebilir.
Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası, Alaska'da yerlilerin toprak taleplerini çözmek üzere ABD Kongresi'nde 18 Aralık 1971 tarihinde başkan Richard Nixon tarafından imzalanarak yürürlüğe giren ve ABD tarihinin en büyük toprak talebini karşılayan yasa.
Bureau of Indian affairs (BIA) ya da Kızılderili İşleri Bürosu, Amerika Birleşik Devletleri'nde 225.000 km² alandaki federal olarak tanınan 566 kabilede 48.000 kişilik Amerika yerlileri ile Alaska yerlilerinin eğitim, sağlık ve idaresinden sorumlu olan, ABD İçişleri Bakanlığı bünyesinde Amerika Birleşik Devletleri'nin yönetimine ait bir dairedir. Yönetim merkezi 22 Mayıs 2009 tarihinden itibaren Washington, DC'de 1849 C Street, N.W adresindedir. 1824 yılında Savaş Bakanlığına bağlı bir bölüm olarak kurulmuş olup 1824-1830 yılları arasında ilk başkanı Thomas L. McKenney'dir. BIA tarafından kurulan ABD yerli yatılı okullarında Carlisle Indian Industrial School meslek lisesinin asimilasyon modeli esas alınmıştır.
Kızılderili rezervi, Kanada'da Nunavut hariç bütün eyalet ve topraklarda Kanada Kızılderililerinin 1951 Kızılderili Yasası gereği Kanada hükûmeti tarafından yerlilere bir ayrıcalık olarak verilen yerleşim yerlerine verilen yasal ad. Bu ad ve düzenleme, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ABD Kızılderilileri için oluşturulan Kızılderili rezervasyonu kamplarının bir benzeridir.
Saliş halkları ya da Salişler, Kuzey Amerika'da Kanada'nın güneybatısında Britanya Kolumbiyası eyaletinde ve ABD'nin kuzeybatısında Washington, Oregon, Idaho ve Montana eyaletlerinde ve Saliş dillerini konuşan, avcı ve toplayıcı, Pasifik Kuzeybatısı Kızılderilileri (Kıyı) ya da Plato Kızılderilileri (İç) kültür grubundan Kızılderili halkları. Diğer ABD Kızılderilileri ve Kanada Kızılderilileri gibi Saliş halkları da yasal olarak Kızılderili rezervasyonu (ABD) ya da Kızılderili rezervi (Kanada) adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.
Anişinabeler ya da Anişinabe halkları, Kanada ile Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan Algonkin halklarının Merkezi Algonkinler ile Kuzey Algonkinleri gruplarından Kuzeydoğu Kızılderilileri ile Subarktik Kızılderilileri kültür grubundan bir Kızılderili halk grubu. Algonkin dilleri ailesinin Merkezî Algonkin dilleri grubunun Anişinabe dilleri (Ojibwe–Potawatomi) alt grubundan dilleri konuşurlar ve en yakın akrabaları kendileri gibi Merkezî grupta yer alan Kriler, Menominiler, Şavniler gibi Kızılderililerdir. Diğer Kanada Kızılderilileri ve ABD Kızılderilileri gibi Anişinabeler de yasal olarak Kızılderili rezervi (Kanada) ya da Kızılderili rezervasyonu (ABD) adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.
ABD yerli yatılı okulları /Alaska'daki Eskimolar dahil/ ya da ABD Kızılderili yatılı okulları /Eskimo hariç Kıta ABD'si/, Amerika Birleşik Devletleri'nde ABD Kızılderilileri ile Alaska yerlilerine 19. yy sonu ile 20. yy başlarında eğitim-öğretim verilen okullardır. Değişik Hristiyan misyonerleri tarafından özellikle Batı ABD'deki nüfusu az olan bölgelerdeki Kızılderili rezervasyonlarında başlatılmışlardır. Bunun karşılığı olarak ABD hükûmeti tarafından bu dinî kurumlara ödeme yapılmıştır. Carlisle Indian Industrial School meslek lisesinin asimilasyon modeli esas alınarak Kızılderili İşleri Bürosu (BIA) tarafından ek yatılı okullar kurulmuştur.
Kızılderili savaşları ya da ABD Kızılderili savaşları, Yeni Dünya'da Kuzey Amerika'nın yerlisi ABD Kızılderilileri ile Eski Dünya'dan gelen Avrupalı göçmen yerleşimciler arasında patlak veren ve 1622-1924 yıllarında aralıklı olarak asırlara yayılan Amerikan Bağımsızlık Savaşı öncesi ve sonrası bir dizi çatışmalar silsilesidir. Savaşın ana sebebi, keşfedildiği andan itibaren Amerika kıtasını doğudan işgal etmeye başlayan Avrupalı sömürgecilerin sürekli artması ve bu artış sonunda yerlileri batıya sürmeleridir. Bu savaşlar Amerika kıtasının doğu kıyısından batı kıyısına kadar genişlemenin mukadder olduğunu ifade eden Kader Manifestosu gibi ideolojiler tarafından teşvik edildiği gibi, politik kaygıyla zorla ya da antlaşmalarla Kızılderili Tehciri gibi etnik temizlik hareketleri de savaşların tetikleyici unsurlarıdır. Bu savaşlar sırasında ABD Kızılderili katliamları da görülür.
Kosta Rika Kızılderili rezervi ya da yerli rezervi, Kosta Rika'da yaşayan sekiz farkli grupta toplanan Kosta Rika Kızılderililerinin yaşamak zorunda oldukları kısıtlayıcı yerleşimlere verilen yasal ad. Sayıları 22 tanedir.
Eel Nehri, ABD'nin Kaliforniya eyaletinde Pasifik Okyanusuna dökülen bir nehir. Uzunluğu 315 km dir.
Katolar, Amerika Birleşik Devletleri'nin kuzeybatı Kaliforniya eyaletinde yaşayan, avcı ve toplayıcı, animist ya da şamanist Kaliforniya Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkı. Atabaskların Pasifik Atabaskları grubunun Kaliforniya Atabaskları alt grubunda yer alırlar. Diğer ABD Kızılderilileri gibi Katolar da yasal olarak Kızılderili rezervasyonu adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.
Kızılderili soykırımları, Kristof Kolomb'un 1492'de Amerika Kıtası'na ulaşmasından sonraki beş asır boyunca Avrupalılar tarafından kıtanın yerlileri olan Kızılderililere karşı yapılan soykırımlardır.
Yukiler, Amerika Birleşik Devletleri'nin kuzeybatı Kaliforniya eyaletinde yaşayan, avcı ve toplayıcı, Kaliforniya Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkı. En yakın akrabaları dilce Yuki-Vapo dilleri ailesini oluşturan Vapolardır. Diğer ABD Kızılderilileri gibi Yukiler de da yasal olarak Kızılderili rezervasyonu adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar. Diğer kabilelerle birlikte bugün Round Valley Indian Tribes of the Round Valley Reservation adlı rezervasyonda yaşaşarlar. Soykırıma uğrayan Yukilerin dilleri de 20. yüzyılda tükenmiştir.
Yuki Soykırımı, Kuzeybatı Kaliforniya'da Round Valley vadisinde yaşayan Kaliforniya Kızılderililerinden avcı ve toplayıcı Yukilere karşı 1851–1910 yıllarında valilerin direktifleri doğrultusunda Beyaz Amerikalılar tarafından uygulanan Kızılderili soykırımı. 19. yüzyılın ikinci yarısında Kaliforniya'daki Avrupalı-Amerikalılar tarafından kendi özel çıkarlarını korumak ve geliştirmek için demokratik süreçleri ve mekanizmaları kullanarak yerli Kaliforniya Kızılderililerine karşı cinayet, tecavüz ve binlerce yerli Kızılderilinin köleleştirilmesi gibi araçlar kullanılarak kitlesel soykırım uygulamıştır.
Vapolar, Amerika Birleşik Devletleri'nin kuzeybatı Kaliforniya eyaletinde yaşayan, avcı ve toplayıcı, Kaliforniya Kızılderilileri kültür grubundan soyları tükenmek üzere olan Kızılderili halkı. En yakın akrabaları dilce Yuki-Vapo dilleri ailesini oluşturan Yukilerdir. Diğer ABD Kızılderilileri gibi Yukiler de da yasal olarak Kızılderili rezervasyonu ya da rancheria adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.
