İçeriğe atla

Kızıl kurt

Kızıl kurt[1]
Yaşadığı dönem aralığı: 0,0117-0 myö
Holosen-Günümüz 
PreЄ
J
↓
Korunma durumu

Kritik tehlikede (IUCN 3.1)[3]

Tehlikede (ESA)[4]
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Carnivora
Familya:Canidae
Oymak:Canini
Alt oymak:Canina
Cins:Canis
Tür: C. lupus
Alt tür: C. l. rufus
Üçlü adlandırma
Canis lupus rufus
Audubon & Bachman, 1851[2]
Dağılımı
Sinonimler
Koşan Kızıl kurt

Kızıl kurt (Canis rufus, hatalı adlandırılması ile Canis niger), köpekgiller (Canidae) familyasından Kuzey Amerika'da yaygın olan bir Canis türü. Bayağı kurt ile çok yakın akrabadır.

Özellikleri

Kuzey Amerika'da bayağı kurdu bu kurttan daha iyi ayırt edebilmek için bayağı kurda "Gray Wolf" (Boz kurt) denir. Kızıl kurt ondan daha küçüktür. Uzunluk 80 cm (+ 35 cm kuyruk), ayakta dururken 75 cm boy ve 25 kg ağırlık ortalama ölçüleridir. Erkekler dişilerden %10 civarında daha büyük olurlar.

Aynı gri kurtların hep gri renk olmadığı gibi kızıl kurtlar da hep kızıl renk olmazlar. Çoğunlukla tarçın kırmızısı renklileri görülür ama bej-gri ve siyahımsı renklilerine de rastlanılır. Bu demektir ki; sırf renge bakılarak kızıl ve gri kurdu birbirinden ayırt etmek güvenilir bir ipucu değildir. Bu yüzden kızıl kurdun çok daha zarif olan vücut yapısına dikkat etmek gerek. Ayrıca kızıl kurdun ağzı daha ince ve kulakları biraz daha büyük olur.

Yayılımı ve yaşam alanı

Kızıl kurt eskiden ABD'nin tüm Güneydoğusunda yaygındı. Aşırı avlama sonucu 1980 yılına kadar neredeyse tamamen ortadan kaybolmuş ve sadece Teksas ve Louisiana eyaletlerinde az miktarda kalmıştı. Günümüzde artık tekrar yayılması için çaba gösterilmektedir.

Aşırı avlanmanın diğer bir neticesi olarak kızıl kurtlar yaşam alanlarını değiştirip insanların ulaşamadığı bataklıklarda ve insanların uğramadığı dağlık bölgelerde yaşamaya başlamışlardır. Eskiden daha çok ormanlarda ve kırlarda rastlanırdı.

Yaşam şekli

Kızıl kurt, bayağı kurttan daha küçük olduğu için avladığı hayvanlarda daha küçüktür. En çok rakunlar, tavşanlar ve kemiriciler ile beslenir. Geyik gibi büyük hayvanlara ancak hasta ya da yaralı oldukları zaman saldırmaya cesaret eder. Ayrıca leş ile de beslenir.

Geceleri sürü halinde ava çıkarlar. Sürünün başı bir alfa çiftidir. Bu çiftin dışında sürünün hiçbir üyesi yavru yapmaz. Bir gebelikte 3-12 adet yavru dünyaya gelir. Kızıl kurdun ulumasıda bayağı kurtta olduğundan farklıdır. Uluması daha sessizdir.

Sınıflandırılması hakkında tartışmalar

Kızıl kurdun gerçekten ayrı bir tür olup olmadığı hakkında farklı fikirler vardır. Uzun süre kurdun bir alt türü olarak sınıflandırılmıştır. 1968 yılında ilk kez bir zoolojik kitapta (J.L. Paradiso, "Canids recently collected in east Texas, with comments on the taxonomy of the red wolf") ayrı bir tür olarak tarif edilmiş ve bu fikir birçok diğer bilimciler tarafından doğru bulunmuştur.

1991 yılında yapılan genetik araştırmalar ama kızıl kurdun hem bayağı kurttan hem de kır kurdundan gen özellikleri taşıdığı ortaya çıkarmıştır. Bu yüzden bazı bilimciler kızıl kurdun, kurt ile kır kurdu karışımından oluşmuş bir melez olduğunu savunmaya başlamışlardır.

Diğer bir teze göre kızıl kurtlar, sayıları çok azaldığı ve bu yüzden uygun bir eş bulamadıkları için, kurt ve kır kurtları ile çiftleşmek zorunda kalmışlar ve bu yüzden bu türlerin genlerini taşımaya başlamışlardır.

Kaynakça

  1. ^ Nowak, Ronald M. (2002). "The Original Status of Wolves in Eastern North America". Southeastern Naturalist. 1 (2): 95-130. doi:10.1656/1528-7092(2002)001[0095:TOSOWI]2.0.CO;2. 
  2. ^ Audubon, J.; Bachman J. (1851). The Vivaparous Quadrupeds of North America. 2. New York, NY: New York, V.G. Audubon. s. 240. 
  3. ^ Phillips, M. (2018). "Canis rufus". The IUCN Red List of Threatened Species: e.T3747A119741683. doi:10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T3747A119741683.en. 9 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2019. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  5. ^ a b c Goldman, E. A. (1937). "The wolves of North America". Journal of Mammalogy. 18 (1): 37-45. doi:10.2307/1374306. JSTOR 1374306. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Köpekgiller</span> etçil memeli familyası

Köpekgiller (Canidae), etçiller (Carnivora) takımına ait bir familya.

<span class="mw-page-title-main">Çakal</span> Etçil bir hayvan türü

Çakal, köpekgiller (Canidae) familyasına dahil olan Canis cinsi içindeki türlerden dört tanesine, Afrika ve Asya'da bulunan ve küçük-orta boyutlu olan Canis adustus, Canis aureus, Canis mesomelas ve Canis simensis türlerine verilen ortak addır.

<span class="mw-page-title-main">Yeleli kurt</span>

Yeleli kurt, köpekgiller (Canidae) familyasından Güney Amerika'nın en büyük yaban köpeği. Avrasya ve Afrika'nın büyük yaban köpekleri gibi uzun bacaklı ve ince olmasına rağmen yaşam tarzlarıyla onlardan önemli ölçüde ayrılır. Yeleli kurt sürü avcısı değildir.

<span class="mw-page-title-main">Kurt</span> Avrasya ve Kuzey Amerikaya özgü memeli

Kurt veya bozkurt, Avrasya ve Kuzey Amerika'ya özgü ve Canis cinsinden iri bir memelidir. Otuzdan fazla Canis lupus alt türü tanınmakta ve bozkurt denildiğinde günlük konuşma dilinde evcilleştirilmemiş ve yabani alt türler anlaşılmaktadır. Ortalama ağırlığı erkeklerde 40 kg, dişilerde de 37 kg olan kurtlar, köpekgiller (Canidae) familyasının yaşayan en iri üyeleridir. Boyları 105 ila 160 cm arasında değişirken omuz yükseklikleri de 80 ila 85 cm arasındadır. Kurtlar diğer Canis türlerinden daha az sivri kulakları ve ağız ile burunlarıyla olduğu kadar daha uzun kuyrukları ve daha kısa gövdeleri ile de ayırt edilir. Yine de kır kurdu ile altın çakal gibi daha küçük Canis türleri ile yakın akraba oldukları için birlikte üreyerek doğurgan melezler ortaya çıkarabilir. Kurdun çizgili kürkleri genellikle beyaz, kahverengi, gri ve siyah alacalıdır ancak Arktik bölgelerde yaşayan alt türleri hemen hemen tamamen beyaz kürklü olabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Altın çakal</span>

Altın çakal, Bayağı çakal olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyası içerisinde, coyote ile çok yakın akraba olan bir çakal türü. Sadece "çakal" denildiği zaman neredeyse hep bu tür kast edilir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl tilki</span> bayağı tilki

Kızıl tilki, bayağı tilki olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasının en yaygın tilkisidir. Avrupa'nın büyük bir farkla en sık rastlanılan vahşi köpekgildir. Bu yüzden Avrupa'da "tilki" denildiğinde neredeyse hep bu tür kast edilir.

<span class="mw-page-title-main">Pseudalopex</span>

Pseudalopex, köpekgiller (Canidae) familyasına dahil olan bir cinstir. Pseudalopex adı, Yunanca'da "yalancı (pseud-) tilki (alopex)" anlamına geldiği ve Pseudalopex cinsine dahil olan türlerin hepsi Güney Amerika'ya özgü olduğu için, bu canlı grubundan "yalancı tilkiler" ya da "Güney Amerika tilkileri" olarak da bahsedilebilir. Ayrıca,

<span class="mw-page-title-main">Kır kurdu</span> memeli türü

Kır kurdu, köpekgiller (Canidae) familyasının Kuzey Amerika'da rastlanılan bir üyesi. Kısaca kurdun daha küçük bir versiyonu olarak da tarif edilebilir. Diğer bir adı olan Koyote Aztekçe Kóyotl kelimesinden gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin gri tilkisi</span> Tilki Türü

Arjantin gri tilkisi, Arjantin dövüş tilkisi ya da Patagonya tilkisi olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasının bir türüdür. Güney Amerika'nın pampa düzlüklerinde, bazı çöllerinde ve alçak dağlarında ortaya çıkar. Birçok Güney Amerika köpekgilinin dahil olduğu Lycalopex cinsinin bir üyesidir.

<i>Canis</i> memeli cinsi

Canis, köpekgiller (Canidae) familyasında sınıflandırılan köpekleri, çakalları ve kurtların büyük bir bölümünü içeren memeli cinsi. Bu cinste yer alan türler orta ve büyük boyutları, iri ve gelişmiş kafatasları ve diş yapılarıyla, uzun bacakları, görece kısa kulak ve kuruklarıyla ayırt edilirler. Tüm köpekgiller gibi güçlü bir koku alma duyusuna sahiptirler. Göz bebekleri yuvarlaktır.

<span class="mw-page-title-main">Asya yaban köpeği</span> memeli türü

Asya yaban köpeği, Kızıl köpek olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasından Asyada yaygın olan bir yaban köpeği türü. Köpekgiller familyasında kurt ve Afrika yaban köpeği gibi büyük sürüler oluşturup, sürü halinde ava çıkan üç türden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Ova tilkisi</span>

Ova tilkisi, köpekgiller (Canidae) familyasından Kuzey Amerika'nın kurak bölgelerinde yaşayan bir tilki türü. Aynı şekilde Kuzey Amerika'da görülen kızıl tilkiden belirgin şekilde daha büyük olan kulaklarıyla ayırt edilir.

<span class="mw-page-title-main">Kara sırtlı çakal</span>

Kara sırtlı çakal, Afrika'nın savanalarında yaşayan, köpekgiller familyasından bir tür ve burada en sık rastlanan çakaldır. Gümüş sırtlı çakal olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Çalı köpeği</span>

Çalı köpeği, köpekgiller (Canidae) familyasından, Panama'dan Paraguay'a kadar uzanan bir bölgede çalılık ve ormanlık alanlarda yaşayan ve çok nadir rastlanan bir tür.

<span class="mw-page-title-main">Çizgili çakal</span>

Çizgili çakal, köpekgiller (Canidae) familyasından sadece Afrika kıtasında bulunan bir çakal türü.

<span class="mw-page-title-main">Bengal tilkisi</span> Hint altkıtasına özgü endemik bir köpekgil türü

Bengal tilkisi, ayrıca Hint tilkisi olarak da bilinen, köpekgiller familyasından yalnızca Hint altkıtasında bulunan endemik tilki türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Habeş kurdu</span>

Habeş kurdu, Etiyopya kurdu ya da Habeş çakalı olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasından en nadir rastlanan Canis türü. Eskiden "Habeş tilkisi" olarak da adlandırılmıştır, ama uzun bacakları yüzünden "tilki" ismi artık uygun bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kutup kurdu</span>

Kutup kurdu, köpekgiller (Canidae) familyasının Canis lupus türünün bir alt türü. Kanada Arktik Bölgesi'nde ve Grönland'ın kuzey kesimlerinde yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Meksika kurdu</span>

Meksika kurdu, "lobo mexicano" ya da kısaca "lobo" olarak da bilinen, Kuzey Amerika'ya özgü bir gri kurt alt türüdür. Bu kurt, doğu ve güneydoğu Arizona, batı ve güney New Mexico ile kuzey Meksika'daki parçalanmış bölgelere özgüdür. Tarihsel olarak, Meksika kurdu Güney Kaliforniya'dan Baja Kaliforniya'ya, Sonora ve Chihuahua çöllerinden Batı Teksas'a kadar geniş bir alanda yaşamıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.